İçeriğe atla

Giga-

Giga (/ˈɡɪɡə/ veya /ˈdʒɪɡə/ ), metrik sistemde, milyara (109 veya 1.000.000.000) karşılık gelen çarpandır. Sembolü G’dir.

Giga, "dev" anlamına gelen Grekçe: γίγας (gígas) kelimesinden gelir. Oxford İngilizce Sözlüğü, bu anlamda giga’nın en eski yazılı kullanımının 1947'deki IUPAC 14. Konferansı Raporlarında şu şekilde yer aldığını bildirmektedir: "Ünite adları için aşağıdaki kısaltmaların ön ekleri kullanılmalıdır: G giga 109×."[1]

Gigabyte gibi bilgi işlemdeki bilgi birimlerine atıfta bulunulduğunda, "giga" bazen 1073741824 (230) anlamına gelebilir; bu durum belirsizliğe neden olur. Standart organizasyonları bu kullanımı desteklemez ve bu bağlamda da 109'a atıfta bulunmak için giga ifadesini kullanır.[2][3][4][5] Gigabit hiçbir zaman (veya çok nadiren) önekin ikili yorumuyla kullanılmaz. Giga’yı yalnızca metrik tanım için ayırırken, ikili önek gibi[6] 230 için benimsenmiştir.

Telaffuz

İngilizcede, önek giga sert olarak /ˈɡɪɡə/ (g) şeklinde veya daha yumuşak olarak /ˈdʒɪɡə/ (c) şeklinde telaffuz edilebilir.[7]

Bu ikinci telaffuz, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1960'larda ve 1980'lerde ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü tarafından metrik önekler için telaffuz kılavuzlarının yayınlanmasıyla resmileştirildi.[8] 1985 yapımı Back to the Future filmindeki gigawattların telaffuzu buna örnektir.

Amerikalı yazar Kevin Self'e göre, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu'nun bir Alman komite üyesi, 1920'lerde, Alman mizahi şair Christian Morgenstern'in bir dizesinden yararlanarak giga'yı 109 için bir önek olarak önerdi.[9][10] Bu, başlangıçta telaffuz olarak sert bir Almanca Almanca telaffuz: [ɡ]'nin tasarlandığını gösterir. Self, Almanca telaffuz: /dʒ/ (daha yumuşak g) telaffuzunun ara sıra kullanıldığından emin olamadı, ancak 1995 itibarıyla Almanca telaffuz: /ɡ/ (sert g)'ye döndüğünü iddia etti.[11][12]

1998'de, fonetikçi John C. Wells tarafından yapılan bir ankete göre, İngilizlerin %84'ü gigabaytın telaffuzunu İngilizce telaffuz: /ɡɪ/ (gigdaki gibi), %9'u İngilizce telaffuz: /dʒɪ/ (jigdeki gibi), % 6'sı İngilizce telaffuz: /ɡaɪ/ (guy) ve %1'i İngilizce telaffuz: /dʒaɪ/ (giantdaki gibi) sesi ile yapmaktaydı.[13]

Genel kullanım

  • gigahertz - bir CPU'nun saat hızı, örneğin, 3 GHz = 3.000.000.000 Hz
  • Gigabit - ağ bant genişliği, örneğin 1 Gbit/s = 1.000.000.000 bit/s.
  • gigabayt - örneğin, sabit disk kapasitesi için 120 GB = 120.000.000.000 bayt
  • gigayear veya gigaannum - bir milyar (109) yıl, bazen Gyr olarak kısaltılır, ancak tercih edilen kullanım Ga'dır.
Önek 10'luk tabana göre Onlu sayı sistemiKelime karşılığı Tanıtım[nb 1]
Adı Sembolü
yotta Y  10241000000000000000000000000 Septilyon 1991
zetta Z  10211000000000000000000000 Sekstilyon 1991
eksa E  10181000000000000000000 Kentilyon 1975
peta P  10151000000000000000 Katrilyon 1975
tera T  10121000000000000 Trilyon 1960
giga G  1091000000000 Milyar 1960
mega M  1061000000 Milyon 1873
kilok  1031000 Bin 1795
hekto h  102100  Yüz 1795
deka da  10110  On 1795
 1001  Bir –
desi d  10−10.1  Onda bir 1795
santi c  10−20.01  Yüzde bir 1795
milim  10−30.001  Binde bir 1795
mikroμ  10−60.000001 Milyonda bir 1873
nanon  10−90.000000001 Milyarda bir 1960
pikop  10−120.000000000001 Trilyonda bir 1960
femtof  10−150.000000000000001 Katrilyonda bir 1964
attoa  10−180.000000000000000001 Kentilyonda bir 1964
zeptoz  10−210.000000000000000000001 Sekstilyonda bir 1991
yoktoy  10−24  0.000000000000000000000001 Septilyonda bir 1991
  1. ^ 1960'tan önce benimsenen ön ekler SI'dan önce zaten vardı. CGS sisteminin tanıtımı 1873'teydi.

İkili önek

1 GB gösterimi 1.000.000.000 (1GB =109) baytı temsil eder. Uluslararası standartlara rağmen 1 GB = 230 B şeklinde yanlış kullanımı yaygındır. IEC 60.027-2 A.2 ve ISO/IEC 80000 standartlarına göre, 230'un doğru gösterimi gibi (Gi) sembolüdür. Yani 1 Gibibayt (1.073.741.824 bayt veya 1,074 GiB). Bir dizüstü bilgisayar 8 GB belleğe sahip olarak tanımlandığında, 8.000.000.000 bayt belleğe sahiptir denmelidir: 8×109 B.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "giga-, comb. form". Oxford English Dictionary. Ekim 2011. 
  2. ^ "§3.1 SI prefixes". The International System of Units (SI) (PDF). 8th (Fransızca ve İngilizce). Paris: STEDI Media. 2006. s. 127. ISBN 92-822-2213-6. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Şubat 2007. 
  3. ^ "NIST Guide for the Use of the International System of Units (Appendix D. ref 5)" (PDF). 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  4. ^ Salisbury, Frank B. (Ekim 1998), "Standardizing with SI Units" (PDF), Professional Biologist, 48 (10), s. 828, erişim tarihi: 29 Aralık 2020 []
  5. ^ "Recommended Unit Symbols, SI Prefixes, and Abbreviations" (PDF). IEEE. 18 Mart 2003 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  6. ^ "Prefixes for binary multiples". 2 Mayıs 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  7. ^ "SI prefixes and their etymologies". US Metric Association. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2019. 
  8. ^ NBS Special Publication 304 & 304A, revised August 1981, "A Brief History of Measurement Systems"
  9. ^ Almanca: Galgenlieder nebst dem 'Gingganz'. 22 (Almanca). Illustrated by Karl Walser. Berlin, Germany: Bruno Cassirer. 1917. s. 52 – Project Gutenberg vasıtasıyla. [First four lines:] Almanca: Im Anfang lebte, wie bekannt, / als größter Säuger der Gig-ant. / Wobei gig eine Zahl ist, die / es nicht mehr gibt, - so groß war sie! 
  10. ^ Gallows Songs: Christian Morgenstern's "Galgenlieder", Bilingual Edition: A Selection. Knight, Max tarafından çevrildi. University of California Press. 1963. ss. 24-25. ISBN 9780520008847. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2016. 
  11. ^ "Technically speaking". Spectrum. IEEE: 18. Ekim 1994. 
  12. ^ "Technically speaking". Spectrum. IEEE: 16. April 1995. 
  13. ^ Wells, J. C. (1998). LPD pronunciation preference poll 1998 9 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Dış bağlantılar

Vikisözlük'te Category:English words prefixed with giga- ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kiribati</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Kiribati ya da resmî adıyla Kiribati Cumhuriyeti, Büyük Okyanus'ta, Mikronezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un orta kesiminde takımadalardan oluşan bir ada ülkesidir. Ada ülkesinin başkenti Güney Tarava'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sabit disk sürücüsü</span> veri depo cihazı

Sabit disk ya da Hard disk kısaca HDD ya da Türkçesi ile sabit disk sürücüsü veri depolanması amacı ile kullanılan manyetik kayıt ortamlarıdır. Önceleri büyük boyutları ve yüksek fiyatları nedeni ile sadece bilgisayar merkezlerinde kullanılan sabit diskler, cep telefonları ve sayısal fotoğraf makineleri içine sığabilecek kadar küçülen boyutları ile günlük hayatımıza girmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bluetooth</span> Bir cihaza uzaktan veri göndermeye yarayan bir teknoloji

Bluetooth, sabit veya taşınabilir cihazlar arasında kısa mesafelerde veri aktarımı yapmaya veya kişisel alan ağları (PAN) kurmaya yarayan kablosuz bağlantı standardı. 2,02 GHz ile 2,48 GHz aralığındaki ISM bantlarında UHF radyo dalgalarını kullanır. Genellikle kablolu bağlantılara alternatif olarak, birbirine yakın taşınabilir cihazlar arasında dosya alışverişi yapmak ve müzikçalarlar ile kablosuz kulaklıkları birbirine bağlamak için kullanılır. En sık kullanılan modunda aktarım gücü 2,4 miliwatt ile sınırlı olduğu için kapsama alanı 10 metreyi geçemez.

<span class="mw-page-title-main">Ethernet</span> Bilgisayar ağı teknolojisi

Ethernet, Yerel ağlar için kullanılan Veri Çerçevesi tabanlı bilgisayar ağı teknolojileri ailesi. Kelimenin kökeni etherden gelmektedir. OSI ağ modelinin Fiziksel katmanı için Veri bağlantısı katmanı/ Ortam erişim kontrolü üzerinden ağ erişimi yoluyla bir dizi kablolama ve sinyalleşme standardı ve ortak bir adresleme formatı tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Bayt</span> 8 bite eşit dijital bilgi birimi

Bayt, elektronik ve bilgisayar bilimlerinde genellikle 8 bitlik dizilim boyunca 1 veya 0 değerlerini bünyesine alan ve kaydedilen bilgilerin türünden bağımsız bir bellek ölçüm birimi. Bir bayt, Latin alfabesini baz alan 8-bitlik bir kodlamada herhangi bir harfi temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Gigabayt</span> ölçü birimi

Gigabayt, bilgisayarlarda kullanılan, 1024 megabayt boyutundaki bir ölçü birimidir. Kısaltması GB olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Beygir gücü</span> İmparatorluk birim sistemindeki güç birimi (745.69987 W)

Beygir gücü, genellikle otomobil ve elektrik motorlarının güçlerinin belirlenmesi için kullanılan güç birimi. Birimin kısaltması hp'tir. Terim, buhar makinelerinin üretilmeye başlandığı yıllarda, bu makinelerin güçlerinin olası alıcılar tarafından kolayca anlaşılabilmesi için James Watt tarafından kullanılmıştır.

IP adresi, interneti ya da TCP/IP protokolünü kullanan diğer paket anahtarlamalı ağlara bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirleri ile veri alışverişi yapmak için kullandıkları adres.

<span class="mw-page-title-main">İmparatorluk birimleri</span>

İmparatorluk birimleri, emperyal birimler veya imparatorluk sistemi, İlk olarak 1824 İngiliz Ağırlık ve Ölçüleri Yasasında tanımlanan ve bir dizi ölçü ve değişiklikleriyle geliştirilmiş birimler sistemidir. İmparatorluk birimleri, 1588'den 1825'e kadar geçerli olan Winchester Standartları'nın yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Kilowatt saat</span> enerji birimi

Kilowatt saat,, 1000 watt saat veya 3.6 megajoule'e eşdeğer bir enerji birimidir.

Bu madde büyük sayıların adlarının kullanımı ve türetimini, kısaltmalarıyla birlikte listeler.

Uzun ve kısa ölçekler, birkaç farklı büyük sayı adlandırma sistemleriden ikisidir. Dünyada 10'un katları olan tam sayılarda kullanılırlar. Kıta Avrupası, Hindistan, Eski Britanya gibi birçok ülke uzun ölçekleri kullanırken, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık gibi çoğu İngilizce konuşan ülkeler ile Türkiye kısa ölçeği kullanıyor. Tüm bu ülkelerde, sayı adları kendi yerel dillerine çevrildi. Fakat etimolojiden dolayı adlar benzerdir. Özellikle Orta Asya'daki bazı diller, ne uzun ölçeği ne de kısa ölçeği kullanır. Onların kendi adlandırma sistemleri vardır.

Uzun ölçek (Fransızca échelle longue, İngilizce long scale) ifadesi, her yeni terimi milyondan (1.000.000) daha büyük olan büyük sayı adlarının bir sistemini belirtir. Bir milyon milyon, bilyon anlamına gelir ve (1012)'ye eşittir. Trilyon, bir milyon bilyondur, o da (1018)'e eşittir.
Kısa ölçek (Fransızca échelle courte, İngilizce short scale) ifadesi de, her yeni terimi milyondan (1.000.000) daha büyük olan sayı adlarının bir sistemini belirtir. Bin milyon, milyar
<span class="mw-page-title-main">Uçuş seviyesi</span> (FL) Flight Level

Uçuş seviyesi (FL), herhangi bir hava taşıtının standart atmosfer basıncı hattına göre irtifası. FL, İngilizce flight level kavramının kısaltmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nokia Lumia 520</span> Nokia markalı, 2013te piyasaya sürülmüş akıllı telefon

Nokia Lumia 520, Windows tabanlı ve Nokia Lumia mobil telefon ürünleri ailesinin bir parçası olarak üretilen akıllı telefondur. Nokia tarafından üretilir. 29 Nisan 2013 yılında piyasaya sürülmüştür. Windows Phone 8 işletim sistemini kullanmaktadır. Windows Phone 8.1 Lumia Cyan'a yükseltilebilir. Nokia Lumia 510 modelinin devamı niteliğindedir.

Terabit Ethernet veya TbE, hızları 100 Gbit/sn'nin üzerinde olan Ethernet'tir. 100 Gigabit Ethernet 'e kadar benzer bir teknoloji kullanılarak geliştirilen 400 Gigabit Ethernet ve 200 Gigabit Ethernet  standartları IEEE P802.3bs Görev Gücü tarafından 6 Aralık 2017'de onaylandı. 2016 yılında, birkaç ağ ekipmanı tedarikçisi zaten 200G ve 400G için özel çözümler sunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Tane boyu</span>

Tane boyutu münferit tortu tanelerinin çapı veya kırıntılı kayaçlardaki lithified parçacıklardır. Terim ayrıca diğer zerre şekilli malzemelere de uygulanabilecektir. Bu, bir parçacık veya tahıl içindeki tek bir kristalin boyutunu ifade eden kristalit boyutundan farklıdır. Tek bir tane birkaç kristalden oluşabilir. Granül malzeme çok küçük kolloidal parçacıklardan kil, silt, kum, çakıl ve parke taşlarından kayalara kadar değişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Gigabit Ethernet</span>

Bilgisayar ağlarında, Gigabit Ethernet, Ethernet çerçevelerinin saniyede gigabit hızında iletilmesine uygulanan terimdir. En popüler varyant 1000BASE-T, IEEE 802.3ab standardı tarafından tanımlanır. 1999'da kullanılmaya başlandı ve Hızlı Ethernet'e göre önemli bir hız artışı ve yaygın olarak mevcut, ekonomik ve önceki standartlara benzer kablo ve ekipman kullanımı nedeniyle kablolu yerel ağlarda Fast (Hızlı) Ethernet'in yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Birimler Sistemi</span> metrik sistemin çağdaş biçimi

Milletlerarası Birimler Sistemi veya Uluslararası Birimler Sistemi, metrik sistemin günümüz dünyasına entegre edilmiş çağdaş biçimidir. Dünyanın hemen her ülkesinde kabul görmüş tek resmî ölçü sistemi konumundadır. Yedi temel birim ve özel adlar ve sembollerle türetilmiş 22 birim, diğer türetilmiş birimleri ifade etmek için kombinasyon hâlinde kullanılmaktadır.

İkili ön eki; veri işleme, veri iletimi ve dijital bilgilerdeki, özellikle bit ve bayttaki birimlerin katları için 2'nin üsleri ile çarpmayı belirtmek için kullanılan bir birim ön ekidir.

Milyon yıl, astronomi ve jeolojide sıklıkla kullanılan 1.000.000 yıla (yani 1×106 yıl) veya 31,556926 terasaniyeye eşit bir zaman birimidir. Metrik ön takı mega'ya dayalı olarak bir mega yıla (Megaannum - Ma sembolü) eşdeğerdir. Buna göre milyar yıl için Ga (Gigaannum) kullanılır, bin yıl için ka kısaltması ise nadiren kullanılır. Bununla birlikte, ölçü birimleri için ön takıların bu şekilde kullanılması, zaman birimleri için ön takıların yalnızca ikinciyle birlikte kullanılabileceğini öngören SI düzenlemeleriyle çelişmektedir. Türkçede milyon yıl için bir kısaltma kullanılmaz.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.