İçeriğe atla

Gheorghe Gheorghiu-Dej

Gheorghe Gheorghiu-Dej
7. Romanya Komünist Partisi genel sekreteri
Görev süresi
1944 - 1945
1955 – 19 Mart 1965
Yerine geldiğiȘtefan Foriș (1944)
Gheorghe Apostol (1955)
Yerine gelenGheorghe Apostol (1954)
Nikolay Çavuşesku (1965)
1. Romanya Devlet Konseyi başkanı
Görev süresi
21 Mart 1961 - 19 Mart 1965
Yerine geldiğiIon Gheorghe Maurer
Yerine gelenChivu Stoica
47. Romanya başbakanı
Görev süresi
2 Haziran 1952 - 2 Ekim 1955
Yerine geldiğiPetru Groza
Yerine gelenChivu Stoica
Kişisel bilgiler
Doğum 8 Kasım 1901
Bârlad, Vaslui ili, Romanya Krallığı
Ölüm 19 Mart 1965 (63 yaşında)
Bükreş, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti
Partisi Romanya Komünist Partisi (1930-1965)
Evlilik(ler) Maria Alexe
Mesleği Bürokrat
Dini Yok (Marksist-Leninist ateizm)
İmzası

Gheorghe Gheorghiu-Dej (Rumence telaffuz: [ˈɡe̯orɡe ɡe̯orˈɡi.u deʒ]; d. 8 Kasım 1901, Birlad - ö. 19 Mart 1965, Bükreş, Romanya), 1947-1965 yılları Romanya Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak görev yapan Rumen komünist politikacı.

1901'de Bârlad'da doğan Gheorghiu-Dej, 1930'ların başında komünist protesto ve hareketlere karıştı. II. Dünya Savaşı'nın Avrupa'da başlaması üzerine, Ion Antonescu'nun savaş sırasında Târgu Jiu toplama kampında tutulan ve 1944'te serbest bırakılan hapishanede bulundu. Kral Mihai'nin güçleri Antonescu'yu devirip savaş suçlarından yargıladıktan sonra, Gheorghiu-Dej 1947'de, bir yıl sonra Michael'ı ülkeyi terk etmeye zorladı; Romanya devlet başkanı olarak iktidara geldi.

Soğuk Savaş döneminde Nikita Kruşçev'in altında gerçekleşen hızlı Destalinizasyon politikaları nedeniyle Gheorghiu-Dej'in kısmen dehşete düşmesine rağmen, Romanya kendi kuralına göre Sovyetler Birliği'nin en sadık uydu ülkelerinden biri olarak düşünülmüştür. Batı ticaretini büyük ölçüde arttıran politikalar uyguladı ve Romanya ile diğer Batı ülkeleri arasındaki ilişkileri olumlu oldu. Bununla birlikte, hükûmeti ülkedeki insan hakları ihlalleri nedeniyle suçlandı.

Akciğer kanseri nedeniyle Mart 1965'te öldü. Nikolay Çavuşesku daha sonra onun yerine Genel Sekreterlik görevine getirildi. Çavuşesku, 25 Aralık 1989'da iktidarın indirilmesi, tutuklanması, yargılanması ve infaz edilene kadar kendisinin görevini üstlenerek 1974'te Başkanlık makamını kuracaktı.

Kaynakça

Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Ştefan Foriş
Romanya Komünist Partisi Genel Sekreteri
1944-1954
Sonra gelen:
Gheorghe Apostol
Önce gelen:
Gheorghe Apostol
Romanya Komünist Partisi Genel Sekreteri
1955-1965
Sonra gelen:
Nicolae Ceauşescu
Siyasi görevi
Önce gelen:
Gheorghe Apostol
Romanya Devlet Konseyi Başkanı
1961-1965
Sonra gelen:
Nicolae Ceauşescu
Önce gelen:
Petru Groza
Romanya Başbakanı
1952-1955
Sonra gelen:
Chivu Stoica

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Çavuşesku</span> Romanya diktatörü (1965–1989)

Nikolay Çavuşesku, 1965-1989 tarihleri arasında Romanya Komünist Partisi (PCR) Genel Sekreteri, 1967 yılından itibaren Devlet Konsülü Başkanı ve 1974-1989 yılları arasında Romanya Cumhurbaşkanı olan Rumen politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Devrimi</span> Aralık 1989da Çavuşeskunun iktidardan indirilmesi için halk ve Rumen ordusu tarafından gerçekleştirilen devrim

Romanya Devrimi, Aralık 1989'da Romanya devlet başkanı Nikolay Çavuşesku'nun iktidardan indirilmesi için halk ve Rumen ordusu tarafından gerçekleştirilen devrimdir. Romanya, Doğu Blokundaki sosyalist rejimlerin yıkıldığı sırada iktidarın kanlı bir yöntemle değiştiği tek ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Ion Antonescu</span>

Ion Antonescu, Rumen asker ve siyasetçi. II. Dünya Savaşı sırasında Romanya Krallığı'nın mareşal, başbakan ve "Millî Şef"i olarak Nazi Almanyası yanlısı bir diktatörlük kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Elena Çavuşesku</span>

Elena Çavuşesku, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'nin komünist lideri Nikolay Çavuşesku'nun eşi ve Romanya SC'nin başbakan yardımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oneşti</span> Romanyada kent

Onești, Romanya'nın Bacău ili'nde bulunan şehir. Nüfusu 39,172'dir.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Krallığı</span>

Romanya Krallığı, 1881 ile 1947 yılları arası varlığını sürdürmüş eski bir parlamenter monarşik Rumen devletidir. Devlet 26 Mart 1881 tarihinde ilan edilmiştir. I. Carol da Romanya'nın ilk kralı olarak Sinaia Peleş Sarayında taç giymiştir. I. Carol ise Alman Hohenzollern Hanedanı'ndan gelmektedir ve önceki adı Prens Karl Eitel Friedrich Zephyrinus Ludwig 'dir. Romanya Krallığı, 1913 yılında Bulgaristan'a karşı diğer Balkan ülkeleriyle birleşerek II. Balkan Savaşı'na katılmıştır. Sonuç olarak Güney Dobruca'yı Bulgaristan'dan almıştır. Ancak I. Dünya Savaşı'nda Almanya'ya yenilmiş, Romanya toprakları işgal edilmiş ve Almanya ile barış imzalamak zorunda kalmıştır. Ancak savaşın sonunda Almanya, İtilaf Devletleri'ne yenilince Romanya'nın şansı tekrar değişmiş, Versailles Barış Antlaşması'nda Bukovina ve Transilvanya'yı elde etmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Romanya, Ion Antonescu önderliğinde Mihverler'in yanında savaşa girdi. Bu seferki sonuç çok farklı oldu, Romanya savaşı kaybetti. Ion Antonescu'nun diktatörlüğü yıkıldı. 1947 yılında Sovyet güçlerinin de etkisiyle ve desteğiyle komünist yönetim başa geçti ve Romanya Halk Cumhuriyeti kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">II. Carol</span> Romanya kralı

II. Carol, 8 Haziran 1930'dan 6 Eylül 1940'ta zorla tahttan indirilmesine kadar görev yapmış Romanya kralı. Kral I. Carol'un ölümünün ardından babası I. Ferdinand'ın en büyük oğlu olarak veliaht prens oldu. Hohenzollern kökenli Romanya kralları arasında ilk kez Romanya'da büyüyüp, anadili Rumence olan ve Ortodoks inanca sahip olarak doğan ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Rumen Direniş Hareketi</span>

Rumen Direniş Hareketi, Romanya'nın Mihver Devletler'e katılmasıyla başlamıştır. Amaç ülkeyi savaşa sokan Ion Antonescu hükûmetini devirerek ülkeyi savaştan çıkarmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ilie Verdeț</span>

Ilie Verdeț, Rumen siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ion Gheorghe Maurer</span>

Ion Gheorghe Iosif Maurer, Rumen komünist politikacı ve avukat. Romanya'nın eski Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Petru Groza</span>

Petru Groza, Romanya'daki komünist rejimin ilk aşamalarında, Sovyet işgali altında kurulan ilk Komünist Parti hükûmetlerinin Başbakanı olarak bilinen bir Rumen politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ion Diaconescu</span> Rumen siyasetçi

Ion Diaconescu Rumen antikomünist politikacı. Romanya Sosyalist Cumhuriyeti döneminde, 1947-1964 yılları arasında siyasi suçlu olarak 17 yıl hapis yattı. Sonrasında Hristiyan Demokrat Ulusal Köylü Partisi'nin başına geçti.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Sosyalist Cumhuriyeti</span> 1965-1989 arasında Romanyada hüküm sürmüş devlet

Romanya Sosyalist Cumhuriyeti 1947-1989 yılları arasında, Romanya'daki Marksist-Leninist tek parti rejimini tanımlar. Bu devlet, 1947'den 1965 yılına kadar Romanya Halk Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülke, anayasasında da belirtildiği üzere, Romanya Komünist Partisi yönetimi altında, Varşova Paktı üyesi, bir Doğu Bloku ülkesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mihai</span> Romanya Kralı (1927-1930, 1940-1947)

I. Mihai, II. Dünya Savaşı sırasında Romanya kralı. 20 Temmuz 1927'den 8 Haziran 1930'a ve daha sonra 6 Eylül 1940'tan 30 Aralık 1947'de görevden alınma kararına kadar hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Avram Bunaciu</span> Rumen politikacı

Avram Bunaciu, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı ve Romanya devlet başkanının vekili olarak görev yapmış Rumen komünist bir politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Besarabya sorunu</span>

Besarabya sorunu, Rus İmparatorluğu tarafından 1812'deki Bükreş Antlaşması ile Romanya'nın Moldavya prensliğinden ilhak edilen, 1917'de bağımsız olan hemen ardından Sovyetlere saldıran Romanya ile birleşen, 1940'ta Sovyetler Birliği tarafından işgal ve ilhak edilen ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla iki yeni devletin kontrolüne giren Besarabya'nın mülkiyeti konusunda başlayan tartışmaya verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'da ulusal komünizm</span>

Romanya'da ulusal komünizm, 1960'ların başı ile 1989 arasında Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'nde desteklenen bir milliyetçilik biçimine atıfta bulunan bir terimdir; terimin kendisi Komünist rejim tarafından kullanılmadı. Kökenleri Gheorghe Gheorghiu-Dej'in Sovyetler Birliği'nden siyasi kurtuluşuna dayanan bu hareket, 1971'de ulusal bir kültür devrimi olan Temmuz Tezleri manifestosuyla başlayan Nikolay Çavuşesku tarafından büyük ölçüde geliştirildi. Ulusal mitolojinin bir kısmı, Nikolay Çavuşesku'nun kişilik kültü ve Romanya tarih yazımında Daçyanizm olarak bilinen Romanya tarihinin idealleştirilmesiydi.

Romanya'nın İkinci Dünya Savaşı'na katılımı, Romanya Krallığı'nın, Polonya hükûmetinin, hazinesinin ve kuvvetlerinin İngiliz mandası altında Mısır'a tahliyesine izin verdiği, ancak toprakları Nazi Almanyası'nın o zamanki müttefikleri olan SSCB'ye devrettiği bir yıldan fazla bir tarafsızlık döneminden sonra, Ion Antonescu'nun iktidara gelmesiyle Romanya'nın Ekim 1940'ta Mihver Devletleri ile resmen ittifak kurması ve SSCB'ye bırakılan bölgeleri geri alma bahanesiyle Haziran 1941'de SSCB'ye karşı savaşa girmesiyle gerçekleşmiştir. Bu dönemde Rumen ordusu Ukrayna bozkırlarından Kuzey Kafkasya'a kadar Alman kuvvetlerine destek vermiştir. 23 Ağustos 1944'te, Sovyet ordusu Mart ayından beri Moldova'nın kuzeyinde, Focșani Kapısında tutulurken, Kral I. Mihai, Müttefiklerle ateşkes imzalamayı reddeden Mareşal Antonescu'yu görevden almaya karar verir. Ion Antonescu'nun tutuklanmasının ardından Romanya, Müttefiklerin yanında yer aldı. Romanya için İkinci Dünya Savaşı'na katılımı, Besarabya, Kuzey Bukovina ve güney Doburca'nın kesin olarak kaybedildiği, ancak kuzey Transilvanya'nın kurtarıldığı Paris Barış Antlaşması'nın (1947) mağlup bir devlet olarak imzalanmasıyla sona erdi.