İçeriğe atla

Getronagan Ermeni Lisesi

Koordinatlar: 41°01′32″K 28°58′42″D / 41.02556°K 28.97833°D / 41.02556; 28.97833
Özel Getronagan Ermeni Lisesi
Harita
Kuruluş1886
ÜlkeTürkiye
ŞehirKaraköy, İstanbul
MüdürSilva Kuyumcuyan-Margosyan
Resmî sitesigetronagan.k12.tr
Koordinat41°01′32″K 28°58′42″D / 41.02556°K 28.97833°D / 41.02556; 28.97833

Getronagan Ermeni Lisesi, İstanbul'un Karaköy semtinde bulunan ve Ermeni cemaatine ait bir okul.[1] Patrik Boğos Başpiskopos Taktakyan (1794-1872), yazdığı 1864 tarihli bir mektupta Amenapırgiç Mektebi'nin İstanbul dışından gelen öğrenciler için merkezî bir okul haline getirilmesi kararını dile getirmiştir. Artan öğrenci sayısı ile mevcut bina yetersiz kalmış ve 1872'de yeni bir bina planı hazırlanmıştır. 1874'te patrik seçilen Nerses II. Varjabedyan ilkokuldan mezun olan öğrencilerin yükseköğretim sıkıntılarını gidermek amacıyla yeni bir okul kurma fikrini ortaya atmıştır. Bu fikir üzerine toplanan kurul sonucunda alınan bir dizi karardan şöyledir:

  • Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi yanında açılacak okul cemaatin merkez okulu olacak ve vakıf gelirleri bu amaçla kullanılacak,
  • Bilim, edebiyat ve dilbilgisi başta olmak üzere farklı alanlarda eğitim veren bir yüksek okul olacak,
  • İlkokulu başarıyla bitirmiş, donanımlı öğrenciler seçilecek,
  • Fakirliğini belgelemek şartıyla isteyen çocuklar burslu okutulacak,
  • Sadece Galata değil diğer bölgeler de okula katkı sağlayacak, buna göre Beyoğlu 50, Kadıköy 40, Kumkapı 30, Ortaköy 20, Beşiktaş 15, Üsküdar Surp Harç Kilisesi 10, Surp Garabet 10, Gedikpaşa 10, Yenikapı 10, Samatya Surp Kevork Kilisesi 10, Balat 5, Hasköy 5, Karagümrük 5, Topkapı 5, Kuzguncuk 5, Büyükdere 5, Bakırköy 5, Narlıkapı 2, Rumelihisarı 2, Eyüp Surp Astvazazin 2, Kasımpaşa 2, Boyacıköy 2, Yeniköy 2, Beykoz 2, Kandilli 2 olmak üzere toplam 250 Osmanlı altını vermeyen kilise bölgeleri fakir çocuklara verilecek eğitim kontenjanı hakkını kaybedecek,
  • Yönetim 3 yılda bir değişecek,
  • Mütevelli Heyeti okulun yıllık giderlerini karşılayacak,
  • Okutulacak konular din ve tarih, din ve Ermeni kilisesi tarihi, Ermeni dili ve edebiyatı, Ermenice ve diğer dillerin tarihi, genel tarih ve Ermeni tarihi, eski ve yeni Ermenistan ve Türkiye tarihi, coğrafya, matematik, geometri, bilim, fen bilgisi, felsefe, vatandaşlık, sağlık, ahlak, pedagoji alanlarını kapsayacaktır.[2]

Okulun ilk müdürü Minas Çeraz olup, İstanbul'un çeşitli okullarında verilen farklı eğitim nedeniyle Getronagan Okulu'nda verilmek istenen eğitime uyum sağlayabilecek 58 öğrenci kabul edilebilmiş, öte yandan 1 Ağustos 1886 tarihinde ilk sınıf 64 öğrenciyle açılmıştır. İlk mezunlarını, 1891 yılında 18 öğrenciyle vermiştir.[3][4] Lise çağına gelen başarılı öğrenciler bu okulda eğitimlerini tamamlayarak öğretmen olacaklar ve ardından başta İstanbul olmak üzere, diğer il ve ilçelerdeki cemaat okullarında öğretmen olarak yeni öğrencilerin yetiştirilmesine hizmet edeceklerdi.

Getronagan'ın ilk 3 yılı diğer liselerin son 3 yıllık eğitimine denk gelmekte, son 2 senesi ise Avrupa okullarındaki ortaokul sonrası eğitime uygun düşmekteydi. 1889 yılına kadar görevde kalan Minas Çeraz'ın ardından göreve gelen Philippe Williams bir yıl kalmış ve yeni göreve gelen Mestçiyan, kendi döneminde eğitimi Paris Ecole Central'i örnek almış, bilim ve din olmak üzere ikiye ayıran bir sistem yürütmüştür. 1891 yılında öğrenci sayısı 148'e ulaşmıştır..

1937 yılında bu yana karma eğitim veren[5] Getronagan Ermeni Lisesi,[6] 1950'li yıllarda başbakan Adnan Menderes döneminde yapılan büyük yol ve meydanların açılması çalışmaları kapsamında Getronagan Lisesi, iç içe bulunmakta olduğu Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi ile birlikte istimlaka uğramıştır. Bugün 4 yıllık lise olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Getronagan Armenian High School". Resmi site. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2015. 
  2. ^ Uzunyan, N. (1986). Les Cent Ans du Lycée Guetronagan 1886-1986. s. 21. 
  3. ^ "Getronagan Ermeni Lisesi". Türkiye: Türkiye Ermenileri Patrikliği. 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2015. 
  4. ^ "Ermeni Okullarında 3530 Öğrenci Var". Bianet. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2015. 
  5. ^ Akıncı, Turan (2018). Beyoğlu. İstanbul: Remzi Kitabevi. s. 269. ISBN 978-975-14-1779-4. 
  6. ^ Uzunyan,N. Les Cent Ans du Lycee Guetronagan 1886-1986. s. 37. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beyoğlu</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Beyoğlu veya eskiden Pera, İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan ilçelerinden biridir. Kuzeybatıda Şişli ve Kâğıthane, doğuda Beşiktaş ve İstanbul Boğazı, güneyde ve batıda ise Haliç ile sınırlı ilçenin yüzölçümü 8,76 km2'dir ve 45 mahalleden oluşmaktadır. İsmini Pera da denen, Tünel–Taksim arasında uzanan İstiklal Caddesi ve ona açılan sokakların belirlediği alanı kapsayan Beyoğlu semtinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy</span> Beyoğlu, İstanbulda bir semt

Karaköy, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı semt. Bankaları ve iş hanlarıyla ünlü en eski ticaret merkezlerinden biridir. Eski Galata semtinin modern adıdır. Tarih boyunca bir liman ve ticaret merkezi olma özelliğiyle ön plana çıkmıştır. Boğaziçi'nin Avrupa tarafında Haliç'in ağzında yer alır. Karaköy, şehrin çok tarihsel bölgelerinden ve en eskilerinden biridir. 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı Devleti'nin finans merkezi haline gelmişti. Bugün ise, önemli bir ticaret ve ulaşım merkezidir.

II. Mesrob Srpazan, bilinen adıyla Mesrob Mutafyan, Ermeni din adamı ve Türkiye Ermenileri'nin 84'üncü patriğiydi.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Krikor</span>

Aziz Krikor (Latince: Gregorius) ya da Krikor Lusavoriç, Hristiyanlığın Ermeniler arasında yayılmasını sağlayan bir aziz. Ermeni Apostolik Kilisesi'nin kurucusu kabul edilir.

Türkiye'de tescilli 1388 adet kilise mevcuttur. Türkiye'nin en çok kilise bulunan ili 158 kilise bulunduran İstanbul'dur. İstanbul ilini 92 kilise ile Nevşehir, 78 kilise ile Gümüşhane ve 69 kilise ile Mardin takip etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Üsküdar Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi</span>

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesi Kuzguncuk semtinde bulunan 11 Mayıs 1835 tarihinde ibadete açılmış ve 1861 yılında yeniden inşa edilmiş olan Ermeni kilisesidir.

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, şu anlamlara gelebilir;

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Surp Krikor Lusavoriç Ermeni Kilisesi</span>

Surp Krikor Lusavoriç Ermeni Kilisesi, Türkiye'nin Kayseri kentinde bulunan ve ilk kez 12. yüzyılda inşa edilen bir Ermeni Apostolik Kilisesi.

Günümüz Türkiye topraklarında bulunan Ermeni Apostolik, Katolik ve Evanjelik kiliseleri listesi;

<span class="mw-page-title-main">Beyoğlu Surp Yerrortutyun Kilisesi</span>

Surp Yerrortutyun Ermeni Kilisesi ya da Beyoğlu Üç Horan Ermeni Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesi Galatasaray semtinde bulunan Ermeni kilisesi.

Kınalıada Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Adalar ilçesindeki Kınalıada'da bulunan 1857 yılında İstanbul Ermeni Patriği III. Hagopos Seropyan tarafından ibadete açılan Ermeni kilisesidir.

Surp Stepanos Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesinin Halıcıoğlu semtinde bulunan Ermeni kilisesi. 17. yüzyılda Eğin'den gelen Ermeni göçmenlerin Hasköy'e yerleştirilmeleriyle bu göçmenler semtte bir kiremit fabrikası açmıştır. 1703 yılında Rahip Haçadur evinde bir şapel açmış, daha sonra küçük ve ahşap olan bir Surp Stephanos Kilisesi inşa edilmiştir. Harutyun Amira Bezciyan'ın vasiyeti olan bir ferman ile 1831'de taş olarak Hassa mimarları Kazaz Hovhannes Amira Serveryan ve Krikor Amira Balyan tarafından inşa edilmiştir. 1845'te yenilenen kilise 1904'te yeniden bir onarımdan geçmiş, I. Dünya Savaşı'nda askeri depo olarak sonrasında ise göçmen yurdu olarak kullanılmıştır. 1930'da yeniden onarılarak ibadete açılan kilisenin arazisi 1975'te Haliç Köprüsü yapımı için istimlak edilmiştir. Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi'nin alt galerisinde 30 yıl barınan kilise 2007 yılında Halıcıoğlu Mezarlığı içinde inşa edilen şapelde varlığını sürdürmektedir. Şapelin açılışını İstanbul Ermeni Patriği II. Mesrob yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Surp Hıreşdagabed Kilisesi</span> Türkiyedeki Ermeni Kilisesi

Surp Hıreşdagabed Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Ermeni kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi</span> İstanbulda bir kilise

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesi Karaköy semtinde bulunan Ermeni kilisesi. İstanbul'un fethinden önce İstanbul'a yerleşmiş olan Ermeniler ve Cenevizliler arasındaki iyi ilişkilerin bir sonucu olarak Cenevizliler kendilerine ait bir kutsal alanı Ermenilere satar. Kırım-Kefe kentinden İstanbul'a gelen Goms veya Gozma adlı bir hayırsever Ermeni tüccar, Cenevizlilerden alınmış olan bu arsa üzerine bir kilise inşa ettirir. Aved adlı bir demirci ustasının da kilisenin mihrabını tamamlayıp yanına Surp Haç Mabedi'ni inşa ettiği bilinmektedir.

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, Hatay'ın Kırıkhan ilçesinde bulunan Ermeni kilisesi. 1830'lu yıllarda inşa edilen kilise 1977 yılında onarılmıştır. Çatı kısmı şu an yarı yıkılmış haldedir.

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beşiktaş ilçesi Ortaköy semtinde bulunan bir Ermeni Katolik kilisesi. 5 Kasım 1837 tarihli fermanla yapımına izin verilen kilise Krikor Hekimyan tarafından bağışlanan arazide, İstanbul'daki ikinci Ermeni Katolik kilisesi olarak inşa edilmiş ve 6 Ocak 1839 tarihinde ibadete açılmıştır. Kilise Ortaköy Surp Krikor Lusavoriç Ermeni Katolik Kilisesi Vakfı tarafından idare edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi</span>

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan ve günümüzde etkin olmayan bir Ermeni kilisesi. 1863 ile 1869 yılları arasında inşa edilen kilise 1920'de Azerbaycan ve Türkmenistan Episkoposluk Bölgesinin makamı olmuştur. Sovyetler döneminde Bakü'de yıkılmayan tek Ermeni kilisesi Dağlık Karabağ sorununun ortaya çıkmasının ardından 25 Aralık 1989'da yağmalanmıştır ve Bakü'deki tüm Ermeni cemaatin kaçmasıyla da ibadete kapanmıştır.

Galata, şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Minas Çeraz</span> Ermeni yazar

Minas Çeraz Efendi, Osmanlı Ermeni yazar, çevirmen, aktivist ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Nerses Varjabedyan</span> Osmanlı İmparatorluğunda patrik (1837-1884)

II. Nerses Varjabedyan Türkiye Ermenileri 72. patriği. Asıl adı Boğos'tur.