İçeriğe atla

Getúlio Vargas

Getúlio Vargas
Brezilya Devlet Başkanı
Görev süresi
3 Kasım 1930 - 29 Ekim 1945
Yerine geldiğiAugusto Tasso Fragoso
Yerine gelenJosé Linhares
Görev süresi
31 Ocak 1951 - 24 Ağustos 1954
Yerine geldiğiEurico Gaspar Dutra
Yerine gelenCafé Filho
Kişisel bilgiler
Doğum 19 Nisan 1882(1882-04-19)
São Borja, Rio Grande do Sul, Brezilya
Ölüm 24 Ağustos 1954 (72 yaşında)
Rio de Janeiro, Brezilya
Partisi Brezilya İşçi Partisi
Evlilik(ler) Darci Vargas
Mesleği Siyasetçi
İmzası

Getúlio Dornelles Vargas (19 Nisan 1883, Sao Borja - 24 Ağustos 1954, Rio de Janeiro, Brezilya), 1930-1945 ve 1951-1954 dönemlerinde Brezilya devlet başkanı. Kimilerince ilkesiz bir diktatörlük kurmakla suçlanmasına karşın, büyük iş insanlarıyla toprak sahiplerine karşı açtığı savaştan ötürü yandaşlarınca Yoksulların Babası olarak yüceltilmiştir.[1]

Rio Grande do Sul eyaletinin nüfuzlu ailelerinden birinin oğluydu. 1908'de Porto Alegre Üniversitesi Hukuk Okulu'nu bitirir bitirmez siyasete atıldı. 1922'de Ulusal Kongre'ye girerek 4 yıl görev yaptı. 1926'da, Başkan Luis Pereira de Souza hükûmetinde maliye bakanı oldu. 1928'de Rio Grande do Sul valisi seçildi. 1930'da devlet başkanlığına aday olduysa da bir reform programı çevresinde sürdürdüğü seçim kampanyasını başarıya ulaştıramadı. Yenilgiyi kabul etmiş görünmekle birlikte ekimde yandaşlarının başlattığı devrimin başına geçti. 3 Kasım 1930-17 Temmuz 1934 arasında geçici başkan olarak mutlak iktidarı elinde tuttu. 17 Kasım 1934'te, kurucu meclis tarafından başkan seçildi. 10 Kasım 1937'de anayasal hükûmeti deviren bir darbenin önderi olarak, totaliter niteliğini gizlemeyen Estado Novo'yu (Yeni Devlet) kurdu.[2]

1930 öncesinde Brezilya, büyük toprak sahiplerinin egemenliğindeki bir özerk eyaletler federasyonuyla yönetiliyordu. Vargas döneminde bu sistem yıkıldı. Vergi düzeni değiştirilerek, eyalet yönetimleri ve yerel yönetimler merkezi otoriteye bağımlı kılındı. Seçmen sayısı dört katına çıkarıldı ve gizli oy ilkesi getirildi. Kadınlara oy hakkı tanındı, geniş eğitim reformları yapıldı, sosyal güvenlik yasaları çıkarıldı, işçi sınıfı hükûmet eliyle örgütlenerek denetim altına alındı. Yatırımlar hızlı bir sanayileşme programıyla canlandırılırken, işçilere asgari ücret gibi çok çeşitli destekler sağlandı. Ancak, Vargas özel girişim düzenine müdahalede bulunmadığı gibi reformları da kırsal kesimdeki yoksullara ulaşmadı.

II. Dünya Savaşı sonrasında Brezilya'da esen demokrasi rüzgarının etkisiyle 29 Ekim 1945'te bir darbeyle Vargas devrildi. Bununla birlikte geniş bir halk desteğine dayanıyordu. Aralık 1945'te Rio Grande do Sul'dan senatör seçilmesine karşın, 1950'ye değin siyasal etkinlikten uzaklaşmış gibi görünüyordu. Ama 1950'de Brezilya İşçi Partisi'nin (PTB) adayı olarak girdiği seçimleri kazanarak yeniden ortaya çıktı. 31 Ocak 1951'de başkanlık görevine başladı.[3]

Kongre'nin, çok sayıda siyasal partinin ve kamuoyunun denetimi altındaki seçimle belirlenmiş bir başkan olarak işçi sınıfından yandaşlarını hoşnut etmeyi de, orta sınıfların yükselen muhalefetini yumuşatmayı da başaramadı. Bu nedenle halkın desteğini elinde tutmak amacıyla gitgide aşırı milliyetçi bir tutuma yöneldi. 1954 ortalarında hükûmete yönelik eleştiriler yaygınlaştı; rejim skandalları karşısında çalkalanan silahlı kuvvetler de sonunda başkanın çekilmesini talep etti. Zor karşısında görevinden çekilmeyi sindiremeyen Vargas intihar etti.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Getúlio Vargas | president of Brazil". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  2. ^ "Estado Novo | Brazilian history". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  3. ^ Chipty, Tasneem; Witte, Ann Dryden. "An Empirical Investigation of Firms' Responses to Minimum Standards Regulations". Cambridge, MA. 
  4. ^ "BBC ON THIS DAY | 24 | 1954: Brazilian president found dead". web.archive.org. 7 Mart 2008. 7 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Washington Luis		Brezilya Devlet Başkanı
1930-1945 		Sonra gelen:
Eurico Gaspar Dutra
Önce gelen:
Eurico Gaspar Dutra		Brezilya Devlet Başkanı
1951-1954 		Sonra gelen:
João Café Filho

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brezilya</span> Güney Amerikada bir ülke

Brezilya, resmî adıyla Brezilya Federatif Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın en büyük ve en kalabalık ülkesidir. Latin Amerika'nın %47,7'sini kaplayan Brezilya, Ekvador ve Şili haricinde Güney Amerika ülkelerinin hepsi ile sınır komşusudur. Başkenti Brasília ve en kalabalık şehri São Paulo'dur. Brezilya, 26 eyaletten ve bir Federal Bölgeden oluşan bir federasyondur ve Portekizcenin resmi dil olduğu tek Güney Amerika ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Samba</span>

Samba, Brezilya'daki Afrika kökenlilerden ortaya çıkan değişik tarzdaki müziklerin en ünlülerinden biridir. Samba adı, büyük olasılıkla Angola'da geleneksel bir müzik türü olan 'mesemba'dan gelmektedir. Samba, Bahia'dan göç eden siyahların güçlü etkisi altında, yirminci yüzyıl başlarında Rio de Janerio'da ayırt edici bir müzik tarzı olarak gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Porto Alegre</span> Brezilyada belediye; Rio Grande do Sul eyaletinin başkenti ve en büyük şehri

Porto Alegre, Brezilya'nin 26 eyaletinden biri olan Rio Grande do Sul'un başkenti ve en büyük nüfuslu şehridir. Adı Portekizcede "Mesut Liman" anlamına gelir. Porto Alegre Brezilya eyaletleri arasında başkent olan şehirlerin en güneyinde bulunanıdır. Porto Alegre şehrinin sınırları içinde alanı 496.827 km² olup 2010 nüfus sayımına nazaran Porto Alegre şehrinin sınırları içindeki nüfus 1.509.939 kişidir ve böylece bu şehir Brezilya içinde 10. sırada gelmektedir. Şehir ve sınırları dışında bulunup şehre bağlı olan varoşları ile birlikte Porto Alegro Metropoliten Bölgesi nüfusu 2010 itibarıyla 4.405.760 kişiye ulaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">CR Vasco da Gama</span>

Club de Regatas Vasco da Gama, Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde kurulmuş spor kulübüdür. Futbol takımı iç saha maçlarını genellikle 24.584 seyirci kapasiteli São Januário Stadyumu'nda yapar. Ancak bazı özel maçları 103.000 seyirci kapasiteli Maracanã Stadyumu'nda yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">José Américo de Almeida</span> Brezilyalı yazar (1887-1980)

José Américo de Almeida, Brezilya'nın kuzeydoğu bölgesindeki bölgesel edebiyatçılar kuşağının ilk önemli romancısı.

<span class="mw-page-title-main">Niterói</span> Brezilyanın Rio de Janeiro eyaletinde belediye

Niterói, Brezilya'nın "Güneydoğu" Bölgesinde Rio de Janeiro eyaletinde yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">João Goulart</span> 24. Brezilya devlet başkanı

João Goulart, lakabı Jango, 1961-1964 arasında Brezilya'nın reformcu devlet başkanı. 1964'te askeri bir darbeyle devrilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Eurico Gaspar Dutra</span> 16. Brezilya devlet başkanı

Eurico Gaspar Dutra, Brezilyalı asker ve siyasetçi. 1945-1950 yılları arasında Brezilya Devlet Başkanı olarak görev yaptı. Yönetimi sırasında anayasal demokrasiye geri dönüldü.

Brezilyalı Yahudi Yahudi kökenli veya Yahudiliğe geçmiş Brezilyalılara denir.

<span class="mw-page-title-main">Volta Redonda</span> Brezilyanın Rio de Janeiro eyaletinde belediye

Volta Redonda, Brezilya’nın Rio de Janeiro Eyaleti'nde yer alan bir şehirdir. Türkçede eğrisel dönemeç anlamına gelen şehir, bu ismi çevresine yerleştiği Paraíba do Sul Nehri’nin bu bölgedeki şeklinden almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya Kızılderilileri</span> etnik grup

Brezilya Kızılderilileri ya da Brezilya yerlileri, Brezilya'da yaşayan Doğu Brezilya ile Amazon Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları. Brezilya Kızılderililerinden Fundação Nacional do Índio (Funai) adlı hükûmet kuruluşu sorumludur. Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística tarafından 2010 yılında yapılan son sayıma göre nüfusları 817.000 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Pacaembu Stadyumu</span>

Estádio Municipal Paulo Machado de Carvalho ya da geleneksel ismiyle Estádio do Pacaembu, Brezilya'nın São Paulo şehrinde yer alan futbol stadyumu. 42.000 koltuk kapasitesine sahiptir. 104 x 70 m oyun alanına sahiptir. Stadyum, Brezilya Devlet Başkanı Getúlio Vargas tarafından, 27 Nisan 1940 tarihinde açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Petrobras</span> Brezilyalı enerji şirketi

Petróleo Brasileiro S.A., Rio de Janeiro, Brezilya'da bulunan petrol endüstrisinde yarısı kamuya ait Brezilyalı çok uluslu bir şirkettir. Şirket, Fortune Global 500 listesinde 58. sırada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'nın bölgeleri</span>

Brezilya'nın bölgeleri, Brezilya'nın jeopolitik amaçlarla kullanılan bölgeleridir. Bölgeler, Brezilya Coğrafya ve İstatistik Enstitüsü (IBGE) tarafından tanımlanmış olup coğrafi, sosyal ve ekonomik faktörleri göz önünde bulundurarak yalnızca akademik olarak faaliyet göstermektedirler ve federal düzeydeki hükûmet programlarının yönlendirilmesinden başka siyasi etkileri bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mascarenhas de Morais</span>

Mareşal João Baptista Mascarenhas de Morais(13 Kasım 1883 - 17 Eylül 1968), Brezilyalı subay ve II. Dünya Savaşı'nda Brezilya Seferi Kuvvetlerinin komutanıydı. Mareşal rütbesine yükselmişti ve son aktif Brezilyalı mareşaldi.

Vargas dönemi, Brezilya tarihinde Getúlio Vargas'ın devlet başkanı olduğu 1930 ve 1945 arası dönemi kapsayan dönemdir. 1930'dan 1937'ye kadar olan dönem, İkinci Brezilya Cumhuriyeti olarak bilinir ve 1937'den 1946'ya kadar olan Vargas Dönemi'nin diğer kısmı, Üçüncü Brezilya Cumhuriyeti olarak bilinir. Getúlio Vargas, ülkede yansımaya başlayan uluslararası jeopolitik belirsizlik anında Brezilya'nın başkanı oldu. Demokratik temsili siyasi partiler hiçbir zaman Brezilya DNA'sının bir parçası olmadılar ve bu 1930'larda bir kez daha kanıtlandı. Avrupa'da artan kutuplaşmayı yansıtan Brezilya'nın siyasi süreci, biri Komünist Parti'den büyük ölçüde etkilenen ve tenentes şöhretinin karizmatik Luís Carlos Prestes'i - Ulusal Kurtuluş İttifakı (ANL) tarafından yönetilen iki karşıt gruba ayrıldı. Sağ, Plínio Salgado adında havalı bir figürün önderlik ettiği, faşistten ilham alan bir hareket olan Integralizm'de vücut buldu. Bu iyi örgütlenmiş ve finanse edilmiş gruplar 1930 Liberal İttifak'ın kalıntılarını hızla bastırdı ve sokaklara hakim olmaya başladı. Getúlio kendi elementindeydi. Birbirlerini dikkatlice birbirine düşürdü ve ortalama Brezilya vatandaşı arasında açık, rekabetçi siyasetin hem lüks hem de tehlikeli olduğu izlenimini yarattı.

Getúlio 2014 yılında Brezilya'da çekilmiş Brezilya ortak yapımı film, daha sonra João Jardim tarafından filme çekilmiştir. Ana rollerde Tony Ramos ve Drica Moraes oynamıştır. Başkan Getúlio Vargas'ın ölümünün altmışıncı yıldönümü münasebetiyle hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eliseu Padilha</span>

Eliseu Lemos Padilha, Brezilyalı hukukçu ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">1964 Brezilya Darbesi</span>

1964 Brezilya darbesi Brezilya cumhurbaşkanı João Goulart'ın 31 Mart'tan 1 Nisan 1964'e kadar askeri bir darbeyle devrilmesi, Dördüncü Brezilya Cumhuriyeti'nin (1946-1964) sona ermesi ve Brezilya askeri diktatörlüğünün (1964-1985) başlatılmasıdır. Darbe, askeri bir isyan, 2 Nisan'da Ulusal Kongre'nin cumhurbaşkanlığı koltuğunu boşaltması, askeri bir cuntanın kurulması ve 4 Nisan'da cumhurbaşkanının sürgün edilmesi şeklini aldı. Onun yerine, darbenin ana liderlerinden General Humberto de Alencar Castelo Branco'nun Kongre tarafından seçilmesine kadar Temsilciler Meclisi başkanı Ranieri Mazzilli görevi devraldı.

<span class="mw-page-title-main">Nereu Ramos</span> 20. Brezilya devlet başkanı

Nereu de Oliveira Ramos Brezilyalı bir avukat, gazeteci, profesör ve siyasi figürdü. Başkan Getúlio Vargas'ın intiharı ve Milletvekili Carlos Luz ile Başkan Café Filho'nun görevden alınmasıyla sonuçlanan siyasi krizin ardından kısa bir süre Brezilya'nın geçici başkanı olarak görev yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.