İçeriğe atla

Gertrude Stein

Gertrude Stein
Gertrude Stein'ın 1935'te Carl Van Vechten tarafından çekilen bir fotoğrafı.
Doğum3 Şubat 1874(1874-02-03)
Allegheny, Pennsylvania
Ölüm27 Temmuz 1946 (72 yaşında)
Neuilly-sur-Seine, France
MeslekYazar
MilliyetABD
TürRoman

Gertrude Stein (3 Şubat 1874 – 27 Temmuz 1946) modern edebiyatın öncülerinden Amerikalı yazar.[1]

Çocukluğunu Viyana ve Paris'te geçirdi. Radcliffe Koleji'nde, felsefeci William James'den psikoloji eğitimi aldı. 1897'de mezun olduktan sonra, tıp eğitimi almak için, Maryland, Baltimore'daki Johns Hopkins Üniversitesi'ne devam etti.[2] Fakat kısa sürede, asıl ilgi alanının edebiyat olduğuna karar verdi. Hayatının büyük kısmını Fransa'da geçirdi. İki kişiyle evini paylaştı, bunlardan biri erkek kardeşi Leo Stein'la 1874-1914 arasında süren, diğeri ise 1907'den Stein'ın 1946'daki ölümüne kadar devam eden Alice B. Toklas ile olandır. Stein, Paris'te rue de Fleurs 27 numaradaki evini önce Leo daha sonra Alice ile paylaştı. Gertrude ve Alice'in lezbiyenlik ile karışık bir dostluğu olmuştur. Hayatı süresince Stein edebiyat ve sanat dünyasından avangard sanatçılarla ilişkileri oldu.[3] Picasso, Hemingway, Ezra Pound, Carl Van Vechten, Henri Matisse, Sherwood Anderson ve Francis Picabia gibi alanlarında kült olmuş isimler, eserlerini tamamladıktan sonra ilk Gertrude Stein'a danışırdı. İlerici politikanın liberal reformlarından hoşlanmazdı. Stein için Sanayi Devrimi, istikrarı bozan, değerleri düşüren ve kültürel gerilemeyi tetikleyen olumsuz bir toplumsal güç olarak hareketiydi. İspanya İç Savaşı sırasında General Francisco Franco'yu desteklediğini duyurdu. Nazi işgali altındaki Fransa'da yaşayan bir Yahudi olmasına karşın Stein, Vichy hükümeti başkanı Philippe Pétain ile işbirliği yaptı ve 75.000'den fazla Yahudiyi Nazi toplama kamplarına sürülmesine ön ayak oldu. Bunların sadece yüzde 3'ü Holokost 'tan sağ kurtulabildi.[4][5]

Mide kanseri sebebiyle öldü. Père Lachaise Mezarlığına defnedildi.

Kitapları

  • Three Lives (The Grafton Press, 1909)
  • Tender buttons: objects, food, rooms (1914)
  • The Making of Americans
  • Four Saints in Three Acts
  • The Autobiography of Alice B. Toklas (1933)
  • Everybody's Autobiography (1937)
  • Picasso (1938)
  • Doctor Faustus Lights the Lights (1938)
  • The World is Round (1939)
  • Paris France (1940)
  • Ida A Novel (1941)
  • Three Sisters Who Are Not Sisters (1943)
  • Wars I Have Seen (1945a)
  • Brewsie and Willie (1946b)
  • The Mother of Us All (libretto, 1946c: music by Virgil Thompson 1947)[6]

Kaynakça

  1. ^ "Gertrude Stein Dies In France, 72". 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2015. 
  2. ^ "IMDb". 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2015. 
  3. ^ "Biyografi". 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2015. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020. 
  5. ^ https://www.huffpost.com/entry/met-gertrude-stein-collaborator_b_1467174?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnLw&guce_referrer_sig=AQAAALH4BSWHIXcPkW9CptBq0odOw9stv-DfRk9IPadFZ9s4Qj6XS9Q358DsSK0KGXKTVpAP9KB2IjxS1JSqSJdr-PZDMro3gM6p3X-WkFqDroacVTW7iwJNezYV0m5MQUEKJPfvoi6cftcfFRzh-uYS9bvGt6JCJzgCRSZz1iG2gZFv []
  6. ^ "Books by Gertrude Stein". 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Paris</span> Fransada komün

Paris, Fransa'nın başkenti ve 105 kilometrekare 'den fazla alanda 2,175,601 nüfusu ile en kalabalık şehridir. 17. yüzyıldan beri Paris Avrupa'nın en önemli finans, diplomasi, ticaret, moda, gastronomi, bilim ve sanat merkezlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Pablo Picasso</span> İspanyol heykeltıraş ve ressam (1881-1973)

Pablo Picasso, Fransa'da yaşamış İspanyol ressam, heykeltıraş, sahne tasarımcısı, şair ve oyun yazarıdır. 20. yüzyıl sanatının en iyi bilinen isimlerindendir. Georges Braque ile birlikte kübizm akımının temelini atmış, asamblajı icat etmiş, kolajın icadında yer almış ve çok çeşitli tarzların gelişimine katkı vermiştir. En önemli eserleri olarak öncü kübizm eseri Avignonlu Kızlar ve Alman ve İtalyan askerlerin İspanyol İç Savaşı sırasında yaptığı katliamı anlatan Guernica sayılabilir.

<i>Piyanist</i> (film, 2002) 2002 yapımı film

Piyanist ya da orijinal ismiyle The Pianist, Roman Polanski'nin 2002 yapımı uzun metrajlı dramatik ve biyografik savaş filmidir. Fransız–İngiliz–Alman–Polonyalı ortak yapımı olan film, gerçek bir hikâyeyi anlatmaktadır. 1930'lar Polonya'sının başarılı piyanist ve bestecilerinden biri olan Yahudi kökenli Władek Szpilman'ın, Varşova Ayaklanması'nın bastırılmasından hemen sonra Wehrmacht subayı Wilm Hosenfeld'ın önemli yardımları sayesinde nasıl hayatta kaldığını anlattığı Śmierć Miasta isimli otobiyografisine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Ron Rifkin</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Ron Rifkin, asıl ismi Saul M. Rifkin olan Yahudi kökenli Amerikalı tiyatro oyuncusu, oyuncu ve yönetmen.

Abidin Dino Türk ressam, karikatürist, yazar ve film yönetmenidir.

<i>Guernica</i> (tablo)

Guernica, Pablo Picasso tarafından 1937'de yapılan, İspanya İç Savaşı sırasında Nazi Almanyası'na ait 28 bombardıman uçağının 26 Nisan 1937'de İspanya'daki Guernica şehrini bombalamasını anlatan, 7,76 m eninde ve 3,49 m yüksekliğinde anıtsal tablodur. Saldırı sırasında 250 ila 1600 kişi ölmüş, çok daha fazla sayıda kişi de yaralanmıştı.

Claude Monet, Fransız empresyonist ressam. Oscar-Claude Monet veya Claude Oscar Monet olarak da bilinir. İzlenimcilik terimi, Monet'nin İzlenim: Gün Doğumu adlı resminden gelmektedir. İzlenimcilik, modern resim sanatındaki ilk büyük devrimci harekettir. Monet, resimlerinde fırça darbeleriyle oluşturduğu değişik renklerde noktalarla istediği izlenimi uyandıracak renk ve ışık etkisini yaratmayı başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nelly Sachs</span> Alman asıllı İsveçli yazar ve şair

Nelly Sachs Alman asıllı İsveçli yazar ve şair. Eserlerinde savaşın insan üzerindeki tahribatını konu edindi; Tevrat ve Yahudi geleneği temaları ağırlıklı yer tuttu. 1966 yılında Nobel edebiyat ödülünü Shmuel Yosef Agnon ile paylaştı.

Amedeo Clemente Modigliani, Yahudi kökenli İtalyan ressam ve heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Ambroise Vollard</span> Fransız sanat koleksiyoncusu (1866-1939)

Ambroise Vollard, yirminci yüzyılın başında Fransız çağdaş sanatının en önemli sanat simsarlarından biridir. İçlerinde Paul Cézanne, Aristide Maillol, Renoir, Louis Valtat, Pablo Picasso, Georges Rouault, Paul Gauguin ve Vincent Van Gogh gibi isimlerin de bulunduğu çok sayıdaki ressama verdiği maddi ve manevi destekle tanınır. Ayrıca hırslı bir sanat koleksiyoncusudur.

<i>Pariste Gece Yarısı</i>

Paris'te Gece Yarısı, 2011 yapımı romantik komedi-fantezi filmi. Owen Wilson, Rachel McAdams, Marion Cotillard, Kathy Bates, Adrien Brody, Carla Bruni ve Michael Sheen'in rol aldığı filmin yönetmenliğini Woody Allen üstlenmiştir. ABD'de 20 Mayıs 2011'de vizyona giren film, Türkiye'de 30 Eylül 2011'de sinemaseverlerle buluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">André Derain</span> Fransız gravürcü ve ressam (1880 – 1954)

André Derain, Henri Matisse ile birlikte Fovizm'in kurucusu olan Fransız ressam ve heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Leo Stein</span> Amerikalı sanat koleksiyoncusu (1872 – 1947)

Leo Stein, Amerikalı sanat koleksiyoncusu ve sanat eleştirmeni.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Uhde</span> Alman sanat tarihçisi (1874 – 1947)

Wilhelm Uhde, Alman sanat koleksiyoneri ve satıcısı, yazar ve eleştirmen. Modern sanatın ilk koleksiyonerlerinden olup ressam Henri Rousseau'nun kariyerinde önemli yere sahiptir.

Letonya'daki Yahudilerin tarihi, 1571'de Piltene'de kurulan ilk Yahudi kolonisine dayanıyor. Yahudiler, Letonya'nın nüfusunu azaltan Büyük Kuzey Savaşı'na (1700-1721) kadar Letonya'nın gelişimine katkıda bulundular. Yahudi cemaati, esas olarak Prusya'dan gelen bir akın yoluyla 18. yüzyılda yeniden oluştu ve Letonya'nın ekonomik yaşamında temel bir rol oynamaya başladılar.

<span class="mw-page-title-main">Symon Petlyura</span> Ukraynalı askeri lider (1879-1926)

Symon Vasylyovych Petliura Symon Petliura aynı zamanda Simon Petlura olarak bilinir, Symon Petlura, veya Symon Petlyura. (Ukraynaca:Си́мон Васи́льович Петлю́ра); Ukraynalı bir politikacı ve gazeteciydi. 1918-1921 yıllarında Ukrayna'nın kısa süreli egemenliği sırasında Ukrayna Ordusu Yüksek Komutanı ve Ukrayna Halk Cumhuriyeti Başkanıydı. 1917'de Rusya İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Ukrayna Bağımsızlık Savaşına öncülük etti.

<span class="mw-page-title-main">Nazi yağması</span>

Nazi yağması, Almanya'nın iktidardaki Nazi Partisi adına hareket eden ajanlar tarafından Üçüncü Reich döneminde Avrupa ülkelerinin organize yağmalanması sonucunda sanat eserlerini ve diğer eşyaları çalınması olayına denir. Yahudi mülklerinin yağmalanması, Holokost'un önemli bir parçasıydı. Yağma, 1933'ten, Alman Yahudilerinin mülklerine el konulmasından başlayarak, II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar, özellikle de Kunstschutz olarak bilinen askeri birimler tarafından yapıldı, ancak çoğu yağma savaş sırasında elde edildi. Altın, gümüş ve paranın yanı sıra, resimler, seramikler, kitaplar ve dini hazineler dahil olmak üzere büyük öneme sahip kültürel öğeler çalındı. Bu öğelerin çoğu, Savaşın hemen ardından Müttefikler adına Anıtlar, Güzel Sanatlar ve Arşivler programının ajanları tarafından kurtarılmış olsa da, çoğu hala kayıp. Öğeleri hak sahiplerine, ailelerine veya kendi ülkelerine iade etmek amacıyla, hala hesaba katılmamış olan Nazi yağmasını tespit etmek için uluslararası bir çaba gerçekleştirilmektedir.

Türkiye, Holokost döneminde Nazi Almanyası ile güçlü diplomatik ilişkilerini sürdürmesine rağmen, 2. Dünya Savaşı sırasında tarafsız kaldı. Savaş sırasında Türkiye, yurt dışında yaşayan 3.000 ila 5.000 Yahudiyi vatandaşlıktan çıkardı; 2.200 ve 2.500 Türk Yahudi, Auschwitz ve Sobibor gibi imha kamplarına sürüldü ve birkaç yüz Nazi toplama kamplarında hapsedildi. Nazi Almanyası tarafsız ülkeleri Yahudi vatandaşlarını geri göndermeye teşvik ettiğinde Türk diplomatlar, Türk vatandaşlıklarını kanıtlasalar bile Yahudileri ülkelerine geri göndermekten kaçınmaları için talimatlar aldı. Türkiye aynı zamanda savaş sırasında Yahudi karşıtı yasaları uygulayan tek tarafsız ülkeydi. Ancak Alman yetkililer, Türkiye'nin açıkça Yahudi karşıtı yasalar uygulamadığını ve Yahudi karşıtı nefret kampanyaları için uygun olmadığını savaş boyunca birçok kez kaydettiler. 1940 ile 1944 yılları arasında, Türkiye üzerinden Filistin Mandası'na yaklaşık 13.000 Yahudi geçti. Rıfat Bali'nin bir araştırmasına göre, savaş sırasında ayrımcı politikalar sonucunda Türkiye tarafından kurtarılandan daha fazla Türk Yahudi zarar gördü. Bunun yanında, İzzet Bahar'a göre dönemin Türk otoritelerinin Yahudilere olan tavrı diğer ülkelerin hükûmetlerinden farklı değildi ve bu yüzden bu sıradışı zamanlarda meydana gelen olumsuz olayların çoğu için Türkiye suçlanmamalıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kayıp Nesil</span> I. Dünya Savaşı sırasında büyüyen, doğum tarihleri yaklaşık 1883 ile 1900 arasında olan nesil

Kayıp Nesil ya da Kayıp Kuşak, I. Dünya Savaşı sırasında erken yetişkinlik dönemindeki sosyal nesil topluluğudur (kohort). Bu bağlamda "kayıp", savaş sonrası erken dönemde savaştan sağ kurtulanların çoğunun "kafası karışmış, başıboş dolaşan, amaçsız" ruhuna atıfta bulunur. Terim ayrıca özellikle 1920'lerde Paris'te yaşayan bir grup Amerikalı gurbetçi yazara atıfta bulunmak için de kullanılır. Terimi ortaya çıkaran kişi Gertrude Stein iken daha sonra Ernest Hemingway tarafından 1926 tarihli The Sun Also Rises adlı romanının epigrafında "Hepiniz kayıp bir nesilsiniz." şeklinde kullanılmıştır.