İslamcılık, modern devlet ve devletçiklerin anayasal, ekonomik ve yargısal olarak, bu kesimde canlanma ya da otantikliğe dönüş olarak algılanan İslami uygulamalarla yeniden kurulması gerektiğini öne süren siyasi ideolojidir. Bu akımlardaki hakim anlayış Emr-i bi'l ma'rûf ve nehy-i anil münker'in yerine getirilmesidir. Siyasal İslam'ın Seyyid Kutub ve Mevdudî gibi köktendinci öncüleri "Allah'ın sistemi" olarak gördükleri şeriata dayanmayan güç sahipleri olarak tanımladıkları tağuta isyanı tevhidin ön şartı olarak sundular.
Siyaset biliminde gericilik veya irtica, çağdaş toplumda bulunmayan, olumlu özelliklere sahip olduğuna inandığı statüko öncesine dönüşü destekleyen siyasi görüşlere sahip siyasi görüştür. Tanımlayıcı bir terim olarak gerici, siyasi yelpazenin ideolojik kavramlarından türemiştir. Bir sıfat olarak gerici kelimesi, statükoyu eski haline getirmeyi amaçlayan bakış açılarını ve politikaları tanımlar.
Sağcılık, toplumsal hiyerarşiyi veya toplumsal eşitsizliği kabul eden veya destekleyen siyasal duruş veya etkinliktir. Toplumsal eşitsizlik, sağcılar tarafından; ya milletsel/ırksal farklılıklardan, ya dini ve inançsal farklılıklardan, ya kültürel ve sosyal farklılıklardan ya da piyasa ekonomisindeki rekabetten kaynaklandığı için kaçınılmaz, doğal, normal veya cazip bulunur. Sağ ve sol isimli siyasal kavramlar, Fransız Devrimi (1789-1799) zamanında, ayrı görüşteki siyasetçilerin Fransız parlamentosunun sağında veya solunda oturmalarından esinlenilerek oluşturulmuştur; parlamento başkanının sağındaki koltuklarda oturanlar, çoğunlukla monarşist Ancien Régime destekçilerinden oluşmuştur.
Proleter Devrimci Aydınlık, 5 Ocak 1970 tarihinde Aydınlık hareketinin ikiye bölünmesinde Mihri Belli ve Mahir Çayan'a karşı Doğu Perinçek'in başını çektiği gruptur. Bu ismin yanında Aydınlıkçıların çıkardığı kırmızı kapaklı dergiye karşın PDA dergisinin beyaz kapaklı çıkmasından dolayı kendilerinin Beyaz Aydınlık, diğer grubunsa Kırmızı Aydınlık olarak anılmasına yol açmıştır. Doğu Perinçek'le beraber Cüneyt Akalın, Ömer Madra, Bora Gözen, Hasan Yalçın, Halil Berktay, Gün Zileli, Oral Çalışlar, İbrahim Kaypakkaya, Atıl Ant, Ferit İlsever ve Nuri Çolakoğlu da bölünmede PDA saflarında yer almıştır. Aylık çıkan Aydınlık dergisinin aksine PDA haftalık yayın yapmıştır. 9 Mart darbesine katkı sağlama ve Millî Demokratik Devrim yapma teşebbüsleri yüzünden 12 Mart muhtırasından sonra Erim hükûmeti tarafından kapatılmıştır.
Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.
Aşırı sol, radikal sol veya ekstrem sol siyasi yelpazenin solunda standart siyasi solun ötesinde olan politikalardır. Terimin tek ve tutarlı bir tanımı yoktur; bazı bilim insanları bunu sosyal demokrasinin daha solunu temsil ettiği şeklinde değerlendirirken diğerleri bunu komünist partilerin soluyla sınırlı tutar. Bazı durumlarda aşırı sol, bazı otoriterlik biçimleri, anarşizm, komünizm ve Marksizm ile ilişkilendirilmiş veya devrimci sosyalizm, buna ek olarak ilgili komünist ideolojileri veya anti-kapitalizm ve küreselleşme karşıtlığını savunan gruplar olarak karakterize edilmiştir. Aşırı sol terörizm, ideallerini demokratik süreçleri kullanmak yerine siyasi şiddet yoluyla gerçekleştirmeye çalışan aşırıcı, militan veya isyankar gruplardan oluşur.
Aşırı sağ, radikal sağ ya da ekstrem sağ, sağcı siyasette sağcılığın en yüksek biçimini gösterir. Aşırı sağ siyaset, toplumsal hiyerarşiyi aşırı biçimde destekler; daha doğuştan bazı insanların aşağı, bazılarınınsa üstün olduğu gibi düşünceleri içinde barındırır. Belirli kişilerin ya da grupların ileri derecede üstünlüğünü destekler. Bu tip siyaset genel olarak otoriterdir ve radikal biçimde sol fikirlere karşıtlık içerir. Genellikle aşırı sağ terimi istenmeyen gruplara karşı göç ve uyum karşıtlığı duruşları, sosyokültürel boyutta baskı, milliyet ayrımcılığı; ırksal ve dinsel grupların kendilerini diğerlerinden üstün konuma getirecek tutumlar, küreselleşme karşıtlığı gibi görüşleri kapsamaktadır. Başka bir deyişle kavram aşırı milliyetçi, yabancı düşmanı, ırkçı, köktendinci özelliklerine sahip kişi ya da grupları tanımlamada kullanılır.
Hizb ut-Tahrir, tüm Müslümanları birleştirerek şeriat kurallarıyla yönetilecek İslami hilafet devleti kurmayı amaçlayan uluslararası bir pan-İslamcı, köktendinci siyasi örgüt. 1953'te Filistinli İslam alimi Muhammed Takiyyuddin en-Nebhani tarafından Kudüs'te kurulmuştur.
İslam dünyası veya Müslüman dünyası, İslâmî bir devlet yapısına sahip ülkeler ile birlikte nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerin tümünü ifade eden bir kavramdır. Bu, İslâm'ın dini inançlarına ve yasalarına veya İslam'ın uygulandığı toplumlara bağlı olan herkesi kapsamaktadır. Günümüzde İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek uluslararası kurum, İslâm İşbirliği Teşkilatı'dır. Modern bir jeopolitik anlamda bu terimler, dahil edilmek için üzerinde anlaşmaya varılmış kriterler olmamasına rağmen, İslâm'ın yaygın olduğu ülkeleri ifade etmektedir. Müslüman çoğunluklu ülkeler terimi, genellikle ikinci anlamda kullanılan bir alternatif terimdir.
Samuel Benjamin Harris Amerikalı filozof, sinirbilimci, yazar ve podcast sunucusudur. Çalışmaları, rasyonalite, din, etik, özgür irade, sinirbilim, meditasyon, psikedelikler, zihin felsefesi, siyaset, terörizm ve yapay zeka dahil olmak üzere çok çeşitli konulara değinir. Harris, dine ve özellikle İslam'a yönelik eleştirileriyle öne çıktı ve Richard Dawkins, Christopher Hitchens ve Daniel Dennett ile birlikte Yeni Ateizm'in "Dört Atlısı"ndan biri olarak biliniyor.
"Sol" Komünizm, Bir Çocukluk Hastalığı, Bolşevik lider Vladimir Lenin'in 1920 yılında yazmış olduğu eser. Lenin, bu yapıtında sol komünizm düşüncesini kıyasıya eleştirmektedir. Yapıtında bu düşüncelerini "Komünistlerin tüm görevi, icat edilmiş, çocukça "radikal" şiarlarla kendini geri kalmışlardan tecrit etmek değil, onları inandırmak, onlar arasında çalışmaktır." şeklinde özetleyerek açıklar. Burada yazılan teoriler ve görüşler Marksist-Leninist ideolojiye dayanak oluşturmuştur.
İslam Cemaati, Mısır'da faaliyet gösteren silahlı Sünni İslamcı örgüt ve harekettir. Bazı ülkeler tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır.
Türkiye'de muhafazakârlık, genel anlamdaki muhafazakârlık ideolojisinin Türkiye'de nasıl anlaşıldığını ifade etmektedir.
Yeni Ateizm, bazı yirmi birinci yüzyıl ateistleri tarafından ileri sürülen bir akımdır. Bu modern ateizm ve laiklik akımı, din eleştirmenleri olarak da bilinen, batıl inanç, din ve usdışılıkçılık gibi görüşlerin anlayışla karşılanmaması gerektiğini; tam tersine, özellikle de bunların etkilerinin devlet, eğitim ve politikada hissedildiği her dönemde bunlarla mücadele edilmesi, bunların eleştirilmesi ve yalanlarının açığa çıkarılması gerektiğini düşünen bir grup yazar ve düşünür tarafından savunulmaktadır. "Yeni Ateizm" terimi, Gary Wolf tarafından 2006 yılında Wired dergisinde yayımlanan bir makalede ilk defa kullanılmıştır.
Aşırılık veya ekstremizm, bir görüş, kanı ya da tutumun en uç biçimiyle benimsenme durumudur.
Siyasi yelpaze, siyasi pozisyon veya politik spektrum, farklı siyasi pozisyonları birbirine göre tanımlamak ve sınıflandırmak amacıyla kullanılan bir sistemdir. Bu pozisyonlar, bağımsız siyasi boyutları temsil eden bir veya daha fazla geometrik eksende yer alır. "Siyasi pusula" ve "siyasi harita" ifadeleri, özellikle popüler iki boyutlu modellerine atıfta bulunmak üzere, siyasi yelpazeyi ifade etmek için kullanılan terimlerdir.
Ulusal Tevhit Cemaati veya Ulusal Tevhid Cemaati, 2019 Sri Lanka Paskalya bombalamalarına karışan Sri Lankalı radikal bir Müslüman örgüttür. Sri Lanka Sağlık Bakanı Rajitha Senaratne, 22 Nisan 2019 tarihli basın toplantısında, eşzamanlı saldırılardaki yedi intihar bombacısının hepsinin UTC ile ilişkili Sri Lankalı vatandaşlar olduğunu ancak dış bağlantılardan da şüphelenildiğini bildirdi.
At nalı teorisi ya da at nalı modeli, siyaset biliminde aşırı sol ve aşırı sağ ideolojilerin birbirlerinin tam zıttı değil, tam aksine oldukça benzer fikirler olduğunu savunan bir terimdir. At nalının sol ve sağ uçlarının birbirine yakın olması sebebiyle terimin isminde at nalı kullanılır. At nalının sol ucu aşırı solu temsil ederken, sağ ucu aşırı sağı temsil eder. Bu iki ideoloji, tam aksi uçlarda bulunmalarına rağmen aslında at nalı üzerinde birbirlerine oldukça yakın konumlardadır. Bu da aslında bu iki ideolojinin birbirinden çok da farklı olmadığının temsil edilmesini sağlar. Teorinin savunucuları, aşırı sol ve aşırı sağ arasında otoriterliğe veya totaliterliğe yönelme eğilimleri de dahil olmak üzere bir dizi benzerliğin bulunduğunu savunur. Teorinin çok sayıda savunucusu olmasına rağmen birçok eleştiri de almıştır.
Seküler liberalizm, özellikle seküler prensipler ve değerler ile bazen dini olmayan etik değerlerin vurgulandığı bir liberalizm biçimidir. Bu akım, din ile devletin ayrılmasını destekler. Ayrıca, seküler liberaller genellikle liberal demokrasiyi ve açık toplumu, istikrarlı ve barışçıl toplumları düzenlemek için modeller olarak savunurlar.
Voldemort etkisi, insanların birisinin adını vermekten, bir şeyden bahsetmekten veya var olduğunu kabul etmekten korktukları ve bu nedenle onunla yüzleşmeye yönelik her türlü girişimi raydan çıkardıkları sosyal olgudur. Voldemort etkisi, Harry Potter serisinde Lord Voldemort'la ilişkilendirilen dizeden ilham almaktadır: 'kim olduğunu bilirsin seni', çünkü ona isim vermekten korkmaktadırlar ya da onun varlığını inkâr etmektedirler.
