İçeriğe atla

Gerdel cevizi

Gerdel cevizi

Gerdel cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

En önemli cevizler Gerdel cevizi ve Fener cevizi olarak adlandırılır. Bunlarda halatın ucu 15–20 cm açıldıktan sonra daha fazla açılmaması için piyanlanır (gırcala ile bağlanır).

Gerdel cevizi (piyan cevizi de denir; İng. wall knot) fener cevizine çok benzer; halat kolları birbirlerinin ilmiklerinden (rodalarından) geçerken uçları "yukarı" (halat ucu ile aynı yöne) çevrilmiş olarak düğüm tamamlanır. Uçlar sıkıca çekildikten sonra artan kısımlar kesilebilir veya yukarıda anlatıldığı biçimde, kollar gittikçe inceltilerek halatın bedenindeki diğer kolların arasına sıkıştırılabilir. Fener cevizinde olduğu gibi Gerdel cevizi de halat sonlandırmada tek başına faydalı değildir, ya kolların geriye doğru dikilmesi gerekir veya başka cevizlerle (Arap cevizi, mevlana cevizi, vs.) birlikte kullanılır. Gerdel cevizinin adı, gerdel adı verilen tahta kovalara takılan halatların, kovanın deliğinden çıkmaması için ucuna yapılan düğümden kaynaklanır.

Ceviz yapmakta amaç halatı sonlandırmaksa, artan kollar kesilmez, bunlar halat ucundan geriye doğru kolların aralarından kavalye kullanılarak geçirilir. Bu halat dikişi yönteminde her dikişten sonra kolun kalınlığı yarıya indirilerek kolların düzgün şekilde halatın bedeni ile bütünleşmesi sağlanır. Bu şekilde dikilen ipin ucu açılmaz. Dikme yoluyla halat sonlandırmanın avantajı, ilmik yapıp bağlamaktan daha pratik olmasıdır, eğer piyanlama yapmak için gırcala gibi bir malzeme elde yoksa.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Halat dikişi</span>

Halat dikişi veya halat örgüsü, halat eki, uç birleştirme, iki halatı veya bir halatın iki kısmını birleştirmek için liflerinin kısmen açılıp sonra örülmesi işlemidir. Bu yöntemle halatın ucunda bir halka veya ceviz oluşturulabilir veya iki halatın uçları birleştirilebilir. Halat örgüsü, düğümlemeye tercih edilir çünkü örgü yöntemiyle birleştirilmiş bir halatın gücü asıl halatın gücüne yakındır, oysa düğümlenerek birleştirilmiş bir halatın gücü %40 oranında azalabilir. Öte yandan, dikiş işlemi halatın kalınlaşmasına yol açar ve eğer bu dikiş sonradan açılırsa halatların uçları artık bozuk olur. Çoğu halat dikişi halatın üç kolu ile yapılır ama bazı çeşitleri 12 veya daha fazla kollu halatlarda da yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Düğüm</span> bir parça ip, ip veya benzeri bir şey bağlayarak yapılan bir tutturma

Düğüm; ip vb. doğrusal cisimleri, birbirine tutturmak için kullanılan yöntemdir. Düğüm, bir veya birden fazla ipten, dokumalardan, sicim ve kayışlardan, zincirlerden, hatta birbirine bağlanmış hatlardan meydana gelen dokumalardan meydana gelebilir. Düğümler, bağlama yöntemleri, kullanımları, hikâyeleri, kökenleri ve düğüm teorisinin matematiksel gözlemleri nedeniyle ilginç nesneler olarak tanınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Camadan düğümü</span>

Camadan düğümü, kare düğüm, halatı sağlamlaştırmak ya da bir cismi etrafından bağlamak için kullanılan eski ve basit bir düğüm şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Ceviz (düğüm)</span>

Ceviz, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir. Düğümden sarkan halat kolları inceltilerek halatın bedenindeki diğer kolların arasında dikilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kavela</span>

Kavela, halat dikişi için halat ucundaki kolları açmaya ve düğüm çözmeye yarayan, ayrıca geçici bir tutacak olarak da kullanılabilen, kama şekilli bir denizci aracıdır. Kavela konik ve genelde eğri şekilli bir çubuktur, bir ucu yuvarlatılmış veya yassılaştırılarak kütleştirilmiştir. Boyu genelde 15–30 cm uzunluğundadır ama bazen kullanıldığı ipin kalınlığına bağlı olarak 60 cm'den fazla olabilir. Metalden veya, cilalı tahta veya kemikten yapılır. Kavela, kaşkaval olarak da adlandırılır. Kavalye kendi başına bir araç olabileceği gibi bir çakıdaki aletlerden biri de olabilir.

<span class="mw-page-title-main">İzbarço bağı</span>

İzbarço bağı, İp ucu dirseğinin bir ip bedeni döngüsüne sancak bağı şeklinde tutturulmasıyla ip ucunda sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir, yani bir Sancak bağı halkasıdır, Bulin bağı veya Borina düğümü de denir. İzbarço bağı farklı alanlarda farklı şekilde isimlendirilmiştir; Yay, bulin, elde emniyet ve izbaroço bağı aynı bağı ifade eden farklı isimlendirmelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Torba bağı</span>

Torba bağı torba, çuval gibi şeylerin ağzını bağlamak için kullanılan birçok bağa verilen ortak isimdir.

<span class="mw-page-title-main">İp atma cevizi</span>

İp atma cevizi ipin ucuna ip ağırlığı toplayıp ipi daha kolayca atabilmek için kullanılan bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Sürtünme düğümleri</span> Vikimedya liste maddesi

Sürtünme düğümleri, kendinden daha kalın bir ip üzerine üçten fazla sarmal ile bağlanıp sıkıştırıldığında ince ipin uçlarından tutulup çekilince kalın ipi kuvvetli bir el gibi kaymadan tutan düğümler bu kategoriyi oluştururlar. Bu kategorideki düğümler sarmallarından tutularak ya da kalın ip boyu iteleyerek kolayca hareket ettirilebilirler ama uçlarından çekildiğinde harekete direnirler.

<span class="mw-page-title-main">El incesi cevizi</span>

El incesi cevizi, halatın ucundaki kollar ayrıştırılmadan yapılan, ceviz görünümlü, amacına hizmet edecek yuvarlak bir nesneyi de içine hapsederek yapılan bir düğümdür.

<span class="mw-page-title-main">Marsipet cevizi</span>

Marsipet cevizi, başka bir halat ya da çubuk etrafına atılan ve sıkı kavrayıp kaymadan durması için yapılan sepet örgülü, ceviz şekilli bir düğümdür.

<span class="mw-page-title-main">Mevlana cevizi</span>

Mevlana cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Patrisa cevizi</span>

Patrisa cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Fener cevizi</span>

Fener cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Çifte patrisa cevizi</span>

Çifte patrisa cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz cevizi</span> bir düğüm çeşidi

İngiliz cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Arap cevizi</span> Bağlama çeşidi

Arap cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Filador cevizi</span>

Filador cevizi, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir.

Köstek U harfi şeklinde bir metalin açık kenarının vidalanmasıyla halka haline getirilen, bir şeylerin sağlamca tutturulması, asılması, eklenmesi işlerini kolaylaştırıp hızlandıran hırdavat ya da nalburiye malzemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gül düğümü</span>

Gül düğümü, alt yüzü çok ve yassı, genelde çok simetrik, bu yüzden durdurma amacına en uygun düğümlerden biridir.