Gerdâniyebûselik

Acem Bûselik, Klâsik Türk müziğinde kullanılan birleşik bir makam.

Bûselik, Klasik Türk müziğinde on üç basit makamdan biri.

• Bûselikaşîran
• Acembûselik
• Arazbarbûselik
• Bayatibûselik
• Gerdâniyebûselik
• Hicazbûselik
• Hisarbûselik
• Mahurbûselik
• Muhayyerbûselik
• Nişaburek
• Nevabûselik
• Sababûselik
• Sultânîbûselik
• Şehnâzbûselik
• Tâhirbûselik

Bayatibuselik, Klasik Türk müziğinde bayati makamının buselik beşlisi veya dörtlüsü ile sona ermesinden oluşan bir birleşik makam.

Çargâh Türk müziğinde do perdesinin adı ve bu perdede karar kılan makam. Klasik Batı müziğinde tam karşılığı do-majördür.

Gerdaniye, şu anlama gelebilir:

• Gerdaniye (makam)
• Gerdaniye

Hicâz, Klasik Türk müziğinde dügah perdesinde karar kılan bir makam ve perde. Hicaz perdesi Türk müziğinde do diyez notasını andıran perdedir. Bu perde makamın yapısındaki en karakteristik perde olduğu için, makama da adını vermiştir.

Hisarbuselik, Klasik Türk müziğinde bir birleşik makamdır.

Hüseyni (Hüseynî), Klasik Türk müziğinde dügah perdesinde karar kılan bir makam ya da mi notası. Anadolu'ya has bir makamdır. Ayrıca halk müziğinde pek çok türkü bu makamdadır. Çıkıcı bir seyre sahiptir. Kararı: Dügah perdesi Güçlüsü: Hüseyni perdesi Tiz Durağı: Gerdaniye perdesi Yedeni: Rast Perdesi

Hüzzam, Klasik Türk müziğinde segah perdesinde karar eden bir makamdır. 16. yüzyılın dahi bestekârlarından Gazi Giray Han, Hüzzam makamının ilk tarifini vermiştir. Hüzzam makamında elimizde bulunan ilk eser yine Gazi Giray Han'a ait bir peşrevdir. Neva'da Hicaz göstererek seyrine başlar. Gerdaniye'de asma kalışlar yapılır. Gerdaniye üzerine Buselik dizisi eklenerek genişletilirse Neva'da Hümayun gösterilmiş olur. Sonra Segah'ta Hüzzam dörtlüsü gösterilip karara Nim Hisar gösterilerek gidilir.

Kürdî, Klasik Türk müziğinde si bemol notasını andıran perde ve dügah perdesindeki bir makam. I. Sultan Murad zamanında yazılmış olan Kitâb-ı Mûsikî ve Edvâr-ı Makâmât'ta Kürdî adına rastlanmamaktadır. Makâmın, Kürdî adını daha sonra almış olması görünmektedir. Bununla birlikte bu iki kitapta ve Zeyn'ül-Elhân'da bu makâmı Ebî-Selîk veya Ebû-Selîk makâmı olarak görülmektedir. Lâdikli Mehmet Çelebi döneminde Ebu-Selîk adı Kürdî olarak değiştirilmiştir.

Rast, Klasik Türk müziğinde bir makam.

Uşşak, Klasik Türk müziğinde ana makamlardan biridir. Şevki Bey'in bu makamda pek çok eseri mevcuttur. Çıkıcı bir seyre sahiptir. Yerinde Uşşak dörtlüsüne Neva'da Buselik beşlisi eklenmesiyle meydana gelmiştir. Dörtlü ve beşlinin ek yerindeki Neva perdesi makamın güçlüsüdür. Segâh perdesinin özellikle inişlerde 2-3 koma pes basılması gerekir.

Neva (Nevâ), Klasik Türk müziğinde bir makam adı ve Yegâh'tan bir oktav tiz olan İtalyan nota sisteminde 3. çizgide gösterilen re perdesidir.

Nişaburek (Nişâbûrek), Klasik Türk müziğinde rast makamı ve uşşak makamının buselik si perdesiyle oluşmuş bir makamdır.

Mahur, Klasik Türk musikisinde bir makam. En sevilen makamlardan biridir. İran ve Hindistan'da Mahur isminde şehirler vardır. Mahur makamı ismini muhtemelen bu şehirlerden almıştır. Çeşitli kâr-ı nâtık güftelerinde de Mahur adının coğrafi isim olarak kullanılması bu görüşü doğrulamaktadır.

Farsça kökenli Nihâvend sözcüğü, Klasik Türk müziğinde birçok anlam ifade etmektedir:

• Nihâvend makamı, Klasik Türk müziğinde bir makam.
• Nihâvend durağı, rast perdesi.
• Nihâvend seyri - Bazen çıkıcı bazen inici gibi bir biçimde başlarsa da, hemen inici-çıkıcı hale dönen bir seyir.
• Nihâvend dizisi, buselik makamı dizisinin rast perdesindeki şeddi. O halde rast perdesi üzerindeki buselik beşlisine, güçlü neva üzerinde bazen bir kürdî dörtlüsünün, bazen de buselik dizisinin ikinci seklinde olduğu gibi bir hicaz dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir. Nihavend makamı dizisi, Klasik Batı müziğinin sol minör dizisiyle aynı diziye sahiptir. Güçlü, üzerinde kürdî dörtlüsü bulunan dizi eski minör, hicaz dörtlüsü bulunan dizi ise armonik sol minördür. Nihavend makamında ses uzatmalar meşhurdur. Seyrinden de anlaşılacağı gibi perdeler arasında oldukça nota uzatmalar yapılmaktadır.

Kürdilihicazkâr, Klasik Türk müziğinde rast perdesinde bir şed makam. Kürdî makamının Rast perdesine göçürülmüş şeddidir ve İnici bir makamdır. Karar perdesi Rast, güçlüsü Neva, yedeni ise Acemaşiran olup donanımına Si, Mi ve La için üç tane küçük mücennep konur. Şuh ve parlak bir makam olan kürdilihicazkâr makamı ile özellikle çok sayıda şarkı bestelenmiştir ve günümüzde de en çok sevilen ve kullanılan makamların başında gelir.

Benli Hasan Ağa, 17. yüzyılda yaşamış Klasik Türk müziği bestekârı. Darb-ı fetih usulünde bestelenen peşrev-saz semaisi bûselik makamının Klasik Türk müziğinde bilinen ilk temsilcisidir.

Türk musikisinde, kullanılan ses dizilerinin (gam) belli kurallar çerçevesinde kullanılmasıdır. Makamların dizileri, aralıkları eşit toplamı 53 koma olan sekiz sesten oluşur. Dizileri aynı olan makamlar birbirlerinden seyirlerine göre ayrılır. Bu yüzden makamda seyir çok önemlidir. Türk musikisinde diziler perdelerden oluşur ve 43 adet perde mevcuttur. Makamların karar sesleri, güçlüsü, yedeni, asma kararları ve bazen de ikinci güçlüleri olur.

Gerdaniye (Gerdâniye), Klasik Türk müziğinde ince sol (ses) notasını andıran perde ve bir makam.