İçeriğe atla

Gerardus Mercator

Gerardus Mercator
DoğumGeert de Kremer
5 Mart 1512(1512-03-05)
Rupelmonde, Flandra Kontluğu, Habsburg Hollandası
(günümüzde Belçika)
Ölüm2 Aralık 1594 (82 yaşında)
Duisburg, Jülich-Cleves-Berg Birleşik Dükalıkları, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu
(günümüzde Almanya)
MilliyetTartışmalı: Metne bakınız
EğitimLeuven Üniversitesi
Tanınma nedeniMerkatör projeksiyonu ile yapılmış dünya haritası (1569)
Hollanda haritacılık ekolünün kurucularından biri
Atlas terimini ilk kullanan kişi
EvlilikBarbara Schellekens
(ev. 1534 – öl. 1586)
Gertrude Vierlings (ev. 1589)
Çocuk(lar)Arnold, Emerentia, Dorothes, Bartholomeus, Rumold, Catharina
İmza

Gerardus Mercator (5 Mart 1512 - 2 Aralık 1594), 16. yüzyıl Alman-Flemenk haritacı, coğrafyacı ve kozmograftır.

Sabit kerterizli gemi rotalarını yani kerte hattını doğrularla gösteren ve günümüzde seyrüsefer haritalarında hâlâ kullanılmakta olan yeni bir projeksiyon ile yaptığı 1569 dünya haritası ile tanınmıştır.

Mercator, Hollanda haritacılık ekolünün kurucularından biridir ve ekolün altın çağını yaşadığı 16. ve 17. yüzyıllardaki en önemli temsilcisi sayılmaktadır. Yaşadığı dönemde dünyanın en tanınmış coğrafyacısıydı ancak buna ek olarak teoloji, felsefe, tarih, matematik ve manyetizma ile de ilgileniyordu ve aynı zamanda usta bir hakkak ve hattattı, ayrıca dünya küreleri ve bilimsel enstrümanlar da yapmaktaydı.

Döneminin büyük âlimlerinin aksine çok az seyahat eden Mercator'un coğrafya bilgisi binden fazla kitap ve haritadan oluşan kütüphanesine, ziyaretçilerine ve diğer âlimlerle, devlet adamlarıyla, seyyahlarla, tüccarlarla ve denizcilerle altı farklı dilde yaptığı çok sayıda yazışmalarına dayanmaktadır. Mercator'un ilk haritaları duvara asmaya uygun büyük formatlıydı ancak yaşamının ikinci yarısında daha küçük formatlı 100'den fazla yeni bölgesel harita yaptı ve bunları 1595 yılında Atlas'ında topladı. Bu eseri Atlas kelimesinin coğrafya bağlamında ilk kullanılışıdır. Mercator aslında bu kelimeyi yalnızca harita koleksiyonu anlamında değil evrenin yaratılışı, tarihi ve tanımı üzerine olan Cosmologia adlı bilimsel eseri için kullanmıştır. Bu kelimeyi seçmesinin nedeni, ilk büyük coğrafyacı olarak nitelediği Mauretania Kralı Atlas'a ithaf etmektir. Mitolojiye göre Kral Atlas, Titan Atlas'ın oğludur ancak bu iki mit kısa sürede birleşmiştir.

Mercator'un gelirinin çoğu dünya ve gökküre kürelerinin satışında gelmekteydi. Altmış yıl boyunca dünyanın en kaliteli küreleri olarak kabul edilen bu küreler o kadar çok sayıda satılmıştır ki günümüze kadar çok sayıda kalabilmiştir. Bu girişimi kürelerin yapılması, haritaların basılması, kürelerin durduğu dayanakların üretilmesi, paketlenmesi ve Avrupa'nın tamamına dağıtılmasını içeren büyük bir girişimdi. Aynı zamanda özellikle astronomi ve astroloji geometrisini incelemek üzere kullanılan annuli astronomici (astronomi halkaları) ile usturlap olmak üzere bilimsel enstrümanları ile de tanınmıştır.

Mercator coğrafya, felsefe, kronoloji ve teoloji üzerine eserler yazmıştır. Duvar haritalarının tamamında gösterdiği bölgelerle ilgili ayrıntılı metinler bulunmaktadır. Örneğin 1569 tarihli meşhur haritasında on beş lejantta 5,000'den fazla kelimelik açıklama bulunur. 1595 tarihli Atlas'ında 120 sayfa kadar harita ve desenli başlık sayfası olmakla beraber daha fazla sayıda sayfa evrenin yaratılışına dair görüşleri ile haritalarda gösterilen tüm ülkelerin tanımlamalarına ayrılmıştır. Kronoloji tablosu 400 sayfa kadar tutmakta ve yaratılıştan itibaren hanedanların, başlıca siyasal ve askerî olayların, yanardağ patlamalarının, depremlerin ve tutulmaların tarihini vermektedir. Aynı zamanda Yeni ve Eski Ahit üzerine de yazmıştır.

Katolik bir ailenin oğlu olan Mercator, Martin Luther'in Protestanlık akımının geliştiği dönemde koyu bir Hristiyandı. Kendini hiçbir zaman Lutherci olarak tanımlamamış olsa da Protestanlığa açıkça sempati beslemekteydi ve bu nedenle sapkınlıkla (Lutheranye) suçlanmıştı. Altı ay kaldığı hapishaneden yara bere almadan kurtulmuştur. Zulüm gördüğü bu dönem muhtemelen Katolik Leuven'den (Louvain) ayrılıp daha toleranslı Duisburg'a taşınmasının başlıca nedenidir. Yaşamının son otuz yılını Dusiburg'da geçirdir. Mercator'un arkadaşı ve ilk biyografisini yazan Walter Ghim, onu ağırbaşlı ama arkadaş ortamında güleryüzlü ve nüktedan olarak tanımlar. Diğer âlimlerle tartışmaktan büyük haz duyan Mercator dindardı ve ölümüne kadar çalışkandı.[a]

Yaşamı

Çocukluğu

Rupelmonde, Flandria illustrata eserinden, 1641

Gerardus Mercator Hubert de Kremer ve eşi Emerance'ın yedinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Doğduğunda Geert De Kremer (ya da Gerhard De Cremer) adı verildi. Evleri günümüz Almanya'sında bulunan Jülich Dükalığı'nın Gangelt kentiydi ancak doğduğu sırada ailesi günümüz Belçika'sında bulunan Flandra Kontluğu'nun Rupelmonde adlı kasabasında yaşayan Hubert'in abisi (ya da amcası[b]) Gisbert De Kremer'i ziyaret ediyordu. Yoksul bir ayakkabıcı olan Hubert'in aksine rahip olan Gisbert yaşadığı toplulukta önde gelen kişilerden birisiydi. Aile Rupelmonde'da altı ay kadar kısa bir süre kaldıktan sonra Mercator'un çocukluğunun ilk yıllarını geçirdiği Gangelt'e geri döndü.[c]

Altı yıl sonra 1518'de aile muhtemelen Gangelt'te kıtlık, veba ve kanunsuzluk yüzünden kötüleşen koşullar nedeniyle Rupelmonde'a[d]taşındı.[4] Mercator, Gangelt'ten sonra geldiği Rupelmonde'da muhtemelen yedi yaşında yerel okula gitti ve burada okuma, yazma, aritmetik ve Latince üzerine temel bilgileri aldı.[5]

Milliyeti sorunsalı

Flandra
Belçika
Jülich
Almanya

Mercator'un milliyeti ihtilâflı bir konudur. 1868 yılında, meşhur 1569 dünya haritasının 300. yılı nedeniyle yapılan hazırlıkların bir parçası olarak Belçikalı Jean Van Raemdonck, Flemenk coğrafyacı Mercator'un yayımladığı biyografisinde atalarını Rupelmonde'a dayandıran spekülatif bir De Kremer aile ağacı da bulunmaktaydı.[6][7] 1869 yılında Duisburg'da Alman Arthur Breusing Alman coğrafyacı Mercator üzerine yayımladığı kitapta ailesinin Jülich'ten olduğu, ana rahmine Jülich'te düştüğü ve ailesinin Rupelmonde'u ziyareti sırasında doğmuş olmasının Alman milliyetinden olması gerçeğini geçersiz saymadığını iddia etmiştir.[8] Tartışma 1914 yılında Heinrich Averdunk'un Van Raemdonck'un kurgularına saldırması ve 16. yüzyılda Jülich'te Kremer adının çok sayıda bulunmasını öne sürerek Breusing'in Mercator'un Alman olduğu iddiasını desteklemesiyle devam etmektedir.[9]

Günümüzde, babası Hubert'in doğum yerine ya da geçmişine dair herhangi bir kanıtın bulunmamasına rağmen çok sayıda Belçikalı ve Alman Mercator'un kendi milliyetlerinden olduğunu iddia etmeye devam etmektedir. Günümüz bilim insanlarının çoğu tarafsız bir tutum takınarak Mercator'un milliyeti konusunda sessiz kalmakta ancak popüler eserler herhangi bir kanıt göstermeden milliyetini bazen Belçikalı bazen de Alman diye göstermektedir.[e]

's-Hertogenbosch'daki Okul 1526–1530

Macropedius

Hubert'in 1526'da ölümünden sonra Gisbert Mercator'un vasisi oldu. Mercator'un kendisi gibi rahip olacağı umuduyla 15 yaşındaki Geert'i Brabant Düklüğü'nde 's-Hertogenbosch'da bulunan Fratres Vitae Communis tarikatının okuluna gönderir.[f] Tarikat ve okul, İncil'e büyük vurgu yapan ama aynı zamanda da Katolik Kilisesi'Nin dogmalarını açıkça onaylamadığını belirten karizmatik Geert Groote tarafından kurulmuştur. Bu iki özellik de birkaç yıl önce Martin Luther tarafından önerilen yeni "itizaller"di. Yaşamında benzer düsturları izleyen Mercator bunun ceremesini de çekti.

Okulda bulunduğu sıralarda okul Georgius Macropedius tarafından idare ediliyordu ve Geert onun rehberliğinde İncil, trivium (Latince, mantık ve belâgat) ve Aristoteles'ten felsefe, Büyük Plinius'tan doğa tarihi ile Batlamyus'tan coğrafya gibi klâsikleri çalıştı.[10] Okulda yapılan tüm eğitim Latinceydi ve Latince okuyup yazabilen ve konuşabilen Geert kendine Latince yeni bir isim de almıştır: Gerardus Mercator Rupelmundanus. Mercator, tüccar anlamına gelen Kremer'in Latince çevirisidir. Tarikatın "scriptorium"u (hattatlar odası)[g] çok tanınmıştı ve Mercator burada daha sonraki eserlerinde kullanacağı italik yazıyı öğrenmişti. Mercator'dan kırk yıl önce aynı okula giden Erasmus'un da tanıklık ettiği üzere tarikat aynı zamanda mükemmeliyetçiliği ve disiplini ile de tanınmıştı.[h]

Leuven Üniversitesi 1530–1532

Mercator daha sonra tanınmış Leuven Üniversitesi'ne gitti. Latince tam adı üniversitenin 1530 yılına ait kayıtlarında yer almaktadır.[11] Yoksul olarak kaydedilmesine karşın üniversitenin zengin öğrencileri ile birlikte yatılı olarak kaldı. Bu öğrenciler arasında daha sonradan ünlenecek ve Mercator'un yaşamı boyunca arkadaşı olacak olan anatomici Andreas Vesalius, devlet adamı Antoine Perrenot ile teolog George Cassander sayılabilir.

Üniversitede verilen ilk genel akademik derece olan Magister derecesi Aristoteles'in doğruluğunu kabul etmiş olan muhafazakâr skolastik felsefenin etkisi altında felsefe, teoloji ve Antik Yunanca eğitimi üzerine şekillendirilmişti.[i] Her ne kadar trivium'dan sonra quadrivium[j] (aritmetik, geometri, astronomi ve müzik) da öğretilse de teoloji ve felsefe ile kıyaslandığında kapsamları sınırlıdır. Mercator ilk üç konuyu sonraki yıllarda daha da detaylı olarak çalışacaktır. Mercator üniversiteden Magister derecesiyle 1532 yılında mezun oldu.

Anvers 1532–1534

Monachus'un dünya küresinin Portekiz ve İspanyol yarıküreleri.

Magister derecesi almış bir kişi normalde Leuven'in Teoloji, Tıp, Kilise hukuku ve Roma hukuku'ndan oluşan dört fakültesinden birinde eğitimine devam etmesiydi. Gisbert Mercator'un teoloji üzerine eğitimine devam edip rahip olmasını ummuş olsa da yirmi yaşına gelmiş çoğu delikanlı gibi ilk ciddi şüphelerini yaşayan Mercator bu yolda devam etmedi. Sorun üniversiteye hâkim olan Aritoteles'in öğretileri ile kendi İncil etütleri ve bilimsel gözlemleri arasındaki özellikle yaratılış ve dünyanın tanımlanması üzerine olan çelişkiydi. Bu tarz şüpheler üniversitede sapkınlık sayılmaktaydı ve muhtemelen sınıfta yapılan tartışmalarda söyledikleriyle çoktan yetkililerin dikkatini çekmişti[k] bereket versin ki hissettiklerini yazıya dökmemiştir. Leuven'den ayrılıp Anvers'e[l] giderek orada zamanını felsefe konuları üzerine düşünmeye ayırdı. Yaşamının bu dönemi kayıtlarda belirsizlik içindedir.[m] Muhtemelen çok sayıda eser okumuş ancak İncil'de yazan dünya ile coğrafi dünya arasında daha da fazla çelişkiyi fark etmiştir ki bu farklılıklar yaşamının geri kalanında onu sürekli meşgul edecektir.[12] Kendi çalışmaları ile Aristoteles'in dünyası arasında bir uzlaşma sağlayamamıştır.

Bu dönemde Mercator Mechelen manastırında yaşayan Fransisken keşiş Monachus ile görüşüyordu.[13][14] Hümanist görüşü ve Aristoteles'in öğretilerinden ayrılışı ile zaman zaman kilise yetkilileriyle çatışmaya düşen Monachus'un coğrafya üzerine olan görüşleri araştırma ve gözleme dayanmaktaydı. Mercator harita koleksiyonu ve V. Karl'ın baş danışmanı Jean Carondelet için hazırladığı ünlü yerküresi ile Monachus'tan etkilenmiş olmalıdır.[12][15] Bu yerküre Mercator'un yanına çırak olarak gireceği Leuven'li kuyumcu Gaspar van der Heyden (Gaspar a Myrica yak. 1496– yak. 1549) tarafından yapılmıştı. Bu görüşmeler muhtemelen teoloji ile ilgili sorunlarını bir kenara bırakıp kendini coğrafyaya vermesine neden olmuş olabilir. Sonradan şunları söyleyecektir: "Gençliğimden beri coğrafya benim asıl ilgi alanım oldu. Yalnızca Dünya'nın tanımlanmasını değil dünyayı oluşturan tüm mekanizmayı sevdim."[n]

Leuven 1534–1543

Gemma Frisius

1534 yılının sonuna doğru 22 yaşındaki Mercator Leuven'e döndü ve kendini Gemma Frisius'un rehberliğinde coğrafya, matematik ve astronomi çalışmaya verdi.[16] Kendinden dört yaş büyük olan Gemma'nın arkadaşlığı ve yardımı sayesinde iki yıl içinde matematik üzerine ustalaştı ve üniversite tarafından öğrencilere özel ders vermek üzere izin aldı. Bu çalışmalarda kullanılan bazı matematiksel enstrümanlar Gemma tarafından tasarlanmıştı ve Mercator da kısa sürede bunların üretimi konusunda pirinç ile çalışma, ölçekleri hesaplama için matematik ve hakkaklık gibi becerileri geliştirdi.

Gemma Frisius'un yerküresi.[o]

Gemma ve Gaspar Van der Heyden 1529 yılında yerkürelerini tamamlamıştı ancak 1535 yılında son coğrafi keşifleri de içerecek yeni bir yerküre yapmayı planlıyorlardı.[17] Yerküre parçaları tahta yerine bakır üzerine kazılacaktı ve metin yazısı önceki yerkürelerde olduğu gibi kalın Roman karakterleri yerine zarif italik yazı ile yazılacaktı. Yerküre Gemma'nın içeriği araştırması, Van der Heyden'in coğrafi kısmı Mercator'un da metinleri kazıması ile yapılan ortak bir çalışmanın ürünüydü. Yerküre 1536'da tamamlandı ve karşılığı olan gökküre de bir yıl sonra bitti. Çok beğenilen bu küreler oldukça pahalıydı ve yaptığı matematiksel enstrümanlar ile verdiği derslerden de kazandığı paralarla Mercator evlenip bir aile kuracak duruma gelmişti. Barbara Schellekens ile Eylül 1536'da evlendi ve altı çocuklarının ilki olan Arnold bir yıl sonra dünyaya geldi.[18]

Mercator'un haritacılık dünyasına girişi Gemma'nın yerkürelerini satın alan profesörler, zengin tüccarlar, psikoposlar, aristokratlar ve Brüksel yakınlarında imparator V. Karl'ın sarayındakiler tarafından fark edilmiş olmalıdır. Böyle zengin kişilerin verdiği işler ve onların hâmilikleri Mercator'a yaşamı boyunca önemli bir gelir kaynağı olacaktır. İmtiyazlı çevrelerle bağlantıları ayrıca sınıf arkadaşı olan ve kısa bir süre sonra Arras piskoposu olarak atanacak olan Antoine Perrenot ile V. Karl'ın şansölyesi olan Antoine'ın babası Nicholas Perrenot sayesinde de kolaylaşmıştır.

Gemma ile birlikte yerküreleri yapmak için çalışırken Mercator coğrafya bilgisini geliştirmek için önceki haritaları incelemiş, içeriklerini kıyaslayıp birleştirmiş, coğrafya metinlerini çalışmış ve tüccarlar, hacılar, seyyahlar ve denizcilerle yazışarak yeni bilgiler edinmiş olmalıdır. Bu yeni edindiği becerileri kullanarak kısa sürede çok verimli çalışmalar ortaya çıkarmıştır. 1537 yılında yalnızca 25 yaşında iken tek başına araştırdığı, kalıplarını kazıdığı, bastığı ve kısmen tek başına yayımladığı Kutsal Diyar haritası ile ünlenmiştir.[19]

Bir yıl sonra 1538'de Orbis Imago diye bilinen ilk dünya haritasını yaptı.[p] 1539 ila 1540 yıllarında Flandra haritasını tamamladıktan sonra 1541'de yerküre haritasını bitirmiştir. Bu dört çalışmasının hepsi büyük takdir görmüş[3][20] ve çok sayıda satılmıştır. Bu eserlerin üçünde bulunan ithaflar Mercator'un nüfuzlu hamilere olan erişimini gösterir: Kutsal Diyar haritası Mechelen Büyük Konseyi'nde bulunan Franciscus van Cranevelt'e; Flandra haritası imparatora ve yerküre haritası da imparatorun baş danışmaı Nicholas Perronet'ye ithaf edilmiştir. Dünya haritasının ithaf edildiği kişi ise daha da ilginçtirç Mercator dünya haritasını üniversiteden arkadaşı olan ve Lutherci sapkınlık şüphesi taşıyan rahip Johannes Drosius'a ithaf etmiştir.[21] Orbis Imago haritasının sembolizminin Lutherci bir görüş açısını yansıttığı dikkate alındığında Mercator'un bu harita ile kendini Leuven'in tutucu teologları tarafından eleştirilmeye açtığı görülür.[22]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Ghim'in biyografisinin tam metni için bakınız: Sullivan (2000)
  2. ^ Hubert ile Gisbert'in aile bağları konusunda bazı şüpheler bulunmaktadır. Gisbert ya Hubert'in abisi ya da amcasıdır.
  3. ^ Mercator'un doğum yerinin kanıtı Wollfgang Haller'e yazdığı mektupta [1][2] ve arkadaşı Ghim'in biyografisinde [3]
  4. ^ Rupelmonde arşivlerinde De Kremer ailesinin kayıtları 1518'den itibaren bulunmaktadır.
  5. ^ Horst (2011) ve Crane (2003) milliyetini belirtmezken Turner (2004) kaynak göstermeden Hubert'in Flemenk olduğunu imâ eder.
  6. ^ 's-Hertogenbosch (Dük'ün Ormanı), Fransızca Bois-le-Duc ve Almanca Herzogenbusch olarak bilinir ve halk arasında Le Bois ya da Den Bosch olarak anılır. 16. yüzyılda Hollanda'da en büyük ikinci şehirdi.
  7. ^ "Scriptorum" el yazması eserlerin kopyalandığı hattatlar odasıdır. 1512'de daha henüz matbaa çok gelişmemişti.
  8. ^ Erasmus'un mektuplarına Crane (2003), s.33'te atıfta bulunulmuştur.
  9. ^ Üniversite kuralları açık olarak Aristoteles'in öğretilerine inanmayı sapkınlık olarak belirtmiş ve cezasını üniversiteden atılma olarak tespit etmiştir. Bakınız:Crane (2003, s. 46-47)
  10. ^ Trivium : Latince, mantık ve belâgat ve quadrivium : aritmetik, geometri, astronomi ve müzik birlikte yedi özgür sanatı oluşturur.
  11. ^ Üniversite kuralları açık olarak Aristoteles'in öğretilerine inanmayı sapkınlık olarak belirtmiş ve cezasını üniversiteden atılma olarak tespit etmiştir. Bakınız:Crane (2003, s. 46-47)
  12. ^ Anvers'de bir kereliğine uzunca bir süre mi gittiği yoksa birkaç kere mi ziyaret ettiği konusunda belirsizlik vardır. Bakınız: Osley (1969, s. 20 dipnot 2)
  13. ^ Ghim (1595) yalnızca Mercator'un kendi başına iki yıl felsefe okuduğunu yazar.
  14. ^ Mercator'un 1578'de yayımladığı Batlamyus cildinde ithaf kısmından. Bakınız: Crane (2003, s. 54)
  15. ^ Yerküreyi oluşturan on desen Wikipedia Commons'ta incelenebilir. Beşinci desende, V. Karl'a yapılan ithafı gösteren kutunun solunda yerküreyi yapanların isimleri listelenmiştir.
  16. ^ Orbis Imago haritanın orta üst kısmında bulunan lejant içinde geçen metne atıfta bulunmaktadır. Bu metnin ilk cümlesinde yer alan hic vides orbis imaginem bölümü gördüğünüz bu yerküre resmi diye çevrilir.

Kaynakça

Özel

  1. ^ Averdunk & Müller-Reinhard 1914, s. Mektup 26.
  2. ^ Van Durme 1959, s. Mektup 152.
  3. ^ a b Ghim 1595.
  4. ^ Crane 2003, s. 10-13.
  5. ^ Crane 2003, s. 14.
  6. ^ Van Raemdonck 1868.
  7. ^ Van Raemdonck 1869.
  8. ^ Breusing 1869.
  9. ^ Averdunk & Müller-Reinhard 1914, s. 172-177.
  10. ^ Crane 2003, s. 3. Bölüm.
  11. ^ Crane 2003, s. 4. Bölüm.
  12. ^ a b Horst 2012, s. 49.
  13. ^ Crane 2003, s. 54.
  14. ^ Osley 1969, s. 20 dipnot 2.
  15. ^ Crane 2003, s. 58.
  16. ^ Crane 2003, s. Bölüm 5 ve 6.
  17. ^ Crane, 2003 & Bölüm 7 ve 8.
  18. ^ Crane 2003, s. 86-91.
  19. ^ Crane 2003, s. Bölüm 9.
  20. ^ Crane 2003, s. Ch.9.
  21. ^ Crane 2003, s. 149.
  22. ^ Crane 2003, s. 110.

Genel

  • Averdunk, Heinrich; Müller-Reinhard, Josef (1914). Gerhard Mercator und die Geographen unter seinen Nachkommen (Gerardus Mercator and geographers among his descendents). Perthes, Gotha. OCLC 3283004. Yeniden baskı Theatrum Orbis Terrarum, Amsterdam 1969 (OCLC 911661875). 
  • Breusing, Arthur (1869). Gerhard Kremer gen. Mercator, der deutsche Geograph. Duisburg. OCLC 9652678. Not: 'gen.' adlandırılan anlamına gelen 'genommen' kelimesinin kısaltmasıdır. General Books (ISBN 978-1-235-52723-4) ve Kessinger (ISBN 978-1-168-32168-8) tarafından yeniden yayımlanmıştır. Tıpkıbasımına Bayerische StaatsBibliothek sitesinden erişilebilir. 
  • Crane, Nicholas (2003). Mercator: the man who mapped the planet. Londra: Phoenix (Orion Books Ltd). ISBN 0-7538-1692-X. OCLC 493338836. Orijinal baskı Weidenfeld & Nicolson (Londra) tarafından 2002'de yapıldı. New York'ta H. Holt tarafından yayımlandı. Kindle versiyonu Amazon.co.uk and Amazon.com'da bulunmaktadır 
  • Ghim, Walter (1595). Vita Mercatoris. Latince metin 1595 atlasının tıpkıbasımında yer almış ve Library of Congress ya da Pittsburg Üniversitesi Darlington Library gibi yerlerde çevrimiçi olarak görülebilir. İngilizce çeviriler için bakınız Osley (1969) and Sullivan (2000) 
  • Horst, Thomas (2011). Le monde en cartes : Gérard Mercator (1512–1594) et le premier atlas du monde. Brüksel: Mercator Fonds. ISBN 978-90-6153-157-9. OCLC 800735628. Yayıncının websitesi 
  • Osley, Arthur Sidney (1969). Mercator, a monograph on the lettering of maps, etc. in the 16th century Netherlands, with a facsimile and translation of his treatise on the italic hand and a translation of Ghim's 'Vita Mercatoris'. Londra: Faber and Faber. OCLC 256563091. 'Vita Mercatoris' başka bir İngilizce çevirisi için bakınız: Sullivan (2000) 
  • Sullivan, David (2000). A translation of the full text of the Mercator atlas of 1595. Octavo (OCLC 48878698) tarafından tıpkıbasımı yapılan 1595 atlasının yanında yer alan bu İngilizce tercüme New York Society Library'den çevrimiçi PDF olarak erişime açıktır. (Arşivlenmiş versiyonu.) 
  • Van Durme, Maurice (1959). Correspondance mercatorienne. Anvers: Nederlandsche Boekhandel. OCLC 1189368. 
  • Van Raemdonck, Jean (1868). Gerard Mercator: sa vie et ses oeuvres. St Nicolas (Sint Niklaas), Belçika. Adamant Media Corporation tarafından tıpkıbasımı: (ISBN 978-1-273-81235-4). Çevrimiçi olarak Hathi Trust ve Google books'tan ulaşılabilir. 
  • Van Raemdonck, Jean (1869). Gérard de Cremer, ou Mercator, géographe flamand: Réponse à la Conférence du Dr. Breusing,. Sint-Niklaas, Belçika. Adamant Media Corporation tarafından tıpkıbasımı: (ISBN 978-0-543-80132-6). Çevrimiçi olarak Google books'tan ulaşılabilir. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Merkür</span> Güneş sisteminde yer alan, Güneşe en yakın ve sistem içerisindeki en küçük gezegen

Merkür, Güneş Sistemi'ndeki en küçük ve Güneş'e en yakın gezegendir. Adını, ticaret ve iletişim tanrısı ve tanrıların habercisi olan antik Roma tanrısı Mercurius'tan (Mercury) almıştır. Yüzey kütleçekimi yaklaşık olarak Mars ile aynı olan bir karasal gezegen olarak sınıflandırılır. Yüzeyi, milyarlarca yıldır biriken sayısız çarpma olayının bir sonucu olarak yoğun şekilde kraterlerle kaplıdır. En büyük krateri olan Caloris Planitia, 1.550 km (960 mi) çapındadır ve gezegenin çapının üçte biri kadardır. Dünya'nın uydusu Ay'a benzer şekilde Merkür'ün yüzeyi, bindirme faylarından kaynaklanan geniş bir uçurum sistemi (yarıklar) ve çarpma olayı kalıntıları tarafından oluşturulan parlak ışın sistemleri sergiler.

<span class="mw-page-title-main">Antarktika</span> kutup kıtası

Antarktika, Güney Yarımküre'nin en güneyinde bulunan ve Güney Kutbu'nu içeren kıta. Afrika ve Okyanusya'nın güneyinde olan ve içinde ülke bulunmayan tek kıta. Dünyanın en kurak yeridir, kıtanın bazı yerlerine 2 milyon sene yağmur yağmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rönesans</span> Orta Çağ ve Reformasyon arasındaki tarihi dönem

Rönesans, Orta Çağ ve Reform arasındaki tarihsel dönem olarak bilinir. 15 - 16. yüzyıl İtalya'sında batı ile klasik İlk Çağ arasında güzel sanatlar, bilim, felsefe ve mimarlıkta bağın tekrar kurulmasını sağlayan, Antik Yunan filozoflarının ve bilim insanlarının çalışmalarının çeviri yoluyla alındığı, deneysel düşüncenin canlandığı, insan yaşamı (hümanizm) üzerine yoğunlaşıldığı, matbaanın icat edilmesiyle bilginin geniş kitlelerle paylaşımının arttığı ve kökten değişimlerin yaşandığı bir dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Hârizmî</span> Fars matematikçi, astronom ve coğrafyacı

Hârizmî ya da tam künyesiyle Ebû Ca'fer Muhammed bin Mûsâ el-Hârizmî ; matematik, gök bilim, coğrafya ve algoritma alanlarında çalışmış Fars bilim insanı. Hârizmî 780 yılında Harezm bölgesinin Hive şehrinde dünyaya gelmiştir. 850 yılında Bağdat'ta ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Amsterdam</span> Hollandanın başkenti ve en büyük şehri

Amsterdam, Hollanda'nın başkenti ve ülkenin en yüksek nüfuslu şehridir. Ancak Hollanda, hükûmetin ve meclisin bulunduğu Lahey'den yönetilir. Şehir, ülkenin batısında, Kuzey Hollanda eyaletinde yer almaktadır. 12. yüzyılda Amstel ırmağının kıyısında bir balıkçı köyü olarak kurulan Amsterdam, Hollanda'nın kişi sayısı bakımından en büyük, kültürel ve parasal yönden de en önemli kentidir. Şehir merkezinde 2018 sayımına göre 872.680 kişi yaşasa da, şehir sınırları içinde bu sayı 1.558.755 ve metropoliten bölgede 2.480.394'tür.

<span class="mw-page-title-main">İbn Sina</span> Fars tıp bilgini ve filozof (980–1037)

İbn Sînâ veya Ebu Ali Sînâ ya da Batılıların söyleyişiyle Avicenna, İslam'ın Altın Çağı döneminin en önemli doktorlarından, astronomlarından, düşünürlerinden, yazarlarından ve bilginlerinden biri olarak kabul edilen Fars polimat ve "polimerik erken tıbbın babası" olarak bilinen tabiptir.

<span class="mw-page-title-main">Immanuel Kant</span> Alman filozof

Immanuel Kant, Prusya kökenli Alman filozof. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş, Aydınlanma Çağı ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirgin olarak etkilemiştir. Bugün Rusya topraklarında bulunan Königsberg'de doğan Kant'ın epistemoloji, metafizik, etik ve estetik alanlarındaki kapsamlı ve sistematik çalışmaları, onu modern Batı felsefesinin en etkili isimlerinden biri hâline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'nın yerkabuğu</span> Dünyanın dış tabakası

Yer kabuğu, taş küre veya litosfer, Yerküre'nin en dış kısmında bulunan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atlas (mitoloji)</span>

Atlas, Yunan mitolojisinde Titan soyundan bir kişilik olup, Titanlar ile Olymposlu tanrılar arasında yaşanan iktidar savaşının sonunda Gökkubbe'yi taşımakla cezalandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Albertus Magnus</span> Alman aziz ve filozof

Albertus Magnus, Orta Çağ'da kendisine doktor üniversalis unvanı verilmiş olan 13. yüzyıl Alman skolastik filozofu ve tanrıbilimcisi. Albertus, Anselmus, Petrus Abelard, Saint Victor'dan Hugh, Petrus Lombard, Thomas Aquinas ve Duns Scotus en ünlü skolastikler arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe tarihi</span>

Felsefe tarihi, felsefenin mantık, epistemoloji, ontoloji, etik, estetik gibi alt bölümlerinden birisidir. Genel olarak felsefe derslerinin başlangıcında verilir. Bunun temel nedeni, felsefe tarihinin içeriğiyle ilintilidir. Felsefe tarihi, felsefenin ne olduğunun tanımlanmasından, çeşitli felsefe ögretilerinin tarihsel yerlerinin ve öğretisel ayrımlarının belirlenmesine ve bu öğretilerin felsefenin alt bölümleri açısından değerlendirilip ortaya konulmasına kadar çok yönlü ve çok boyutlu bir içeriğe sahiptir. Felsefe tarihi bu anlamda sadece bir mevcut felsefelerin ansiklopedik bir araya getirilmesi meselesi değildir; felsefenin ne olduğunun tanımlanmasından neyin felsefe-içi neyin felsefe-dışı sayılacağına değin bir dizi kuramsal/felsefi sorunla yüz yüzedir. Bu anlamda, felsefenin bir altbölümü olarak felsefe tarihi, hem felsefi çalışmanın başlangıcı hem de en önemli alanıdır. Genelde felsefe tarihi kitapları, bu bakımdan öğretilerin ve bunların felsefi sorunları çözme denemelerinin art arda etkileşimlerle gelişen tarihini ele alır. Bu tarihin hazırlanmasında hem düşünürlerin metinleri hem de bu metinlerin tarihsel toplumsal koşulları iç bağlantıları açısından değerlendirilir, öğretilerin birbirine etkileri ve karşıtlıkları, benzerlikleri ve ayrımları serimlenir. Dolayısıyla, genel anlamda felsefe tarihinin varlık, bilgi ve değerlerle ilgili soruları ve sorunları belirli özgül yöntemlerle değerlendiren ya da inceleyen ve bu incelemeyi sonuçları bakımından da sistemaktikleştirilmesine yönelik çalışan bütün düşünce girişimlerini ortaya koymayı hedeflediği söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Kepler</span> Alman gökbilimci, matematikçi ve astronom

Johannes Kepler ; Alman gök bilimci, matematikçi ve astronomdur. 17. yüzyılın bilimsel devriminde, "Astronoma Nova", "Harmonik Mundi" ve "Kopernik Astronomi Özeti" adlı çalışmalarına bağlı olarak şahsen ortaya çıkardığı Kepler'in gezegensel hareket yasaları ile tanınır. Bu çalışmaları Isaac Newton’un evrensel yer çekimi kuvveti teorisine dayanak sağlamıştır.

Prekambriyen, yerküre tarihinin mevcut Fanerozoyik Üst Zaman'dan önce gelen en eski bölümüdür. Prekambriyen, Fanerozoyik Üst Zaman'ın ilk dönemi olan Kambriyen'den önce geldiği için bu şekilde adlandırılmıştır. Kambriyen adlandırması ise bu çağa ait kayaçların ilk incelendiği yer olan Galler'in Latince ismi Cambria'dan gelmektedir. Prekambriyen, yerkürenin jeolojik zamanının %88'ini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Rafael de Nogales Méndez</span>

Rafael de Nogales Méndez, Venezuelalı asker ve yazar. Yaşamı boyunca dünyanın çeşitli yerlerini dolaşmış ve çeşitli savaşlara katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lenart Küresi</span>

Lenart küresi, Öklityen olmayan geometriler için özellikle de küresel geometri, küresel trigonometri ve projektif geometri için bir eğitim ve öğretim modelidir. Lenart küresi, küre üzerindeki çokgenleri ve kenar-açı arasındaki ilişkileri görselleştirmek için bir “küresel yazı tahtası” olarak adlandırılır. Küre, The Geometer’s Sketchpad, GeoGebra ve Spherical Easel gibi görselleştirme yazılımları gibi kullanılır.. Lenart küresinin egitim uygulamaları Geodesy, GIS, astronomi, geometri, ışın izleme (grafik), perspektif (grafiksel), trigonometri ve göksel navigasyonu içerir.

<span class="mw-page-title-main">Bernhardus Varenius</span>

Bernhardus Varenius Alman coğrafyacı.

Knidos'lu Eudoxus veya Knidoslu Ödoksus, antik bir Yunan astronomu, matematikçi, bilim insanı ve Archytas ile Platon'un öğrencisiydi. Hipparchus'un Aratus'un astronomi üzerine şiiriyle ilgili yorumunda bazı parçalar korunsa da tüm eserleri kaybolmuştur. Bithynialı Theodosius tarafından yazılan Sphaerics, Eudoxus'un bir çalışmasına dayanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yerküre tarihi</span> Dünya gezegeninin oluşumundan günümüze değişimi ve gelişimi

Yerküre tarihi, yerkürenin oluşumundan günümüze kadar olan süreci ele alır ve tarihin coğrafi, biyolojik ve jeolojik unsurlarını kapsar. Yerküre tarihinin incelenmesi, birçok disiplinin bir araya gelmesini gerektirir. Bu disiplinler arasında jeoloji, biyoloji, paleontoloji, kimya, fizik ve astronomi gibi alanlar yer alır. Doğa bilimlerinin neredeyse bütün dalları, sürekli jeolojik değişim ve evrimle dolu yerküre geçmişindeki ana olayların anlaşılmasına katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ruusbroeck</span>

Jan van Ruusbroeck,, Felemenk asıllı bir katolik rahip ve mistik bir yazardı. Ölümünden sonra, naaşı korunmuş ve hatırası Gronendaal’da korunmuştur. 1783’te naaşı Brüksel’deki Aziz Gudule kilisesine taşınmış ancak Fransız devrimi sırasında kaybolmuştur. 1 Aralık 1908’de Papa X. Pius tarafından Kutlu ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gemma Frisius</span> Frizyalı hekim, matematikçi ve haritacı (1508-1555)

Gemma Frisius, Hollandalı bir doktor, matematikçi, haritacı, filozof ve alet yapımcısıydı. Önemli küreler yaratmış, zamanının matematiksel aletlerini geliştirmiş ve matematiği yeni yollarla ölçme ve navigasyon için uygulamıştır. Bir astronomi aleti olan Gemma halkaları onun adıyla anılır. Frisius, Gerardus Mercator ve Abraham Ortelius ile birlikte genellikle Hollanda Haritacılık Okulu'nun kurucularından biri olarak kabul edilir ve okulun altın çağının temellerinin atılmasına önemli ölçüde yardımcı olmuştur.