İçeriğe atla

Gerçek suç

Gerçek suç, yazarın gerçek bir suçu incelediği ve gerçek insanların eylemlerini detaylandırdığı, kurgusal olmayan edebi film türüdür .

Suçlar en sık cinayet vakalarından analiz edilir; yaklaşık % 40'ı seri katillerin yaşamlarına odaklanıyor.[1][2] Gerçek suç, kitaplar, filmler, podcast'ler ve televizyon şovları gibi birçok biçimde inceleniyor. Bu türdeki birçok eser, JonBenét Ramsey'in öldürülmesi, OJ Simpson cinayet davası ve Pamela Smart cinayeti gibi yüksek profilli, sansasyonel suçları anlatır.

Geçmiş

Cinayet broşürü, 1812

1550-1700 yılları arasında İngiltere'de okuryazarlık arttıkça ve ucuz yeni baskı yöntemleri yaygınlaştıkça, yüzlerce broşür, geniş alan, chapbooks ve diğer sokak literatürü yayınlandı. Tarzları farklıydı: bazıları sansasyoneldi, ahlaki bir mesajlar vardı. Alt sınıf kesimlerinde yeterince para veya zamanları olmayıp okumadıkları için çoğu "zanaatkâr sınıfı ve üzeri" tarafından satın alındı. Suçların psikolojik etkilerini anlamak amacıyla failin bakış açısıyla anlatılır ve kasaba çevresindeki duvarlara asılırdı. Bu tür broşürler, 19. yüzyılda İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nde, kuruş basınıyla tanıtıldıktan sonra bile dolaşımda kaldı.[3]

1889'dan başlayarak, İskoç avukat William Roughead, katıldığı İngiliz cinayet davaları hakkında altmış yıl boyunca makaleler yazdı ve yayınladı ve bu makalelerin çoğu 2000 Klasik Suçlar kitabında toplandı . Birçok kişi Roughead'i "modern gerçek suç türünün dekanı" olarak görüyor.[4]

Bu suç türünün Amerikalı öncüsü, De Quincey tarafından suç hakkında yazma tarzından etkilenen Edmund Pearson'du . Pearson, 1924'te Cinayette Çalışmalar ile başlayan ve 1936'da Cinayette Daha Fazla Araştırma ile sonuçlanan bu tür bir dizi kitap yayınladı. Kitapları toplanmadan önce, Pearson'un gerçek suç hikâyeleri saf haliyle Liberty, New Yorker ve Vanity Fair gibi dergilerde yer aldı . Kitaplarının yüksek sınıf dergilere dahil edilmesi Pearson'un suç anlatılarını Kuruş basınlarından bulunanlardan ayırdı.[5]

Truman Capote'nin " Kurgusal Olmayan romanı " Soğuk Kan'da (1965) genellikle türün[1] ve onu büyük kar getiren modern roman tarzını oluşturmasıyla bilinir.[5]

Formlar

Kitaplar

Gerçek suç kitapları genellikle sansasyonel, şok edici veya garip olaylara, özellikle de cinayete odaklanır. Cinayet bildirilen suçun % 20'sinden daha azını oluştursa da, çoğu gerçek suç hikâyesine bağlı kalınır. Tipik olarak, bu kitaplar, soruşturmanın başlangıcından yasal işlemlerine kadar olan bir suç hakkında rapor vermektedir.[6] Seri katiller oldukça karlı bir alt tür olmuştur. 1993'te Publishers Weekly tarafından yapılan resmi olmayan bir araştırma, Popiler yapının gerçek suç kitaplarının seri katillere odaklanması ve daha korkunç ve karanlık içeriğin daha da iyi performans gösterdiği sonucuna vardı.[5]

Bazı gerçek suç çalışmaları, popüler talepten yararlanmak için hızla üretilen "anlık kitaplar" dır; bunlar "formülden daha fazlası" ve hiper-geleneksel olarak tanımlanmıştır.[7] Diğerleri yıllarca süren düşünceli araştırma ve sorgulamaları yansıtabilir.[1]

Türün kilometre taşı, türde Pulitzer Ödülü kazanan ilk kitap olan Norman Mailer'in Cellat Şarkısı (1979) idi.[8]

2006 yılında Associated Content, 21. yüzyılın başından beri en hızlı büyüyen yazı türünün gerçek suç olduğunu belirtti. Bunun çoğu, geri dönüşüm malzemelerinin kolaylığından ve aynı yazarlar tarafından sadece küçük güncellemelerle farklılık gösteren çok sayıda cilt yayınlanmasından kaynaklanmaktadır.[7] Gerçek suç kitaplarının okuyucularının çoğu kadındır.[9][10]

Filmler ve televizyon

Gerçek suç belgeselleri son birkaç on yıldır büyüyen bir ortam oluşturmuştur. Bu süreçteki en etkili belgesellerden biri Errol Morris'in yönettiği The Thin Blue Line idi . Bu belgesel, diğerlerinin yanı sıra, canlandırmalar içeriyor, ancak diğer belgesel film yapımcıları gerçeği göstermedikleri için bunları kullanmamayı tercih ediyorlar.[11] Diğer önemli belgeseller arasında Cennet Kayıp: Robin Hood Hills'de Çocuk Cinayetleri, Bir Katil Yaratmak, Jinx ve The Keepers yer alıyor .

1990'ların başında, Hong Kong'da gerçek suç filmleri patlaması başladı. Bu filmler, Untold Story ve Dr. Lamb (sırasıyla seri katiller Wong Chi Hang ve Lam Kor-wan'a dayanan) gibi grafik III kategorisine sahip filmlerden oluşan Crime Story (iş adamı Teddy Wang Tei-huei adam kaçırma),gibi aksiyon yıldızı Jackie Chan filmlerdi.[12][13]

Podcast

Gerçek bir suç temalı podcast'ler yeni oluşan bir trend. 2014 gerçek suç podcast serisi, iTunes'da önceki podcast'lerden daha fazla olan 5 milyon indirme gerçekleştirme rekoru kırdı.[14][15][16] Eylül 2018 itibarıyla 340 milyondan fazla kez indirildi.[17] Bunu, Dirty John, My Favourite Murder, Up and Vanished, Something Know Something ve daha fazlası gibi diğer gerçek suç podcast'leri izledi.[18]

Etkileri

Gerçek suç türünün soruşturma süreci, Robert Durst'un <i id="mwxw">The Jinx</i> belgeselinde cinayeti itiraf ettiği ve tutuklandığı gibi, vakaların değişmesine neden oldu[19][20]

2011 yılında Nebraska'da yapılan bir araştırma, kurgusal olmayan suç gösterileri izlemenin suç mağduru olma korkusu ile ilişkili olduğunu gösterdi. Gerçek suçları izleme sıklığı arttıkça ölüm cezasına verilen destek artarken, ceza adaleti sistemine destek azaldı.[21]

Avustralya'da suç raporlama ağında suç18 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. duyurusu raporlarının sayısı 2012'den 2017'ye iki katına çıktığı görüntülendi. Suça olan bu artan ilgi, popüler gerçek suç podcast'lerine bağlanıyor.[22]

Netflix'in Yapımı Bir Katil Yaratmak, hukuk okullarında eğitim materyali olarak gösterilen programdan suçlu müfettişlere artan güvensizliğe kadar çeşitli gerçek yaşam etkilerine sahiptir.[23]

Eleştiriler

Gerçek suç türü, suç mağdurlarına ve ailelerine saygısızlık olarak eleştirilmiştir. Yazar Jack Miles, bu türün gerçek anlamda insanlara zarar verme ve zihinsel travmaya neden olma potansiyeli yüksek olduğuna inanıyor.[24] Gerçek suç medyası, mağdurun ailesinin rızası olmadan üretilebilir ve bu da onların yeniden travmaya sebep olmasına yol açabilir.[25] Gerçek suç medyasının görüntülenmesi ile ilgili son tartışmalar da seyircinin ruh sağlığı üzerindeki etkisine odaklandı.[26]

Yazara bağlı olarak, gerçek suç gazetecilik tarzında köklü gerçeklere sıkı sıkıya bağlı kalabilir veya oldukça spekülatif olabilir.[7] Yazarlar, anlatılarını desteklemek için hangi bilgilerin sunulacağını ve hangilerinin dışarıda bırakılacağını seçebilirler.[27]

Kaynakça

  1. ^ a b c David Levinson (2002). Encyclopedia of Crime and Punishment (İngilizce). SAGE. ISBN 978-0-7619-2258-2. 
  2. ^ Ray Surette (3 Ağustos 2010). Media, Crime, and Criminal Justice (İngilizce). Cengage Learning. ISBN 978-0-495-80914-2. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  5. ^ a b c Charles J. Rzepka; Lee Horsley (21 Ocak 2010). A Companion to Crime Fiction (İngilizce). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-4443-1792-3. 
  6. ^ "True Crime." World of Criminal Justice, Gale, edited by Shirelle Phelps, Gale, 1st edition, 2002. Credo Reference. Accessed 02 Dec. 2018.
  7. ^ a b c Christiana Gregoriou (11 Ocak 2011). Language, Ideology and Identity in Serial Killer Narratives (İngilizce). Taylor & Francis. ISBN 978-0-203-83265-3. 
  8. ^ Ralph F. Voss (16 Kasım 2011). Truman Capote and the Legacy of "In Cold Blood" (İngilizce). University of Alabama Press. ISBN 978-0-8173-1756-0. 
  9. ^ https://doi.org/10.1111%2Fj.1540-5931.2006.00328.x []
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  24. ^ Miles, Jack (Aralık 1991). "Imagining Mayhem: Fictional Violence vs. "True Crime"". The North American Review. 276 (4). ss. 57-64. JSTOR 25125321. 
  25. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cinayet</span> bir bireyin kötü bir niyetle hukuka aykırı olarak başka bir bireyi öldürülmesi

Cinayet, bir kimsenin başka bir kimseyi bilerek öldürmesi eylemidir. Çoğu ülkede müebbet hapis ya da idam cezasıyla sonuçlanmaktadır. Hukuken öldürme veya kasten öldürme olarak nitelenir. Öldüren kişiye katil denir.

<i>Adan Zye Seri Katiller Ansiklopedisi</i>

A'dan Z'ye Seri Katiller Ansiklopedisi, David Everitt ve Harold Schechter tarafından hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Polisiye</span> Suç ve suçlularla ilgili kurgu

Polisiye, suç ve suçlularla ilgili edebiyata verilen genel addır. Başlangıç olarak kimilerince Gaston Leroux tarafından yazılan Sarı Odanın Esrarı adlı kitap, kimilerince de Edgar Allan Poe tarafından yazılan Morg Sokağı Cinayeti kabul edilir. İlk polisiye roman olarak ise "Charles Felix" takma adıyla 1862-63 yıllarında yayımlanmış olan The Notting Hill Mystery kabul edilir. Halk arasındaki popüler kimliğini, Sir Arthur Conan Doyle tarafından yazılarak, gazetelerde tefrika halinde yayımlanan Sherlock Holmes ile kazanmıştır. Endüstriyel devrim ve modernizmin en etkili şekilde yaşandığı İngiltere, bu doğuma kaynaklık etmiş sayılsa da, Avrupası kıtasından ve Amerika'dan türe yeni açılımlar kazandırılmış ve yepyeni alt türler eklenmiştir.

Kod Adı, başrollerini Gerçek Sağlar, Özgür Özberk, Korel Cezayirli, Nuri Gökaşan, Deniz Baytaş, Tomris Çetinel, Levent İnanır, Serap Sağlar, Kemal Başar, Ayşen Gürler, İlhan Kantarci, Selçuk Sazak, Onur Saylak, Lale Başar, Mehmet Ege, Mithat Erdemli, Tayfun Erarslan, Aslı Nihan Elmas, Servet Pandur ve Oktay Dal'ın paylaştığı; yapımcılığını eski Kültür Bakanı Fikri Sağlar'ın yönetmenliğini ise Çağatay Tosun ve Tevfik Şenol'un üstlendiği, 2006 yılında Kanal D'de yayımlanan polisiye ve suç türündeki Türk televizyon dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Öz</span> Savcı

Doğan Öz, Türk hukukçu. Sultandağı'nda doğan Öz, ölümünden önce Ankara'da Cumhuriyet Savcısı Yardımcısı olarak görev yapıyordu. Devletin içindeki Kontrgerilla yapılanmasını ve Türk derin devletini araştırırken, 24 Mart 1978 sabahı işe gitmek üzere evinden çıkıp arabasına bindiği sırada Ülkü Ocakları'nın bir parçası olan İbrahim Çiftçi tarafından öldürüldü. Öz'ün ölümünün gerçekleştiği koşullar ve suikastının kimler tarafından planlandığı, günümüzde bir tartışma konusu olmaya devam etmektedir.

<i>Parayı Al ve Kaç</i>

Parayı Al Ve Kaç, 1969 ABD yapımı film. Woody Allen'ın senaryosunu yazıp yönettiği ve başrolünü oynadığı film mokümanter (mockumentary) tarzı bir komedi filmidir.

<i>M - Bir Şehir Katilini Arıyor</i>

M - Bir Şehir Katilini Arıyor, 1931 Almanya yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı M'dir. İngilizce konuşulan ülkelerde Fritz Lang's M'in yanı sıra Murderers Among Us adı ile de gösterime sunulmuştu. Filmin yönetmeni Fritz Lang filmin senaryosunu da eşi Thea von Harbou ile birlikte yazmıştı. Filmin başrol oyuncusu Peter Lorre 'dur. Bu film Fritz Lang'ın ilk sesli filmidir ve kendisinin de belirttiği gibi filmografisindeki en iyi filmidir. Filmde bir Alman kentinde polisin seri cinayetler işleyen bir çocuk katilini yakalamakta yetersiz kalması üzerine tedirgin olan şehirdeki diğer suçluların da insan avına katılmaları anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seri katil</span> bir aydan fazla bir süre içinde üç veya daha fazla kişiyi öldüren kişi

Seri katil, anormal kişisel bozukluklar sonucu, 30 günden daha uzun bir zaman diliminde ve arada bekleme dönemleri de olacak şekilde 3 veya daha fazla kişiyi öldüren kişidir. Kurbanlar sıklıkla aynı kurguda öldürülmekte ve benzer özellikleri taşıyabilmektedirler.

Suç filmleri, suç teşkil eden eylemleri veya suçluların hayatlarını konu alan filmlerdir. Bu filmler gerçek suçluların hayat hikâyelerinden esinlenebileceği gibi tamamen hayali kişileri de içerebilir. Suç filmlerinde genelde suç öğeleri yüceltilerek işlenir. Senaryoları romanlardan ziyade oyunlardan uyarlanır. Mafya filmleri veya film noir suç filminin alt türleri sayılabilir.

Ann Rae Rule, Amerikalı polisiye ve cinayet romanları yazarı. Adını duyurduğu kitabı Yanımdaki Yabancı (1980), Rule'un birlikte çalıştığı yerde sıradan bir arkadaşı olarak gördüğü ancak daha sonra bir katil olduğu ortaya çıkan Ted Bundy hakkındadır. Rule ayrıca Oregon çocuk katili Diane Downs hakkında Small Sacrifices adlı kitabıyla da bilinir. Rule'un kitaplarının çoğu, Pasifik Kuzeybatı'da ve onun yaşadığı yer olan Washington eyaletinde meydana gelen cinayet davalarına odaklanıyor.

Dnepropetrovsk manyakları, 2007 yılında Ukrayna'nın Dnipropetrovsk kentinde yaşayan ve aralarında kadınlar, yaşlılar, hayvanlar ve hamilelerin olduğu 29 kişiye yönelik saldırıda bulunup hırsızlık yapan ve 21 kişiyi canice öldüren ve işledikleri cinayetleri fotoğraf ve video olarak çekip sosyal paylaşım siteleri üzerinden paylaşan, "Sayenko", "Suprunyuk" ve "Hanja" isimli 3 seri katilden oluşan çetedir. Dava çok dikkat çekti çünkü yaptıkları videolardan bir tanesi 3 Guys 1 Hammer adıyla İnternet'e sızdı.

Kötülük Dehası: Amerika'nın En Şeytani Banka Soygununun Gerçek Hikâyesi, genellikle "yaka bombasıcısı" veya "pizza bombacısı" davası olarak adlandırılan yüksek profilli suç barındıran 2003 yılında yaşanan olay olan Brian Wells'in öldürülmesi hakkında 2018 yılında çekilmiş gerçek suç belgeseli dizisidir. Netflix'te 11 Mayıs 2018'de dört bölümlük bir dizi olarak yayınlandı.

Bir Katil Yaratmak Laura Ricciardi ve Moira Demos tarafından yazılmış ve yönetilmiş Amerikan gerçek suç belgeseli televizyon dizisidir.

The Jinx: The Life and Deaths of Robert Durst, New Yorkta Katil olmakla suçlanan emlak varisi Robert Durst hakkında 2015 HBO belgesel mini dizi'dir. Andrew Jarecki, Marc Smerling ve Zachary Stuart-Pontier tarafından yazılmıştır.

Luka Rocco Magnotta, Jun Lin isimli Çinli bir öğrenciyi öldürdükten sonra ellerini ve bacaklarını kesip, siyasi parti ofislerine gönderen Kanadalı katil.

Kadın cinayeti, tanımı kültürel bağlama bağlı olarak değişen, genelde "kadınların, kadın veya kız oldukları için kasıtlı olarak öldürülmeleri" olarak tanımlanan, cinsiyete dayalı bir nefret suçu terimidir.

I'll Be Gone in the Dark: One Woman's Obsessive Search for the Golden State Killer, Michelle McNamara'nın Golden State Killer hakkındaki gerçek bir suç kitabıdır. Kitap McNamara'nın ölümünden yaklaşık iki yıl sonra ve davada gerçekleşen ilk tutuklamadan iki ay önce, 27 Şubat 2018'de yayınlandı.

Gizem kurgu, genellikle gizemli bir olay ya da çözülmesi gereken bir suç içeren bir kurgusal tarzdır. Çoğunlukla kapalı bir şüpheli çemberi ile, her şüpheliye genellikle güvenilir bir neden ve suçu işlemek için makul bir fırsat sunulur. Ana karakter çoğu zaman, okuyucuya sunulan gerçeklerden mantıksal çıkarım yoluyla gizemi çözen bir dedektiftir. Bazen gizemli kitaplar kurgusal değildir. Gizem kurgu, bulmacanın veya gerilim unsurunun ve onun mantıksal çözümünün (whodunit) üzerinde olduğu dedektif hikâyeleri olabilir. Gizem kurgu, eyleme ve cesur gerçekçiliğe odaklanan sert kaynatılmış dedektif hikâyeleriyle karşılaştırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sobhraj</span> Fransız seri katil (d. 1944)

Hatchand Bhaonani Gurumukh Charles Sobhraj Fransız hırsız, dolandırıcı ve seri katil. Sobhraj, 1970'lerde Güneydoğu Asya'da Hippi Yolu boyunca Batılı turistleri hedef aldı.

<span class="mw-page-title-main">Julia Shaw (psikolog)</span>

Julia Shaw, sahte anılar konusunda uzmanlaşmış bir Alman-Kanadalı psikolog ve popüler bilim yazarıdır. Shaw, 2017'de University College London'da (UCL) Psikoloji alanında fahri araştırma görevlisi olmuş ve 2015 ile 2017 yılları arasında popüler bilim dergisi Scientific American'a katkıda bulunmuştur. 2020'den beri BBC Sounds gerçek suç podcast'i Bad People'ı Danimarkalı komedyen Sofie Hagen ile birlikte sunuyor.