İçeriğe atla

Gerçeğin Ötesinde

Gerçeğin Ötesinde
Altered States
YönetmenKen Russell
SenaristPaddy Chayefsky
OyuncularWilliam Hurt, Blair Brown, Bob Balaban
StüdyoWarner Bros.
DağıtıcıWarner Bros.
Çıkış tarih(ler)i25 Aralık 1980
Süre103 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri
Dilİngilizce
Bütçe14.9 milyon dolar
Hasılat19.9 milyon dolar

Gerçeğin Ötesinde (özgün ismi: Altered States) Ken Russell tarafından yönetilen; oyun yazarı ve senarist Paddy Chayefsky'nin aynı adlı 1978 tarihli romanından uyarlanan 1980 ABD yapımı bilimkurgu korku filmidir. Film, Chayefsky'nin son senaryosudur. Roman ve film, kısmen John C. Lilly'nin meskalin, ketamin ve LSD gibi psikoaktif ilaçların etkisi altında izolasyon odasında yürüttüğü duyusal yoksunluk araştırmasına dayanmaktadır.

Film, William Hurt ve Drew Barrymore'un ilk filmi oldu. Chayefsky, Russell ile tartıştıktan sonra projeden çekildi ve adını filmin listesinden çıkardı ve onun yerine gerçek ilk ve ikinci adları olan "Sidney Aaron" yazıldı.

Film müziği John Corigliano tarafından bestelendi (Christopher Keene ile birlikte). Film, En İyi Orijinal Müzik ve En İyi Ses Akademi Ödülleri'ne aday gösterildi.

Konusu

1960'ların sonları. Sıra dışı, zeki ve biraz deli olmasıyla tanınan yüksek lisans öğrencisi Eddie Jessup, sadece bir şaka için, kendini konu olarak kullanarak bir izolasyon odasıyla deneyler yapıyor. Odadaki deneyimleri, dindar bir adam olmamasına rağmen imgelerin çoğu dine dayalı olduğu için halüsinasyon görmesine neden oluyor. Yedi yıl sonra, Harvard Tıp Fakültesi'nde saygın bir profesör olarak hayatına devam ediyor. Üstünlüğünü kaybettiğine ve istenmeyen bir saygınlık durumuna düştüğüne inanan Eddie, bu kez tecrit tankında olma deneyimini geliştirmek için özellikle mistik Meksika ritüellerinde kullanılan halüsinojenleri kullanarak halüsinojenleri kullanarak işine duyusal yoksunluk ile devam etmeye karar verir.. İlk testlerden sonra, alternatif bir fiziksel ve zihinsel duruma girdiğini iddia ediyor. Eddie'nin iddialarına inanmasa da, meslektaşları Arthur Rosenberg ve Mason Parrish'in yanı sıra kendi başına saygın bir akademisyen olan Eddie'nin karısı Emily, Eddie'nin iyiliğinden endişe duyuyorlar. Bununla birlikte, Eddie'nin iddiaları gerçekten doğruysa, kendisine ve etrafındakilere onarılamaz zarar verebilir, özellikle de değişen durumları kontrol edilemezse.

Oyuncu kadrosu

Chayefsky ‘nin filmden çekilmesi

Filmin asıl yönetmeni Arthur Penn idi. Filmin oyuncu kadrosunu oluşturdu. Hatta William Hurt (ilk filmi) ve Blair Brown gibi bilinmeyen oyuncuları seçti.[1] Filmin çekimleri Kasım 1978'de başladı. Provalar sırasında yönetmen Penn, Chayefsky ile yaşadığı anlaşmazlık sonrasında görevinden çekildi.[2] Ama Penn ve Chayefsky bu olaydan sonra arkadaş kaldılar.[3]

Filmin yönetmeni Ken Russell oldu. Russell gişede hüsran yaratan Valentino (1977) filminden sonra iş bulmakta zorlanıyordu.

Ancak daha sonra Chayefsky, adını bu projeden çekti. Bu yüzden senaryo takma adlı Sidney Aaron'a atfedildi. Film eleştirmeni Janet Maslin, filmle ilgili incelemesinde "nedenini tahmin etmenin kolay" olduğunu söyledi:[4] [Senarist Chayefsky] ve [yönetmen Ken Russell]'ın neden anlaşamadığını tahmin etmek kolay. Yönetmenlik, alaycı veya karamsar olmadan, tuhaf malzemeyi o kadar gerçekçi bir şekilde ele alıyor ki, çoğu zaman alaycı olarak görünüyor. Öte yandan senaryo, Tanrı'nın ölümü ve insanın kökenlerini ele aldığı için ciddiye alınmayı haykırıyor. Film eleştirmeni Richard Corliss, Chayefsky'nin filmi reddetmesini, "performansların yoğunluğu ve oyuncuların onun diyaloglarını okurken aşırı hızlı olmaları" konusundaki sıkıntıya bağladı.[5]

Russell ise Chayefsky'nin senaryosunda neredeyse hiçbir şeyi değiştirmediğini iddia etti.[6] Russell, "Meksika sahnelerindeki bazı önemsiz değişiklikler dışında Paddy'nin yazdığı her kelimeyi çektik" dedi. "Aslında, 'Altered States' filmindeki senaryoya önceki filmlerden daha sadıktım ve bence hakkını vererek yaptım."[7] Brown, çekimler sırasında "Her kelimeyi tam olarak yazdığı gibi söylüyoruz" dedi. "Sanırım gerçek şu ki o [Chayefsky] ve Ken o kadar farklı kişilikler ki birlikte çalışmayı imkansız buldular."[8][9]

Senarist Joe Eszterhas'a göre, Chayefsky'nin sözleşmesinde senaryodaki kelimelerin değiştirilemeyeceğine dair bir madde vardı. "Alkolizminin etkisinde olan" Russell, kelimeleri değiştirmeye çalıştı ve geri çevrildi. Daha sonra "Aktörlere diyalogları sunarken yemek yedirerek ya da kesik kesik vermelerini sağlayarak ya da makineli tüfek tarzında konuşturarak -öyle ki ne dediklerini anlayamazsın- Paddy'nin diyaloğunu kasıtlı olarak yok etmeye" çalışmaya başladı. Ezster, Russell'ın, nihayetinde "hem eleştirmenler tarafından beğenilmeyen ve hem de ticari bir başarısızlık olan" bir film çektiğini; senaryoyu ve filmi "yok ettiğini" düşündü. Bu o kadar yürek parçalayıcı bir deneyimdi ki, Chayefsky kısa bir süre sonra öldü, bazıları onun hayal kırıklığından öldüğünü söylüyor."[10]

Kaynakça

  1. ^ RODERICK MANN: Beauty as a 4-Letter Word--Blob Los Angeles Times 4 Jan 1979: g14.
  2. ^ Itzkoff, David (February 2014). Mad as Hell. New York: Henry Holt & Co. s. 211. ISBN 978-0-8050-9569-2. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2017. 
  3. ^ Engstrom, John (25 Ekim 1981). "A MAVERICK DIRECTOR AND HIS ART". Boston Globe. s. 1. 
  4. ^ Review of Altered States, a December 25, 1980, article in The New York Times
  5. ^ Invasion of the Mind Snatcher, a December 1980 review by Richard Corliss in Time
  6. ^ "A Second Look: Ken Russell's 'Altered States' remains visceral". Los Angeles Times. 14 Temmuz 2012. 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Buckley (16 Ocak 1981). "AT THE MOVIES; Ken Russell on 'Altered States' controversy". New York Times. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  8. ^ Russell Films 'Altered States'. Los Angeles Times 19 July 1979: e17.
  9. ^ Brender (May 1981). "Blair Brown Talks About Altered States". Starlog, 46. 
  10. ^ "Interviews: Joe Eszterhas". AV Club. 10 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Quentin Tarantino</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist

Quentin Jerome Tarantino, Amerikalı film yönetmeni, oyuncu ve iki Oscar ödüllü senarist.

<i>Rezervuar Köpekleri</i>

Rezervuar Köpekleri ya da orijinal adıyla Reservoir Dogs, Amerikalı yönetmen Quentin Tarantino'nun ilk filmi.

<i>Akıl Oyunları</i> (film)

Akıl Oyunları, Nobel Ekonomi Ödülü sahibi ve Abel Ödülü sahibi Amerikalı matematikçi John Nash'in hayatına dayanan 2001 yapımı bir Amerikan biyografik drama filmidir. Senaryosunu Akiva Goldsman'ın yazdığı filmin yönetmenliğini Ron Howard üstleniyor. Sylvia Nasar'ın aynı adlı 1997 yılında en çok satan Pulitzer Ödülü'ne aday gösterilen kitabından esinlenmiştir. Filmde Russell Crowe, Ed Harris, Jennifer Connelly, Paul Bettany, Adam Goldberg, Judd Hirsch, Josh Lucas, Anthony Rapp ve Christopher Plummer ile birlikte yardımcı rollerde yer alıyor.

<i>Köstebek</i> (film, 2006)

Köstebek (İngilizce özgün adı: The Departed), yönetmenliğini Martin Scorsese'nin yaptığı, 2006 yılı yapımı Amerikan filmi. Çin yapımı film Infernal Affairs'in (Kirli İşler) yeni versiyonu niteliği taşıyan filmin senaristi William Monahan'dır. Kurgusunu Thelma Schoonmaker'ın yaptığı filmin müziğinde Oscar'lı müzisyen (Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği) Howard Shore var. Polis, mafya mücadelesi ve içlerinde yer alan iki muhbirin yaşadığı dramı konu alan filmin başlıca rollerini; Leonardo DiCaprio, Jack Nicholson, Matt Damon, Alec Baldwin, Mark Wahlberg, Vera Farmiga paylaşır. Altın küre ödüllerine, en iyi filmde (Drama) olmak üzere altı dalda aday olup Scorsese'ye en iyi yönetmen ödülünü getiren köstebek, 79 Akademi Ödüllerinde de beş dalda aday olmuş, En İyi Film ve En İyi Yönetmen kategorileri dahil 4 dalda ödül almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Emilio Estevez</span> Amerikalı film yönetmeni, sinema oyuncusu ve yazar

Emilio Estévez, Amerikalı oyuncu, film yönetmeni ve senaristtir. Bobby filmi ile 2006 Hollywood Festivali'nde ödül almıştır. Charlie Sheen'in abisidir. Martin Sheen'in oğludur.

<i>Vanilla Sky</i>

Vanilla Sky, 2001 çıkışlı ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Vanilla Sky, İspanyol sinemacı Alejandro Amenábar'ın 1997'de yazıp yönettiği Abre los ojos adlı filmin yeniden çevrimidir. Tom Cruise, Cameron Diaz ve Penélope Cruz'un başrollerini paylaştığı filmin yönetmeni Cameron Crowe'dur. Penélope Cruz 1997 tarihli filmde de rol alıyordu.

<i>Sol Ayağım</i> (film)

Sol Ayağım , 1989 yapımı sinema filmidir. Doğuştan beyin felçli doğduğu için sadece sol ayağını kullanabilen İrlandalı yazar Christy Brown'un aynı adı taşıyan kitabından uyarlanmış gerçek bir yaşam öyküsüdür. Filmde Christy Brown’u canlandıran Daniel Day-Lewis 1989 yılında, bu filmdeki performansıyla en iyi erkek oyuncu dalında Oscar kazanmıştır. Brenda Fricker ise bu filmdeki performansıyla en iyi yardımcı kadın oyuncu Oscar’ını kazanmıştır. Ayrıca film en iyi film, en iyi yönetmen ve en iyi senaryo dalında da Oscar'a aday gösterilmiştir.

<i>Hairspray</i> (film, 2007)

Hairspray, 2007 ABD-Birleşik Krallık ortak yapımı müzikal komedi filmi. Türkiye'de de birçok ülkede olduğu gibi özgün ismi ile gösterime sunulmuştur. Film aynı adlı 2002 tarihli 8 Tony ödüllü Broadway müzikalinden uyarlanmıştır. O müzikal de yine aynı adlı 1988 tarihli John Waters filminden uyarlanmıştı. 1988'de John Waters'ın yazdığı özgün senaryoyu bu kez Leslie Dixon yeniden uyarlayıp yazmıştır. Filmin yönetmeni Adam Shankman'dır. Filmin koreografisini de Shankman yapmıştır. Başlıca rollerinde John Travolta, Michelle Pfeiffer, Christopher Walken, Nikki Blonsky ve Queen Latifah oynamıştır. Filmin müzikleri Marc Shaiman'a aittir.

<i>Ölüm Geçirmez</i>

Ölüm Geçirmez, 2007 tarihli ABD yapımı aksiyon gerilim filmidir. Özgün adı Death Proof'tur. Senaryosunu Quentin Tarantino'nun yazıp yönettiği filmin görüntü yönetmeni ve yapımcılarından biri de Tarantino'dur. Aynı zamanda Tarantino'nun filmde bir de rolü vardır. Filmin diğer oyuncuları Kurt Russell, Rosario Dawson, Zoe Bell, Vanessa Ferlito, Jordan Ladd, Sydney Poitier, Tracie Thoms, Mary Elizabeth Winstead ve Rose McGowan'dır. Psikopat bir dublörün filmlerde kullandığı güçlendirilmiş "ölüm geçirmez"/tahrip edilemez arabası ile hedef aldığı kadınları öldürmesi anlatılmaktadır. Film özellikle 1970'li yılların slasher filmleri ve seri katil filmlerine Tarantino'nun bir saygı duruşudur. Filmin esprisine uygun olarak ABD'de "Death Proof" filmi Robert Rodriguez'in yönettiği Dehşet Gezegeni adlı filmle birlikte Grindhouse adı altında "iki film bir arada" gösterime verilmişti. Çünkü burada selam durulan ucuz slasher'lar, exploitation filmleri, şiddet-karate filmleri gibi B filmler ve pornografik filmler o yıllarda "Grindhouse" denen ikinci sınıf sinemalarda arka arkaya kesintisiz olarak gösteriliyordu. Filmlerin aralarına da reklam kurdelaları ile gelecek programların tanıtım parçaları konuyordu. Sürekli olarak projeksiyon makinesinde dönen ve sinemadan sinemaya sürünen film kopyaları haliyle yıpranıyordu. Tarantino'nun filminde de bu duruma gönderme yapılmıştır ve bilerek bozulmuş birçok bölüm yer alır. Hatta filmin sinema afişlerine bile bilerek eskimiş yıpranmış görünümü verilmiştir. Death Proof'la beraber Grindhouse'u oluşturan ikinci film olan Dehşet Gezegeni filminin yönetmeni Robert Rodriguez her iki filmin de yapımcıları arasındadır.

<i>Bar Kelebeği</i>

Bar Kelebeği, 1987 ABD yapımı yarı-otobiyografik dramatik filmdir. Özgün adı Barfly olan film Mart 1989'da Türkiye'de sinemalarda "Bar Kelebeği" adıyla gösterime girmiştir. Daha sonra televizyonlarda da bu isimle yeniden yayına verilmiştir.

Beklenmeyen Misafir 1967 ABD yapımı dramatik güldürü filmdir. Özgün adı Guess Who's Coming to Dinner olan film 21 Ocak 1969 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti. Film sonraki yıllarda TRT Televizyonunda bu kez Bir Akşam Yemeği adıyla gösterilmişti.

<i>Hollywood</i> (roman)

Hollywood, Alman asıllı Amerikalı şair ve yazar Charles Bukowski'nin 1989'da yayımlanmış otobiyografik romanıdır.

<i>Köstebek</i> (film, 1999) 1999 Amerikan yapımı film

Köstebek özgün adıyla Insider Tütün endüstrisi ihbarcısı Jeffrey Wigand'ın hakkında 60 dakika'lık bir segmentin gerçek hikâyesine dayanan Michael Mann'ın yönettiği 1999 yapımı filmdir. 60 Dakika gerçek hikâyesi aslında, çünkü aynı zamanda Lorillard Tobacco Company'den kontrol sonrasında CBS'in sahibi, Laurence Tisch tarafından itirazlar değişmiş şeklinde Kasım 1995'te yayınlandı. Hikâye daha sonra 4 Şubat 1996 tarihinde yayınlandı.

<i>Şebeke</i> (film)

Şebeke 1976 ABD yapımı hiciv filmi. Paddy Chayefsky tarafından senaryosu yazılan filmin yönetmeni Sidney Lumet'tir. Filmde kurgusal bir ulusal TV kanalı olan UBS ve bu kanalın düşük reytingleri ile mücadelesi konu alınırken televizyon sektörüne eleştirel bir yaklaşımda bulunulur. Başrollerde Faye Dunaway, William Holden, Peter Finch, Robert Duvall, Wesley Addy, Ned Beatty ve Beatrice Straight bulunmaktadır.

<i>Diriliş</i> (film) 2015 yapımı Amerikan filmi

Diriliş, Alejandro G. Iñárritu'nun yönettiği, 2016 yılında gösterime giren biyografik western gerilim filmi. Senaryo Michael Punke'nin 2002'de yayınlanan aynı adlı romanından uyarlanarak Iñárritu ve Mark L. Smith tarafından yazıldı. Filmde sınır sakini Hugh Glass'ın (1780–1833) hayatından esinlenildi. Filmin oyuncu kadrosunda Leonardo DiCaprio, Tom Hardy, Will Poulter ve Domhnall Gleeson yer almaktadır.

<i>Blair Cadısı</i> 1999 çıkışlı Amerikan psikolojik korku filmi

Blair Cadısı, Daniel Myrick ve Eduardo Sánchez tarafından yazılan, yönetilen ve kurgulanan 1999 çıkışlı psikolojik korku türündeki Amerikan filmidir. 1994'te, Blair Cadısı olarak bilinen yerel bir efsaneye dair bir belgesel çekmek için Burkittsville, Maryland yakınlarındaki Black Hills'te gezintiye çıkan üç sinema öğrencisinin kurgusal hikâyesini konu almaktadır. Filmde bu öğrenciler kaybolur; fakat video ve ses ekipmanları bir yıl sonra bulunur. "Kurtarılan çekimler", izleyicinin izlediği filmdir.

Blair Cadısı, Artisan Entertainment tarafından dağıtılan ve Haxan Films tarafından üretilen Amerikan korku filmi medya imtiyazıdır. Üç uzun metrajlı film ve çeşitli ticari ürünlerden oluşmaktadır. İmtiyazın ilk parçası olan Blair Cadısı'nın kurgusal efsanesi 1993'te tasarlandı. Film yapımcıları Eduardo Sánchez ve Daniel Myrick doğaçlama yapılacak diyalog ile otuz beş sayfa senaryo oluşturdular. Çekimler 1997'de başladı ve sekiz gün sürdü. Film, Blair Cadısı olarak bilinen yerel bir efsaneye dair bir belgesel çekmek için Burkittsville, Maryland yakınlarındaki Black Hills'te gezintiye çıkan film yapımcısı üç öğrencinin kurgusal hikâyesini ele almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paddy Chayefsky</span> Amerikalı senarist (1923 – 1981)

Sidney Aaron " Paddy " Chayefsky – 1 Ağustos 1981), Amerikalı oyun yazarı, senarist ve romancıydı. Hem uyarlama hem de özgün senaryolar yazarak üç solo Akademi Ödülü kazanan tek kişidir.

<i>Marty</i> (film)

Marty, Delbert Mann tarafından yönetilen ve Mann'in ilk yönetmenlik denemesi olan 1955 ABD yapımı romantik drama filmidir. Senaryo, Paddy Chayefsky tarafından yazıldı ve The Philco-Goodyear Television Playhouse'da yayınlanan ve başrolde Rod Steiger'ın oynadığı 1953 tarihli aynı adlı televizyon oyunundan esinlendi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.