İçeriğe atla

Georgi Pyatakov

Georgiy Pyatakov
Ukrayna Geçici Hükümeti Başkanı
Görev süresi
28 Kasım 1918 - 29 Ocak 1919
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu.
Yerine gelenHristian Rakovski
Ukrayna Komünist Partisi Birinci Sekreteri
Görev süresi
12 Temmuz 1918 - 9 Eylül 1918
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu.
Yerine gelenSerafima Hopner
Ukrayna Komünist Partisi Üçüncü Sekreteri
Görev süresi
6 Mart 1919 - 30 Mayıs 1919
Yerine geldiğiEmanuel Kviring
Yerine gelenStanislav Kosior
Yerine gelen18 Ağustos 1890
Kişisel bilgiler
Doğum 18 Ağustos 1890(1890-08-18)
Cherkassy uyezd, Kiev Valiliği, Rus İmparatorluğu
Ölüm 30 Ocak 1937 (46 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Milliyeti Rus
Partisi  • Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (1910'dan beri)
 • Ukrayna Komünist Partisi (1918)
Evlilik(ler) Yevgeniya Boş
Bitirdiği okul  • Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi
Mesleği  • Siyasetçi
Takma adı Kievskiy, Lyalin, Petro, Yaponets

Georgiy Pyatakov (Rusça: Георгий Леонидович Пятаков, d. 18 Ağustos 1890; Cherkassy uyezd - ö. 30 Ocak 1937; Moskova), Rus Devrimi sırasında faaliyet gösteren Bolşevik devrimci lider, komünist politikacı. Büyük Temizlik döneminde anti-sovyet eylemleri olduğu iddiasıyla idam edilmiştir.[1]

İlk yılları

Georgiy Pyatakov (parti takma adı: Kievskiy, Lyalin, Petro, Yaponets), 6 Ağustos 1890'da babası Leonid Timofeyeviç Pyatakov'un sahibi olduğu Mariinski şeker fabrikasının yerleşiminde dünyaya geldi. Ortaokuldayken anarşist düşüncelerle tanıştı ve buna yönelik politik faaliyetlerde bulundu. 1910'da Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne katıldı. 1912'de Bolşevik fraksiyonundan yana tavır aldı. 1912'de eşi Yevgeniya Boş ile birlikte tutuklanarak Sibirya'ya sürüldü, ancak ikisi de kısa bir süre sonra firar etti. İsviçre'ye gittiler ve burada devrimci gruplara katıldılar. Ardından yeniden Rusya'ya döndüler. Pyatakov, kronik hastalığı nedeniyle intihar ettiği eşi ile ölüm yılı olan 1925 yılına kadar birlikte yaşadılar.

Pyatakov'un devrimci mücadeleye dair teori ve taktiklerin bazı noktaları hakkındaki görüşleri Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi'ninkilerle çelişiyordu. Pyatakov sosyalist devrime karşı izlenecek yolun sorunu, Bolşeviklerin Almanya ile barış anlaşması meselesi ve ulusal soru konularında Vladimir Lenin'in en sert muhaliflerden biriydi.

Pyatakov, Ukrayna'da Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Kiev Komitesi'ne başkanlık etti. Üst üste Merkez Komitesi üyeliğine seçildi. Ukrayna milliyetçilerine karşı çıktı ve yönetimi Ukrayna'daki İşçi, Köylü ve Asker Vekilleri Sovyetleri'ne devretti. Bu dönemde Kiev Askeri Devrim Komitesi'ne başkanlık etti. Partinin, her ulusun kendi kimliğini tanımlama fikrini unutması gerektiğini ateşli bir şekilde savundu. Şovenizm karşıtı ilkeler üzerinde açıklamalarda bulundu.[2] Kiev Bolşevik Ayaklanması'nda Pyatakov tarafından yönlendirilen Kiev'li Bolşevikler Lenin'in prensiplerine bağlı kaldı ve Merkez Komite'nin duruşunu onaylamadı.

1918'de Ukrayna'daki Sol komünistlerin lideriydi. Ayrıca bu dönemde Ukrayna Komünist Partisi'nin Bolşevik kanadının önderlerinden biriydi. Moskova'da toplanan Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 7. Kongresi'nde Ukrayna Komünist Partisi Birinci Sekreteri seçildi. Ağustos 1918'de başarısız Hetman karşıtı ayaklanmaya önderlik etti. Kasım 1918'den Ocak 1919'un ortasına kadar Geçici Hükûmet'in başıydı.

1919 yılının Mart ayında Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi'nde, Lenin'in kendi kaderini tâyin hakkı konusundaki tutumuna karşı çıktı. Nikolay Buharin tarafındanile birlikte 1920 yılında yayınlanan Dönüşüm Dönemi Ekonomisi eserinin "Geçiş Dönemi Kapitalizmin Ekonomik Grupları" bölümünü kaleme aldı.[3]

1921'de Donbass'ın kömür madenciliği endüstrisinden sorumlu yönetici olarak görev yaptı. 1922'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin Devlet Planlama Komitesi'nin başkan yardımcılığı ve SSCB'nin Ulusal Ekonomisi Yüksek Konseyi Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.

Muhalefet yılları

Pyatakov'un Sol komünist görüşleri ve bu görüşlerin Lev Troçki'nin önderliğindeki Troçkist fikirlere benzerliği, onun partideki Sol Muhalefet kanadına katılmasına yol açtı. Troçki ve Grigori Zinoviyev'in liderliğindeki bloğa yakın olduğu için partiden ihraç edildi, ancak Troçkizm'den vazgeçtiğini ilan etmesi sonucu 1928'de yeniden partiye kabul edildi ve Ağır Sanayi yönetiminde başkan yardımcısı oldu. Ardından 1929 yılında Sovyetler Birliği Devlet Bankası Yönetim Kurulu Başkanı görevine getirildi ve bir yıl bu görevde bulundu.[4]

1936 yılında partideki tartışmalar yeniden başladı. Büyük Temizlik dönemi başladığında Pyatakov "anti-Sovyet eylemleri" nedeniyle suçlandı ve partiden ihraç edildi. Moskova Davaları olarak bilinen duruşmalar sırasında, Sovyetler Birliği hükûmetini devirmek için paralel bir anti-Sovyet Parti Merkezi oluşturma ve Troçki ile birlikte komplo kurmakla suçlandı. Bununla birlikte Sovyetler Birliği'nde iktidarı ele geçirme niyetiyle Nazilerle birlikte komplo kurmakla suçlandı ve Nazileri büyük Sovyet toprakları ile ödüllendirmek için söz verdiği iddia edildi. İddia makamı, bu amaçlar doğrultusunda Norveç'te Troçki ile gizlice görüştüğüne dair kanıtlar sundu. Daha sonra Pyatakov'un Oslo'da Troçki'ye yaptığı ziyaret sırasında hiçbir yabancı planın gelmediğini tezleri ortaya atıldı.

Ölümü

30 Ocak 1937'de ölüm cezasına çarptırıldı ve infaz edildi.[5] 1988 yılında Mihail Gorbaçov döneminde itibarı iade edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Пятаков Юрий Леонидович [19.08.1890-01.02.1937]" (Rusça). Az-libr.ru. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2018. 
  2. ^ Subtelny, Orest. "History of Ukraine" (Ukraynaca). Uahistory. 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2018. 
  3. ^ Buharin, Nikolay (1920). "The Economics of the Transformation Period" (PDF) (İngilizce). Routledge. Erişim tarihi: 11 Nisan 2018. []
  4. ^ "The State Bank of the USSR". Bank of Russia Today. Bank of Russia. 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2018. 
  5. ^ "Січневе повстання. "Роля хлопчаків"" (Ukraynaca). Istpravda.com. 29 Ocak 2011. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Plehanov</span>

Georgiy Valentinoviç Plehanov, Rus devrimci, Marksist teorisyen ve filozof. Rusya'da sosyal-demokrat hareketin kurucusu ve kendini "Marksist" olarak tanımlayan ilk Ruslardandır.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Dördüncü Enternasyonal</span> Uluslararası Komünist Birlik

Dördüncü Enternasyonal, kapitalizme ve stalinizme karşı Troçki önderliğinde kurulmuş olan uluslararası örgüt. Öncülleri Sol Muhalefet ve Uluslararası Komünist Birlik'tir. Troçki ölümünden önce Dördüncü Enternasyonal'in zaferinin kesin olduğunu söylemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Julius Martov</span> Menşevik Lider

Julius Martov,, Yahudi asıllı Rus Menşevik lider. Martov'un Vladimir Lenin ve Lev Troçki ile yakın bir dostluğu vardı. Troçki onu "Demokratik Sosyalizmin Hamlet'i" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Zinovyev</span> Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisi (1883-1936)

Grigori Yevseyeviç Zinovyev, Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Lenin'in Vasiyeti</span>

Lenin'in Vasiyeti, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından 1922 yılı sonu – 1923 yılı başında yazılan belge. Belgede Lenin Sovyetler Birliği yönetim organlarında değişiklik yapılması gereğini bildirmektedir. Ayrıca Sovyet liderleri hakkında düşüncelerini de sıraladığı belgede özellikle Josef Stalin'in Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri görevinden alınmasını önermiştir. Yaptırım özelliği olmayan belgenin Merkez Komite'de gündem edilmesi üzerine Stalin görevinden istifa etse de, Merkez Komite tarafından buna izin verilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Ulyanov</span>

Dimitri İliç Ulyanov - Rus devrimci, parti önderi ve doktor. Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk başkanı. Rus sosyalist devrimci ve Sovyetler Birliği’nin kurucusu Vladimir İliç Lenin’in erkek kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Sultanmecid Efendiyev</span>

Sultanmecid Efendiyev ya da Sultan Mecid Efendiyev Azerice: Sultanməcid Əfəndiyev, Rusça: Султан Меджид Эфендиев d. 26 Mayıs 1887-21 Nisan 1938 ö.) Azeri devrimci, devlet adamı, Azerbaycan Komünist Partisi'nin kurucularından.

<span class="mw-page-title-main">Stanislav Kosior</span>

Stanislav Vikenteviç Kosior, Leh asıllı komünist siyasetçi ve Sovyet devlet adamı. Ukrayna Komünist Partisi Genel Sekreteri, Sovyetler Birliği Başbakan Yardımcısı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbüro üyeliği yapmıştır. Büyük Temizlik sırasında suçlu bulunarak idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sol SR Ayaklanması</span>

Sol SR ayaklanması, Ekim Devrimi ile Rus İmparatorluğunda iktidarı alan Bolşeviklere karşı 1918 yılı Temmuz ayında Sol SRlar tarafından başlatılan silahlı ayaklanmadır. 6 Temmuz 1918 günü başlatılan ayaklanmanın amacı Brest Litovsk Antlaşması ile barış yapılan Almanya İmparatorluğu ile savaşın yeniden başlatılmasıydı. Ayaklanma Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere karşı sol ayaklanmaların en önemlilerindendir. Ayaklanma bastırılmış ve ülkede Sol SR faaliyetleri yasaklanmıştır ancak yıkıcı faaliyetlerin şiddetine rağmen yaptırımlar görece hafifletilmiş şekilde uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Askerî Komite</span>

Devrimci Askerî Komite, , Ekim Devrimi hazırlıkları sırasında Sovyetler altındaki Bolşevik parti örgütleri tarafından oluşturulmuş askerî unsurların adıdır. Komiteler, ayaklanmaları yönetmekte ve Sovyet iktidarını güvence altına almakta güçlü yönetici organlardı. Proletarya iktidarının geçici olağanüstü organları rolünü üstlendiler.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Komünist Partisi (1918)</span>

Ukrayna Komünist Partisi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) Ukrayna kolu.

Kiev Bolşevik Ayaklanması Rusya Geçici Hükümeti'nin Ekim Devrimi yüzünden yıkılmasının ardından Kiev'in kontrolü için yaşanan askeri olaylardır. Bolşevik Parti'nin Kiev Komitesi ve Ukrayna Merkez Konseyi'nin zaferi ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Mikola Skripnik</span>

Mikola Oleksiyoviç Skripnik veya bilinen diğer adıyla Nikolay Alekseyeviç Skripnik, Ukrayna'nın bağımsızlığını savunan ve Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki Ukraynizasyon isimli kültürel çabalara öncülük eden Ukraynalı Bolşevik devrimci ve Ukrayna Halk Komiserleri Konseyi Başkanı. Uğraştığı politikaların tersine çevrilmesi ve görevinden alınması üzerine, savunduğu politikalardan pişmanlık duymasına zorlandı. Fakat Skripnik bunu reddetti ve ardından intihar etti.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Joffe</span>

Adolf Abramoviç Joffe komünist devrimci, Bolşevik siyasetçi ve Karaylar diplomatı.

<span class="mw-page-title-main">Faustschlag Harekâtı</span>

Faustschlag Harekâtı sürmekte olan I. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu askerî birliklerinin Çarlık Rusyasında iktidarı 1917 Ekim Devrimi ile alan Bolşeviklere karşı başlattığı harekâttır.

<span class="mw-page-title-main">Lazar Kaganoviç</span> Sovyet siyasetçi

Lazar Moiseyeviç Kaganoviç Sovyet siyasetçi ve devlet adamı. Özellikle Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşı ve önde gelen Eski Bolşeviklerden. Stalin döneminde Sovyet siyasetinde aktif rol almış, sonrasında Nikita Kruşçev döneminde Anti Parti Grubu sürecinde tasfiye edilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.