İçeriğe atla

George Plantagenet (1. Clarence dükü)

George Plantagenet
Clarence Dükü
Doğum21 Ekim 1449
Dublin Kalesi, İrlanda
Ölüm18 Şubat 1478
Londra Kalesi
DefinTewkesbury Manastırı
Eş(ler)iIsabel Neville
Çocuk(lar)ıMargaret Pole, Edward Plantagenet, Clarenceli Anne, Clarenceli Richard
HanedanYork Hanedanı
BabasıRichard Plantagenet, 3. York Dükü
AnnesiCecily Neville

George Plantagenet, Clarence Dükü (21 Ekim 1449 – 18 Şubat 1478), Richard Plantagenet, 3. York Dükü ve Cecily Neville'in oğlu ve İngiliz kralları IV. Edward ve III. Richard'ın kardeşiydi. Günümüzde Güllerin Savaşı olarak bilinen Plantagenet Ailesi'nin rakip grupları arasındaki hanedan mücadelesinde önemli bir rol oynadı.

York Hanedanı üyesi olmasına rağmen, Yorklara dönmeden önce Lancaster Hanedanını desteklemek için taraf değiştirdi. Daha sonraları kardeşi IV. Edward'a ihanetten suçlu bulunmuş ve (iddialara göre Malmsey şarabında boğularak) idam edilmiştir. Ölümünün Richard'ın entrikalarına atfedildiği VI. Henry, Bölüm 3 ve III. Richard adlı Shakespeare oyunlarında bir karakter olarak görünür.

Clarence Dükü George Plantagenet'in armaları

George, 21 Ekim 1449'da, babası York Dükü'nün taht için VI. Henry'ye meydan okumaya başladığı zamanlarda Dublin'de doğdu. Vaftiz babası, 6. Desmond Kontu James FitzGerald'dı. George, Richard ve Cecily'nin yetişkinliğe kadar hayatta kalan dört oğlundan üçüncüsüydü. Babası 1460'ta öldü. 1461'de ağabeyi Edward, IV. Edward olarak İngiltere Kralı olurken George da Clarence Dükü oldu. Genç yaşına rağmen aynı yıl İrlanda Lord Teğmeni olarak atandı.

Burgonya Dükü Cesur Charles'ın kızı Mary için olası bir eş olarak düşünülmüş olan George, ilk kuzeni Warwick Kontu Richard Neville'in etkisi altına girdi ve Temmuz 1469'da Notre-Dame de Calais Kilisesinde kontun büyük kızı Isabel Neville ile evlendi.

Clarence ağabeyinin tahtta hak iddiasını başta destekledi. Ancak kayınpederi (tarihte "Kral Yapan" olarak bilinir) tahttan indirilen Kral Henry'nin eşi Anjou'lu Margaret ile işbirliği yapmak için IV. Edward'ı desteklemeyi bırakınca, Clarence da taraf değiştirdi ve Lord Teğmen rütbesi alındı. Bunun ardından hamile eşini de alarak Fransa'da Warwick'e katıldı. Eşi 16 Mayıs 1470'te, Calais açıklarında bir gemide ilk çocukları olan kızlarını dünyaya getirdi fakat çocuk çok kısa bir süre sonra öldü. VI. Henry Clarence'ı tahtta kendi oğlundan bir sonraki varis yaparak ödüllendirdi. IV. Edward'ın tahttan mahrum bırakılmasını da VI. Henry'e ihanet veya gayrimeşru çocuk olduğu iddiasıyla savundu. Kısa bir süre sonra 1470 Aralık ayında Warwick küçük kızı Anne Neville'i VI. Henry'nin oğluyla evlendirince, Clarence kayınpederine sadakatinin yersiz olduğunu fark etti. Bu olay Warwick'in Clarence'ı kral yapmaktan çok kendi çıkarlarıyla ilgilendiğini gösteriyordu. Clarence IV. Edward'ın yerine geçemeyeceğini fark ettiğinde ağabeyiyle arasını gizlice düzeltti.

Warwick'in VI. Henry'i tahtta tutma çabaları sonunda başarısız oldu ve Nisan 1471'de Barnet Savaşı'nda öldürüldü. Yeniden gücünü kazanan Kral IV. Edward, kardeşini saray görevlerine geri aldı. Kayınpederi öldüğünden Clarence, Warwick Kontunun varisi oldu ancak kardeşi Gloucester Dükü Richard 1471'de dul kalan Anne Neville ile evlendiğinden bütün Warwick mülkünü alamadı. Araya Edward girdi ve mirası iki kardeşi arasında bölüştürdü. Clarence, eşinin hakkıyla 25 Mart 1472'de Warwick Kontu ve yeni bir unvanla birinci Salisbury Kontu oldu.

1475'te Clarence'ın eşi Isabel, daha sonra Warwick Dükü olacak Edward adında bir oğlan dünyaya getirdi. Isabel kısa süre yaşayan Richard (5 Ekim 1476 - 1 Ocak 1477) adındaki oğlu doğduktan iki ay sonra 22 Aralık 1476'da öldü. George ve Isabel, Gloucester bölgesinde bulunan Tewkesbury Manastırı'nda yan yana gömülmüşlerdir. Hayatta kalan çocukları Margaret ve Edward, 1485'te ölümüne dek teyzeleri Anne Neville tarafından bakıldılar.

Ölüm

Günümüzde birçok tarihçi Isabel'in ölüm sebebinin verem ya da lohusalık humması olduğuna inansa da, Clarence eşinin nedimelerinden biri olan Ankarette Twynyho tarafından zehirlendiğine ikna olmuştu. Bu sebeple Twynyho'nun tutuklanmasına ve sonrasında Warwick'te bir jüriyi zorbalık yoluyla ikna ederek Nisan 1477'de idamına sebep oldu. Ölümünden sonra 1478 yılında Kral Edward özür dilemiştir. Zaten hiçbir zaman tam yerinde olmayan Clarence'ın akıl sağlığı bu olaydan sonra iyice kötüleşti ve ağabeyi Edward'a karşı bir başka isyanda rol oynamasına önayak oldu.

1477'de Clarence, Burgonya Düşesi olan Mary'e tekrar talip oldu. Edward bu evliliğe karşı çıkınca Clarence sarayı terk etti.

Clarence'ın hizmetlilerinden astronom John Stacey tutuklanıp Londra Kalesi'ne hapsedildiğinde işkence sırasında, kralın ölümünü hayal edip planladığını ve bunu gerçekleştirmek için kara büyü kullandığını itiraf etti. İfadesinde Thomas Burdett ve Stacey's College'da (Merton Koleji, Oxford) papaz olan Thomas Blake'den de söz etti. Üçü de ihanetten yargılandı, suçlu bulundu ve Tyburn'de asılmaları hükmü verildi. Blake, Norwich Piskopos'u James Goldwell'in hayatı için yalvarması üzerine kurtuldu ancak diğer ikisi kararlaştırıldığı üzere idam edildi.

Bu olay Clarence için açık bir uyarıydı ancak o göz ardı etmeyi seçti. John Goddard'ı parlamentoya dalmak ve hanedanı Burdett ile Stacey'nin ölmeden önce yaptıkları masumiyet beyanlarıyla eğlendirmekle görevlendirdi. Ancak VI. Henry'nin taht iddiasını açıklamış bir eski Lancaster destekçisi olmasından dolayı Goddard çok talihsiz bir seçimdi. Edward Clarence'i Windsor'a çağırdı, ağır bir şekilde azarladı, ihanetle suçladı ve derhal tutuklanarak hapsini emretti.

Clarence Londra Kalesi'nde hapsedildi ve ağabeyi IV. Edward'a ihanetten yargılandı. Clarence mahkemede bulunmadı, Edward kardeşine karşı davayı kendisi yürüttü ve parlamentonun kardeşini suçlu bulmasını talep etti. Herkesin arasından en azından Clarence'ın kardeşi olduğu için kendisine sevgi ve sadakat borçlu olduğunu, bu sebepten "doğal olmayan, kindar ihanet"ten suçlu bulunması gerektiğini ifade etti. Kararın ardından 18 Şubat 1478'de, Bowyer Kalesi'nde gizlilik içerisinde idam edildi. Kısa süre içinde Malmsey şarabı içerisinde boğularak öldürüldüğü dedikoduları yayıldı. III. Richard'ın biyografi yazarı Paul Murray Kendall, Edward'ın kardeşine karşı bu kadar sert olmasının sebebinin Psikopos Robert Stillington'dan George'un, Edward'ın Leydi Eleanor Talbot'a bir sır olan evlilik sözünü ifşa ettiğini öğrenmesi olduğuna inanmaktadır. Bu iddianın doğru olması, Edward'ın Elizabeth Woodville'den olan çocuklarının gayrımeşru sayılmalarına ve taht hakkının kardeşi Richard'a geçmesine sebep olurdu.[1] III. Richard'ın ağabeyinin ölümüne sebep olduğu söylense de, tam tersine engellemeye çalışmış da olabilir.

Shakespeare Eserlerinde

Clarence, Shakespeare'in iki tarihi oyununda önemli bir karakterdir: VI. Henry, Bölüm 3 ve III. Richard. Shakespeare Clarence'ı zayıf iradeli ve dengesiz olarak tasvir eder. IV. Edward'dan Warwick'e dönüşü esasen Edward'ın Elizabeth Woodville ile evliliğine olan öfkesi yüzündendir. Warwick ve VI. Henry'e bağlılığını ifade eden birçok konuşmaya rağmen ağabeyini yeniden gördüğünde hemen onun tarafına geçer. Kardeşleri yalnızca birkaç dizede onu Yorklara yeniden katılmaya ikna eder. Şaraba olan tutkusuna işaret eden pek çok dize vardır.

III. Richard; Gloucester Clarence'ı bir kahin yardımıyla, kralın aklına kardeşiyle ilgili şüphe düşürerek, ihanetle suçladığında başlar. İlk sahnede Clarence tutuklanır ve kaleye götürülür. Gloucester çabuklukla Clarence'ın ölümünü tezgahlar, idam emrini hızlandırır ve Edward fikrini değiştirince çıkacak affa engel olur. Birinci perde dördüncü sahnede, Clarence Glaucester tarafından kazara okyanusa itilip boğulduğu, sonra kendisini cehennemde bulduğu ve Warwick ile Prens Edward'ın hayaletleri tarafından yalancı şahitlikle suçlandığı bir kabus görür. Gloucester tarafından gönderilen celladlar tarafından saldırıya uğradığında asilce yalvarır, ancak bıçaklanarak şarap içerisinde boğulur. Clarence'ın ölümüyle Edward ölümcül bir suçluluk duygusuna kapılır. Clarence oyunda ilk ölendir. Hayaleti önce Gloucester'a görünür. Daha sonra Bosworth Savaşı'ndan önce III. Richard ve Henry Tudor'a (gelecekte İngiltere Kralı VII. Henry) görünür. Kardeşine lanet okur ve Henry'i cesaretlendirir.

Çocukları

Clarence Dükü ve Düşesi, Cardiff Kalesi .

Clarence Isabel Neville ile o zaman İngiltere'ye bağlı olan Calais'de, 11 Temmuz 1469'da evlendi. Dört çocukları oldu:

  • Clarencelı Anne (16 Nisan 1470 – c. 17 Nisan 1470), Calais açıklarında bir gemide doğup ölmüştür. Bazı kaynaklar tarafından kız diğerleri tarafından isimsiz bir erkek olarak tanınır.
  • Margaret Pole, Salisbury Kontesi (14 Ağustos 1473 – 27 Mayıs 1541); Sir Richard Pole ile evlendi; VIII. Henry tarafından idam edildi.
  • Edward Plantagenet, 17. Warwick Kontu (25 Şubat 1475 – 28 Kasım 1499); erkek soyundan son meşru Plantagenet varisi; VII. Henry tarafından Londra Kalesi'nden kaçma teşebbüsü gerekçesiyle idam edildi.
  • Clarencelı Richard (5 Ekim 1476 – 1 Ocak 1477); Tewkesbury Manastırı'nda doğdu; Warwick Kalesinde öldü ve Warwick'te gömüldü.

Kaynakça

  1. ^ "Precontract". 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>III. Richard</i> (oyun)

Kral III. Richard'ın Trajedisi William Shakespeare'in Kral III. Richard'ın kısa hayatını anlattığı oyunudur. Yazarın ilk oyunlarından biri olduğu düşünülmektedir. 1592-3 yılları arasında yazıldığı varsayılmaktadır. III. Richard Shakespeare'in bir tarihi oyunlar dörtlüsünün sonuncusudur. Pek çok edebiyat ve tiyatro otoritesi tarafından Shakespeare'in en önemli oyunlarından biri olduğu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth (York)</span> İngiltere Kraliçesi

Yorklu Elizabeth 1486'da İngiltere kralı olan VII. Henry ile evlendi ve İngiltere kraliçesi oldu. VII. Henry'nin karısı, VIII. Henry'nin annesi, IV. Edward'ın kızı, III. Richard'ın yeğeni ve V. Edward'ın kızkardeşidir. Ayrıca IV. Edward'ın kızı ve V. Edward'ın kızkardeşi olması dolasıyla da İngiltere Prensesidir. İngiltere Krallarının kardeşi, kızı, yeğeni, karısı ve annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Anne Neville</span>

Anne Neville Galler Prensesi ve III. Richard ile evlenmesinden dolayı İngiltere Kraliçesidir. Warwick Kontu Richard Neville ile Kontes Anne Neville'in kızıdır. İlk evliliğini VI. Henry' nin tek oğlu olan 14 yaşında Galler Prensi Edward of Westminster ile yapmıştır. Edward'ın ölümü nedeniyle bir yıl evli kalmıştır ve daha sonra York Hanedanından olan prens Richard ile evlenmiştir. 11 yıl sonra ise Kral IV Edward'ın ölümü üzerine Richard kral olması üzerine o da kraliçe konumuna gelmiştir. 28 yaşında ölmüştür. Sadece bir çocuğu olmuştur: Edward.

York dükü Birleşik Krallık'ta kullanılan asalet unvanlarından biridir. 15. yüzyıldan bu yana genellikle İngiltere ve Britanya hükümdarlarının ikinci oğullarına verildi. İskoçya'da kullanılan eşdeğer unvan Albany düküdür.

<span class="mw-page-title-main">VII. Henry</span> Eski İngiltere kralı

VII. Henry, İngiltere kralı. Kral III. Richard'ı öldürüp İngiltere Kralı olmuştur. Tudor Hanedanı'ndan ülkeyi yöneten ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Güller Savaşı</span> İngiliz tarihinde 1455-1487 yılları arasında gerçekleşen iç savaş

Güller Savaşı ya da Çift Gül Savaşı, İngiliz tarihinde 1455-1485 yılları arasında gerçekleşen iç savaştır. Savaşa bu adın verilmesinin nedeni, savaşa neden olan York Hanedanı'nın armasının beyaz gül, Lancaster Hanedanı'nın armasının ise kırmızı gül olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">York Hanedanı</span> Plantagenet Hanedanının yan kolu olan İngiliz kraliyet ailesi

York Hanedanı, Kral III. Edward'ın oğullarından olan I. York Dükü Edmund of Langley'in (1341-1402) soyundan gelen hanedandır.

<i>VI. Henry, Bölüm 1</i>

VI. Henry Bölüm 1, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yaklaşık olarak 1588-1590’da yazılmış olduğu kabul edilen tarihsel bir oyundur. Bu oyun üç bölüm olan VI. Henry oyunları ile birlikte III. Richard oyunlarından oluşan Shakespeare'in tarihi oyunlar dörtlemesinin birincisidir.

<i>VI. Henry, Bölüm 2</i>

VI. Henry Bölüm 2, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yaklaşık olarak 1588-1592 yılları arasında yazıldığı kabul edilen bir tarihsel oyundur. Bu oyun üç bölüm olan VI. Henry oyunları ile birlikte III. Richard oyunlarından oluşan Shakespeare'in bir tarih oyunlar dörtlemesinin ikincisidir.

<i>VI. Henry, Bölüm 3</i>

VI. Henry Bölüm 3 1591'de yazıldığı kabul edilen ve konusunun zamanının İngiltere Kralı VI. Henry'nin hayat dönemini olan bir Shakespeare tarihsel oyunudur. Bu oyun üç bölüm olan VI. Henry oyunları ile birlikte III. Richard oyunlarından oluşan Shakespeare'in bir tarih oyunlar dörtlemesinin üçüncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">IV. Henry</span> 1377 - 1399 yılları arasında İngiltere ve İrlanda kralı.

IV. Henry veya Henry Bolingbroke, 1399 - 1413 yılları arasındaki İngiltere ve İrlanda kralı. Plantagenet Hanedanı'nın 9. kralı ve bu hanedanın Lancaster Hanedanı koluna mensup ilk hükümdardır. Büyükbabası olan III. Edward gibi meşru Fransa Kralı olma iddiasında da devam etmiştir. Norman Fethi'nden bu yana ana dili Fransızca yerine İngilizce olan ilk İngiltere kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Henry</span> 15. yüzyıl İngiltere kralı

VI. Henry, 1422-1461 döneminde birinci kez ve 1470-1471 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Edward</span> İngiltere kralı

IV. Edward 1461–1470 döneminde birinci kez ve 1471–1483 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">III. Richard</span>

III. Richard, 1483 – 1485 döneminde Plantagenet Hanedanı'nin bir altkolu olan York Hanedanı'ndan son olarak krallık yapan İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">V. Edward</span> İngiltere kralı

V. Edward 9 Nisan 1483 – 25 Haziran 1483 döneminde 2 ay 16 gün Plantagenet Hanedanı'nın bir altkolu olan York Hanedanı'ndan krallık yapan İngiltere kralı. 25 Haziran 1483'te amcası olan "İngiltere Savunucusu Lord" unvanlı kral naibi olan III. Richard tarafından tahttan indirilmiş; Londra Kulesi'nde küçük kardeşi York Dükü Richard Shrewsburyli ile birlikte hapis edilmiştir. Büyük olasılıkla Ağustos 1483'te amcası yeni kral olan III. Richard'ın emirleri ile kardeşi ile birlikte katledilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Woodville</span> 15. yüzyılda İngiltere kraliçesi

Elizabeth Woodville, 1464'ten 1483'e Kral IV. Edward'ın ölümüne kadar İngiltere kraliçesi olarak yaşamını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yorklu Elizabeth, Suffolk Düşesi</span>

Yorklu Elizabeth, Suffolk Düşesi, aynı zamanda Elizabeth Plantagenet olarak da bilinir, 3. York Dükü Richard Plantagenet ve Cecily Neville'in altıncı çocuğu ve üçüncü kızıydı. Dolayısıyla Kral IV. Edward ve III. Richard'ın kız kardeşiydi.

Cambridgeli Isabel, Essex Kontesi, 3. Cambridge Kontu Richard ve Anne de Mortimer'in tek kızıydı. 3. York Dükü Richard Plantagenet'in kız kardeşiydi ve onun gibi İngiltere Kralı III. Edward'ın büyük torunuydu.

<span class="mw-page-title-main">Westminsterlı Edward (Galler prensi)</span>

Westminster'lı Edward, aynı zamanda Lancasterlı Edward olarak da bilinir, VI. Henry ve Anjoulu Margaret'ın tek çocuğuydu. On yedi yaşındayken Tewkesbury Muharebesi'nde öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Richard (3. York dükü)</span> 3.York Dükü

Yorklu Richard, Richard Plantaget olarak da bilinir. Güller Savaşı sırasında İngiliz tahtında hak iddia eden bir soyluydu. 3. Cambridge kontu Richard ve Anne de Mortimer'in oğluydu. Babasının ölümü üzerine Cambridge kontu, 2 ay sonrada amcası Edward'ın Agincourt Muharebesi'nde ölümüyle birlikte York dükü oldu. Northampton Muharebesi'nde kraliyet ordusunu yendi ve VI. Henry'yi esir aldı. Daha sonrasında Anlaşma Yasası'nı oluşturdu. Yasa Henry'nin oğlu Edward'ı taht sırasından çıkarıyor ve yerine Richard ile oğullarını geçiriyordu. Bu yasaya muhalif olanlara yapılan Wakefield Muharebesi'nde öldürüldü. IV. Edward ve III. Richard'ın babasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.