İçeriğe atla

George F. Kennan

George Frost Kennan
George Kennan, 1947
Beyaz Saray Politika Planlama Direktörü
Görev süresi
5 Mayıs 1947 - 31 Mayıs 1949
Yerine geldiğiOfis kuruldu
Yerine gelenPaul H. Nitze
Sovyetler Birliği Büyükelçisi
Görev süresi
14 Mayıs 1952 - 19 Eylül 1952
Yerine geldiğiAlan G. Kirk
Yerine gelenCharles E. Bohlen
Yugoslavya Büyükelçisi
Görev süresi
16 Mayıs 1961 - 28 Temmuz 1963
Yerine geldiğiKarl L. Rankin
Yerine gelenCharles Burke Elbrick
Kişisel bilgiler
Doğum 16 February 1904
Milwaukee, Wisconsin
Ölüm 17 Mart 2005
Princeton, New Jersey
Bitirdiği okul Princeton Üniversitesi

George F. Kennan (d. 16 Şubat 1904 - ö. 17 Mart 2005), Amerikalı diplomat ve tarihçiydi. En çok Soğuk Savaş döneminde Sovyetler hakkında yazdığı resmi yazışmalar ve Amerika Birleşik Devletleri'nin dış ilişkiler politikaları üzerindeki etkisiyle tanındı. Bir bilim insanı olarak yaptığı konferanslar ve uluslararası ilişkiler hakkındaki makaleleriyle çeşitli ödüller aldı.

Kennan, ABD'de dış politikanın oluşturulması ve Sovyetler ile mücadele kapsamında çalışmış "The Wise Men" (Bilge Adamlar) olarak bilinen görevlilerden biriydi. ABD'nin komünizm ile mücadele kapsamında yaptığı "Containment" (Sarma) programının baş mimarlarından olmuştur.

İlk yılları

Milwaukee, Wisconsin'de İskoç-İrlanda kökenli vergi alanında uzman bir babanın oğlu olarak doğdu. Annesini doğumundan iki ay sonra kaybetti. Annesinin olmaması sebebiyle hep yakındı; babası ve üvey annesine fazla yakın olmasa da, ablalarıyla arası iyiydi. 8 yaşında Almanca öğrenmek üzere üvey annesiyle beraber Almanya'ya gitti.

İlk olarak Wisconsin'deki St. John's Askeri Akademisi'ne katılsa da ardından Princeton Üniversitesi'nde okumaya başladı. Yükseköğrenim yıllarını utangaç ve içine kapanık olarak geçirdi ve bu yılları zor ve yalnız olarak nitelendirdi.

Daha sonra Dışişleri Bakanlığı görevlisi olarak Prag, Berlin, Lizbon gibi temsilciliklerde diplomat olarak görev yaptı.

Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri mücadelesinde rolü

Kennan 1940'lı yıllarda Sovyetler Birliği'nde görevli olması sebebiyle Washington'ın Moskova'da olup bitenler hakkında haberinin olmasını sağlıyordu. 1947 yılında yazdığı "uzun telgraf" adıyla da bilinen X makalesi, Sovyet yönetiminin yayılmacı, agresif ve uzlaşmadan uzak bir tutum sergilediğini, bu sebeple ABD'nin bu konuda daha temkinli olması gerektiğinin altını çiziyordu.[1][2]

Kendisi bu ve daha başka yazılarıyla Truman Doktrini'nin ortaya çıkmasına öncülük etti. Soğuk Savaş hakkında önlemlerin alınması ve gerekli kurumların kurulmasını sağladı, Marshall Planı'nın geliştirilmesine de yardımda bulundu.

Daha sonraları, 1948 yılında ise Kennan daha barışçıl bir yön izlemekten yana olmaya başladı. ABD ile Sovyetler Birliği arasında ılımlı bir ortamın kurulabileceğini düşünse de önerileri ABD'deki Truman yönetimi tarafından dikkate alınmadı. Dean Acheson'un 1949 yılında dışişleri bakanı olarak atanmasıyla Kennan hepten marjinalleştirildi ve 1950 yılında dışişleri teşkilatındaki aktif görevinden ayrıldı. Kennan daha sonraları ABD'nin Sovyetler Birliği ve Yugoslavya Büyükelçisi olarak görev yaptı. Bu noktadan sonra ABD'nin uluslararası ilişkiler politikaları hakkında eleştiriler yapmaya başladı.

Akademik hayatı ve dışişleri sonrası hayatı

İlk olarak 1950 ila 1952 yılları arasında İleri Bilimler Akademisi için burslu olarak çalışmaya başladı. 1956'da ise akademinin Tarih Bilimleri Bölümü'ne katıldı ve geri kalan akademik hayatını bu bölümde geçirdi. Lakin bu dönemde büyükelçilik görevleri sebebiyle akademik hayatı sekteye uğradı. 1963'te Yugoslavya'daki büyükelçilik görevinin sona ermesiyle Kennan tam olarak akademi için çalışmaya başladı.

1960'larda Kennan Vietnam Savaşı hakkında eleştirilerde bulundu ve Senato önünde bu savaşın ABD'nin küresel gücünü baltaladığını ve gereksiz olduğunu ifade etti. Lyndon Johnson yönetimini, devlet politikalarını tamamen askeri bir yaklaşıma dönüştürmekle suçladı.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ "X" 1947, ss. 566–582.
  2. ^ "X" 1947, ss. 575–576.
  3. ^ "Photocopy of Long Telegram – Truman Library" (PDF). George Keene. 12 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ Miscamble 1992, s. 39 ve 43-74

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı bağlı olarak çalışan, dışişlerinden sorumlu olan bakanlık. Türkiye'nin diğer ülkeler ve uluslararası örgütlerle olan ilişkilerinin yürütülmesinden sorumlu olan bakanlığın başında şu an Hakan Fidan bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">John F. Kennedy</span> 35. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1961–1963)

John Fitzgerald Kennedy veya kısaca JFK, 1961'den 1963'teki suikastına kadar 35. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi. Başkan seçilen en genç kişiydi. Kennedy, Soğuk Savaş'ın en yoğun olduğu dönemde görev yaptı ve dış politikasının büyük bölümü Sovyetler Birliği ve Küba ile ilişkilerle ilgiliydi. Demokrat olan Kennedy, başkanlığından önce Birleşik Devletler Kongresi'nin her iki kanadında da Massachusetts'i temsil etti.

<span class="mw-page-title-main">Harry S. Truman</span> 33. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1945–1953)

Harry S. Truman, Amerika Birleşik Devletleri'nin 33. başkanıdır. Göreve 1945 yılında o zamanki başkan olan Franklin D. Roosevelt'in görev başında ölmesi sonucu başkan yardımcısı iken gelmiştir. Başkanlığa geldiğinde II. Dünya Savaşı'nın son ayları yaşanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Truman Doktrini</span>

Truman Doktrini, 1947 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı hazırlanmış plandır. Truman Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri'nin uluslararası politikasının değiştiğini ve Sovyet karşıtlığının bu yeni politikada temel esas olduğunu ilan etmiştir. Bu doktrin ile Amerika Birleşik Devletleri "komünizm tehdidi" altındaki devletlere mali ve askeri yardım yapacağını açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Münir Ertegün</span> Türk diplomat

Mehmet Münir Ertegün, Türk diplomat ve devlet adamı. Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">George Marshall</span>

George Catlett Marshall, II. Dünya Savaşı sırasında ABD Genelkurmay Başkanı (1939-1945). Daha sonra dışişleri (1947-1949) ve savunma bakanı (1950-1951) olarak hükûmette görev almıştır. Türkiye ve diğer 15 Avrupa ülkesinin ekonomik bağlılığını başlatan Marshall Planı olarak bilinen Avrupa Kalkınma Programı'nın yaratıcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dean Acheson</span> Amerikalı siyasetçi ve avukat

Dean Gooderham Acheson, Amerikalı devlet adamı ve avukat; ABD dışişleri bakanı (1949-1953), ABD başkanlarından dördünün danışmanı. II. Dünya Savaşı'nı izleten Soğuk Savaş döneminde ABD'nin dış politikasının mimarlığını yapmış, Sovyetler Birliği ve öteki komünist ülkelere karşı Batı İttifakı'nın oluşturulmasında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">John Foster Dulles</span> Amerikalı siyasetçi (1953-1959)

John Foster Dulles, Amerikalı avukat ve siyasetçi. Başkan Dwight D. Eisenhower döneminde ABD dışişleri bakanı (1953-1959). II. Dünya Savaşı'nı izleyen soğuk savaş döneminde ABD'nin dış politikasının belirlenmesinde önemli rol oynamıştır.

İsmail Erez, Türk diplomat ve bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Marshall Planı</span> Amerikan merkezli ekonomik yardım planı

Marshall Planı, II. Dünya Savaşı sonrasında 1947 yılında önerilen ve 1948-1951 yılları arasında yürürlüğe konmuş ABD kaynaklı, antikomünist hedefleri olan bir ekonomik yardım paketidir. 16 ülke, bu plan uyarınca ABD'den ekonomik kalkınma yardımı almıştır.

Zeki Kuneralp, Türk diplomat.

Sefire Solmaz Ünaydın Türkiye'nin Stockholm, Varşova ve Tokyo büyükelçilikleri görevlerinde bulunan Türk diplomat. Solmaz, Filiz Dinçmen'den sonra Türkiye'nin ikinci kadın büyükelçisidir.

Aydın Güngör Alacakaptan,, Türk büyükelçi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Boğazları krizi</span> Soğuk Savaş sırasında Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki kısa süreli bölgesel kriz

Türk Boğazları krizi, Soğuk Savaş sırasında Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki kısa süreli bölgesel krizdir. Türkiye, II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar tarafsızlığını korumayı başarmıştı. Sovyet hükûmeti tarafından Türk hükûmetine, Rus nakliye gemilerinin Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan Türk Boğazları'ndan serbestçe geçebilmesi için baskı yapılmaya başlandı. Türk hükûmetinin, Sovyetler Birliği'nin taleplerini kesin bir dille reddetmesi, bölgedeki tansiyonu arttırarak, krizi bir güç gösterisine dönüştürdü. Bu olay, daha sonra Truman Doktrini'nin ortaya çıkmasına belirleyici bir faktör olarak hizmet etti. Bu kriz Türkiye'nin yüzünü tamamen Batı'ya, yani Amerika Birleşik Devletleri ve NATO'ya döndürmesine neden oldu. Bu tarz olaylar Türkiye'nin günümüzde dünya üzerindeki gücünü pekiştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Tito-Stalin ayrılığı</span>

Tito–Stalin ayrılığı Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ve SSCB liderleri arasında baş gösteren ve 1948 yılında Yugoslavya'nın Kominform'dan ihraç edilmesiyle sonuçlanan görüş ayrılığına ve uzlaşmazlık sürecine verilen isimdir. Bu aynı zamanda, Yugoslavya'da Informbiro dönemi adıyla anılacak, SSCB ile olan ilişkilerin iyice zayıfladığı, 1955 yılına kadar devam edecek bir dönemin başlangıcıydı.

<span class="mw-page-title-main">Titoizm</span> komünist ideoloji

Titoizm 1948 yılında, yeni bir doktrin olarak Stalin tarafından zorla dayatılan dünya komünizmi anlayışına bir tepki olarak, Yugoslavya'nın komünist lideri J. B. Tito tarafın­dan geliştirilen ve komünizmi, sosyalist ülkelerin ulusal ba­ğımsızlıklarını kazanmalarına katkıda bulunan bir ideoloji ola­rak gören, ulusal komünizmin teorisi ve uygulamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Karlov</span>

Andrey Karlov tam adı ile Andrey Gennadiyeviç Karlov,, Rus diplomat. 2013-2016 yılları arasında Rusya'nın Ankara Büyükelçisi olarak görev aldı. 19 Aralık 2016'da Ankara'da Mevlüt Mert Altıntaş tarafından yapılan suikast sonucunda öldü.

<span class="mw-page-title-main">Cyrus Vance</span>

Cyrus Roberts Vance, ABD'li avukat ve 1977-1980 yılları arasında Başkan Jimmy Carter kabinesinde ABD Dışişleri Bakanı. Bu görevde bulunmadan önce Johnson İdaresinde ABD Savunma Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Kennedy yönetimi sırasında Ordu Sekreteri ve Savunma Bakanlığı Baş Hukuk Müşaviri olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Galip Balkar</span> Türk diplomat

Ahmet Galip Balkar, Türk diplomattır. Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi olarak görev yaptığı sırada ESAK tarafından düzenlenen suikast sonucunda öldü.

<span class="mw-page-title-main">Çevreleme politikası</span>

Çevreleme politikası, İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra komünizmin yayılmasını önlemek için Soğuk Savaş sırasında ABD tarafından izlenen jeopolitik stratejik bir dış politikaydı. Bu isim, iki savaş arası dönemde Sovyetler Birliği'nin kontrol altına alınması anlamına gelen cordon sanitaire terimiyle ilişkiliydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.