İçeriğe atla

George Cayley

George Cayley
Doğum27 Aralık 1773(1773-12-27)
Scarborough, Birleşik Krallık
Ölüm15 Aralık 1857 (83 yaşında)
Brompton, Birleşik Krallık
Milliyetİngiliz
MeslekDoğa bilimci, fizikçi, mühendis, mucit, politikacı
Tanınma nedeniModern uçağın temel tasarımını yapan ilk kişi, başarılı şekilde insan taşıyan bir planör yapan ilk kişi, dört aerodinamik kuvveti (kaldırma, sürüklenme, ağırlık, itki) ve kambur kanatları bulan kişi

George Cayley, (27 Aralık 1773 - 15 Aralık 1857) İngiliz mühendis, mucit ve havacı.[1] Uçağın temel prensiplerini açıklayan ilk kişi olduğundan dolayı "Modern Havacılığın Babası" olarak bilinir. Yorkshire Felsefe Topluluğu tarafından kurulan York Whig Kulübü'nün başkanlığını yapmıştır. İngiliz Bilim Derneği'nin kurucu üyelerindendir. Parlemento üyesidir.

Cayley'in tarihte ilk kez ortaya koymuş olduğu sabit-kanatlı uçak kavramını kazıdığı gümüş diskler. (1799)

Cayley 1825'te tüm modern paletli araçların öncüsü olan paletli traktörü icat etmiştir.[2]

George Cayley 1799'da ortaya koyduğu ve kalıcılık bakımından gümüş disklere kazıdığı sabit-kanatlı uçak kavramı ile modern uçağın temellerini oluşturmuştur. Bu model kaldırma kuvveti üretmek için sabit bir kanat, itki üretebilmek için Cayley Çarkı adını verdiği bir mekanizma ve kararlılık için birleşik yatay ve dikey sabitleyicilerin olduğu bir kuyruktan ibaretti. Cayley bu modeli ortaya atana kadar uçuş düşüncesi kuşlardan alınan ilhamla çırpan kanatlardan yani ornithopterlerden ibaretti. Bu başarısız çırpan kanat modellerinde kaldırma kuvvetinin ve itkinin birlikte üretildiği varsayılıyordu fakat Cayley bu düşünce yapısının dışına çıkarak itki ve kaldırma kuvvetini birbirinden ayrı düşündü. Bunu yapmakla, 1903'teki girişimleriyle havacılık tarihine isimlerini altın harflerle yazdıran Wright Kardeşler'in başarısına zemin hazırlamıştır.[3]

Ortaya attığı sabit-kanat kavramının on yıl boyunca yoğun çalışmalarla aerodinamik incelemesini ve geliştirmesini yapmıştır. Cayley 1804 yılında dönen kol sistemini kullanarak kanat profillerini test etmiştir. Çok hassas olmasa da aerodinamik kuvvetlerin ve basınç merkezlerinin ölçülmesine olanak sağlayan dönen kol sistemini 1742'de askeri mühendis Benjamin Robins tarafından icat edilmiş ve günümüzde rüzgar tünellerine tekabül etmektedir. Cayley, 1804 yılında 1 metre uzunluğunda tarihteki ilk sabit kanatlı ve ayarlanabilir bir yatay, bir düşey kuyruklu modern uçak konfigürasyonunu tasarlamış, imal etmiş ve uçurmuştur.

George Cayley havacılıkla ilgili verilerini ilk olarak 1809-1810 yıllarındaki üçlü makalesinde yayınlamıştır. "Hava Seyrüseferi Üzerine" adlı makelesini Nicholson'un Doğa Felsefesi dergisinin Kasım 1809, Şubat 1810, Mart 1810 sayılarında yayınlanmıştır. Bu doküman tarihteki en önemli havacılık çalışmalarından biri olarak kabul edilir.[4]

  • Cayley'in Tasarımları
  • Cayley'in uçak tasarımı (1799)
  • Tarihin ilk modern uçak konfigürasyonu: Cayley'in model planörü (1804)
  • Cayley'in üç kanatlı çocuk taşıyıcısı (1849)
  • George Cayley'in insan taşıyan planörü, Mechanics' Magazine (1852)
  • Cayley'in tasarımları (1804-1852)
  • Cayley'in kanat profili
  • Cayley'in hava gemisi tasarımı (1816)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ http://hotairengines.org/stirling-engines-inventors/cayley 10 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Source: FLIGHT, 12 November 1854 Title: Sir George Cayley - The Man : His Work Author: J. Laurence, Pritchard, C.B.E., Hon. F.R.Ae.S.
  2. ^ John D. Anderson Jr. "1". Introduction to Flight (PDF) (İngilizce) (7. Edition bas.). McGraw Hill. s. 7. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  3. ^ John D. Anderson Jr. "1". Introduction to Flight (PDF) (İngilizce) (7. Edition bas.). McGraw Hill. s. 6. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  4. ^ John D. Anderson Jr. "1". Introduction to Flight (PDF) (İngilizce) (7. Edition bas.). McGraw Hill. s. 8. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wright Kardeşler</span> Tarihte ilk defa motorlu uçak uçuran Amerikalı mucit kardeşler

Wright Kardeşler olarak tanınan Orville Wright ve Wilbur Wright, tarihte ilk defa motorlu uçak uçuran Amerikalı kardeşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Uçak</span> Motorlu hava taşıtı

Uçak veya tayyare; hava akımının başta kanatlar olmak üzere kanat profilli parçaların alt ve üst yüzeyleri arasında basınç farkı oluşturması sayesinde havada tutunarak yükselebilen, uçma özellikli motorlu bir hava gemisi ve hava taşıtıdır. Pistonlu ya da jet motorlu, sabit kanatlı ve havadan ağır pek çok hava taşıtı uçak kategorisine dahildir. Günümüzde en temel uçak tipleri, yolcu uçağı, savaş uçağı, kargo uçağı olarak bilinirken, farklı coğrafi şartlara göre özelleştirmiş uçaklar da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Helikopter</span>

Helikopter, dikey kalkış ve iniş yapabilen döner kanatlı bir hava taşıtıdır. İsmin kökü Yunancada heliko pteron yani hareketli kanatlar anlamından gelir. Fransız Gustave Ponton d'Amécourt tarafından 1861'de ortaya atılmıştır. 1907 yılında Fransız Paul Cornu ilk motorlu helikopteri uçurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kanat</span> hayvan ya da cansız bir objenin uçmasını sağlayan organ ya da parça

Kanat, uçma veya hareket etme amacıyla kullanılan ve genellikle kuşlar, böcekler veya uçaklar gibi hayvanlar veya araçlar tarafından kullanılan bir yapıdır. Kanatlar, aerodinamik prensiplere dayalı olarak tasarlanmış ve şekillendirilmiştir, böylece hava akışını kontrol ederek uçuş veya hareket sağlayabilirler. Kanat belli bir evrimsel ve biyolojik süreç sonrası oluşabilmesinin yanı sıra beşeri olarak da modellenebilip uçmak veya bir sıvı içerisinde hareket sağlamak için de özelleştirilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Planör</span> Bir tür süzülen uçak

Planör, üzerinde hiçbir güç kaynağı olmadan uçabilen sabit kanatlı hava taşıtı. Bazı planörlerin motorlu modelleri de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Avcı uçağı</span> Savaş uçağı türü

Avcı uçağı veya av uçağı, öncelikli görevi diğer savaş uçaklarını avlamak olan savaş uçağı. Avcı uçakları genellikle küçük, hafif, hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek uçaklardır. Pek çoğu aerobasi kabiliyetine sahiptir. Avcı uçakları, öncelikli görevi yer hedeflerini bombalamak olan bombardıman uçaklarına nazaran daha kısıtlı bombardıman kabiliyetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kanat profili</span>

Kanat profili veya aerofoil, kanat, yelken, dümen, pervane kanadı, rotor veya türbin gibi bir akışkan içindeki hareketi kaldırma kuvveti oluşturabilen nesnenin kesit şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık tarihi</span> İnsanlığın uçuş serüveni

Havacılık tarihi, insanlığın ilk günlerindeki ilkel uçuş denemeleri ve 17 Aralık 1903'te Wright Kardeşlerin ilk havadan ağır motorlu uçuşu yapması da dahil olmak üzere insanlı uçuşun gelişiminin tamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hava aracı</span> havada uçuş desteğine sahip makinelere verilen genel isim

Hava taşıtı ya da hava aracı, taşıma kapasitesine sahip her nevi insanlı ya da insansız uçan araç. uçak, helikopter, insansız hava aracı, Balon, zeplin, planör ve yelken kanat gibi çok geniş bir yelpazedeki tüm uçabilen araçlar hava aracı sayılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Aerodinamik kuvvet</span>

Aerodinamik kuvvet, akış halindeki gazın cisimler üzerindeki kuvvet etkisidir. Aerodinamik biliminin ilgilendiği temel kuvvetlerdir. Hareketli akışa maruz kalan her cisme aerodinamik kuvvet uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Otto Lilienthal</span>

Otto Lilienthal, havacılık alanındaki öncü çalışmalarıyla tanınan Alman mucit. "Uçan adam" olarak bilinen bir havacılık öncüsüydü. Planörlerle iyi belgelenmiş, tekrarlanan, başarılı uçuşlar yapan ilk kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Dihedral</span>

Dihedral, uçak kanatlarının yatay düzleme yaptığı açıya denir. “M”, “W”, “V” veya ters “V” şeklinde olabilir. Dihedral uçurtmalarda ve planörlerde kullanılabilir. Dihedral açısını, aerodinamiği artırmak amacıyla 1809'da, George Cayley tarafından bulunmuştur. Dihedral'in aşağı düzleme doğru yaptığı açıya negatif dihedral veya anhedral (unhedral) denir.

<span class="mw-page-title-main">Döner kanatlı hava aracı</span> döner kanatlı hava aracı 🚁

Dönerkanat ya da dönerkanatlı uçaklar, dikey bir şafta bağlı olarak dönen pallerin (kanatların) ürettiği kaldırma kuvvetiyle yerçekimini yenen ve uçuşunu gerçekleştiren hava araçlarıdır. Tek bir şafta bağlı pallerden oluşan sistem de rotor olarak adlandırılır. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü tarafından yapılan dönerkanat tanımı, "uçuş için bir ya da birden fazla rotor tarafından desteklenen hava aracı" şeklindedir. Dönerkanat dendiğinde akla gelen hava araçları genellikle helikopter, cyclocopter, autogyro ve gyrodynedır. Bazı melez (hibrit) dönerkanatlı hava araçları ise motorlarıyla tahrik ettikleri ana rotorlarına ek olarak, fazladan itki sağlayan ek motorlar, pervaneler ve sabit taşıma yüzeylerine de sahip olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Hava tıbbi hizmetleri</span>

Hava tıbbi hizmetleri, hastaları sağlık tesislerine ve kaza yerlerine götürmek için uçak veya helikopterin kullanımını kapsayan kapsamlı bir terimdir. Personel, helikopter ve pervaneli uçak veya jet uçağında bulunan aeromedikal tahliye veya kurtarma operasyonları sırasında her türlü hastaya kapsamlı hastane öncesi ve acil ve kritik bakım sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Hava freni (havacılık)</span>

Hava freni veya hız frenleri, havacılıkta iniş sırasında sürüklenmeyi artırmak veya yaklaşma açısını artırmak için kullanılan bir tür uçuş kontrol yüzeyidir. Hava frenleri spoilerden farklıdır, çünkü hava frenleri kaldırmada çok az değişiklik yaparken sürüklenmeyi artırmak için tasarlanmıştır, spoiler ise kaldırma-sürükleme oranını düşürür ve kaldırma kuvvetini korumak için daha yüksek bir hücum açısı gerektirir, bu da daha yüksek perdövites hızına neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Uçan kanat</span>

Uçan kanat, kesin bir gövdeye sahip olmayan kuyruksuz sabit kanatlı bir uçaktır. Mürettebat, yük, yakıt ve ekipman tipik olarak ana kanat yapısının içinde yer alır, ancak uçan bir kanatta podlar, naceller, kabarcıklar, bomlar veya dikey stabilizeler gibi çeşitli küçük çıkıntılar olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney PW2000</span> Turbofan uçak motoru

Pratt & Whitney PW2000 motor ailesi, F117 askeri adı ile de bilinen ve başlangıçta JT10D olarak anılan 37.000 ila 43.000 lbf arasında bir itki kuvvetine sahip yüksek bypaslı, turbofan bir uçak motorudur. Pratt & Whitney tarafından üretilen PW2000, Boeing 757 için tasarlandı. Rolls-Royce RB211 ile rekabet etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Lippisch</span>

Alexander Martin Lippisch, kuyruksuz uçakların, delta kanatların ve yer etkisinin anlaşılmasına önemli katkılarda bulunan ve ayrıca ABD'de çalışan bir Alman havacılık mühendisi, aerodinamiğin öncüsüydü. Opel-RAK programı, dünyanın ilk roketle çalışan planörünün tasarımcısıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.