İçeriğe atla

George B. Selden

George B Selden 1905'te araba kullanıyor

George Baldwin Selden (d. 14 Eylül 1846 - ö. 17 Ocak 1922), 1895 yılında ABD'de otomobil patenti alan patent avukatı ve mucittir.[1][2]

Yaşam ve kariyer

1859'da, Susan B. Anthony'yi savunmasıyla en çok dikkat çeken tanınmış bir Cumhuriyetçi avukat olan babası Yargıç Henry R. Selden, George'un 6'ncı Süvari Alayı, Birlik Ordusu'na katılmadan önce kısa bir süre Rochester Üniversitesi'ne gittiği Rochester, New York'a taşınmıştır. Bu, bazı iplerin gerilmesinden ve oğluyla ciddi tartışmalar yaptıktan sonra onu görevden almayı ve Yale'e kaydolmayı başaran babasının hoşuna gitmemiştir. George, Sheffield Bilim Okulu tarafından sunulan teknik çalışmaları tercih ederek Yale'de hukuk çalışmalarında başarılı olmadı, ancak çalışma dersini bitirmeyi ve 1871'de New York barosuna geçmeyi başardı ve babasının pratiğine katılmıştır.

Kısa bir süre sonra Clara Drake Woodruff ile evlendi ve 4 çocuğu olmuştur. Babasının bodrum katındaki bir atölyede daktilo ve çember yapma makinesi icat etme hobisine devam etmiştir.

Bir süre Selden, patent konularında fotoğraf öncüsü George Eastman'ı temsil etmiştir.

Selden patenti

Selden Yol Motoru (ABD Patenti 549,160)

George Brayton tarafından icat edilen içten yanmalı motordan esinlenerek 1876'da Philadelphia'daki Centennial Exposition'da sergilenmiştir. Selden, 1878'de, Avrupa'da Benz Patent Motorwagen'in halka tanıtılmasından yaklaşık sekiz yıl önce, Rochester makinisti Frank H. Clement ve yardımcısı William Gomm'un yardımıyla kapalı bir krank mili içeren tek silindirli, 400 kiloluk bir versiyon üretmeden önce daha küçük, daha hafif bir versiyon üzerinde çalışmaya başlamıştır. 8 Mayıs 1879'da patent başvurusunda bulunmuştur. Tarihi bir insan haçında, Selden'in seçtiği tanık, daha sonra Kodak kamerasıyla ünlü olmak için yerel bir banka veznedarı George Eastman'dır.[3] Uygulaması sadece motoru değil, 4 tekerlekli bir arabada kullanımını da içeriyordur. Daha sonra başvurusunda, patent[4] 5 Kasım 1895'te verilmeden önce 16 yıl gecikmeyle sonuçlanan yasal süreci uzatan bir dizi değişiklik yapmıştır.

Selden davasında 1906 Krebs ifadesi

Kısa bir süre sonra, yeni başlayan Amerikan otomobil endüstrisi ilk çalışmalarına başlamıştır. George Selden, bir otomobilin çalışan bir modeliyle üretime hiç girmemesine rağmen, 1895'te bir otomobilin patentini almak için güvenilir bir iddiaya sahip olmuştur.[1][2] 1899'da patent haklarını, elektrikli araç şirketi EVC olarak elektrikle çalışan araçların üretimini öneren William C. Whitney'e, yıllık en az 5.000 ABD doları ödeme ile araba başına 15 ABD doları telif hakkı karşılığında satmıştır. Whitney ve Selden daha sonra diğer tomurcuklanan otomobil üreticilerinden telif hakkı toplamak için birlikte çalışmışlardır. Başlangıçta başarılı oldu ve Lisanslı Otomobil Üreticileri birliği tarafından satılan tüm otomobiller için %0.75 telif hakkı pazarlığı yapmıştır. Rochester'da Selden Motorlu Araç Şirketi adı altında kendi otomobil şirketini açmıştır.

Selden'in artık ayakta olmayan atölyesi, Rochester's Grove Place Historic District'teki bu evin arkasında yer aldı.

Bununla birlikte, 1903 yılında Detroit, Michigan'da kurulan Ford Motor Company'nin sahibi Henry Ford ve diğer dört otomobil üreticisi, Selden ve EVC tarafından açılan patent ihlali davasına itiraz etmeye karar vermiştir. Hukuki mücadele sekiz yıl sürdü ve 14.000 sayfalık bir dava kaydı oluşmuştur. Henry Ford'un ifadesinde şu yorum yer almıştır: "George Selden'ın otomobil endüstrisini hiçbir zaman tek bir konuda ilerletmediğini söylemek tamamen güvenlidir ve hiç doğmamış olsaydı belki de şimdikinden daha ileri olurdu." demiştir.[5]

Dava, günün gazetelerinde yoğun bir şekilde yer edindi ve Selden'in zaferiyle sonuçlanmıştır. Yargıç kararında, patentin benzin buharı ile çalışan bir motor tarafından tahrik edilen herhangi bir otomobili kapsadığını yazmıştır. 350.000 ABD doları tutarında bir tahvil gönderen Ford temyiz başvurusunda bulunmuştur. 10 Ocak 1911'de otomobillerde kullanılan motorun George Brayton'un motoruna, Selden'in geliştirdiği Brayton motoruna değil, Otto motoruna dayandığı argümanına dayanarak davasını kazanmıştır.[6]

Patentin bitmesine sadece bir yıl kala alınan bu çarpıcı yenilgi Selden'ın gelir akışını yok etmiştir. Otomobil şirketinin üretimini kamyonlara odakladı ve şirketinin adını Selden Kamyon Satış Şirketi olarak değiştirmiştir. Bethlehem Motor Truck Corporation tarafından satın alınana kadar bu formda hayatta kalmıştır. Selden 1921'in sonlarında felç geçirdi ve 17 Ocak 1922'de 75 yaşında ölmüştür. Rochester'daki Mount Hope Mezarlığı'na gömülmüştür. Birkaç yüz bin dolar telif hakkı aldığı tahmin edilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b "George B. Selden". 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b "George Baldwin Selden". 24 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Weiss, H. Eugene (2003). Chrysler, Ford, Durant, and Sloan : founding giants of the American automotive industry. Jefferson, N.C.: McFarland. ISBN 0-7864-1611-4. OCLC 52520489. 
  4. ^ "Patent". 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Greenleaf, William (2011). Monopoly on wheels : Henry Ford and the Selden automobile patent. Detroit, Mich.: Wayne State University Press. ISBN 978-0-8143-3584-0. OCLC 755624517. 
  6. ^ "Selden Patent Dava Koleksiyonu". 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otomobil</span> yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı

Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ford Motor Company</span> Çokuluslu Amerikan otomotiv şirketi

Ford Motor Company, Henry Ford tarafından Detroit, Michigan, ABD'de 16 Haziran 1903 tarihinde kuruldu. Şu anda merkezi Dearborn, Michigan'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Henry Ford</span> Amerikalı iş insanı (1863 – 1947)

Henry Ford Amerikalı sanayici büyük işadamı, Ford Motor Company'nin kurucusu ve seri üretim'in montaj hattı tekniğinin baş geliştiricisiydi. Ford Motor Company'nin kurucusu olarak, Fordizm denilen sistem aracılığıyla orta sınıf Amerikalılar için otomobilleri uygun fiyatlı hale getirmede öncü olarak kabul edilir. 1911'de Ford Model T ve diğer otomobillerde kullanılacak olan şanzıman mekanizması için bir patent aldı.

Hyundai Motor Company, Güney Kore merkezli çok uluslu otomotiv firması. Korece Hyundai kelimesinin Türkçe karşılığı çağdaş, modern anlamındadır. Kia Motors (33,88 %), Genesis Motors, Hyundai Motor Group'un kuruluşudur. Hyundai, aralarında inşaat müteahhitliği, otomobil, gemi yapımı, sigortacılık, elektronik, lojistik de bulunan pek çok alanda etkinlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Buick</span>

Buick, Amerikalı bir otomobil markasıdır. 1899 yılında David Dunbar Buick tarafından Detroit, Michigan'da kurulmuş Amerika'nın en eski otomobil markasıdır. Günümüzde General Motors bünyesindedir. Buick, 2017 yılında dünya çapında 1,4 milyondan fazla araç satarak kendi rekorunu kırdı. Buick'in ana pazarı Çin'dir. Sattığı araçların %80'i Çin pazarında satılmaktadır. Buick, Çin ve Kuzey Amerika'da faaliyet göstermektedir. Buick, Çin pazarında bazı modellerinde Opel markasının araçlarını kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oldsmobile</span>

Oldsmobile, 21 Ağustos 1897'de Lansing, Michigan'da Ransom Eli Olds tarafından Olds Motor Vehicle Company adı altında kurulmuştur. 1899'da Samuel L. Smith adında bir bakır ve kereste kralı tarafından satın alınan şirketin adı Olds Motor Works olarak değiştirildi. Yeni şirket Lansing'den Detroit'e taşındı. Smith şirketin başkanı olurken, Ransom başkan yardımcısı ve genel müdürlük görevini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Telif hakkı</span> aklın orijinal bir eseri üzerinde gerçek veya tüzel bir kişinin sahip olduğu tüm özel ayrıcalıklar

Telif hakkı, bir kişi ya da kişilerin her türlü fikrî emeği ile meydana getirdiği bilgi, düşünce, sanat eseri ve ürününün kullanılması ve kopyalanması ile ilgili hukuken sağlanan haklardır. Telif hakkının doğması için tescile gerek yoktur. Fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar eserin üretilmesiyle birlikte doğar. Bununla birlikte eser sahibi isterse ülkenin ilgili tescil birimlerinde isteğe bağlı olarak kayıt tescili yaptırabilir. Telif hakları, genellikle belli bir süre için geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaus Otto</span>

Nikolaus August Otto, içten yanmalı motoru bulan Alman makine mühendisidir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Edison</span> Amerikalı mucit ve iş adamı (1847–1931)

Thomas Alva Edison, 20. yüzyıl yaşamını icatlarıyla büyük bir şekilde etkileyen Amerikalı mucit ve iş adamıdır. Elektrik enerjisi üretimi, kitle iletişimi, ses kaydı, filmcilik gibi birçok alanda cihazlar geliştirdi. Fonograf, film kamerası, ampulün ilk versiyonları gibi icatları sanayileşmiş modern dünyada büyük etki yarattı. İcat geliştirme sürecine düzenli bilim ve takım çalışması prensiplerini uygulayan ilk mucitlerden biriydi. Birçok araştırmacıyla çalıştı. Dünyanın ilk endüstriyel araştırma laboratuvarını kurdu. ABD'de kendi adına kayıtlı 1.093 patentin yanı sıra başka ülkelerde de bulunan patentleriyle tarihin en verimli mucitlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">35 mm</span>

35 mm, fotoğrafçılık ve sinemada yaygın olarak kullanılan temel film ölçüsüdür. George Eastman tarafından tedarik edilen ham filmi kullanarak, William Dickson ve Thomas Edison'un 1892'de icat ettiği 35 mm film, o zamandan bu yana neredeyse hiç değişmeden kalmıştır. 35 mm, adını filmin 35 mm genişliğindeki şeritler halinde kesilmesinden almıştır. Her kademi 16 kare yapan standart negatif dirençin her iki kenar boyunca her karede dört deliği olur.

<span class="mw-page-title-main">Rochester, New York</span>

Rochester ABD'nin New York eyaletinde, Monroe ilçesinin merkezidir ve New York, Buffalo, and Yonkers'dan sonra 2020 yılında 211,328 nüfusla eyaletin dördüncü en kalabalık şehridir. Rochester şehri, altı ilçede 1 milyonluk nüfusuyla daha büyük bir metropolitan alan çekirdeğini oluşturur. Şehir, başlangıçta sayısız un değirmenine yol açan verimli Genesee Nehir vadisi nedeniyle ve daha sonra daha hızlı nüfusu teşvik eden bir üretim merkezi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk ani büyüyen şehirlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Ford Model T</span>

Ford Model T, Ford Motor Şirketi tarafından 1 Ekim 1908'den 26 Mayıs 1927'ye kadar üretilen bir otomobildir. Genellikle orta sınıf Amerikalılar için otomobil yolculuğunu mümkün kılan ilk kitlesel olarak uygun fiyatlı otomobil olarak kabul edilir. Nispeten düşük fiyat kısmen Ford'un bireysel el işçiliği yerine montaj hattı üretimini içeren verimli imalatının bir sonucuydu. Seri üretimden sağlanan tasarruflar, fiyatın 1910'da 780 dolardan 1924'te 290 dolara (2023 doları cinsinden 5.156 dolara düşmesine olanak sağladı.

<i>Tucker</i> (film)

Tucker, 1988 ABD yapımı biyografik filmdir. Özgün adı Tucker: The Man and His Dream olan film eleştirmenlerden övgüler almasına rağmen gişede beklenen başarıyı gösteremedi.

<span class="mw-page-title-main">Telif hakkı ihlali</span> Telif hakkı bulunan çalışmanın hukuka aykırı şekilde kullanılması

Telif hakkı ihlali, genellikle; telif hakkı eseri oluşturan kişi, atadığı bir yayıncı veya temsilci gibi birisine ait olan çalışmaların, telif hakkı sahibinin özel haklarını ihlal ederek ve izni olmadan kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması ya da izin gerektirecek şekilde görüntülenmesi, bazı çalışmalarda kullanılarak türetilmesi sonucu oluşan hak ihlalidir.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Meucci</span> İtalyan mucit (1808–1889)

Antonio Santi Giuseppe Meucci, İtalyan mucit. 1854'te teletrofono adını verdiği sesi önce elektrik dalgalarına, daha sonra aletin diğer ucunda sese çeviren aleti icat etmiştir. Bu, telefonun ilk örneği olarak kabul edilir. 28 Aralık 1871'de caveat başvurusunda bulunan Meucci, aynı yıl bindiği teknenin yanmasından dolayı hastalandı. Tedavi parası için karısı teletrofono dahil Meucci'nin bütün icatlarını bir eskiciye sattı. Meucci iyileştikten sonra icadını aradı ama eskici onu kimliğini vermek istemeyen bir gence sattığını söyledi. İşsiz olan Meucci, 1872 ve 1873'te caveat'ı uzatmak için gerekli olan 10 doları gönderebilmiş, ama 1874'te gönderememiştir. Teletrofono'nun krokilerini yolladığı Western Union'daki laboratuvarda Graham Bell bunları bulmuş ve patentini almıştır. Meucci, bunun üzerine Graham Bell'e dava açmıştır. 1886'da mahkeme Meucci'nin icadın sahibi olduğuna ikna olmuş görünse de üç yıl sonra Meucci ölmüştür. Nitekim 1893'te Bell'in patenti de son bulmuş ve bir daha yenilenmemiştir. 11 Haziran 2002'de ABD Temsilciler Meclisi'nde "Antonio Meucci’nin hayatının ve başarılarının tanınması ve Meucci’nin telefonu icat ettiğinin kabul edilmesi" kararıyla denge kısmen sağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Horace Elgin Dodge</span> Amerikalı iş insanı (1868 – 1920)

Horace Elgin Dodge Sr. Amerikan otomobil üretim öncüsü ve Dodge Brothers Company'nin kurucu ortağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Frederic L. Smith</span>

Frederic Latta Smith otomobil sektörünün öncüsü olmuştur. 1899'da Olds Motor Works'ün ve 1908'de General Motors Corporation'ın kurucularından biridir. Aynı zamanda ilk yıllarında Lisanslı Otomobil Üreticileri Derneği'nin başkanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lisanslı otomobil üreticileri birliği</span>

Lisanslı Otomobil Üreticileri Derneği (ALAM), George B. Selden ve Elektrikli Araç Şirketi tarafından yeni başlayan otomobil endüstrisinin davalarına meydan okumak için kurulan üretici karşılıklı birliği (MMA) olarak başlamıştır. Nihayetinde örgüt gücünden yararlandı ve George B. Selden'ın en büyük müttefiki olmuştur. Olumlu telif ücretleri karşılığında, grup diğer üreticileri lisanslamadan dışlama ve dava etme gücü kazandı ve bu da onları erken otomotiv endüstrisindeki en güçlü grup haline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Winton</span> İngiliz otomobil sanayisinin öncüsü (1860 – 1932)

Alexander Winton, İskoç asıllı Amerikalı, bisiklet, otomobil ve dizel motor tasarımcısı ve mucitdir. Aynı zamanda otomobil yarışçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Harry Ferguson</span>

Harry Ferguson, tam adıyla Henry George Ferguson İngiliz mucit ve girişimci.