Geon (psikoloji)

Geonlar, Biederman'ın ‘bileşenlere göre tanıma’ teorisinde bir nesnenin basit parçalarına karşılık gelen silindir, tuğla, takoz, koni, daire ve dikdörtgen gibi basit 2 veya 3 boyutlu formlardır.^[1] Teori, görsel girdinin beyindeki nesnelerin yapısal temsilleriyle eşleştirildiğini öne sürüyor. Bu yapısal temsiller, geonlardan ve bunların ilişkilerinden oluşur (örneğin, bir dondurma külahı, bir külahın üzerinde bulunan bir küreye bölünebilir). Ayrıca, az sayıda geon (< 40) olduğu varsayılır. Birbiriyle farklı ilişkilerde (örneğin, üstte, daha büyük, uçtan uca, uçtan ortaya) en boy oranı ve 2 boyutlu yönlendirme gibi kaba metrik varyasyonda birleştirildiğinde, milyarlarca olası 2'li 3'lü geon nesneleri oluşturulabilir. Geon temsilleri aracılığıyla yapılmayan şekil tabanlı iki görsel tanımlama sınıfı şunlardır: a) benzer yüzler arasında ayrım yapmak ve b) çalılar veya buruşuk bir giysi gibi kesin sınırları olmayan sınıflandırmalar. Tipik olarak, bu tür tanımlamalar bakış açısından değişmez değildirler.

Jeonların 4 temel özelliği vardır:

1. Görünüm değişmezliği: Her bir geon, diğerlerinden “kazalar” adı verilen, geonların kısıtlı açılarda bir geonun farklı bir geonun görüntüsünü yansıttığı bölgeler dışındaki her bölgede ayırt edilebilir. Örneğin, silindirin uçtan bir görünümü bir küre veya daire olabilir. Geonların bir düzenlemesi olarak temsil edilen nesneler de benzer şekilde bakış açısından değişmez olacaktır.
2. Görsel bozulmalara karşı kararlılık veya direnç: Geonlar basit oldukları için, Gestalt'ın düzgün devam etme özelliği tarafından kolayca desteklenirler. Örneğin, bir silindirin bir çalının arkasından görülebilmesi durumu Geonların görsel bozulmaya ve kısmi tıkanmaya karşı tanımlarını sağlam kılar.
3. Aydınlatma yönüne, yüzey işaretlerine ve yüzey dokusuna göre değişmezlik.
4. Yüksek ayırt edicilik: Geonlar niteliksel olarak farklılık gösterir, düze karşı kavisli, paralele karşı paralel olmayan, pozitife karşı negatif eğrilik gibi bir özniteliğin yalnızca iki veya üç düzeyi vardır. Bu niteliksel farklılıklar kolayca ayırt edilebilir. Böylece, geonlar kolayca ayırt edilebilir ve bu şekilde oluşturulan nesneler kolayca ayırt edilebilir hale gelir.

Bakış açısı değişmezliği: Geonların bakış açısı değişmezliği özelliği, konturların derinlik oryantasyonu ile beraber değişmeyen üç tesadüfi olmayan özelliğin (NAP) farklılığından türer:

1. Konturun düz veya kıvrımlı olması
2. İki veya üç konturun birleşmesi ile oluşan nokta (yani, aynı noktada birleştiklerinde). Yani görseldeki gibi L (2 kontur), çatal (tüm açıların 180 dereceden küçük olduğu 3 kontur) veya bir ok (bir açının 180 dereceden büyük olduğu 3 kontur) ve
3. Bir çift konturun paralel olması veya olmaması (perspektife izin vererek). Konturlar paralel olmadıklarında, düz (yakınlaşan veya uzaklaşan) veya eğri olabilir. Pozitif veya negatif eğrilik sırasıyla bir dışbükey, içbükey veya zarf oluşturur (aşağıdaki şekle bakınız).

NAP'ler (tesadüfi olmayan özellikler) bir konturun uzunluğu veya sıfır olmayan eğrilik derecesi gibi derinlikteki oryantasyondaki değişiklikler ile beraber değişen metrik özelliklerden ayırt edilebilirler.

Geonlar, bir nesnenin veya objenin görüntüsünün oryantasyon ve derinlik süreksizliklerinde kenarları işaretleyen konturlardan belirlenebilir; mesela nesnenin şeklini veya hacmini iyi belirleyen konturlar gibi. Tıpkı bir tuğlanın farklı yüzlerinin sınırlarındaki konturlardaki gibi, hacmin yüzeyine normalin oryantasyonunda keskin bir değişiklik olduğu yerlerde oryantasyon süreksizlikleri bu köşeleri belirler. Derinlik süreksizliği, tıpkı bir silindirin yanlarında olduğu gibi gözlemcinin görüş çizgisinin bir objenin yüzeyinden arka plana atlamasıdır, yani yüzeye teğet geçmesidir. Aynı kontur tuğlanın arka köşesinde olduğu gibi hem oryantasyonu hem de derinlik süreksizliğini belirleyebilir. Geonlar bu süreksizliklerden oluşmalarından dolayı, ışığın yönündeki, gölgelerdeki, yüzey dokusundaki ve yüzey işaretlerindeki varyasyonlarla değişmezler.

Geonlar, bir eksen boyunca bir kesitin taşınmasıyla oluşturulan olan genelleştirilmiş koniler kümesinin^[2] Örneğin, düz bir eksen boyunca taranan bir daire bir silindiri tanımlayacaktır (bkz. Şekil). Düz bir eksen boyunca taranan bir dikdörtgen bir "tuğla" tanımlayacaktır (bkz. Şekil). Karşıt değerlere sahip dört boyut (yani, birbirini dışlayan değerler) mevcut geon kümesini tanımlar (bkz. Şekil):

1. Kesit şekli: yuvarlak ya da düz. Örneğin, yukarıda belirtildiği gibi, düz bir eksen boyunca süpürülen bir dikdörtgen bir "tuğla" tanımlayacak ve kesit düz olacaktır.
2. Eksen: düz ya da kavisli.
3. Bir eksen boyunca süpürüldüğü için enine kesitin boyutu: sabite karşı genişleyen (veya küçülen) vs. genişleyen, sonra daralan vs. küçülen ve sonra genişleyen. Bir "tuğla"nın kesit boyutu sabit olacaktır.
4. Geon'un sabit boyutlu kesitlerle sonlandırılması: kesilmiş vs bir noktaya yakınsama vs. yuvarlatılmış.

Geonların oluşturulmasındaki bu varyasyonlar, NAP'lerde farklılık gösteren şekiller oluşturur.

Geon teorisinin ana varsayımları için artık dikkate değer bir destek var (bkz . Bileşenlere göre tanıma teorisi ). Bazı tartışmalara^[3] yol açan bir sorun, geonların bakış açısında değişmez olduğu ve daha önce deneyimlenmemiş bir yönelimden bir geonu tanımanın veya eşleştirmenin, hızı veya doğruluğu açısından az ya da hiç maliyeti olmamasıydı. Bazı çalışmalar,^[4] yeni oryantasyonlarda geonları eşleştirmenin bir miktar maliyeti olduğunu belirtmiştir ancak bu çalışmaların birçok yöntembilimsel eksiklikleri vardır.^[5][6]

Geonlar ve geonların nasıl yorumlandığı hakkında pek çok araştırma vardır. Bu alanda gerçekleşen önemli bir çalışma, geonların karıştırılmasının güvercinlerde görüntü tanımayı nasıl etkilediğini incelemektedir. Bu araştırmayı yürüten Kim Kirkpatrick-Steger, Edward A. Wasserman ve Irving Biederman, bireysel geonların uzamsal kompozisyonları ile beraber tanımada önemli olduğunu bulmuşlardır.^[7] Buna ek olarak bu araştırmadaki bulgular, tesadüfi olmayan duyarlılığın tüm şekil ayırt edici türlerde bulunabileceğini gösteriyor gibi görünmektedir.^[8]