İçeriğe atla

Geomyidae

Geomyidae
Yaşadığı dönem aralığı: 38-0 myö
Chadronian-Günümüz[1] 
Thomomys bottae
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Rodentia
Alt takım:Castorimorpha
Familya:Geomyidae
Bonaparte, 1845[2]
Tip cins
Geomys
Cinsler
Cratogeomys
Geomys
Heterogeomys
Orthogeomys
Pappogeomys
Thomomys
Zygogeomys

Geomyidae, Rodentia takımında sınıflandırılan, yer altında tünel açan kemirgen memelilerden oluşan bir familyadır.[3] Türlerin hepsi[4] Kuzey ve Orta Amerika'ya endemiktir.[5] Toprak altında yaygın olarak tünel açmaları ve dolayısıyla da tarla ve bahçeleri yok etmeleri ile bilinirler.

Fiziksel özellikleri

Ortalama olarak 200 g. ağırlığındadır. Boyları 15 ila 20 cm arasında, kuyruk uzunlukları da 2,5 ila 5 cm arasında değişir. Birkaç türü 1 kg ağırlığa ulaşabilir. Türlerin tamamında erkekler dişilerden daha büyüktür ve neredeyse iki katı ağırlığa sahiptirler.[6]

Ortalama yaşam süreleri bir ila üç yıl arasındadır.[7] En uzun yaşam süresi beş yıl kadardır.[8] Geomys cinsi üyelerinin doğal ortamda yedi yıla kadar yaşadıkları belgelenmiştir.[7]

Çoğunun kürkü yaşadıkları toprağın rengine uyacak şekilde kahverengidir. En belirgin özellikleri yanaklarında bulunan keseciklerdir. Bu kesecikler kürkle çevrilidir ve dışarı doğru çevrilebilir, ağızlarının kenarlarından omuzlarına kadar uzanabilir. Küçük gözleri, tünel içinde geri geri hareket ederken etraflarını hissetmek için kullandıkları kısa ve kıllı kuyrukları vardır.

Sıklıkla dış parazit taşıdıkları görülür.[7] Yaygın olarak gelincikler, yılanlar ve atmacalar tarafından avlanırlar.[9]

Davranış

Türlerin tamamı hem koruma hem de besin toplama için bir yol sağlayan tünel ağları oluşturur. İstifçidirler ve yanak keselerini yuvalarına besin taşımak için kullanırlar. Çok miktarda besin istifleyebilirler. Yer sincaplarının aksine büyük topluluklar hâlinde yaşamazlar ve nadiren toprak üstünde görünürler. Tünel girişleri üzerlerindeki gevşek toprak birikintieri ile tanımlanabilir.[10] Genellikle toprağın yumuşak olduğu ve kolaylıkla kazılabildiği yerlerde tünel çarlar. Nemli toprağı sevdikleri için sıklıkla sebze bahçeleri, çimenlikler ya da tarlaları ziyaret ederler. Bu nedenle sıklıkla haşere olarak kabul edilirler.

Bitkilerin kökleri ve havuç, marul, turp ya da sulu diğer sebzelerle beslenirler.[11] Bazı türleri tarımsal zararlı olarak kabul edilir. Bulundukları yerde bitki yaşamını yok ederek toprağın çıplaklaşmasına neden olurlar. Yaptıkları istifçilik sonucu biriken bitkisel ürünlerin çürümesi ile toprağın gübrelenmesine yardımcı olabilirler.

Üreme mevsimi dışında yalnız yaşarlar, çevrede olan kaynakların yeterliğine göre bölgelerini saldırganca koruyabilirler. Erkek ve dişiler eğer bölgeleri birbirine komşu ise bazı tünelleri ve yuva için kullandıkları odacıkları paylaşabilir ancak genel olarak kendi tünelleri içinde yalnız yaşarlar. Tehdit altında ilk olarak kaçma davranışı sergileseler de kediler ve insanlar da dahil olmak üzere diğer hayvanlara saldırabilir ve uzun, keskin dişleri ile ciddi ısırıklarla yaralanmaya sebep olabilirler.

Türe ve yerel koşullara bağlı olarak yıl içinde belirli üreme dönemleri olabilir ya da yıl içinde sürekli olarak ürerler. Her batında iki ila beş yavru doğururlar ancak bazı türlerde bu sayı daha da yüksek olabilir. Yavrular doğduklarında görmezler ve yaklaşık 40 günlük iken sütten kesilirler.[12]

Kontrol

Geomys ve Thomomys cinsinde yer alan türler Yeni Zelanda'nın Hazardous Substances and New Organisms Act 1996 yasasına göre ülkeye sokulması yasak, zararlı türlerden sayılır.[13]

Sınıflandırma

Hangi ırklarının bir tür olarak kabul edilmesi konusunda taksonomlar arasında çok sayıda tartışmalı görüş vardır. Bu nedenle aşağıdaki liste kesin olarak kabul edilmemelidir.

Geomys attwateri Colorado County, Texas, ABD
  • Familya Geomyidae[4]
    • Cins Cratogeomys; bazı otoriteler bu cinsi Pappogeomys cinsinin alt cinsi olarak kabul eder.
      • Cratogeomys castanops
      • Cratogeomys fulvescens
      • Cratogeomys fumosus
      • Cratogeomys goldmani
      • Cratogeomys merriami
      • Cratogeomys perotensis
      • Cratogeomys planiceps
    • Cins Geomys
      • Geomys arenarius
      • Geomys attwateri
      • Geomys breviceps
      • Geomys bursarius
      • Geomys jugossicularis
      • Geomys knoxjonesi
      • Geomys lutescens
      • Geomys personatus
      • Geomys pinetis
      • Geomys streckeri
      • Geomys texensis
      • Geomys tropicalis
    • Cins Heterogeomys; bazı otoriteler bu cinsi Orthogeomys cinsinin alt cinsi olarak kabul eder.
      • Heterogeomys cavator
      • Heterogeomys cherriei
      • Heterogeomys dariensis
      • Heterogeomys heterodus
      • Heterogeomys hispidus
      • Heterogeomys lanius
      • Heterogeomys underwoodi
    • Cins Orthogeomys
      • Orthogeomys grandis
    • Cins Pappogeomys
      • Pappogeomys bulleri
    • Cins Thomomys
      • Thomomys atrovarius
      • Thomomys bottae
      • Thomomys bulbivorus
      • Thomomys clusius
      • Thomomys idahoensis
      • Thomomys mazama
      • Thomomys monticola
      • Thomomys nayarensis
      • Thomomys sheldoni
      • Thomomys talpoides
      • Thomomys townsendii
      • Thomomys umbrinus
    • Cins Zygogeomys
      • Zygogeomys trichopus

Bazı kaynaklar tek türe sahip olarak Hypogeomys cinsini de listeler ancak bu cins ismi normalde Nesomyidae familyasında Hypogeomys antimena türü için kullanılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Eduardo Jiménez-Hidalgo; Rosalía Guerrero-Arenas; Krister T. Smith (2018). "Gregorymys veloxikua, The Oldest Pocket Gopher (Rodentia: Geomyidae), and The Early Diversification of Geomyoidea". Journal of Mammalian Evolution. 25 (3): 427-439. doi:10.1007/s10914-017-9383-z. 
  2. ^ "ITIS". Erişim tarihi: 5 Haziran 2022. 
  3. ^ "ODFW, Oregon Wildlife Species: Gophers". Dfw.state.or.us. 25 Ağustos 2014. 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2017. 
  4. ^ a b Search results for "Geomyidae" on the ASM Mammal Diversity Database 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  5. ^ "Outwit Critters". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2014. There are 35 species of gophers living in both North and Central America. 
  6. ^ Macdonald, David W., (Ed.) (2006). The Encyclopedia of Mammals. Oxford University Press. ISBN 0-19-920608-2. 
  7. ^ a b c Hygnstrom, Scott E. (2010). Prevention and Control of Wildlife Damage. DIANE Publishing Inc. s. B–21. ISBN 978-1-4379-3688-9. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. 
  8. ^ Whisson, Delsey (2006). Small Grain Production Pt 8: Pest Management -- Vertebrates. UCANR Publications. s. 5. ISBN 1-60107-411-5. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. 
  9. ^ "Pocket Gophers". National Wildlife Federation. 13 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2014. 
  10. ^ "Gopher". A-Z Animals. 27 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2014. 
  11. ^ "Pocket Gopher FAQs". 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2018. 
  12. ^ Patton, James (1984). Macdonald, D. (Ed.). The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. ss. 628-631. ISBN 0-87196-871-1. 
  13. ^ Hazardous Substances and New Organisms Act 2003 - Schedule 2 Prohibited new organisms, New Zealand Government, 16 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Ocak 2012 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sivri faregiller</span> böcekçiller takımına ait bir memeli familyası

Sivri faregiller veya Sivri fareler (Soricidae), tür bakımından zengin bir memeli familyasıdır. fareler ile benzerliklerine rağmen, Böcekçiller (Eulipotyphla) takımında sınıflandırılırlar. Dünya çapında, yaklaşık 10'u Orta Avrupa'da da yaşayan 350'den fazla tür tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kunduzgiller</span> kemirici familyası

Kunduzgiller, kemiriciler takımına bağlı bir familya. Kuyrukları geniş ve üstten basıktır. Gözler ve kulaklar küçük, bacaklar kısadır. Uzun süre su altında kalabilirler. Familyanın mevcut tek cinsi, yalnızca iki türü içeren Castor'dur.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu gelengisi</span> Gelengi cinsi bir yer sincabı

Anadolu gelengisi, Anadolu yer sincabı veya Anadolu tarla sincabı Sciuridae familyasının Marmotini oymağından Spermophilus cinsine bağlı bir kemirgen türüdür. Ermenistan, İran ve Türkiye'de bulunur. Bilimsel adı kabaca “alt kısımları sarı olan tohum sever” olarak çevrilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kaliforniya kondoru</span>

Kaliforniya kondoru, Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) familyasından yırtıcı bir kuş türü. Kuzey Amerika'da yaşayan karasal kuş türleri içinde en büyüğüdür. 1987 yılında doğal ortamlarında yaşayan tüm bireyler yakalandığında doğal ortamında tükenen türler arasına alındı ancak o zamandan beri Arizona'nın kuzeyi ile Utah'ın güneyinde, Kaliforniya'nın orta ve güneyinde kıyı dağlarında ve Meksika'da Baja California'nın kuzeyinde yeniden doğal yaşam ortamına sokulmaktadır. Fosillerden dört farklı üyesi olsa da Gymnogyps cinsinin yaşayan tek türüdür. Kaliforniya kondoru Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından kritik tehlikedeki türler arasında listelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pelikan</span> kuş cinsi

Pelikan, monotipik pelikangiller (Pelecanidae) familyasını ve Pelecanus cinsini oluşturan iri su kuşu türlerinin ortak adı. Uzun gagaları, avlanmak için kullandıkları ve yutmadan önce gagalarıyla topladıkları avın bulunduğu suyu süzmeye yarayan geniş boğaz keseleri en ayırt edici özellikleridir. Kahverengi pelikan, Peru pelikanı dışındaki türlerinin tüyleri genellikle soluk renklidir. Tüm türlerinin gagaları, keseleri ve yüzlerindeki tüysüz deri, üreme mevsiminden önce parlak renklere kavuşur. Yaşayan sekiz türü dönencelerden ılıman kuşağa kadar olan bölgelerde yaşar ancak Güney Amerika'nın iç kısmında, kutup bölgelerinde ve açık denizde bulunmazlar. Pelikanlara ait fosil kayıtları Fransa'da Oligosen döneminden kalma ve günümüz pelikanlarının gagasına benzeyen fosil buluntularıyla birlikte en az 30 milyon yıl öncesinden itibaren vardır. Uzun süre fregat kuşları, karabataklar, tropik kuşları ve sümsük kuşları ile akraba olduğu düşünülen pelikanlar günümüzde Pelikansılar (Pelecaniformes) takımında sınıflandırılır ve en yakın akrabaları ise pabuç gagalı ve hamerkoptur. Aynı takım içinde yer alan aynaklar, kaşıkçılar ve balıkçıllar ise uzak akrabalarıdır. Genellikle su yüzeyinde ya da yüzeye yakın yakaladıkları balıklarla beslenirler ve kıyılar ile göllerde yaşarlar. Koloniler oluşturarak üreyen pelikanlar sıklıkla toplu olarak avlanır. Beyaz tüylü dört türü yerde yuva yaparken kahverengi ya da gri renkli diğer dört türü ise ağaçlarda yuvalanmayı tercih eder.

<span class="mw-page-title-main">Kedigiller</span> etçiller takımına ait familya

Kedigiller (Felidae), Etçiller (Carnivora) takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Köstebekgiller</span>

Köstebekgiller (Talpidae), memeliler aleminde böcekçiller takımına ait, yeraltında, kazdıkları tünellerde yaşayan memeli grubunu kapsayan bir familyadır. Bazı türleri tamamen suda yaşarken bazıları yarı su yarı kara ortamında yaşar. Tamamen kürkle kaplı silindirik vücut yapıları ve küçük gözleri vardır. Ayrıca genellikle kullakları görünmeyecek şekildedir. Yer altında yaşayan omurgasız canlılarla beslenirler. Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Tavuk</span> Sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş türü

Tavuk, sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş alt türüdür ve genelde çiftliklerde yetiştirilir. Hindistan'da Asya'nın güneydoğusundaki kırmızı Hint kuşundan geldiğine inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sığırcık</span> Ötücü bir kuş türü

Sığırcık ya da bayağı sığırcık ; ötücü kuşlar (Passeri) takımından, sığırcıkgiller (Sturnidae) familyasına ait bir kuş türüdür. Yaklaşık 20 cm uzunluğunda ve metalik parıltılı parlak siyah tüylere sahip olan sığırcığın tüy örtüsünde, yılın bazı dönemlerinde beyaz benekler görülür. Genç bireylerin tüy örtüleri, erişkin bireylerinkinden daha kahverengi tonlardadır. Bacakları pembe olan türün gagası kışları siyah yazları ise sarı renklidir. Özellikle toplu tüneme durumlarında gürültücü olan bu kuşun şakıması, müzikal bir tonda olmasa da çeşitlilik arz eder. Türün taklitçilik yetisine, çeşitli edebi eserlerde atıflar verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mirket</span> Hayvan

Mirket, 24 ila 30 cm boylarında, koloni hâlinde yaşayan, Afrika'ya özgü etobur memeli bir hayvandır.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi pelikan</span> pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu

Kahverengi pelikan, pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu türüdür. Amerika'da yaşayan bu kuş türü ABD'nin güney ve batı sahillerinde en iyi bilinen kuş türlerinden biridir. Batı Yarımkürede bulunan üç pelikan türünden biri olduğu gibi balıkları denize dalarak avlayan iki pelikan türünden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Çizgili sincap</span>

Çizgili sincaplar (Chipmunk), sincapgiller (Sciuridae) familyasından küçük, çizgili kemirgenlerdir; özellikle de yer sincaplarıdır (Marmotini). Çizgili sincaplar, öncelikle Asya'da bulunan Sibirya çizgili sincabı haricinde Kuzey Amerika'da bulunur.

<i>Rumex</i>

Rumex, Polygonaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Rumex türleri, bir dizi Lepidoptera türünün larvaları tarafından besin bitkisi olarak kullanılır ve Lycaena rubidus'un tek konakçı bitkileridir.

<span class="mw-page-title-main">Sıçangiller</span>

Sıçangiller (Muridae), Kemiriciler takımında yer alan ve doğal olarak Avrasya, Afrika ile Avustralya'da bulunan 700'den fazla türü ile memelilerin en büyük familyasıdır. Doğal olarak bulundukları yerlerin dışına da çıkarak tüm Dünya üzerine yayılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Yer sincabı</span> Sincap türü.

Yer sincapları ya da toprak sincapları (Marmotini), sincapgiller (Sciuridae) familyasının oymağı. Ağaç sincapları gibi ağaçta değil yerde toprak içinde yaşamalarından dolayı bu adı almıştır. En bilindik cinsleri içinde gelengi, marmot ve çayır köpeği sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kırçıl marmot</span>

Kırçıl marmot, sincapgiller familyasının yer sincapları oymağından, Kuzey Amerika'da yaşayan marmot türü.

<i>Pyrilia barrabandi</i> Kuş türü

Pyrilia barrabandi, Psittacidae familyasında sınıflandırılan bir papağan türü. Eskiden, şimdi monotipik olan Pionopsitta cinsinde sınıflandırılıyordu

<i>Epihippus</i> Eosen döneminde yaşamış atgil cinsi

Epihippus, 46 ila 38 milyon yıl önce Eosen'de yaşamış, modern at familyası Equidae'nin nesli tükenmiş bir cinsidir.

<i>Eulacestoma nigropectus</i>

Eulacestoma nigropectus, Yeni Gine'ye endemik küçük bir kuş türüdür. Passeriformes takımında sınıflandırılan monotipik familya Eulacestomidae içindeki Eulacestoma monotipik cinsinin tek üyesidir.

<i>Biswamoyopterus</i>

Biswamoyopterus, bir uçan sincap cinsidir. Bilinen üç büyük uçan sincap türü içerir. Bunlardan B. laoensis tüm sincap türlerinin en uzunlarıdan biridir. Kuzeydoğu Hindistan, Güneybatı Çin ve Laos'taki ormanlarda yaşar. Boyutlarına rağmen bu cinsteki türler çok zor bulunur. Bu nedenle taksonları geç sıralanmıştır. Ayrıca dağılım alanları örtüşen ve daha yaygın olan Petaurista cinsi ile karıştırılabilirler.