İçeriğe atla

Genç Hizmetçiler

Genç Hizmetçiler
The Servant
"Genç Hizmetçiler" (The Servant) filminin Fransa'da basılmış bir sinema afişi
YönetmenJoseph Losey
YapımcıJoseph Losey
Norman Priggen
SenaristHarold Pinter
Robin Maugham (roman)
OyuncularDirk Bogarde
Sarah Miles
Wendy Craig
James Fox
MüzikJohn Dankworth
Görüntü yönetmeniDouglas Slocombe
KurguReginald Mills
StüdyoSpringbok Productions
DağıtıcıElstree Distributors (İngiltere)
CinsiSinema filmi
TürüPsikolojik dram
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1963
Çıkış tarih(ler)iEylül 1963, Venedik Film Festivali
16 Mart 1964, ABD
Mart 1970, Sinematek (Ümit Sineması), Türkiye
Süre112 dakika
ÜlkeBirleşik Krallık İngiltere
Dilİngilizce
Diğer adlarıGenç Hizmetçiler (Türkiye)
Le domestique (Fransa)
Il servo (İtalya)
El sirviente (İspanya)
Der Diener (Batı Almanya)

Genç Hizmetçiler, 1963 İngiltere yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı The Servant (Tr: Uşak) olan filmin ilk gösterimi Eylül 1963'te Venedik Film Festivali'nde yapılmış, Türkiye'de ise 1970 yılının Mart ayında Sinematek'te "Joseph Losey Toplu Gösterisi" programı kapsamında gösterilmişti.[1]

Senaryosunu Robin Maugham'ın aynı adlı romanından Harold Pinter'ın uyarlayıp yazdığı filmi Joseph Losey yönetmiş, başlıca rollerinde Dirk Bogarde, Sarah Miles, Wendy Craig ve James Fox oynamışlardır. Pinter'ın filmde küçük bir de rolü vardır. Filmin BAFTA ödülü alan siyah beyaz görüntülerini Douglas Slocombe çekmiş, özgün müziğini ise John Dankworth yapmıştır. Losey, Norman Priggen'la birlikte filmin yapımcıliğinı da üstlenmiştir.

Senatör McCarthy'nin ABD'de 1950'lerde başlattığı komünist avı sırasında kara listeye girdiği için İngiltere'ye yerleşmek zorunda kalan Amerikalı yönetmen Joseph Losey'le, İngiliz oyun yazarı senarist Harold Pinter'ın ilk kez birlikte çalıştıkları film "Genç Hizmetçiler" olmuştur. Daha sonra da devam edecek olan bu işbirliğinden iki baş yapıt daha çıkacaktır: 1967 tarihli Accident (Kaza Gecesi) ve 1970 tarihli The Go-Between (Arabulucu). Bu üç filmin de ortak noktası İngiltere'deki sınıf sistemine eleştirel bir gözle bakıyor olmalarıdır.[2]

Filmde üst sınıftan Londralı genç aristokrat Tony (James Fox)'nin sıradan işlerini görmesi için evine aldığı hizmetkâr Barrett (Dirk Bogarde) ve onun sevgilisi Vera (Sarah Miles) ile olan tuhaf ilişkileri anlatılmaktadır. Dalkavuk hizmetkâr Barrett içki ve uyuşturucu gibi bazı zaafları olan bu genç adamı zamanla avucunun içine alır, özellikle devreye soktuğu çekici bir kadın olan Vera'nın da yardımıyla Tony'nin kız arkadaşı Susan (Wendy Craig)'ı devreden çıkararak evin kontrolünü yavaş yavaş ele geçirmeyi başarır.

İlk gösteriminin yapıldığı Venedik Film Festivali'nde Altın Aslan ödülüne aday gösterilen film, kendi ülkesinin BAFTA ödüllerinden 8'ine aday gösterildi bunlardan "en iyi aktör" (Dirk Bogarde), "en iyi siyah-beyaz sinematografi" (Douglas Slocombe) ve "umut veren en iyi aktör" (James Fox) dallarında olmak üzere üçünü aldı.

Konusu

İlk patronu öldüğü için yeni bir iş aramak zorunda kalan deneyimli uşak Hugo Barrett (Dirk Bogarde), aradığı yeni işi bulmuştur. Yeni patronu varlıklı, genç ve yakışıklı aristokrat Tony (James Fox) ile olan randevusuna tam zamanında gelir. Tony babasının ölümü üzerine mirasını almak için Afrika'dan Londra'ya dönmüş ve Londra'nın iyi semtlerinden Chelsea'de çok güzel bir ev satın almıştır. Aile geleneklerine bağlı ve lükse düşkün her aritokratın olduğu gibi onun da evi çekip çevirebilmesi için bir uşağa ihtiyacı vardır.

Tony'nin yakınlarda evlenmeyi pek düşünmediği Susan (Wendy Craig) adında bir de nişanlısı vardır. Bu tembel ve hayalperest aristokratın Brezilya yağmur ormanlarıyla ilgili bazı projeleri vardır ama bunlar pek net değildir. Barrett'ın yeni işindeki ilk görevi evi yeni baştan dekore ettirmek olacaktır.

Susan baştan itibaren bu sinsi ve dalavereci uşaktan hoşlanmaz ve onu zayıf karakterli nişanlısından uzak tutmak için çaba gösterir. Suzan uşaktan kurtulması için Tony'e sürekli olarak telkinde bulunur, ancak zaman geçtikçe Suzan'ın değil asıl uşak Barrett'ın Tony için vazgeçilmez olduğu anlaşılacaktır. Çünkü Barrett, efendisinin bütün ihtiyaçlarına nişanlısından çok daha iyi cevap verebilmektedir. Artık Suzan uşağa karşı açık bir savaş sürdürmektedir. Uşağın da onu devreden çıkarmak için kendi planları vardır.

Barrett "kızkardeşi" olarak tanıttığı Vera (Sarah Miles)'yı da aşçı ve hizmetçi olarak işe aldırtır. Ev işlerini pek beceremeyen Vera, seksi görünüşü ve cilveleriyle Tony'yi etkilemeyi başarır. Barrett'ın bazı bahanelerle onları evde yalnız bırakması Tony'nin gözünü daha da karartır. Barrett'ın verdiği taktikleri de kullanan Vera Tony'yi baştan çıkarmayı başarır ve ikisi ilişkiye girerler. Oysa uşak bir tuzak kurmuştur. Bir gün aniden eve dönmüş gibi yapar ve ikisini sözde 'basar', tabii ki bu ilişkiye Suzan'ın da şahit olmasını sağlamayı ihmal etmez. Suzan evden uzaklaşmış, amaçlarının önündeki büyük engel ortadan kalkmıştır.

Vera'nın uşağının kızkardeşi değil de metresi olduğunu öğrenmesi, Tony'yi çileden çıkartır, her ikisini de evden kovar ve koca evde yapayalnız kalır. Belirgin bir işi ve sosyal çevresi olmayan Tony'nin hayatı altüst olmuştur. Kendisini daha çok alkole verir ve yavaş yavaş dağılmaya başlar. Bir gün yakınlardaki bir pubda Barrett'la karşılaşır. Barrett kendisine tekrar bir şans tanıması için Tony'ye yalvarır. Aslında Tony'nin ona daha çok ihtiyacı vardır. Kendine olan saygısını kaybetmiş olduğu için onu tekrar işe alır. Tony'nin asıl düşüşü şimdi başlamıştır. Tony her gün biraz daha alçalırken, uşağın hakimiyeti güçlenerek artar. Uşağın yükselişi de asıl şimdi başlamıştır.

Temaları

Filmde işlenen temalardan en belirgin olanı o tarihlerde İngiltere'de önemli bir sosyal sorun olarak görülen kast (sınıf) sisteminin eleştirisidir. Üst sınıftan bir aristokratla, alt sınıftan bir uşak ('uşak' sözcüğü burada pejoratif (küçümseyici) anlamıyla kullanılmamıştır, 'uşaklık' İngiltere'de kurumlaşmış bir meslektir ve popüler kültürde de geniş bir yer tutar) arasındaki sınıfsal ilişkiler irdelenirken 'hükmeden' ve 'itaat eden'in (efendi ile hizmetkârın) rolleri değiştiği zaman olabilecekler üzerine fikir yürütülmüştür. Bu açıdan film hükmetme ve itaat üzerine bir alegorik kara komedi olarak da okunabilir.

Çevrildiği yıl bazı eleştirmenler tarafından eşcinsel altmetinler içerdiği gerekçesiyle rahatsız edici bulunduysa da filmde eşcinsellik tek bir sahnede o da çok üstü kapalı olarak ima edilir: Tony'nin yatağının başucundaki duvarda vücut geliştirme dergilerinden kesilmiş bir erkeğe ait poster asılı durur. Bunun dışında Tony ve Barrett arasında bir eşcinsel ilişki olduğuna dair ipucu yoktur. Tony'nin Barrett'e olan bağımlılığı başlarda karının kocaya bağımlılığı gibi dursa da sonradan daha çok bir çocuğun annesine bağımlılığı gibi bir hale gelir.[3][4]

Dirk Bogarde senaryoda böyle bir altmetin olduğunu sezmiş olsaydı filmde oynamayı reddedebilirdi. Çünkü iki yıl önce 1961'de Basil Dearden’ın yönettiği Victim (Kurban) filminde oynadığı eşcinsel avukat Melville Farr rolüyle, önceden yakalamış olduğu “idol” imajını gölgelemişti. Bogarde, Barrett rolüyle kaybettiğini düşündüğü bu imajı tekrar geri kazanmak istiyordu.[5]

Oyuncu kadrosu

Wendy Craig ve Dirk Bogarde filmin bir sahnesinde.
Oyuncu Rolü
Dirk BogardeHugo Barrett
Sarah MilesVera
Wendy CraigSusan
James FoxTony
Catherine LaceyLady Mounset
Richard VernonLord Mounset
Ann FirbankSosyete Kadını
Doris KnoxYaşlı Kadın
Patrick MageePiskopos
Jill MelfordGenç Kadın
Alun OwenPapaz Yardımcısı
Harold PinterSosyete Adamı
Derek TansleyBaş Garson
Brian PhelanPubdaki Adam
Hazel TerryYatak odasındaki kadın

Film hakkında notlar

  • Çekimler sırasında yönetmen Joseph Losey hastalanıp hastaneye kaldırıldığında filmin yönetimini 2 haftalığına başrol oyuncusu Dirk Bogarde üstlenmişti. Bogarde, Losey'in hastane yatağından telefonla günübirlik verdiği talimatlara uyarak çekimleri sürdürdü. Losey iyileşip sete döndüğünde Bogarde'ın çekmiş olduğu sahneleri beğenerek yeniden çekme gereği duymadı. Bu durum film ekibini oldukça rahatlatmıştı.[6]

Losey-Pinter işbirliği

Amerikalı yönetmen Joseph Losey ve İngiliz oyun yazarı Harold Pinter 1963'ten başlayarak birlikte çalışmaya başladılar ve bu işbirliğinden 3 önemli film ortaya çıktı ve üçü de çeşitli ödüller aldı. Bu işbirliğinin 1963'teki ilk filmi "The Servant" ın uyarlama senaryosu aynı zamanda Pinter'ın da ilk senaryosuydu. Her üçü de roman uyarlaması olan filmlerin ortak noktası İngiliz sınıf sistemini eleştiriyor olmalarıdır.

Yıl Film (özgün adı) Türkçe adı Oyuncular Ödül veya adaylık
1963The ServantGenç HizmetçilerDirk Bogarde, Sarah Miles, Wendy Craig, James Fox3 BAFTA ve Sant Jordi Ödülü aldı. Venedik'te Altın Aslan adaylığı
1967AccidentKaza GecesiDirk Bogarde, Stanley Baker, Michael YorkCannes'da "Jüri Büyük Ödülü", Sant Jordi Ödülü, BAFTA ve Altın Küre adaylıkları
1970The Go-BetweenArabulucuJulie Christie, Alan Bates, Michael RedgraveCannes'da Altın Palmiye ödülü, Sant Jordi Ödülü ve 4 BAFTA ödülü kazandı. Oscar, Altın Küre adaylıkları

Ödülleri

BAFTA Ödülleri

Kaynakça

  1. ^ Filim 70 Dergisi, 10 Mart 1970 tarihli 3. sayısı
  2. ^ "Joseph Losey/Collaboration with Harold Pinter" (İngilizce). en.wikipedia.org. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 
  3. ^ "The Servant/Plot Synopsis" (İngilizce). allmovie.com. 10 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 
  4. ^ "Pinter, Losey, and Bogarde Blow the Cover Off Servility" (İngilizce). epinions.com. 25 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 
  5. ^ "İki Usta, Üç Film: Harold Pinter ve Joseph Losey". hertaraf.net. 24 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 
  6. ^ "The Servant/trivia" (İngilizce). IMDb. 4 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haluk Bilginer</span> Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

Nihat Haluk Bilginer, Türk oyuncu ve yönetmendir.

<span class="mw-page-title-main">Harold Pinter</span> İngiliz oyun yazarı (1930-2008)

Harold Pinter, 2005 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İngiliz oyun yazarı, senarist, şair, tiyatro yönetmeni, aktör. İngiliz Tiyatrosunun 20. yüzyılın ikinci yarısındaki temsilcisi olarak görülür.

<span class="mw-page-title-main">Tobey Maguire</span> Amerikalı film yapımcısı ve sinema oyuncusu

Tobias Vincent Maguire, Amerikalı oyuncu ve film yapımcısı. Sam Raimi'nin Örümcek Adam üçlemesinde (2002-2007) baş karakteri canlandırdı ve daha sonra Örümcek Adam: Eve Dönüş Yok (2021) filminde rolünü tekrarladı.

<i>Geleceğe Dönüş</i>

Geleceğe Dönüş ; Robert Zemeckis'in yönetmenlik, Bob Gale'ın yardımcı senaristlik, Steven Spielberg'in yürütücü yapımcılık yaptığı, 1985 yapımı bilimkurgu, macera ve komedi türündeki filmdir. Başrollerinde Michael J. Fox'un Marty McFly, Christopher Lloyd'un Emmett Brown olarak yer aldığı filmde, Crispin Glover, Lea Thompson ve Thomas F. Wilson da yan rollerdedir. Geleceğe Dönüş'te, bir delikanlının kazara 1985 yılından 1955 yılına gitmesi konu edilir. Lisede okuyan anne ve babası ile tanışan genç, yanlışlıkla annesinin romantik ilgisini çeker. Anne ve babasının âşık olmasını engellediği için hatasını telafi edip 1985 yılına geri dönmek zorundadır.

<span class="mw-page-title-main">Tony Ödülleri</span> Amerikan tiyatro ödülü

Antoinette Perry Broadway Tiyatrosu'nda Mükemmellik Ödülü, daha yaygın adıyla Tony Ödülü, Broadway tiyatrosunda üstünlüğe verilen ödül. Ödüller American Theatre Wing ve Broadway League tarafından Midtown Manhattan’da her yıl sahiplerini bulmaktadır. Broadway yapımları ve performansları için dağıtılan ödüllerin yanı sıra, Amerika'daki bölgesel tiyatrolar için de bir ödül verilmektedir. Special Tony Award, Tony Honors for Excellence in Theatre ve Isabelle Stevenson Award gibi adaylıksız, özel ödüller de gerekli görülürse sahiplerini bulmaktadır. Ödül adını American Theatre Wing'in kurucu ortağı olan Antoinette "Tony" Perry'den almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Harold Lloyd</span> Amerikalı komedyen ve sinema oyuncusu (1893 – 1971)

Harold Clayton Lloyd Amerikalı oyuncu ve yönetmendir. Sessiz film döneminde ünlü olmuş ve pek çok başarılı komedi filmine imza atmıştır. Oyuncu Mildred Davis' in eşidir. Özellikle Safety Last! filmiyle ünlüdür.

<i>Windsorun Şen Kadınları</i>

Windsor'un Şen Kadınları, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türünde bir tiyatro oyunudur. Bu oyun ilk defa 1602'de basılmıştır ancak yazılışının 1597'den önce olduğu zannedilmektedir. Baş kahraman, Shakespeare'in IV. Henry oyunlarında bulunan, "şişman şövalye" Sir John Falstaff'tır. Bu oyun Shakespeare'in kendi yaşama çağı olan ve yeri olan I. Elizabeth çağının İngiltere orta sınıfının hayat sorunları ile ilgili olan tek oyunudur. Bu oyunun birkaç opera adaptasyonu yapılmıştır.

<i>Uzaktaki Köprü</i>

Uzaktaki Köprü veya Savaş Köprüleri, aynı isimli kitaptan uyarlanan 1977 yapımı film. Kitabın yazarı, Cornelius Ryan'dır. Film, II. Dünya Savaşı sırasındaki Market Garden Operasyonunu ve başarısızlık hikâyesini anlatır. Operasyonda Müttefik kuvvetlerin amacı Alman cephe hatlarını yararak, birçok köprüyü ele geçirmek ve işgal altındaki Hollanda üzerinden Ren Nehri'ni geçerek Nazi Almanyası'na girmektir. Filmin ismi İngiliz General Frederick Browning’in operasyonu duyunca İngiliz Mareşal Bernard Montgomery’ye yaptığı “Galiba bir köprü fazla hesaplanmış” yorumundan gelmektedir.

<i>Milyoner</i> (film) 2008 yapımı İngiliz filmi

Milyoner, Danny Boyle'un yönetip Simon Beaufoy'un yazdığı 2008 Büyük Britanya yapımı Akademi ödüllü filmdir. Hint yazar ve diplomat Vikas Swarup'un Boeke Ödülü sahibi ve Commonwealth Yazarları Ödülü adayı Q and A adlı kitabından uyarlanan filmin başrollerinde Dev Patel, Anil Kapoor ve Saurabh Shukla yer alır. Filme oyuncu yönetmeni olarak başlayan Loveleen Tandan daha sonra yapım aşamasında yaptığı önemli katkılar nedeniyle yönetmen Danny Boyle tarafından filmin ortak yönetmeni olarak ilan edildi.

<i>Karanlıktan Gelen Adam</i>

Karanlıktan Gelen Adam 1971 İngiltere yapımı psikolojik gerilim, korku filmidir. Özgün adı The Nightcomers dır.

<span class="mw-page-title-main">Külkedisi (opera)</span>

Külkedisi Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş iki perdelik opera veya dramma giocosodir. Eserin librettosu, Fransız yazar Charles Perrault tarafından yazılmış Külkedisi masalından uyarlanarak Jacopo Ferretti yazılmıştır. Ancak eserin hazırlandığı sıralarda tiyatrolarda özel efektler çok sınırlı olduğu için, eser orijinal masalda bulunan fantezi peri sihirlerinden arındırılmış ve daha gerçekçi olarak sunulmuştur. Eserin prömiyeri 25 Ocak 1817'de Romada "Teatro Valle"de verilmiştir

<i>22 Numarada Cinayet</i> 1976 ABD yapımı komedi filmi

22 Numarada Cinayet, 1976 ABD yapımı komedi filmidir. Özgün adı Murder by Death olan film Türkiye'de televizyonlarda da defalarca gösterilmiştir.

<i>Dolores</i> (film, 1995) 1995 filmi

Dolores 1995 ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Dolores Claiborne olan film çevrildiği aynı yılda, 13 Ekim 1995 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rex Harrison</span>

Rex Harrison, Oscar ödüllü İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu.

<i>Brooklyn</i> (film)

Brooklyn, John Crowley tarafından yönetilen ve senaryosu Nick Hornby tarafından Colm Tóibín'in aynı adlı romanından uyarlanan 2015 İrlanda-Kanada-Birleşik Krallık yapımı tarihsel dram filmi. Filmde Saoirse Ronan, Emory Cohen, Domhnall Gleeson, Jim Broadbent ve Julie Walters oynamaktadır. 1952'de geçen film genç İrlandalı bir kadının Brooklyn'e yaptığı göçü konu ediniyor.

<i>Kaza Gecesi</i>

Kaza Gecesi, 1967 İngiltere yapımı psikolojik dramatik filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Mürebbiye</span>

Mürebbiye, bir çocuğun eğitim ve bakımıyla görevlendirilmiş kadın. Bir dadının aksine çocuğun fiziksel ihtiyaçlarını karşılamak yerine çocukları eğitmeye odaklanmaktadır. Görev alanı bebeklerden çok okul çağındaki çocuklardır. Mürebbiyeler genellikle öğrencilerinin konaklarında kalır ve ailenin bir ferdi olarak kabul edilir.

Altın Palmiye, Pietro Germi'nin Signore & Signori'sine, Claude Lelouch tarafından yönetilen Un homme et une femme ile birlikte gitti. Festival, Joseph Losey'in yönettiği Modesty Blaise ile açıldı ve Jerzy Kawalerowicz tarafından yönetilen Faraon ile kapandı.

<i>Saklambaç</i> (film, 2019) Matt Bettinelli-Olpin ve Tyler Gillett’nin yönettiği Amerikan filmi

Saklambaç Matt Bettinelli-Olpin ve Tyler Gillett tarafından yönetilen ve Guy Busick ve R. Christopher Murphy tarafından senaryosu yazılan 2019 Amerikan kara komedi korku filmi. Filmde Samara Weaving, Adam Brody, Mark O'Brien, Henry Czerny ve Andie MacDowell yer alıyor. Saklambaç, bir düğün gecesi ritüelinin bir parçası olarak eşinin ailesi tarafından avlanan yeni gelin Grace'i (Weaving) konu alıyor.

Günden Kalanlar Nobel ödüllü İngiliz yazar Kazuo Ishiguro'nun 1989 tarihli romanıdır. Romanın kahramanı Stevens, İngiltere'nin Oxford şehri yakınlarındaki Darlington Malikanesi'nde uzun yıllar hizmet vermiş bir uşaktır. 1956'da eski iş arkadaşını ziyaret etmek için bir geziye çıkar ve yol boyunca Darlington Malikanesi'nde 1920'li ve 1930'lu yıllarda geçen olayları hatırlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.