Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.
İnsansız hava aracı (İHA) veya dron, fiziksel olarak içinde insan bulunmayan bir tür uçan araçtır. Bazen helikopter anlamındaki dikuçar sözcüğünün insansız hava aracı anlamında kullanıldığı da görülmektedir. İHA'ların en önemli ve olmazsa olmaz bileşeni, yer tabanlı bir kontrolör ile uçak arasında bir iletişim sistemdir.
Lockheed Martin F-22 Raptor, Lockheed Martin kuruluşu tarafından, hava üstünlüğü odaklı, düşük radar izi ile yüksek görünmezlik sağlamaya yönelik üretilen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF) için geliştirilmiş tek koltuklu, çift motorlu, her türlü hava koşuluna uygun taktik savaş uçağıdır. USAF'ın Gelişmiş Taktik Avcı programının bir sonucu olarak, uçak bir hava üstünlüğü savaşçısı olarak tasarlanmış, ancak aynı zamanda kara saldırısı, elektronik harp ve sinyal istihbarat yeteneklerine de sahiptir. Ana yüklenici Lockheed Martin, F-22'nin gövde ve silah sistemlerinin çoğunu üretip son montajı gerçekleştirirken, Boeing kanatları, arka gövdeyi, aviyonik entegrasyonunu ve eğitim sistemlerini sağlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne (USAF) bağlı F-22 uçakları, Birleşik Devletler Küresel Saldırı Görev Gücü'nün (US-GSTF) önemli bileşenlerindendir.
Lockheed Martin F-35 Lightning II, hem hava üstünlük hem de saldırı görevlerini yerine getirmek ve savaştaki her amaç için farklı uçak geliştirmenin masraflı olmasından dolayı tek bir uçağın tüm görevleri yerine getirmesi amacıyla tasarlanan ve üretilen, 5. nesil, tek kişilik ve tek motorlu, tüm hava koşullarına uygun çok görevli bir Amerikan savaş uçağı ailesidir. Aynı zamanda elektronik harp ve istihbarat, gözetleme, hedef tespit ve keşif (ISTAR) yeteneklerini etkili bir şekilde sağlayabilir. Lockheed Martin, ana ortakları Northrop Grumman ve BAE Systems ile birlikte ana F-35 yüklenicisidir. Uçağın üç ana çeşidi vardır: geleneksel kalkış ve iniş modeli olan F-35A (CTOL), kısa kalkış ve dikey iniş özellikli olan F-35B (STOVL) ve gemiye konuşlu F-35C (CV/CATOBAR).
MiG-25 Rus Mikoyan Gurevich Tasarım Bürosu (OKB) tarafından geliştirilip üretilmiş üçüncü nesil bir avcı/ önleyici ve yüksek hızlı keşif uçağıdır. Prototip olarak ilk uçuşunu 1964 yılında gerçekleştiren Foxbat, sesten üç kat hızlı seyredebilme yeteneği, güçlü radar sistemi ve uzun menzilli havadan havaya füze donanımıyla zamanının Batılı gözlemcilerini oldukça endişelendirmiş, bu endişeler orta vadede ABD tarafından F-15 Eagle savaş uçağının geliştirilmesine giden zemini oluşturmuştur.
Hayalet uçak, radar sistemleri tarafından yakalanamayan ya da yakalanması çok güç olan uçaklara verilen resmî olmayan bir isimdir. Stealth teknolojisi'ne sahiptir.
Saab JAS 39 "Gripen" İsveç uzay ve havacılık şirketi Saab tarafından üretilen hafif tek motorlu çok maksatlı savaş uçağıdır. İsveç hava kuvvetlerindeki Saab 35 Draken ve 37 Viggen uçaklarının yerini alması için tasarlanmıştır. Uçak şu anda İsveç, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Güney Afrika ve Brezilya hava kuvvetlerinin hizmetindedir.
Northrop Grumman RQ-4 Global Hawk, Amerikan yapımı yüksek irtifa (HALE) insansız hava aracıdır. Silahsız olup keşif veya gözetleme maksatlı algılayıcılar ile donatılmıştır. Global Hawk ismi kabiliyetini ortaya koymak maksadı ile verilmiştir. Çünkü İHA; bir kıtadan kalkıp uydular vasıtası ile diğer bir kıtadan yönetilerek bir başka kıta üzerinde keşif yaptıktan sonra elde ettiği hava görüntülerini yine bir başka kıtaya aktarabilir.
Suhoy Su-57 Rusya Hava Kuvvetleri için Sukhoi tarafından geliştirilen 5.nesil savaş uçağıdır. Uçağın geliştirilmesindeki sorunlar nedeniyle seri üretim sürekli ertelenmektedir.
MQ-9 Reaper General Atomics Aeronautical Systems şirketi tarafından Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri, Amerika Birleşik Devletleri Donanması ve İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri için geliştirilmiş insansız hava aracıdır (İHA). MQ-9'un en önemli özelliği ilk vurucu İHA olmasıdır. MQ-9 Reaper UAV'nin turboprop motoru saatte 250 knot hız yapmasını ve 40.000 feet irtifaya çıkmasını sağlar. Ayrıca MQ-9 Reaper UAV'nin yaklaşık olarak uçuş süresi ise 20 saattir. Uçuş süresi taşıdığı faydalı yüke göre değişiklik gösterebilmektedir.
Aşağıda göreceğiniz liste dünya üzerinde üretilen İnsansız hava araçlarının ülkelere göre dağılımı göstermektedir. Liste yapılırken ilk görevleri ve ilk uçuş yılları gözönünde bulundurulmuştur.
General Atomics MQ-1 Predator Öncelikle Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından kullanılan insansız hava aracıdır. 1990'larda sadece gözlem ve ileri keşif için kullanılması planlanan MQ-1 Predator daha sonra yeni kameralar ve füzeler ile modifiye edilmiştir. 1995'ten bu döneme kadar Afganistan, Pakistan, Bosna, Sırbistan, Irak ve Yemen'de mücadele etmiştir.
Türk Hava Kuvvetleri, Türkiye'yi havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 3. kuvvettir. Türk Hava Kuvvetleri, barışta hava sahasını korumak ve gözetlemek, savaşta ise kara ve deniz kuvvetlerine destek olmak amacıyla kurulmuştur. Türk Hava Kuvvetleri'nin karargâhı Ankara'da bulunmaktadır. 2024 sayımlarına göre envanterinde 537 uçak ve 78 helikopter ile birlikte çok sayıda insansız hava aracı bulundurmaktadır. Avrupa ülkeleri arasında en kalabalık insansız hava aracı filosuna sahiptir. Göktürk-1 ve Göktürk-2 isimli uydular da hava kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır. Göktürk-3 ise geliştirme aşamasındadır.
Northrop Grumman Corporation bir Amerikan çok uluslu havacılık ve savunma teknoloji şirketidir. Yaklaşık 90 bin çalışanı ve 30 milyar doları aşan yıllık geliri ile dünyanın en büyük silah üreticileri ve askeri teknoloji sağlayıcılarından biridir. Firma, Amerika'nın en büyük şirketlerinin sıralandığı 2020 yılına ait Fortune 500 listesinde 96. sırada yer alır.
Boeing P-8 Poseidon, Boeing Defense, Space & Security tarafından geliştirilen ve üretilen ve sivil Boeing 737-800 yolcu uçağından türetilen bir Amerikan deniz devriye ve keşif uçağıdır. Amerika Birleşik Devletleri Donanması (USN) için geliştirilmiştir.
Lockheed Martin RQ-170 Sentinel, Lockheed Martin tarafından geliştirilen ve Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan insansız hava aracı.
Chengdu J-20, Chengdu Aircraft Industry Group tarafından geliştirilen beşinci nesil çift motorlu hayalet avcı uçağıdır. J-20, ilk uçuşunu 11 Ocak 2011 tarihinde gerçekleştirmiştir ve 2017 yılında hizmete girmiştir. J-20, F-22 ve F-35'ten sonra dünyanın üçüncü operasyonel beşinci nesil hayalet savaş uçağıdır.
Lockheed Martin FB-22, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için tasarlanmış bir bombardıman uçağıydı. Tasarımı F-22 Raptor'dan türetilmiştir. F-22 tasarımının uzatılmış, genişletilmiş ve kanatları yeniden tasarlanarak büyütülmüş, bu sayede daha fazla mühimmat taşıyabilen versiyonu olarak planlanmıştır. F-22 ile ortak parça ve sistem kullanımı sayesinde hem tasarım ve test sürecinin kısalması, hem maliyetin düşmesi hedeflenmiştir. F-22'nin taşıdığı 8 adet 250 pound (110 kg) bomba yerine FB-22 tasarımı 30-35 adet taşıyabilecekti. F-22'den farklı olarak FB-22 5,000 pound (2,300 kg) ağırlığa dek bombalar da taşıyabilecek şekilde tasarlanmıştı. Radara yakalanmayacak konfigürasyonda silah yükü 6.800 kg, normal konfigürasyonda ise 13.600 kg'dı. F-22'nin 970 km menziline kıyasla FB-22'nin menzilinin 2,600 km'den fazla olması planlanmıştı.
Kaman 22, İran İslam Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri tarafından geliştirilen ve 24 Şubat 2021'de tanıtılan bir geniş gövdeli silahlı insansız hava aracıdır.
General Atomics Havacılık Sistemleri A.Ş. (GA-ASI), askeri ve ticari uygulamaları için insansız hava araçları ve radar sistemleri tasarlayan ve üreten General Atomics'in askeri bir yüklenicisi ve yan kuruluşudur. Bir ABD şirketidir.
ABD