İçeriğe atla

Genepil

Genepil
Гэнэнпил Хатан (Moğolca)
ᠭᠡᠨᠡᠩᠫᠢᠯ ᠬᠠᠲᠤᠨ
Hüküm süresi1923–1924
Taç giymesi1923
Önce gelenTsendiin Dondogdulam
Sonra gelenKaldırıldı
Doğum1905
Tseyenpil, Dış Moğolistan
Ölüm1938 (32-33 yaşlarında)
Eş(ler)iLuvsandamba
Bogd Han
(e. 1923; ö. 1924)
HanedanBogd Hanedanı

Genepil Hatun (1905–1938) Moğolistan'ın son kraliçesi. Bogd Han ile evlenerek 1924'te bir yıldan az süre ile kraliçelik yapmıştır. Genepil, Moğolistan'daki Stalinist baskıların bir parçası olarak Mayıs 1938'de idam edilmiştir.[1][2][3][4][5][6]

Hayatı

1905 yılında Kuzey Moğolistan'da Tseyenpil'de doğmuştur. 1923'te Kraliçe Dondogdulam'ın ölümünden sonra, Genepil, kralın danışmanları tarafından 18 ila 20 yaşları arasındaki bir grup kadın arasından halefi olarak seçilmiştir. Seçildiği sırada Luvsandamba adında bir adamla evliydi. Monarşinin kaldırıldığı 17 Nisan 1924'teki ölümüne kadar Bogd Khan ile yaşamıştır. Moğol sarayından ayrılan Genepil ailesinin yanına dönmüştür. 1937 yılında Moğol Halk Cumhuriyeti hükûmeti, Genepil'i Japonya'nın yardımıyla bir ayaklanma çıkarmak ile suçladı. Tutuklandı ve 1938'de idam edildi.

Popüler kültürdeki yeri

Star Wars karakteri Padmé Amidala'nın kostüm tasarımı Kraliçe Genepil'den ilham alınarak tasarlanmıştır.[7]

Kaynakça

  1. ^ "Монголын сүүлчийн хатны нулимс". Эх түүхээ сурталчилна (Moğolca). 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  2. ^ "Last Queen of Mongolia". Tsem Rinpoche. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Weatherford, Jack (2011). The Secret History of the Mongol Queens: How the Daughters of Genghis Khan Rescued His Empire (İngilizce). Broadway Paperbacks. s. 87. ISBN 978-0-307-40716-0. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  4. ^ "Ж.Сүхбаатар: Би Богд хааны ач охин". ASSA (Moğolca). 30 Eylül 2016. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  5. ^ "Последняя хатан Богдо Гегена". asiarussia.ru (Rusça). 17 Mart 2018. 30 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  6. ^ "History Porn Teil LXXI: Geschichte in 28 Wahnsinns-Bildern". watson.ch (Almanca). 21 Mart 2019. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  7. ^ Juszczyk, Georgie (13 Şubat 2020). "The Secret History of Star Wars". MongolInk. ANU Mongolia Institute. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan</span> Doğu ve Orta Asyada yer alan karasal bir ülke, devlet

Moğolistan, Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3 milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir. Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Naymanlar</span> Moğolistanda yaşamış göçmen kabile

Nayman, Moğol İmparatorluğu kurulmadan önce Moğolistan'da yaşamış göçebe kabile. Kökenleri bilinmemekle birlikte Türk dilleri konuştukları için Türk halklarından olduğu tahmin edilmektedir. Bugünkü Kazakistan'ın kuzeydoğusu ile Moğolistan'ın batısında yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Subutay</span> Türk olduğu düşünülen Moğol kökenli Komutan

Subutay, Cengiz Han ve Ögeday'ın başlıca stratejisti olan Moğol generali. Subutay, insanlık tarihinin en büyük bitişik imparatorluğu olan Moğol İmparatorluğu'nun genişlemesinin bir parçası olarak tarihteki diğer tüm komutanlardan daha fazla bölgeyi fethettiği veya ele geçirdiği 20'den fazla seferi yönetti ve 65 meydan muharebesi kazandı. Zaferlerini genellikle sofistike stratejileri ve birbirinden yüzlerce kilometre uzakta hareket eden orduları rutin olarak koordine etmesi sayesinde kazandı. Subutay, kendisini Orta Asya'dan Rus bozkırlarına ve Avrupa'ya götüren seferlerinin coğrafi çeşitliliği ve başarısı ile tanınır. Subutay, birçok kişi tarafından Cengiz ve Ögeday Han'ın fetihlerinde etkili olan tarihteki en büyük askeri komutan olarak kabul edilmektedir.

Barlaslar, Barlas Boyu veya Barlas Aşireti Orta Asya'da bulunan Türk veya Türkleşmiş, Moğol göçebe konfederasyonu ve Büyük Timur İmparatorluğu'nun yönetici boyu.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Yuan Hanedanı</span>

Kuzey Yuan Hanedanı, Yuan Hanedanı'nın 1368 yılında Çin'den çıkartılarak günümüzdeki Moğolistan ve İç Moğolistan bölgelerine sürülmesi ile kurulan ve 17. yüzyılda Qing Hanedanı'nın kuruluşuna kadar varlığını sürdüren hanedan.

<span class="mw-page-title-main">1921 Moğol Devrimi</span>

1921 Moğol Devrimi, Moğolistan'da gerçekleşmiş komünist devrimdir. Devrim sonucunda Moğolistan Çin'den bağımsızlığını kazanarak Moğolistan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Höelin</span>

Höelin sonraları Cengiz Han olarak anılacak olan Temuçin'in annesi ve Moğol kabile şefi Yesügey'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan Demokratik Devrimi</span>

Moğolistan Demokratik Devrimi, 1990 yılında Moğolistan'da gerçekleşen demokratik barışçıl devrimdir. Devrim, sosyalist hükûmete karşı açlık grevleri ve protesto gösterileri ile başladı. Başkent Ulan Batur'un Sühbatur Meydanı'nda çoğunlukla gençler tarafından öncülük edilen protestolar kansız bir şekilde otoriter yönetimin istifasıyla sona erdi ve yeni bir anayasa oluşturuldu ve çok partili demokratik düzene geçildi.

Moğolistan Sivil Havacılık Makamı Moğolistanın sivil havacılık kurumudur. Merkez ofisi Ulaanbaatar'da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dış Moğolistan</span> Tarihî bölge

Dış Moğolistan, Qing Hanedanı döneminde günümüz Moğolistan devleti ile Rusya'ya bağlı Tuva Cumhuriyeti'ni kapsayan topraklar için kullanılan adlandırmaydı.

<span class="mw-page-title-main">Bogd Han Dağı</span> Dağ

Bogd Han Dağı, Moğolistan'ın başkenti Ulan Batur'un güneyinde yer alan bir dağdır.

<span class="mw-page-title-main">Tavan Bogd</span>

Tavan Bogd, Moğolistan'da Çin ve Rusya sınırında bulunan bir dağ masifidir. En yüksek zirvesi 4.374 metre yüksekliği ile Moğolistan'ın en yüksek noktası olan Hüyten Zirvesi'dir.

Kuçluk, Karahitaylar'ın son hükümdarı olan Batı Moğolistan'daki Nayman kabilesi üyesiydi. Naymanlar, Cengiz Han tarafından yenildikten sonra batıya doğru Karahitaylar'a kaçtı ve onlara danışman oldu. Daha sonra isyan ederek Karahitaylar'ın tahtını ele geçirdi. 1218 yılında Moğollar tarafından öldürüldü ve Karahitaylar Moğol İmparatorluğu'na katıldı.

Moğolistan devlet başkanı, Asya ülkesi Moğolistan'da 1911 bu yana ülkenin en üst makamında bulunan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Navaandorciyn Cadambaa</span> Moğol politikacı

Navaandorciyn Cadambaa, Moğol siyasetçi. Cadambaa, Asya ülkesi Moğolistan'da 1924 yılında bir günlüğüne devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan Halk Cumhuriyeti</span> 1924-1992 yılları arasında Doğu Asyada hüküm sürmüş sosyalist devlet.

Moğolistan Halk Cumhuriyeti (Moğolca: Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс, Bügd Nairamdakh Moğol Ard Uls, 1924 ile 1992 yıllar arasında Asya kıtasında bugünkü Moğolistan sınırları içerisinde egemen olan sosyalist devlet.

Tsagaan Has veya Dayar Mongol, 3.000 üyesi olduğu iddia edilen Moğol bir Neo-Nazi örgüttür. Diğer kaynaklar örgütün "1.000'den fazla üyesi" olduğunu iddia ediyor. Reuters'e göre 2013'te "sadece 100'den fazla üyesi" vardı. Moğol bir tarihçi olan Nyam Pyruv, 2009'da grubun aslında yalnızca düzinelerce üyesi olduğunu tahmin ediyordu. Örgütün seçim ortağı, 2008 Moğol yasama seçimlerinde yüzde 1 veya daha az oy aldı.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan tarihi</span>

Moğolistan coğrafyasında gerçekleşen olayların tarihidir. Cengiz Han tarafından Moğolların birleştirilmesi ile Moğollar Dünya'nın ikinci en büyük İmparatorluğunu kurdu. Rus ve Çin sömürgesinde kalan Moğol halkı 1911 yılında bağımsızlık kazandılar.

Chakirmaut Muharebesi, Cengiz Han'ın Moğol kabilelerini birleştirme girişimlerinin son muharebesiydi. Temuçin, Tayang Han ve oğlu Kuçluk ile rakibi Camuka komutasındaki Naymanlar tarafından yönetilen kabile koalisyonunun birleşik güçleriyle savaştı ve hepsini yendi. Tayang Han savaşta öldü, Kuçlug küçük bir kuvvetle kaçtı ve Camuka geri çekildi ancak daha sonra yakalanarak idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Moğol halkları</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Moğol halkları, Moğolca ve ilgili dilleri konuşan Kuzey Asya ve Doğu Asya'da yaşayan etnik gruplardır. Moğol halkları, Moğolistan, Çin'in İç Moğolistan bölgesi, Rusya'nın Buryatya ve Kalmukya bölgeleri gibi çeşitli coğrafyalarda bulunur. Ayrıca, diğer bazı Moğol halkları da Afganistan ve Pakistan'da yaşamaktadır.