Genelev
Genelev, randevuevi ya da argo tabirle kerhane, seks işçisi kişilerin ücret karşılığında cinsel ilişki kurdukları mekânlar topluluğudur.
Yasal statüsü
Bazı ülkelerde genelevler yasal olduğu gibi bazılarında da kanun dışı olup cezai sorumlulukları vardır. Yine bazı ülkelerde masaj salonları gibi yerlerin genelev olarak da kullanılmasına izin verilmiştir. Hollanda ve Güney Kore bunlara örnek verilebilir. Yine Türkiye'de genelevler polis koruması altında olup 18 yaş altı alınmamaktadır. Kadınların sağlık kontrolü düzenlidir. Genelev devletin denetimi altındadır ve ruhsatları vardır. Çalışan kadınlar işçi sıfatındadır.[1] Türkiye’de fuhuş yasaldır ve Türk Ceza Kanunu‘nun 5237 sayılı yasanın 227. maddesi tarafından düzenlenmiştir. Ancak, fuhuşa teşvik eden ve yolunu kolaylaştırana iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası uygulanır.[2]
Türkiye'de genelev tarihi
Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk yerleşik genelev 1812 yılında II. Mahmut döneminde açılmıştır. Resmi olarak ise 1884 yılında dönemin padişahı II. Abdülhamit'in kerhane yönetmeliği izniyle Galata ve Pera'ya açıldı.[3] 1906'da sadece Galata ve çevresinde faaliyet gösteren 100 civarında genelev tespit edilmiştir. Burada bulunan genelevler Cumhuriyetin ilanı'ndan sonra Zürafa Sokağı'na taşındı.
Daha sonraki süreçte genelevler Anadolu'ya da yayıldı. 1915 yılında ülke sınırlarındaki genelev sayısı 359'a ulaştı. Yine 1915 yılında kadınlara çalışma izni olarak bilinen vesika verilmeye başlandı.[4]
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara Hükümeti, genelev sayısını 110'a düşürdü. 1920 yılında İstanbul'da 2171 vesikalı hayat kadını vardı.[5]
1925 yılı itibarıyla hayat kadını sayısında azalmalar başladı. İstanbul'da 1926'da bu sayı 869, 1927'de ise 793'e kadar düştü.[6]
İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde bulunan Zürafa Sokağı, birçok genelevin bir arada bulunduğu Cumhuriyetin ilanından sonra kurulan 42 genelev bütünüdür. 2020 yılına kadar hizmet veren genelev, COVID-19 pandemisi'yle birlikte kapatılmış, 2022 yılında Beyoğlu Belediyesi tarafından yıkılmıştır[7]
1930'lu yıllarda Ankara Kalesi'nin altında bulunan Bentderesi bölgesinde Ankara Genelevi açıldı.[8] Yaklaşık 80 yıl boyunca 38 ev ile hizmette bulunan genelev[9], bölgenin sit alanı olduğu gerekçesiyle 2010-2012 yılları arasında kentsel dönüşüm projesi kapsamında kademeli olarak Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yıkıldı. Yıkımdan önce genelevde 173 kadın çalışmaktaydı. Belediye, yıkımdan sonra yeni bir yer tahsis etmediği için eleştirildi. Dönemin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ise, eleştiriler üzerine Kimse artık ısrarcı olmasın. O iş bitti, genelev tarihe karıştı. Bu ay içerisinde kalanları da yıkacağız cevabını verdi.[10]
İzmir'in Konak ilçesinde, Kemer Tren İstasyonu'nun yanında bulunan ve Tepecik Sosyal Tesisleri olarak isimlendirilen İzmir Genelevi[11], COVID-19 pandemisi nedeniyle hizmetlerine ara verdiyse de 2021 yılında tekrar açılmıştır.[12]
Ayrıca bakınız
- Seks işçisi
- Fuhuş
- Pezevenk
- Gey hamamı
- Soapland
Kaynakça
- ^ "Genel Kadınlar ve Genelevlerinin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü" (PDF). Mevzuat. 10 Mart 1961. 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
- ^ Barış Celep (Eylül 2022). "1940'LI YILLARDA İSTANBUL'DA FUHUŞ PROBLEMİ". Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
- ^ "10 yıl önce yıkılan genelevlerin altından tarih çıktı: Ankara Kalesi kazılarında Osmanlı dönemine ait bir hamam ve iki madalyon bulundu". Independent Türkçe. 24 Ocak 2023. 26 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
- Genelev Kadınlarında Elisa ile HIV Antikorlarının Araştırılması 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yirminci Yüzyılın Başlarında İstanbul’un Fuhuş Âleminde Yahudilerin Yeri 27 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.