İçeriğe atla

Genel Yahudi Emek Federasyonu

1905 Odessa Pogromu'ndan sonra Birlikçiler ölü "yoldaşları"yla fotoğraf çektiriyor.

Litvanya, Rusya ve Polonya Genel Yahudi Emek Federasyonu (Yidiş:אַרבעטער בּונד אין ליטע פוילין און רוסלאַנד‎, Algemeyner Yidişer Arbeter Bund in Lite, Poyln un Rusland, Rusça: Всеобщий еврейский рабочий союз в Литве, Польше и России), kısaca Bund (Yidiş: בונד, Rusça: Бунд), 7 Ekim 1897 yılında kurulmuş ve 1920'li yıllara kadar faaliyet göstermiştir.

Kuruluşu

İsmi "Genel Alman İşçiler Derneği"nden esinlenmiştir. Birliğin amacı Rus İmparatorluğu içindeki tüm Yahudileri bir Sosyalist Parti'de birleştirmek, Rus Sosyal Demokrat Hareketine destek vererek demokratik ve sosyalist Rusya'yı elde etmekti. Ayrıca Rusya'nın haricinde Yahudilerin büyük nüfusa sahip olduğu Polonya, Litvanya, Letonya, Belarus ve Ukrayna'da da örgütlenmişlerdi. Her zaman Yahudilerin Rusya'da legal bir statü elde etmesini istemişlerdir. Şu ana kadarki tüm Yahudi partileri arasında "Birlik" en örgütlü olanlardandır. 1901'de partiye Litvanya ismi eklendi. 1903-1904 periyodunda "Birlik" Çarist devletten epey baskı gördü. Haziran 1903 ve Temmuz 1904 arasında 4467 "Birlikçi" tutuklandı ve hapsedildi.

Rus Sosyal Demokrat Hareketinin Bir Parçası

"Birlik'e" sosyalist ve seküler perspektifini kazandıran şey Rusya'da yaşadıkları geleneksel Yahudi yaşam tarzının verdiği gerici niteliktir. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi kurulmadan önce, "Birlik" RSDİP kurucu kolektif üyelerinden olmuş ve 1 Mart 1898 yılında düzenlenen ilk kongreye katılmıştır. Sonraki beş yıl için, "Birlik" RSDİP içinde Yahudi işçilerin tek temsilcisi sayıldı. buna rağmen birçok Rus Sosyalist ve Yahudi nesil, özellikle de "Soluk Yerleşim"'in dışından pek çok kişi partiye katıldı.

RSDİP'in Brüksel ve Londra'da, Ağustos 1903'teki ikinci kongresine katılan Birliğin RSDİP içindeki özerk statüsü reddelidi. Rus Sosyal Demokrat Hareketi'ndeki ilk bölünmelerin zamanı gelmişti. Bu kongrede Birliğin beş temsilci Vladimir Kossowsky, Arhadi Kremer, Mihail Liber, Vladimir Medem ve Noah Portnoy'du.

Nisan 1906'da Stockholm'de düzenlenen dördüncü kongreyle formalite olarak Menşeviklerin desteğiyle tekrar partiye katılmıştı fakat parti ideolojik ve etnik hatlardan "kırık" kalmıştır. Birlik çoğunlukla partide Julius Martov tarafından yönetilen Menşevik tarafta yer aldı.

Ekim Devrimi

Birlikçiler Ekim Devrimi döneminde gösteri yapıyor
1917'de bir Birlik mitingi

Birlik Sovyetlerde (Konseylerde) Yahudileri temsil eden tek partiydi. Rusyadaki diğer sosyalist oluşumlar gibi Birlik'de Ekim Devrimi'ne sevindi ama devrimi Bolşevik olduğu için desteklemedi. Tıpkı Menşevik ve diğer Bolşevik olmayan partiler gibi Birlik'te tüm sosyal demokrat oluşumları Rus Kurucu Meclisinde toplanmaya çağırdı. Birliğin anahtar adamı Mihail Liber, Lenin tarafından bu davranış yüzünden kınandı. Rus İç Savaşı döneminde Beyazlar ve milliyetçilerin pogromlarıyla karşılaşınca Birlik Sovyet yönetimini tanımak zorunda kalır.

1917 yılındaki ayaklanmaların döneminde Mihail Liber Birliğin başkanı seçildi. Mayıs 1917'de Goldman, Erlich, Medem ve Jeremiah Weinsthein tarafından yeni bir merkez komite oluşturuldu. Merkez komite üyesi olan Medem Polonya'da olduğu için Sankt-Peterburg'a gidip merkez komite ile tanışamadı.

Mayıs 1918'de dört farklı büro[not 1] altmış kadar delegeyle Menşevik Parti Kongresinde temsil edildi.

Rus Devrimi dönemindeki politik değişimler Birlik içinde bölünmelere yol açtı. 1918 sonlarında şehirlerdeki Birlik şubeleri (Bobruysk, Ekaterinburg ve Odessa gibi) "Sol Kanat Birlik Grupları"'na dönüştü. Şubat 1919'da bu gruplar (Birliğin Ukrayna Kolu) Komünist Birlik (Kombund) ismini aldı ve kendini ayrı bir parti olarak tanıttı. Ukrayna Birliğinde figür olan Moisei Rafes Ukrayna Komünist Birliğinin lideri olmuştu. Komünist Birlik iç savaşta Bolşeviklerin tarafını tuttu.

Final Bölünme ve Gomel Konferansı

12-19 Nisan 1920'de, Gomel'de Rusya Birliği bir konferans düzenledi.[not 2] Kongrede parti Kombund (Komünist Birlik) ve Sosyal Demokrat Bund (Sosyal Demokrat Birlik) olarak ayrıldı.

Mirası

1921 yılında Komünist Bund kendini feshetti ve Komünist Parti'ye katıldı. 1930 yıllarında Büyük Temizlik sırasında Stalin, Mihail Liber'in de bulunduğu pek çok eski Komünist Bund üyesini infaz etmiştir. Polonyalı Birlikçiler aktivitelerini 1948 yılına kadar devam ettirmiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısında Birlik mirası "Uluslararası Yahudi Emek Birliği" tarafından dünya çapında temsil edilmiştir.

Dipnotlar

  1. ^ Moskova: Abramovich, Kuzey: Erlich, Batı: Goldshtein-Melamed, İşgal edilmiş topraklar: Aizenshtadt
  2. ^ 12. Birlik Konferansı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Komünist parti</span> işçi sınıfının önderliğinde üretim araçlarının mülkiyetinin kolektifleştirilmesini hedefleyen siyasi parti

Komünist parti, işçi sınıfının önderliğinde üretim araçlarının mülkiyetinin kolektifleştirilmesini hedefleyen ve tüm dünyada herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacı kadar ilkesi doğrultusunda sınıfsız, sınırsız ve sömürüsüz bir dünya kurmayı amaçlayan yasal veya yasa dışı olarak örgütlenen, silahlı kanadı da bulunabilen siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevikler</span> Lenin yanlısı grup

Bolşevikler,, Vladimir Lenin liderliğinde, 1903'teki Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi'nde Menşeviklerden ayrılan Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) aşırı sol fraksiyonuydu. Bolşevik parti 1917 Ekim Devrimi'nde Rusya'da iktidarı ele geçirdi ve daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi adını aldı. Leninist ve daha sonra Marksist-Leninist ilkelere dayanan ideoloji ve uygulamalar Bolşevizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Julius Martov</span> Menşevik Lider

Julius Martov,, Yahudi asıllı Rus Menşevik lider. Martov'un Vladimir Lenin ve Lev Troçki ile yakın bir dostluğu vardı. Troçki onu "Demokratik Sosyalizmin Hamlet'i" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi</span> 1898-1918 tarihleri arasında Rusyada faaliyet göstermiş sosyalist–marksist işçi partisi

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi, 1898'de kurulan, Rusya'nın ilk Marksist partisi. Daha sonra Bolşevik ve Menşevik olmak üzere ikiye bölünmüştür.

Mejrayontsi Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Moisey Uritski</span> suikast kurbanı Çeka şefi

Moisei Solomonoviç Uritski Rus Bolşevik lider. Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar kapsamında cinayet sonucu öldürülmüştür. Aynı gün Bolşeviklerin lideri Lenin de suikaste uğramış ve ağır yaralanmıştır. Bu saldırıların ardından Bolşevikler tarafından Kızıl Terör uygulamaları başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Kalinin</span> Bolşevik devrimci

Mihail İvanoviç Kalinin, 1919-1946 yılları arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olmuş Bolşevik devrimci. 1926 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Politbüro üyesi olmuştur. SBKP Genel Sekreteri Josef Stalin’in yakın çalışma arkadaşı ve "Eski Bolşevik"tir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 4. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) Dördüncü Kongresi İsveç'te, Stockholm şehrinde Nisan 1906'da toplandı. Kongrenin toplanma amacını ve toplantıdan çıkan sonuçları daha iyi anlayabilmek için, Kongre'nin hemen öncesindeki gelişmelere ve siyasi atmosfere bakmak gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 1. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) I. Kongresi Rus İmparatorluğu'nun Minsk şehrinde 1-3 Mart 1898 tarihinde, Rumyantsev isimli bir demiryolu işçisinin evinde, büyük bir gizlilik içinde yapıldı. Öncelikle, Kongrenin yapılmasına yol açan tarihsel gelişimelere kısaca göz atmak faydalı olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) II. Kongresi 30 Temmuz-23 Ağustos 1903 tarihinde Belçika'nın başkenti Brüksel'de başladı ve 6 Ağustos tarihine kadar burada devam etti. Belçika hükûmetine, Rusya Büyükelçiliği'nden yapılan baskılar neticesinde, Belçika polisi delegeleri zorla ülkeden çıkarttı. Londra'ya geçen delegeler, Kongre'yi bu şehirde tamamladılar. İlk kongrede kuruluşu ilan edilen Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne nihai şekli bu kongrede verildi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 3. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi III. Kongresi 25 Nisan-10 Mayıs 1905 tarihleri arasında Londra'da toplandı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) V. Kongresi, 13 Mayıs-1 Haziran 1907 tarihleri arasında Londra'da yapıldı. Kongre o ana dek, birleşmiş RSDİP'nin en geniş katılımlı kongresi idi. Kongrenin yapıldığı mekan olan ve Londra'nın Hackney bölgesinde bulunan Kardeşlik Kilisesi, birbirinden hararetli tartışmaların yapıldığı 25 oturuma tanıklık etti.

Himmet Partisi, Himmet Sosyal-Demokrat Müslüman Teşkilatı veya kısaca Himmet, Azerbaycan'ın ve tüm İslam Dünyasının ilk sosyal demokrat nitelikteki siyasi partisi. Sol kanadı 1920 yılında Bakü'deki komünist Adalet Fırkasıyla birleşerek, Azerbaycan Komünist Partisi'ni kurdu. Himmet Gazetesi adında yayın organları vardı.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik merkeziyetçilik</span> sosyalist partilerin uyguladığı liderlik yöntemi

Demokratik merkeziyetçilik, siyasi bir partide çeşitli kararların alınması amacıyla yapılan tartışmalar sırasında, her konunun herhangi kısıtlama olmaksızın tartışılabileceğini fakat çoğunlukça hemfikir olunan bir kararın alınmasından sonra bu kararın uygulanmasında birlik sağlanması gerektiğini savunan Marksist-Leninist ilkeyi ifade eden terimdir. Bu ilke, dünyadaki pek çok komünist partinin parti genel çizgisi olarak kabul görmüştür.

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Konferansı veya İlk Tüm-Rusya Konferansı, 3-8 Kasım 1906 tarihleri arasında Finlandiya'ya bağlı Tampere şehrinde toplanan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) ikinci konferansı.

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 4. Konferansı veya Üçüncü Tüm-Rusya Konferansı, 5-12 Kasım 1907 tarihleri arasında Finlandiya'ya bağlı Helsinki şehrinde toplanan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) dördüncü konferansı.

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Konferansı veya Dördüncü Tüm-Rusya Konferansı, 21-27 Aralık 1908 tarihleri arasında Londra'ya bağlı Paris şehrinde toplanan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) beşinci konferansı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.