İçeriğe atla

Genel Halk Kongresi (Yemen)

Genel Halk Kongresi (Libya) ile karıştırılmamalıdır.
Genel Halk Kongresi
المؤتمر الشعبي العام
KurucuAli Abdullah Salih
Parti Başkanı (tartışmalı)Abdurabbu Mansur el-Hadi (Hadi yanlısı fraksiyon)[1]
Sadık Emin Ebu Ras (Husi yanlısı fraksiyon)[1][2]
Ahmed Salih (Salih yanlısı fraksiyon)[1]
Parti SözcüsüAbdu el-Canadi
Kuruluş tarihi24 Ağustos 1982
MerkezSana'a
Gazete(ler)El-Motamar
İdeolojiYemen milliyetçiliği
Arap milliyetçiliği
Pan-Arabizm
Büyük çadır[3]
Siyasi pozisyonMerkez[4]
Vekiller Meclisi
170 / 301
İnternet sitesi
Yemen

Genel Halk Kongresi (GHK; Al-Mo'tamar Ash-Sha'abiy Al-'Aam) Yemen'de bir siyasi partidir. Partiye milliyetçi bir çizgi hakimdir ve resmi ideolojisi, Arap birliğini amaçlayan bir Arap milliyetçiliğidir . Yemen İç Savaşı sırasında, partinin kurucusu ve lideri Ali Abdullah Salih öldürülürken, GHK çatışmada farklı tarafları destekleyen üç gruba bölündü.

Tarih

Parti, 24 Ağustos 1982'de Kuzey Yemen'deki Sana'a'da Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih tarafından tüm siyasi çıkarları temsil etmeye çalışan bir şemsiye örgüt olarak kuruldu.[5] 1990'da Yemen'deki birleşmenin ardından Salih'in birleşmiş ülkenin cumhurbaşkanı olarak devam etmesi ile 1993 parlamento seçimlerinde 301 sandalyenin 123'ünü kazanarak ülkenin en büyük siyasi partisi oldu.[6] Yemen Sosyalist Partisi'nin boykotu ile sırasında 1997 seçimlerinde çoğunluğu (187) kazandı.

Salih, 1999'daki ilk doğrudan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yeniden cumhurbaşkanı seçildi ve parti, 301 sandalyenin 226'sını kazanarak 2003 parlamento seçimlerinde ezici bir zafer kazandı. Seçimlerin ardından çok sayıda bağımsız milletvekili de partiye katıldı. Salih, 2006'da yeniden cumhurbaşkanı seçildi. Yemen Devrimi sonucunda geri çekilmek zorunda kaldıktan sonra, partinin halefi olarak Abdurabbu Mansur el-Hadi seçildi. Salih sonraki iç savaşta ülke ve GHK üzerinde yeniden güç kazanmaya çalıştı. 2015 yılında GHK'nin büyük bir bölümünü toplayarak Husilerin yanında yer aldı ve partiyi Hadi ve Salih yanlısı fraksiyonlara ayırdı.

Salih, Husileri devirmeye çalışana kadar iki grup birbirleriyle savaş halindeydi. Ancak bu iktidarı ele geçirme çabası başarısız oldu ve eski başkan Salih ve parti genel sekreteri Arif el-Zoyka, 2017'nin sonlarında Sana'a Muharebesi'nde öldürüldü. Ali Abdullah Salih'in ölümünün ardından GHK, eski Salih takipçilerinin büyük bir kısmının Husilere bağlılık sözü vermesiyle daha da parçalandı. GHK'nin bu Husi yanlısı kısmı Sana'a'daki isyancı hükûmeti desteklemeye devam etti ve Sadık Emin Ebu Ras'ı yeni GHK başkanı olarak seçti. Husi yanlısı grubun bir üyesi: "Ali Abdullah Salih, Husiler tarafından öldürüldü. Onun yönünü takip eder ve Husilere direnirsek, Salih ile aynı sonla karşılaşacağız. Bu nedenle, en güçlü kuvveti desteklemeyi tercih ediyoruz." dedi.

Başka bir Salih sadık grubu Husiler'den kaçtı. Bu GHK fraksiyonu daha sonra Hadi ve Suudi Arabistan liderliğindeki uluslararası koalisyonla ittifak kursa da, tamamen ayrı kaldı ve yeni fiili lider olarak Ali Abdullah Salih'in oğlu Ahmed Salih'i seçti. Bu arada, eski cumhurbaşkanının yeğeni Tarık Salih, bu GHK fraksiyonu için yeni bir özel ordu düzenlemeye başladı.

Seçim tarihi

Cumhurbaşkanlığı seçimleri

SeçimParti adayı Oylar%Sonuç
1999 Ali Abdullah Salih3.584.399 % 96,2 SeçildiEvet
2006 4.149.673 % 77,2 SeçildiEvet
2012 Abdurabbu Mansur el-Hadi6.621.921 % 100 SeçildiEvet

Vekiller Meclisi seçimleri

SeçimParti lideriOylar%Koltuklar+/– Durum
1993 Ali Abdullah Salih640.523 % 28,7
123 / 301
artış 123 artış 1.
1997 1.175.343 % 43,1
187 / 301
artış 64 Sabit 1.
2003 3.429.888 % 58,0
226 / 301
artış 39 Sabit 1.

Kaynakça

  1. ^ a b c "Death of a leader: Where next for Yemen's GPC after murder of Saleh?". Middle East Eye. 23 Ocak 2018. 23 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021. 
  3. ^ Burrowes, Robert D. (2010). Historical Dictionary of Yemen. Rowman & Littlefield. s. 134. 
  4. ^ Burrowes, p111
  5. ^ Frank Tachau (1994) Political parties of the Middle East and North Africa, Greenwood Press, p633
  6. ^ The Dynamic of Democratisation – Political Parties in Yemen (PDF). Toennes Satz + Druck GmbH. 2003. ISBN 3-89892-159-X. 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yemen</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Yemen, resmî adıyla Yemen Cumhuriyeti, Orta Doğu'da yer alan bir ülke. Kuzeyinde Suudi Arabistan, kuzeydoğusunda Umman ile komşudur. Batısını Eritre ve Cibuti, güneybatısını Somali çevreler. Yemen; 555.000 km2 yüz ölçümüne sahiptir ve 1.200 km uzunluğunda sahil şeridiyle Arap Yarımadası'nın güney ucunda yer almaktadır. Güneyinde Hint Okyanusu'nun uzantısı Aden Körfezi, kuzeyinde Kızıldeniz, güneybatısında ise bu ikisini ayıran Babülmendep Boğazı bulunmaktadır. Yemen'in Umman Denizi ile Kızıldeniz'de en büyükleri Haniş ve Sokotra olmak üzere 200'e yakın adası bulunmaktadır. En büyük şehri ve başkenti San'a'dır. 2022 yılı itibarıyla Yemen'in nüfusunun yaklaşık 31 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Yemen; Arap Birliği, Birleşmiş Milletler, Bağlantısızlar Hareketi ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hak ve Özgürlükler Hareketi</span> Bulgaristanda bir siyasi parti

Hak ve Özgürlükler Hareketi, üyelerinin çoğunluğunu Bulgaristan Türklerinin oluşturduğu siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi parti</span> politik hayatın en önemli ögesi olan ve belli bir siyasi görüşü temsil eden siyasal örgüt

Siyasi parti, belirli bir ülkenin seçimlerinde yarışacak adayları koordine eden bir örgütlenmedir. Bir parti üyelerinin genellikle politika konusunda benzer fikirlere sahip olması yaygındır ve partiler belirli ideolojik veya politika hedeflerini destekleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Abdullah Salih</span> Yemenin eski cumhurbaşkanı

Ali Abdullah Salih, , Yemen Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olarak 2012 yılında kadar görev yapmıştır. Daha önce devlet başkanı görevine 1978'den 1990 yılına kadar Yemen Arap Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanı olarak görev yaptı. Yemen'in en uzun görevde kalan devlet başkanıdır. 2 Şubat 2011'de 2013 yılındaki seçimlerde yeniden aday olmayacağını açıkladı. Silahsız protestoculara karşı hükûmetin şiddetli yanıt vereceğini açıkladı. Partisinin milletvekilleri 23 Şubat 2011 tarihinde istifa etti. 10 Mart 2011'de Salih yasama ve yürütme yetkilerini ayırarak, yeni bir anayasa konusunda bir referandum yapacağını ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Abdurabbu Mansur el-Hadi</span> Yemen eski devlet başkanı

Abdurabbu Mansur el-Hadi, 27 Şubat 2012 - 7 Nisan 2022 tarihleri arası Yemen'in eski devlet başkanı. 3 Ekim 1994 yılında Yemen'in devlet başkanı Yardımcısı olmuştur. Yemen devlet başkanı Ali Abdullah Salih'in başkanlık sarayında bir saldırıda yaralanmasından sonra 2011 Yemen protestoları sırasında 4 Haziran 2011 günü Cumhurbaşkanı Vekili olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Demokrasisi için Birlik</span>

Fransız Demokrasisi için Birlik Fransa'da eski merkez siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de Husi Darbesi</span>

Yemen'de Husi Darbesi, 2014 yılının Eylül ayında başlayan çatışmalar sonrasında, 2015 yılının Ocak ayında başkent Sana'a'da hükûmetin ve cumhurbaşkanının istifa etmek zorunda kalmasıyla sonuçlanan çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Yemen Sosyalist Partisi</span> Yemende sosyalist bir siyasi parti

Yemen Sosyalist Partisi, Yemen'de sosyalist bir siyasi partidir. 1978 yılında kurulan parti Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin halefi olup 1990 yılında Yemen'in birleşmesine kadar Güney Yemen'de iktidar olmuştur. Başlangıçta Marksist-Leninist olan parti, günümüzde demokratik sosyalist muhalefet partisidir.

Litvanya Hristiyan Demokrat Partisi Litvanya'daki bir Hristiyan demokratik siyasi partisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Vekiller Meclisi (Yemen)</span> Yemen yasama organının alt meclisi

Vekiller Meclisi, Yemen Parlamentosu'nun alt meclisidir. Yasama gücünü üst meclis olan Şura Konseyi ile paylaşır. Vekiller Meclisinin, tek sandalyeli seçim bölgelerinde altı yıllık bir dönem için seçilen 301 üyesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Ümmet Partisi</span> Sudanda bir siyasi parti

Ulusal Ümmet Partisi Sudan'da ılımlı İslamcı merkezci bir siyasi partidir. 2020'ye kadar resmi olarak iki kez Sudan başbakanı olarak görev yapan ve her ikisinde de askeri darbelerle görevden alınan Sadık el-Mehdi tarafından yönetilmiştir. 2019 itibarıyla, Tümgeneral Fadullah Barameh Nasır partinin başkan vekilidir ve el-Mehdi'nin kızı Meryem el-Mehdi üç başkan yardımcısından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi</span> Yemende bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Yemen'deki bölgesel şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi</span> Yemende bir siyasi parti

Ulusal Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi Yemen'de bir siyasi partidir. Parti, Irak liderliğindeki Baas Partisi'nin Yemen bölgesel örgütüdür. Partinin Yemen'deki sekreteri Dr. Kasım Selim Said'dir. Abdulvahid Havaş sekreter yardımcısı olarak görev yapıyor. Parti, Al-Ehyaa Al-'Arabi gazetesini yayınlıyor.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Öncü Parti</span> Moritanyada bir siyasi parti

Ulusal Öncü Parti, Moritanya'da yasadışı bir siyasi partidir. Irak liderliğindeki Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Moritanya bölgesel şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu maddede, Yemen'de resmî olarak faaliyet gösteren siyasi partiler listelenmektedir. Yemen, Genel Halk Kongresi'nin (GHK) iktidara sahip olduğu baskın parti devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen cumhurbaşkanı</span> Yemen devlet başkanı

Yemen Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Yemen devlet başkanıdır. Yemen Anayasası'na göre, cumhurbaşkanı aynı zamanda Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanı ve Yemen Hükûmeti yürütme erkinin başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi</span> Yemenin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi, Yemen İç Savaşı'na "kapsamlı bir siyasi çözüm" bulmak amacıyla 7 Nisan 2022 tarihinde Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan ve Yemen'in uluslararası alanda tanınan hükûmetinin yürütme organıdır. Reşad el-Uleymi başkanlığındaki konseyin sekiz üyesi bulunuyor. Cumhurbaşkanı ve cumhurbaşkanı yardımcısının tüm yetkileri bu konseye devredilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmelik el-Husi</span>

Abdülmelik Bedruldin el-Husi veya Ebu Cibril, esas olarak Zeydi Müslümanlar'dan oluşan devrimci bir hareket olan Husi hareketi'nin lideri olarak görev yapan Yemenli bir politikacı ve dini liderdir. Kardeşleri Yahya ve Abdülkerim'in yanı sıra merhum kardeşleri Hüseyin, İbrahim ve Abdülhalik de grubun liderleridir. Abdülmelik Husi, Husiler'in Yemen'in kuzeyindeki Saada'yı Husiler'in ele geçirmesiyle başlayan Yemen İç Savaşı'nın önde gelen isimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Siyasi Konsey</span> Husi yürütme organı

Yüksek Siyasi Konsey, Yemen'i yönetmek üzere Husi hareketi ve Genel Halk Kongresi (GHK) tarafından oluşturulan ve büyük ölçüde tanınmayan bir yürütme organıdır. 28 Temmuz 2016'da kurulan ve dokuz üyeden oluşan başkanlık konseyinin başkanlığını 19 Nisan 2018'de bir insansız hava aracı saldırısı sonucu hayatını kaybedene kadar Salih Ali es-Sammad, başkan yardımcılığını ise Kasım Labozah yürütmüştür. Konseyin yönettiği bölge, 1990 yılında Güney Yemen ile birleşen eski Kuzey Yemen'in büyük bir kısmını kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Avad bin Mübarek</span> Yemenli siyasetçi

Ahmed Avad bin Mübarek, 5 Şubat 2024 tarihinden bu yana Yemen'in başbakanı olan Yemenli bir siyasetçidir. Aynı zamanda Yemen'in dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Daha önceleri Yemen'in Amerika Birleşik Devletleri büyükelçisi olarak görev yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.