İçeriğe atla

Gence Muharebesi (1046)

Kontrol Edilmiş
Gence Muharebesi
Bizans-Selçuklu savaşları
Tarih1046
Bölge
Gence yakınları
Sonuç Selçuklu zaferi[1][2][3][4]
Taraflar
Bizans İmparatorluğu
Kldekari Prensliği
Selçuklular
Komutanlar ve liderler
LiparitTuğrul
Kutalmış
İbrahim Yınal

Gence Muharebesi, 1046 yılında Liparit komutasında İmparator IX. Konstantinos tarafından Kafkasya'ya gönderilen bir Bizans ordusunun, Kutalmış komutasındaki Selçuklu ordusuna karşı savaşmasıdır.[1][2]

Bizans İmparatoru IX. Konstantinos, sınırlarını korumak ve bölgeyi istikrarsızlaştıran Selçuklu akınlarını durdurmak amacıyla Gürcü Kldekari Dükü IV. Liparit komutasındaki bir orduyu Kafkasya'ya gönderdi.[1][2] Karşılık olarak Tuğrul Bey, Kutalmış komutasında bir ordu gönderdi.[1][2]

Bizans ordusu, Liparit komutasındaki Divin'e doğru ilerledi.[2][3][5] İki ordu 1046'da Gence şehir surlarının önünde karşılaştı ve Bizanslılar Selçuklular tarafından ağır bir şekilde mağlup edildi.[1][2][3]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e The Islamic World in Ascendancy: From the Arab Conquests to the Siege of Vienna. Martin Sicker. Greenwood Publishing Group. 2000.
  2. ^ a b c d e f Ayşe Beyza ERCAN. "THE BYZANTINE EMPIRE IN THE KINGDOM OF GEORGIA’S FOREIGN POLICY IN THE 11th CENTURY 4 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 11:331-344.
  3. ^ a b c F. İnce, "SELÇUKLU-ERMENİ İLİŞKİLERİNDE MİLLET-İ SADIKA’NIN İZLERİ 5 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol. 5, no. 1, pp. 0-0, Mar. 2016
  4. ^ Turan, Osman., Ateş, Ahmed., Kafesoglu, Ibrahim., Kafesoğlu, İbrahim. A history of the Seljuks : İbrahim Kafesoğlu's interpretation and the resulting controversy. United States: Southern Illinois University Press, 1988.
  5. ^ Toksoy, A. (2020). Selçukluların Batı (İran) Harekâtı 7 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, - (68), 367-376 .

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alp Arslan</span> Büyük Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarı

Alp Arslan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. Doğum adı Muhammed bin Davud Çağrı'dır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çaka Bey</span> Türk amiral

Çaka Bey veya Çağa Bey, Selçuklu komutanı ve denizcisidir. 1071'deki Malazgirt Meydan Muharebesi'nin ardından Selçukluların Anadolu coğrafyasına yayıldıkları dönemde Smirni merkezli bağımsız bir beylik kurmuştur. Türk tarihinin ilk donanmasını oluşturduğu için tarihteki ilk Türk amirali olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Miryokefalon Muharebesi</span> Anadolu Selçukluları ile Bizans arasında yaşanmış savaş

Miryokefalon (Myriokephalon) Muharebesi Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan ile Bizans imparatoru I. Manuil arasında yapılan savaştır. Anadolu'da Türk hakimiyetinin kabul edildiği savaştır. Anadolu'nun tapusunun alındığı savaş olarak da bilinir. Savaşın yapıldığı yerin neresi olduğu konusunda günümüzde farklı il ve ilçe belediyeleri sempozyum, konferans, çalıştay düzenleyerek sahiplenmeye çalışmaktadır. Savaşın yapıldığı yer konusunda akademi camiasında çeşitli çalışmalar ortaya konmuş fakat tam olarak tespiti yapılamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Romen Diyojen</span> 1068–1071 yılları arasındaki Bizans imparatoru

IV. Romanos ya da yaygın Türkçe adıyla Romen Diyojen, 1068 ile 1071 arasında hüküm süren Bizans imparatoru. Anadolu'yu Türklere karşı savunmak için tahta çıkıp büyük bir ordu topladı ama Malazgirt Meydan Muharebesi'nde Alparslan'a karşı başarısız olunca tahttan indirildi ve Bizans tarafından gözlerine mil çekildi. Gözlerine mil çekme işlemi çok kötü yapıldığı için öldü.

<span class="mw-page-title-main">I. Süleyman Şah</span> Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Kutalmışoğlu Süleyman Şah veya kısaca Kutalmışoğlu, Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurucusudur. Selçuk Bey'in oğlu Arslan Yabgu'nun torunudur. Babası Kutalmış Bey'dir. Erhan Afyoncu'nun tespitlerine göre mezarı Halep Kapısı'ndadır. Kutalmışoğlu Süleyman Şah öldüğünde Caber Kalesi'ne defnedildiği yönündeki rivayetler doğru değildir. Zira Kutalmışoğlu öldürüldüğünde Caber Kalesi henüz Selçuklu Hanedanı tarafından ele geçirilmemişti.

Pasinler Muharebesi, Tuğrul Bey'in üvey kardeşi İbrahim Yınal Bey'in yaptığı Anadolu seferi sonunda Bizans İmparatorluğu ile müttefiki Gürcü Krallığı ve diğer müttefik ordulara karşı Bizanslıların "Kapteron" veya "Kapterou" adını verdikleri bir mevkide Bizanslılar ile Selçuklu orduları arasında yapılan bir meydan muharebesidir.

Kutalmış, , Türk hükümdar. Babası Arslan Yabgu'dur. Selçuklu sultanı Tuğrul Bey'in amcaoğludur. Kendisi sonradan Tuğrul Bey'e isyan etmiştir. Oğlu Kutalmışoğlu Süleyman Şah Anadolu Selçuklu Devleti'ni kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Konstans</span>

II. Konstans yahut "Sakallı(Pogonatos) Konstantine", 641 ile 668 arasında Bizans imparatoru olmuştur. 642'de Konsül olup tarihte Roma Konsülü unvanı verilen son Bizans imparatordur. Vaftiz ismi Herakleios idi ve imparatorluk yaparken resmî ismi Konstantinos idi. Konstans ismi bu imparatora verilen indirgen bir lakaptır. Bizans tarih yazmalarında bu lakap isim olarak kullanılmış ve modern tarihçiler tarafından da bu lakap isim olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Nikiforos</span>

III. Nikiforos Botaneiates, 1078 ile 1081 arasında Bizans imparatoru. Tanınmış bir general olarak tahtı bir darbe ile eline geçirmiş ve üç yıllık bir saltanattan sonra, bir başka darbe ile imparatorluktan indirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">IV. Konstantinos</span> Bizans imparatoru

IV. Konstantinos (Yunanca adi: Κωνσταντίνος Δ', Kōnstantinos IV, ; 668 – Eylül 685 döneminde Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">VII. Mihail</span>

VII. Mihail Dukas, Bizans imparatoru 1071-1078. VII. Mihail, X. Konstantinos Doukas ile Eudokia Makrembolitissa'nın büyük oğullarıdır. Malazgirt'deki yenilginin ardından Bizans İmparatorluğu'nun başına geçti. Tahta geçtiğinde artık Bizans en güçlü Hristiyan devleti olma vasfını yitirmiş ve bir çöküş dönemine girmişti. Hükümdarlığı sırasında enflasyon dolayısıyla Bizans parası değer kaybettiği için Parapinakēs, "dörtte-bir eksik" namı ile anılmıştır.

İbrahim Yınal Selçuklu ailesinden Türk beyi. Babası Yusuf Yınal, Selçuk Bey'in dört oğlundan biriydi. Selçuk Bey'in büyük oğlu Mikail Bey ölünce, Orta Asya'da yaygın olan leviratus geleneği uyarınca dul karısı, kardeşi Yusuf'la evlendirildi ve bu evlilikten İbrahim Yınal dünyaya geldi. Dolayısıyla İbrahim Yınal, Tuğrul ve Çağrı Beylerin anne tarafından kardeşi, baba tarafından kuzenidir.Lakabı Seyfüddevle’dir.Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ilk iki başkenti olan Nişabur ve Rey şehirleriyle beraber Hemedan gibi nice şehirlerin fatihidir. Dicle Nehri boyuna ilk akınları yapan komutandır.Anadolu'nun Türkleşmesi'nde büyük katkıları olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">X. Konstantinos</span> 1059dan 1067ye kadar Bizans İmparatoru

X. Konstantinos Dukas, 1059-1067 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">IX. Konstantinos</span>

IX. Konstantinos Monomakos (Yunanca: Κωνσταντίνος Θ΄ Μονομάχος 'Konstantinos Monomahos';, 1042-1055 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">II. Romanos</span> 959-963 yıllarındaki Bizans imparatoru

II. Romanos, 959-963 yılları arasında tahta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">IV. Bagrat</span> Eski bir Gürcü Kralı

IV. Bagrat, Bagrationi Hanedanı'nın bir üyesidir. 1027 ile 1072 yılları arası Gürcistan Krallığı yapmıştır. Uzun ve olaylı hükümdarlığında Gürcistan'ın hükümdarlığını Bizans İmparatorluğu ve Selçuklu Hanedanı'ndan korumak için çalışmıştır.

IV. Liparit, bazen III. Liparit olarak bilinir, 11. yüzyıl Gürcü general ve politik figürü. Gürcü Kralı IV. Bagrat'ın başlangıçta en değerli destekçisi sonra en tehlikeli düşmanı olmuştur. Liparit hanedanına mensuptu. Bu nedenle kalıtımsal olarak Kldekari ve Trialeti dükü oldu. Kral IV. Bagrat'ın küçüklüğünde Kartli eristavisi İvane Abazasdze ile birlikte Gürcistan'ın gerçek yöneticisiydi.

Peçenek isyanı, Peçeneklerin Bizans İmparatorluğu'na karşı 1049'dan 1053'e kadar süren bir ayaklanmasıdır. Çatışma, isyancılarla olumlu şartlar müzakere edilerek sona ermesine rağmen, Bizans ordusunun kötüleştiğini de göstermiştir. İsyancıları yenememesi, doğuda Selçuklu Türklerine ve batıda Normanlar'a karşı gelecekteki kayıpların habercisi oldu.

Vaspuragan Muharebesi, 1046'da Türklerin Vaspuragan'a baskın düzenlediği ve ardından valisini yenip; esir aldığı Selçuklu ve Bizans kuvvetleri arasında bir çarpışmadır.

Hielyon-Leimoheir Muharebesi, Bizanslılar tarafından büyük bir Selçuklu Türk ordusunun neredeyse tamamen yok edildiğini çatışmadır. Selçuklu ordusu, Küçük Asya'da Menderes Vadisi'nde Bizans topraklarına baskınlar düzenleyerek birçok şehri yağmalamıştı. Bizans kuvveti Türkleri bir nehir geçişinde pusuya düşürdü.