İçeriğe atla

Genceçay

Genceçay
Azerice: Gəncəçay
Konum
Ülke(ler) Azerbaycan
Genel bilgiler
KaynakMurovdağ sıradağları
AğızKura Nehri
Uzunluk99 km
Havza alanı752 km²
Debi4 m³/san

Genceçay veya Gence Nehri - Azerbaycan'da yer alan bir nehirdir. Küçük Kafkasya'dan doğar ve Kura Nehri'ne akar.[1]

Genel bilgiler

Genceçay, Küçük Kafkasya'nın Murovdağ sıradağlarının kuzey yamacından akmaya başlar. Nehrin ağzı 2814 m yükseklikte yer almaktadır. Genceçay, Kura halicinin 720 km yukarısında nehre bağlanmaktadır. Genceçay'ın uzunluğu 99 km, havza alanı 752 km2'dir. Nehrin 9 kolundan 5'i sağ kol ve 4'ü sol koldur.[2][3]

Havza, güneydeki bol yağışlı dağ çayırlarından kuzeydeki düşük yağışlı kuru ve yarı çöl steplerine kadar uzanır.[3] Nehir havzası geniştir ve güneyden kuzeye doğru uzanmaktadır. Bu yan yanadır Tartarchay Nehri Murovdag Range boyunca, Goshgarchay batıda Nehri Havzası ve Kurekchay doğuda Nehri Havzası. Nehir havzasının ortalama genişliği 7.6 km, ortalama yüksekliği 119 m'dir. Nehrin toplam akışı 2744 m, nehrin ortalama eğimi% 27,7, nehir ağının yoğunluğu 0,64 km / km 2'dir.[2]

Genceçay, bahar akış rejiminde yer alan kaynak nehirleri grubunda yer almaktadır. Kuraklık genellikle Mart'tan Haziran'a kadar sürer. Kuraklık evresinin ortalama süresi 137-150 gündür. Akış zenginliği başlangıcı döneminin ortalama tarih Gedamış için 17 Mart, Zurnabad için 9 Mart, Alahançallı ve 20 Mart, genel olarak ise 4-6 Ağustos arasında olarak görülür. Gence Nehri'nin bir kolu olan Zivlançay 133 gün boyunca kurak kalır. Ortalama başlangıç tarihi 17 Mart ve bitiş tarihi 28 Temmuz'dur. Nehrin sol kolu olan Dastafurçay'da 131 günlük kuraklık görülür, kuraklık aşamasının ortalama başlangıcı 6 Mart ve bitiş tarihi 15 Temmuzdur.[2]

Genceçay'ın kaynakları arasında kar suyu %32 ve yeraltı suyu %44 ile en yüksek oranlara sahiptir. İlkbahar yağışları sırasında yıllık akışın %60'ından fazlası görülür. Kısa süreli taşkınlar Ağustos, Ekim ve bazen Kasım aylarında meydana gelir. Ana nehir ve kolları üzerinde 5 hidrometrik nokta vardır.[2]

Genceçay'ın kolları

Nehrin adı Kıyıdan katılan Kaynaktan uzaklık, km Uzunluk, km Havza, km 2
Zincirliçay sol 91 11 29
Danagıransu sağ 85 9 14
Zivlençay sağ 75 15 48
Gochazçay sağ 72 7 14
Çimkirçay sağ 69 6 10
Dastafurçay sol 66 28 69
Madyunçay sağ 59 6 12
Daramirzaçay sol 56 12 46
Hanbulaqk sol 53 13 25

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ gsaz.az. "Azərbaycan çayları" (Azerice). 18 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020. 
  2. ^ a b c d Məmmədov, Maqbet (202). Azərbaycan Hidroqrafiyası (PDF). Bakı: Təhsil. s. 49-50. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  3. ^ a b Gəncəçay hövzəsi üçün Pilot Çay Hövzəsinin İdarəçiliyi Planı, Azərbaycan (PDF). 2011. s. 11. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

İlgili Araştırma Makaleleri

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Nehri</span> Türkiyenin Karadeniz bölgesinde bir ırmak

Sakarya Nehri Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye'nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu'nun ise en büyük akarsuyudur. Nehir, ismini Yunan Mitolojisi'ndeki nehir tanrısı Sangarius'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gediz Nehri</span> Türkiyede bir nehir

Gediz Nehri, Anadolu'dan Ege Denizi'ne dökülen Büyük Menderes Nehri'nden sonra ikinci büyük akarsudur.

<span class="mw-page-title-main">Tuna</span>

Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Menderes</span>

Büyük Menderes, Batı Anadolu'nun en büyük nehridir ve Menderes Havzası'nın ana sulama kaynağıdır. Kufi Suyu ve Banaz Çayı kollarının birleşmesiyle oluşur ve Ege Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 548 km'dir. Büyük Menderes ovası bataklıkları kurutulduktan sonra Türkiye'nin en verimli alanlarından birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aras</span> Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan ve İrandan geçerek Hazar Denizine akan nehir

Aras Nehri, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde doğup, Kura Nehri ile birleşerek Hazar Denizi’de dökülen bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilırmak</span> Karadeniz Bölgesinde nehir

Yeşilırmak, eskiden İris, Sivas'ın kuzeydoğusundaki Suşehri ilçesi sınırları içindeki Kösedağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen nehir. Hititler döneminde önemli bir nehir olan Yeşilırmak, Kumeşmaha olarak isimlendirilmiştir. Daha sonrasında, antik dönemde kendisine verilen ad ise İris'ti.

<span class="mw-page-title-main">Ural Nehri</span>

Ural Nehri veya Yayık Nehri, Rusya ve Kazakistan topraklarından geçen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Seyhun</span> Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kazakistandan geçen bir akarsu

Seyhun veya Siriderya, Orta Asya'da bir nehirdir. Ceyhun nehri ile birlikte tarihi Maveraünnehir bölgesini oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">İşim Nehri</span> nehri

İşim Nehri Kazakistan ve Rusya içinden akan nehirdir. İrtiş Nehri'nin koludur.

<span class="mw-page-title-main">Tobol Nehri</span> Rusya ve Kazakistandan geçen bir nehir

Tobol Kazakistan ve Rusya topraklarında bulunan, İrtiş nehrinin sol kolu olan nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Ağstafaçay</span>

Ağstafaçay - Kura ün sağ koludur. Esasen Ermenistandan ve Azerbaycan'in Qazax ve Ağstafa bölgelerinin üzerinden geçmektedir. Uzunluğu 133 km, havza alanı 2500 km2 dir. Başlangıcını Küçük Kafkasya'nın kuzey-doğu bölümünde, Pembek sıra dağlarından alır. Akımıyla yeraltı (45%), kar (35%) ve yağış (20%) sularından oluşur. Yaz mevsiminde kar ve yağmur suları nehirde taşkınlar meydana getirir.

<span class="mw-page-title-main">Arpaçay (akarsu)</span> Ermenistan ve Türkiyede bir nehir

Arpaçay veya Ahuryan Türkiye-Ermenistan sınırını oluşturan, Çıldır Gölünden doğan, Aras nehrinin önemli kolu olan akarsu. Toplam 186 km uzunlukta ve 9.500 km² yağış havzasına sahiptir. Türkiye tarafında 5.437 km² büyüklüğündeki alanın sularını boşaltır. Karahan, Telek Suyu ve Kars Çayı önemli kollarıdır. Debisi 39.412 m³/sn'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zerefşan</span>

Zerefşan Nehri, Orta Asya'da bulunan önemli bir nehirdir. Doğu Türkistan (Pamirlerde) sıradağlarının doğusundan kaynak alan Zerefşan nehri Özbekistan ve Tacikistan boyunca 877 km akarak Türkmenistan'ın Türkmenabad şehri yakınlarında çöl kıyısında kaybolur. Çok sayıda Özbek şehri bu nehrin havzasına dahilinde uzanmaktadır.

Çoruh Havzası, kuzeydoğu Türkiye ve Gürcistan topraklarında bulunan Çoruh Nehri'nin havzası. Büyüklüğü 19.654 km2, yıllık ortalama yağışı 540 mm'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zay Nehri</span>

Zay Nehri ya da Zey Nehri Rusya'daki Kama Nehrinin Tataristan'da bulunan sol taraflı kollarından biridir. 219 km uzunluğundaki nehrin havzası 5.020 kilometrekare (1.940 sq mi) alan kaplar. Tataristan'ın Leninogorsky Rayonu'ndaki Mihaylovka'da başlayan nehir, Tübenkama'nın 7 km güneybatısında Kama Nehri'yle birleşir.

Vileş Vileşçay olarak da adlandırılan bir Azerbaycan nehridir. Güneydoğu Azerbaycan'dan Hazar Denizi'ne akar ve ülkenin en büyük nehirlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Alamüdün Nehri</span> Kırgızistanda bir ırmak

Alamüdün ya da Alamedin, Kuzey Kırgızistan'daki Çu Nehri'nin sol koludur.

<span class="mw-page-title-main">Sinyaya (Lena)</span>

Sinyaya nehri, Saha Cumhuriyeti, Doğu Sibirya 'da bir nehirdir. Sinyaya nehri, Lena nehrinin sol kollarından biridir. Uzunluğu 597 kilometre (371 mi) dir ve drenaj havzasının büyüklük miktarı 30.900 kilometrekare (11.900 sq mi) dir.

<span class="mw-page-title-main">Girdımançay</span>

Girdımançay, Azerbaycan'da bir nehirdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.