İçeriğe atla

Genç Balkan Matematik Olimpiyatı

Genç Balkan Matematik Olimpiyatı, Balkan ülkelerinde düzenlenen bölgesel bir bilim olimpiyatıdır. Yarışma, matematik dalında yapılır. Her yıl 23 - 30 Haziran tarihleri arasında düzenlenmektedir.[1][2] Yarışmaya Türkiye'den katılmak için TÜBİTAK'ın yapmış olduğu Ulusal Matematik Olimpiyatında madalya kazanmak ve sonrasında yapılan Takım Seçme Sınavını geçerek Ulusal Takıma girmek gereklidir.[3]

Tarihi

Yarışma 1997 yılında başlatılmıştır. Türkiye ise Genç Balkan Matematik Olimpiyatı Yönetmeliği 9 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.nin 5. maddesi gereği yarışmaya başladıktan bir yıl sonra (1998) katılmaya başlamıştır.[1] Ayrıca Türkiye 2003 ve 2013 yıllarında yarışmaya ev sahipliği yapmıştır. Sonraki ev sahipliğini ise 2024 yılında yapacaktır.[4]

Katılımcı ülkeler

Yarışma 2022 yılında 11 ülkenin katılımıyla yapılmaktadır. Ayrıca 8 tane de konuk ülke vardır. Hangi ülkelerin katılım gösterdiği aşağıdaki tabloda verilmiştir.[5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23]

Üye ülkeler Konuk ülkeler

Kurallar

Genç Balkan Matematik Olimpiyatı Yönergesine göre genel yarışma kuralları aşağıdaki gibidir.[2]

  • Resmî dil İngilizcedir.
  • 23-30 Haziran aralarında düzenlenir.
  • Dini bayramların yarışmaya aksaklık vermesi yasaktır.
  • Yarışma sadece üye ülkelerin birinde düzenlenebilir ve sadece üye ülkeler katılım gösterebilir.
  • Yeni üye ülke; yarışmaya katılımından en az 1 yıl önce jüri tarafından üyeliği oybirliğiyle onaylanmalıdır.
  • Her üye, n üye sayısı ülke olmak üzere, her n yılda bir yarışma düzenlemek durumundadır.
  • Her ülkeden 6+2 kişi gelebilir.
  • 6 öğrencinin yarışma tarihlerinde 15,5 yaşını doldurmamış olmaları gerekiyor.
  • En fazla 2 adet öğretmenin öğrencilere eşlik etmesi gerekiyor.
  • Yarışma 6 takvim gününü geçemez.
  • Her yarışma 1 günde 1 adet yapılır ve sınav süresi 4,5 saat olarak belirlenmiştir.
  • Sınavda her biri 10 puan olmak üzere 4 adet problem bulunur.
  • Yarışma soru konuları Geometri, Cebir, Sayılar teorisi, Kombinatorik ve Temel Problemlerdir.
  • Yarışmacılar kağıtlara istediği dilde çözüm ve ispat yazabilirler.
  • Çözüm ve ispatlar sadece Organizasyon Komitesi tarafından temin edilen kağıtlara yapılabilir.
  • Her yarışmacı birbirinden bağımsızdır.
  • Yarışmacı, yarışmaya dışarıdan yazı ve mekanik çizim aracı dışında bir araç sokarsa diskalifiye edilebilir.
  • Yarışmacıların 2/3'ü ödül alacaktır.
  • Verilecek ödüller birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödülüdür.
  • Değerli ve zarif çözüm ve ispatlar için farklı ödüller verilebilir.
  • Ödül alamayan ama en az 1 soruda tam puan alan kişilere Mansiyon Belgesi verilir.
  • Birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödüller 1:2:3'e yakın bir oranda dağıtılacaktır.
  • Tüm öğrenci yarışmacılara, liderlere, lider yardımcılarına ve koordinatörlere katılım belgesi verilecektir.

Kaynakça

  1. ^ a b "JBMO Regulations of the Junior Balkan Mathematical Olympiad" (PDF). Mathematical Society of SouthEastern Europe. 30 Mart 2019. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  2. ^ a b "JUNIOR BALKAN MATHEMATICAL OLYMPIAD REGULATIONS". Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  3. ^ "Ulusal Bilim Olimpiyatları". Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  4. ^ "The planning of the JBMO competition". Mathematical Society of SouthEastern Europe. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  5. ^ "Albania". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  6. ^ "Bosnia and Herzegovina". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  7. ^ "Bulgaria". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  8. ^ "Cyprus". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  9. ^ "Greece". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  10. ^ "Moldova". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  11. ^ "Montenegro". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  12. ^ "North Macedonia". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  13. ^ "Romania". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  14. ^ "Serbia". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  15. ^ "Turkey". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  16. ^ "Azerbaijan". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  17. ^ "Bosnia and Herzegovina B". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  18. ^ "Croatia". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  19. ^ "France". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  20. ^ "Kazakhstan". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  21. ^ "Kyrgyzstan". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  22. ^ "Saudi Arabia". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  23. ^ "Tajikistan". Mathematical Society of Sarajevo Canton. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

Ulusal Bilim Olimpiyatları, TÜBİTAK'ın Türkiye'de düzenlediği 2 aşamadan oluşan sınavlardır. Her yıl astronomi-astrofizik, matematik, fizik, kimya, biyoloji, bilgisayar, ortaokul matematik ve ortaokul bilgisayar dallarında Bilim Olimpiyatları'nı düzenlemektedir. 1. aşamayı geçenler yapılan 2. aşama sınavına girerler. Bu sınavda başarılı olan öğrencilere 4 altın, 8 gümüş ve 12 bronz olarak madalya verilir. Aynı zamanda sınavda başarılı görülen öğrenciler, takım seçme sınavına çağrılır ve bu aşamanın sonunda 6 branşta ulusal takım seçilir. Bu öğrenciler Türkiye'yi dünyada Uluslararası Bilim Olimpiyatları ve Bölgesel Bilim Olimpiyatları'nda temsil eder.

İspanyol Engizisyonuyla başlayıp Holokost'la neredeyse yok olmaya yüz tutan, II.Dünya Savaşı ve Yugoslav savaşlarını atlatan Bosna-Hersek'teki Yahudilerin zengin bir tarihi vardır.

<span class="mw-page-title-main">George William Hill</span>

George William Hill, Amerikalı astronom ve matematikçi. Bağımsız ve büyük ölçüde bilim camiasından izole bir şekilde çalışarak gök mekaniğine ve adi diferansiyel denklemler teorisine önemli katkılarda bulunmuştur. Çalışmalarının önemi 1905 yılında Henri Poincaré tarafından açıkça kabul edilmiştir. Hill 1909 yılında matematiksel astronomi alanındaki araştırmaları nedeniyle Royal Society'nin Copley Madalyası ile ödüllendirildi. Hill küresi ile birlikte Hill diferansiyel denklemi ile tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hilbert problemleri</span>

Hilbert problemleri Alman matematikçi David Hilbert tarafından 1900 yılında yayınlanan 23 problemden oluşur. O zamanlar problemlerden hiçbiri çözülemedi ve 20. yüzyıl matematikçileri üzerinde oldukça etkili oldu. Hilbert problemlerinin 10 tanesini Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nin 8 Ağustos'ta Paris Üniversitesi'teki kongresinde sundu. Problemlerin tam listesi daha sonra 1902'de Mary Frances Winston Newson tarafından İngilizce olarak Bulletin of the American Mathematical Society'de yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Türkleri</span>

Bosna-Hersek Türkleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun Bosna Krallığı'nı 1463 yılındaki fethiyle birlikte bölgeye yerleşen, Balkan Savaşları'na dek bölgede önemli nüfusa sahip etnik gruplardan biri olmuştur. 1900'lerden başlayarak bölgede yaşayan diğer Müslüman halklarla birlikte Türklerin çoğunluğu da yurtlarını terk ederek Türkiye'ye göç etmiştir. Bosna Hersek'te yapılan 1991 tarihli nüfus sayımına göre ülkede yaşayan 267 Türk'ün varlığı saptanmıştır. Günümüzdeki sayı 1200 olarak tescillenmiştir.

Bosna-Hersek, İsveç'in başkenti Stockholm'da yapılan 2016 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. Bulgaristan'ın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Radio-televizija Bosne i Hercegovine (BHRT) tarafından düzenlenen Görevlendirme doğrultusunda Stockholm'de Bosna-Hersek'i temsil eden kişi belirlenmiştir. Bosna-Hersek'i Ana Rucner, Dalal Midhat-Talakić ve Deen, "Ljubav je" adlı şarkıyla temsil etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Julia Robinson</span> Amerikalı matematikçi (1919 – 1985)

Julia Hall Bowman Robinson, hesaplanabilirlik teorisi ve hesaplama karmaşıklığı teorisi alanlarına -özellikle karar problemlerine olan katkılarından ötürü tanınan Amerikalı bir matematikçiydi. Hilbert'in 10. problemi üzerine çalışması nihai çözümünde çok önemli bir rol oynadı. Robinson bir 1983 MacArthur Üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Matematik Olimpiyatı</span>

Uluslararası Matematik Olimpiyatı (IMO), lise öğrencilerinin yarıştığı matematik olimpiyatıdır. Uluslararası Bilim Olimpiyatları'nın en eski dalıdır. İlk olarak 1959'da Romanya'da düzenlenen olimpiyat, o günden beri Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi nedeniyle sadece 1980 yılında yapılmamıştır. Dünya nüfusunun %90'ından fazlasını oluşturan 100'den fazla ülkenin katıldığı olimpiyatlarda, ülkeler altı öğrenci, bir takım lideri, bir yardımcı lider ve gözlemcilerden oluşan bir takım gönderir.

Bosna-Hersek - Danimarka ilişkileri, Bosna-Hersek ile Danimarka arasındaki güncel ve tarihi ilişkileri ifade eder. Bosna-Hersek'in Kopenhag'da bir elçiliği ve Danimarka'nın Saraybosna'da bir elçiliği vardır. Diplomatik ilişkiler 2 Haziran 1992'de kuruldu. 2010 yılında Danimarka Dışişleri Bakanı Lene Espersen Danimarka'nın 2012 yılında Saraybosna'daki büyükelçiliğini kapatacağını açıkladı.

Matematik yarışmaları veya matematik olimpiyatları, katılımcıların bir matematik testine girdiği rekabetçi etkinliklerdir. Bu testler, çoktan seçmeli yanıtlar, sayısal cevaplar, ayrıntılı yazılı bir çözüm veya kanıt gerektirebilir.

William Lowell Putnam Matematik Yarışması, genellikle Putnam Yarışması olarak kısaltılır, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'daki yüksek öğrenim kurumlarına kaydolan lisans üniversite öğrencileri için öğrencilerin milliyetlerinden bağımsız olarak düzenlenen yıllık bir matematik yarışmasıdır. En iyi öğrenciler için 250 ila 2.500 ABD Doları ve en iyi okullar için 5.000 ila 25.000 ABD Doları arasında değişen bir burs ve nakit ödüller dağıtılır, ayrıca, en iyi beş bireysel golcüden biri, Harvard Üniversitesi'nde 12.000 $'a kadar bir burs ve öğrenim ücreti alır, en iyi 100 bireysel puan sahibinin isimleri American Mathematical Monthly'de belirtilir ve ilk 500 yarışmacının isimleri ve adresleri katılan tüm kurumlara postalanır. Yaygın olarak dünyadaki en prestijli üniversite düzeyinde matematik yarışması olarak kabul edilir ve zorluğu, matematikte uzmanlaşan öğrenciler tarafından denenmesine rağmen medyan puanın genellikle sıfır olacağı şekildedir.

MacTutor Matematik Tarihi arşivi, John J. O'Connor ve Edmund F. Robertson tarafından sağlanan ve İskoçya'daki St Andrews Üniversitesi tarafından barındırılan bir web sitesidir. Birçok tarihsel ve çağdaş matematikçi hakkında ayrıntılı biyografilerin yanı sıra ünlü eğriler ve Matematik tarihindeki çeşitli konular hakkında bilgiler içerir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Matematik Topluluğu</span> Profesyonel matematikçiler birliği

Amerikan Matematik Topluluğu, matematiksel araştırma ve bilim çıkarlarına kendini adamış profesyonel matematikçilerden oluşan bir dernektir ve yayınları, toplantıları, savunuculuğu ve diğer programları aracılığıyla ulusal ve uluslararası topluma hizmet eder.

Bu makale, ülkelere göre matematiksel toplulukların bir listesini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Matematik Derneği</span> Lisans düzeyinde matematiğe odaklanan Amerikan kuruluşu

Amerika Matematik Derneği (MAA), lisans düzeyinde erişilebilir matematiğe odaklanan profesyonel bir topluluktur. Üyeler arasında üniversite, kolej ve lise öğretmenleri; yüksek lisans ve lisans öğrencileri; saf ve uygulamalı matematikçiler; bilgisayar bilimcileri; istatistikçiler ve akademiden, hükûmetten, iş dünyasından ve endüstriden diğer birçok katılımcı yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">László Lovász</span> Macar matematikçi

László Lovász Macar matematikçi ve Eötvös Loránd Üniversitesi'nde emeritus profesördür ve en çok Avi Wigderson ile birlikte 2021 Abel Ödülü'ne layık görüldüğü kombinatorik alanındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır. 2007-2010 yılları arasında Uluslararası Matematik Birliği başkanlığı ve 2014-2020 yılları arasında Macar Bilimler Akademisi başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Bilgisayar Olimpiyatı</span>

Uluslararası Bilgisayar Olimpiyatı, lise öğrencilerinin yarıştığı bir bilgisayar olimpiyatıdır. İlk kez 1989 yılında Bulgaristan'ın Pravetz kentinde düzenlenen olimpiyat, şu anda ülke bazında en çok katılım gösterilen ikinci bilim olimpiyatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Kızlar Matematik Olimpiyatı</span>

Avrupa Kızlar Metematik Olimpiyatı, 2012 yılında yapılmaya başlanan ve sadece kadınların

Matematikte kadınlar zaman çizelgesi, Matematik alanındaki kadınlar ile ilgili bir zaman çizelgesidir.