Boynuz, çeşitli hayvanların dengelerini bulmasını sağlayan ve hayatlarını önemli ölçüde kolaylaştıran ve iskeletlerine bağlı olarak derilerinin dışına çıkmış dayanıklı uzantı.
Boynuzlugiller (Bovidae), gevişgetiren bir çift toynaklı familyası.
Antilop, Bovidae familyası içerisindeki 100 kadar otobur memeli türüne verilen addır. Zarif yapılı olan antiloplar da sığırlar gibi çift toynaklı ve geviş getiren hayvanlardandır. Bulunmuş fosiller bize Asya ve Avrupa'nın birçok yerinde antilopların yaşadığını söylemektedir. Buna karşılık antilop türlerinin çoğu Afrika'da, sadece 8 türü Asya'da yaşamaktadır. Kuzey Amerika'ya özgü olan Amerika antilobu ise adına rağmen antiloplarla aynı familyadan bile değildir. Antiloplar, çatallanmadan uzayan boynuzlarını dökmezken, Amerika antilopları çatallanarak uzayan boynuzlarını yılda 1 defa dökerler.
Addaks, ayrıca bilinen adıyla beyaz antilop, Sahra Çölüne özgü bir antiloptur. Addaks cinsinin tek üyesidir. İlk kez 1816 yılında Henri de Blainville tarafından bilimsel olarak tanımlanmıştır. Açık renkli antilobun uzun, bükülmüş bonuzları bulunmaktadır. Boynuzlar tipik olarak dişilerde 55 ila 80 cm, erkeklerde 70 ila 85 cm uzunluğundadır. Erkeklerin omuzları 105 ila 115 cm, dişilerin omuzları ise 95 ila 110 cm uzunluğundadır. Dişiler erkeklerden daha küçük olduğu için eşeysel dimorfiktir. Tüylerin rengi mevsimine göre değişmektedir. Kışın gövdedeki tüyler grimsi kahverengi, antilobun arka kısımları ve bacakları beyazdır. Baş, boyun ve omuzlarda uzun kahverengi saçlar bulunmaktadır. Yaz aylarında tüyler neredeyse tamamen beyaz veya kum sarısına döner.
Asya mandası, kısaca manda, Boynuzlugiller (Bovidae) familyasının sığırlar (Bovinae) alt familyasına ait bir memeli türü. Çoğunlukla evcil olarak yetiştirilen mandaların yabani nüfusları önemli ölçüde azalmıştır.
İmpala Güney ve Doğu Afrika'da yaşayan, orta boy bir antilop türüdür. Monotipik Aepyceros cinsinin ve Aepycerotinae alt familyasının tek üyesi olan bu tür ilk olarak 1812 yılında Alman zoolog Martin Hinrich Carl Lichtenstein tarafından tanımlanmıştır. İki alt türü tanınmaktadır.
Geyik, geyikgiller familyasında geviş getiren otobur memeli hayvanların ortak adıdır. Çift toynaklılar takımında bulunan akraba familyalardaki benzer hayvanlar da genel olarak geyik diye adlandırılmaktadır.
Ren geyiği, geyikgiller (Cervidae) familyasından arktik ve subarktik bölgelerinde yaşayan bir geyik türüdür.
Amerika antilobu, Kuzey Amerika'da yaşayan bir gevişgetiren çift toynaklı türü. Çatalboynuzlu antilop ya da Çatalboynuzlu hayvan olarak da bilinir.
Leçve, boynuzlugiller (Bovidae) familyasından Afrika'da yaşayan antilop türü.
Okapi, zürafagiller (Giraffidae) familyasından geviş getiren bir çift toynaklı türü.
Gnu, öküz başlı antilop ya da Afrika antilobu (Connochaetes), Alcelaphinae alt familyasından bir antilop cinsidir. Başlangıçta, sadece beyaz kuyruklu antilop ve mavi antilop bu cins içinde birer tür olarak ayırt edilmiştir. Bu arada, daha önce mavi antilobun alt türleri olarak sınıflandırılan beyaz sakallı doğu antilobu, beyaz bantlı antilop ile beyaz sakallı Serengeti antilobuna da müstakil tür statüsü verilmiştir.
Sayga Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Rusya ve Moğolistan'da yaşayan göçücü bir çift toynaklı memeli cinsidir.
Kral antilop, Orta Afrika'nın yağmur ormanlarına özgü küçük bir antilop türü.
Çiru, 1,2 metre boyunda bir antilop türüdür. Çiru, Orta Asya'daki bozkırlarda yaşar. Çirunun postu kızıl kahverengi ya da kurşuni olur. Erkeğinin uzun boynuzu 50 cm boyundadır. Doğada sadece 75000 çiru kalmıştır. Çeşitli otlarla beslenen çiru nesli tehlikedeki türlerden biridir. Çiru kaliteli olan yünü için sıklıkla avlanmaktadır.
Kara antilop, boynuzlugiller (Bovidae) familyasından Hindistan'ın kuru ovalarına özgü bir antilop türü.
Arabistan oriksi, Oryx cinsinden bir antilop türüdür.
Kıvrık boynuzlu oriks veya bayağı oriks, eskiden Kuzey Afrika'nın tamamında yayılmış bir antilop türüdür. Günümüzde ise hayvanat bahçeleri dışında hiç kalmadı ya da Nijer ve Çad'da yok denecek kadar az var.
Büyük kudu, boynuzlugiller (Bovidae) familyasından Doğu ve Güney Afrika'ya özgü büyük bir antilop türü.
Oriks (Oryx), çöllerde ve kurak düzlüklerde sürüler halinde yaşayan iri antiloplar. Üç farklı türü vardır.
- Bayağı oriks
- Kuzey Afrika oriksi
- Arabistan oriksi