İçeriğe atla

Gemiler Kataloğu

Gemi Kataloğu, Homeros'un İlyada destanında 2. kitapta yer alan epik bir katalogdur ve Truva'ya yelken açan Akha ordusundaki birlikleri sıralar. [1] Katalog, her bir birliğin liderlerinin isimlerini, bazen kişilerin soylarını ve yerlerini, bazen lakaplarını ve kaç adet gemi ve adam ile Truva'ya geldiklerini anlatır. Aynı şekilde Truvalılar ve müttefikleri Kataloğu (2.816-877) ile devam eder. Benzer bir katalog Pseudo-Apollodoros Bibliotheka'da da yer almaktadır.

Tarihsel arka plan

Homeros'un Yunanistan Haritası

Antik çağlardan beri Gemiler Kataloğu üzerine yapılan tartışmada, temel sorular bu kataloğun Homeros tarafından mı eklendiği, yoksa Homeros öncesi dönemde sözlü aktarımla hatırlanıp, Miken döneminde mi eklendiği ya da Homeros sonrası dönemde mi eklendiği tartışılmaktadır. [2] Dörpfel, Odesseia'da Odysseus İthaka, Same, Dulichium ve Zncunthus kralı iken; Gemiler Kataloğunda farklı adaların sayıldığına dikkat çeker. Homeros'un kimliği ve İlyada ve Odysseia'nın yazarının kimliği konusundaki ayrı tartışma ise, geleneksel olarak "Homerik Soru " olarak adlandırılır.

20. yüzyılın ortalarından önce, fikir birliği, Gemiler Kataloğu'nun İlyada'yı [a] besteleyen kişinin eseri olmadığı yönündeydi; ancak Gemi Kataloğu kısmını bir sanat eseri haline getirmek için büyük çaba sarf edilmişti; [b] ayrıca, metnin ana konusu Miken'dir, oysa anlaşmazlık büyük ölçüde daha sonraki eklemelerin kapsamına odaklanır.

Katalog, Geç Tunç Çağı ile MÖ 8. yüzyıl arasında bir zamanda Erken Yunanistan'ın jeopolitik durumunun nadir bir özetini sunar. Milman Parry'nin Homeros sözlü şiir teorisini takiben, Denys Page gibi bazı akademisyenler kataloğun Homeros öncesi dönemde geliştiğini ve İlyada'ya eklendiğini savunur. [6] Bazı kişiler, bahsedilen bölgelerin, MÖ 13. yüzyılın ortalarındaki Truva Savaşı zamanına veya muhtemelen daha öncesine ait olduğunu iddia etmektedir. Bazıları ise, Kataloğun MÖ 8. yüzyılda Homeros'un zamanına dayandığını ve beş yüzyıl önceki olaylara çağdaş bilgileri empoze edebilmek için kronolojik açıdan uyumsuz olduğunu belirmektedir.[]

Bir ara teori, kataloğun şairler sözlü gelenek ile şiiri aktarırken, çeşitli ilaveler ve yerel insanların ülkeleri hakkında bilgi eklettirmeleri ile kademeli olarak geliştiğini savunur.[] Basel Üniversitesi'nden Edzard Visser, kataloğu araştıran geniş bir çalışma sonucunda, kullanılan doğaçlama tekniklerinin, isim sıralarının ve coğrafi bilgilerin anlamlı olduğunu vurgulayarak, İlyada'nın geri kalanına da uyumlu olduğu sonucunu çıkarmıştır. [7] WW Minton, Homeros ve Hesiodos'un kataloglarını benzer "numaralandırmalar" içine yerleştirir ve amaçlarının sanatçının hafızasını kuvvetini sergileyerek, seyirciyi etkilemek olduğunu öne sürer. [8]

Kataloğun coğrafyasının en dikkat çekici özelliği, Homeros yaşadığı Demir Çağı'ndaki Yunanistan'ı tasvir etmemesidir. O zamana kadar, Dorlar olarak anılan kabile, Batı Yunanistan'ı, Peloponnez'i ve Girit'i ele geçirmiştir ve İyonya kıyılarında yaşayan insanlar atalarının şu anki Yunanistan'da yaşan Dorlar olduğunu iddia etmektedir. Yunanistan'ın kuzeybatısında yaşayan ve Dor kökenli olduğu düşünülen halklardan (Epirotlar, Makedonlar, bazı Tesalyalılar vb.) bahsedilmez.

Katalog, bağımsız şehir devletlerinin olduğunu ve bu şehir devletlerinin çoğunun Yunanistan anakarasında yer aldığını ve Miken Kralı altında toplandığını belirtmektedir. Neredeyse hiçbiri Dor kökenli değildir. İyonyalı Yunanlardan bahsedilmez. Bu siyasi yapılanma muhtemelen Geç Tunç Çağı Yunanistan'ına aittir.

Katalog, jeopolitik meseleleri çözmek için önemli bir kaynak olmuştur. Atinalılar Salamis'i ele geçirdiklerinde, Salamis'in Atina'ya olan manevi bağlılığının kanıtı olarak, onu Atina birlikleri arasında listeleyen Gemiler Kataloğu'nu kanıt olarak göstermişlerdir.[9]

Katalog

İlyada'da, Yunan Kataloğu, 29 birlik, 46 komutan ve 1186 gemi olduğunu listeler. [10] Gemi başına 120 kişilik Boeitialı rakamı kullanıldığında (Boeitialıların gemi başı 120 adam getirdiği belirtilmiş, diğerleri için rakam verillmemiştir), Truva'ya toplam 142.320 adam gelmiştir. Savaşa gelenler çeşitli etnik isimlerle anılmış ve 164 farklı bölge adı sayılmıştır. Bu yerlerin çoğu tespit edilmiştir ve Geç Tunç Çağı'nda iskan edilmiştir. Danolar, Argoslular ve Akhlar veya Akhaoğulları bütün ordu için kullanılmaktadır. Apollodorus. kütüphanesinde 43 lider altında toplam 1013 gemi ile 30 birlik listeler, [11] Hyginus sadece toplam 245 gemi olarak verilse de 1154 gemi listeler. [11]

SatırEtnik KimlikGemi SayısıKomutanlar Geldikleri Bölgeler
Katalog[c]
2.494 Boeotia50 adet ve her birinde 120 kişi Thersander,Peneleōs, Leïtus, Arcesilaus, Prothoënor veClonius Hyria, Aulis, Schoenus, Scolus, Eteonus, Thespeia, Graia, Mycalessus, Harma, Eilesium, Erythrae, Eleon, Hyle, Peteon, Ocalea, Medeon, Copae, Eutresis, Thisbe, Coronea, Haliartus, Plataea, Glisas, Thebes, Onchestus, Arne, Midea, Nisa,[d] Anthedon
2.511 Minyan 30 Ascalaphus, Ialmenus Aspledon, Orchomenus
2.517 Phocēan40 Schedius, Epistrophus Cyparissus, Pytho, Crisa, Daulis, Panopeus, Anemorea, Hyampolis, river Cephissus, Lilaea
2.527 Lokris 40 Küçük AiasKynos, Opoüs, Calliarus, Bessa, Scarphe, Augeae, Tarphe, Thronium
2.537 Euboea'dan Abantes kabilesi 40 Elephenor Chalcis, Eretria, Histiaea, Cerinthus, Dium, Carystus, Styra
2.546 Atina50 Menestheus, ardından Theseus'un oğulları Akamas Demophon Athens
2.557 Salamis Adası12 AiasSalamis
2.559 Argos80 Diomedes,Sthenelus veEuryalus Argos, Tiryns, Hermione, Asine, Troezen, Eiones, Epidaurus, Aegina, Mases
2.569 Miken100 Agamemnon (Tüm ordunun da baş komutanı) Miken, Korinth, Cleonae, Orneae, Araethyrea, Sikyon, Hyperesia, Gonoessa, Pellene, Aegium, Helice
2.581 Lacedaemon (Sparta) 60 MenelaosPharis, Sparta, Messe, Bryseae, Augeae, Amyclae, Helos, Laas, Oetylus
2.592 Messenian 90 NestorPylos, Arēne, Thryon, Aipy, Cyparisseis, Amphigenea, Pteleum, Helos, Dorium
2.603 Arcadia60 AgapenorCyllene, Pheneus, Orchomenus, Rhipae, Stratie, Enispe, Tegea, Mantinea, Stymphalos, Parrhasia
2.615 Elis'li Epeanlar 40 Amphimachus, Thalpius, Diōres, Polyxenus Buprasium,Hyrmine, Myrsinus, Olene, Alesium
2.624 Dulichium 40 Meges Dulichium, Echinean Islands
2.631 Cephallenians[13]12 Odysseus (Latince Ulysses) Ithake, Neritum, Crocylea, Aegilips, Same, Zacynthus [e]
2.638 Aetolia 40 Thoas Pleuron, Olenus, Pylene, Chalcis, Calydon
2.645 Girit80 Idomeneos, Meriones Cnossus, Gortys, Lyctus, Miletus, Lycastus, Phaestus, Rhytium, others up to 100
2.653 Rodos9 Tlepolemus Lindus, Ielysus, Cameirus
2.671 Symians3 Nireus Symi
2.676 No name given. 30 Pheidippus, Antiphus Nisyrus, Crapathus, Casus, Cos, Calydnian Islands
2.681 Pelasgians, Myrmidons, Hellenes, Achaeans 50 Achilles (sonra oğlu Neoptolemos) Pelasgic Argos, Alos, Alope, Trakhis, Phthia
2.695 İsim verilmez 40 Protesilaus, later by Podarces Phylace, Pyrasus, Iton, Antrium, Pteleum
2.711 İsim verilmez 11 Eumelus Pherae, Boebe, Glaphyrae, Iolkos
2.716 İsim verilmez 7 ve her biri aynı zamanda okçu olan 50 kürekçi Filoktetes,Medon Methone, Thaumacia, Meliboea, Olizon
2.729 İsim verilmez 30 Podalirius, Machaon, ikisi de Asclepius'un oğludur Tricca, Ithome, Oechalia
2.734 İsim verilmez 40 Eurypylus Ormenius, Hypereia (çeşme), Asterius, Titanus
2.738 Lapithler 40 Polypoetes, Leonteus Argissa,[15] Gyrtone, Orthe, Elone, Oloösson
2.748 Enienes, Peraebi 22 Guneus Cyphus, Dodona, Gonnos, Titaresius'ın sahili
2.756 Magnetes 40 Prothoüs Peneus, Pelion

Kaynakça

  1. ^ Homer 1924.
  2. ^ Anderson 1995.
  3. ^ Bowra 1933.
  4. ^ Jacoby 1932.
  5. ^ Crossett 1969.
  6. ^ Page 1959.
  7. ^ Visser 1997.
  8. ^ Minton 1960.
  9. ^ Bowra 1963.
  10. ^ Luce 1975.
  11. ^ a b Apollodorus & Hyginus 2007.
  12. ^ Reece 2009.
  13. ^ Autenrieth 1891: "the Cephallenians, collective designation of the subjects of Odysseus on islands and mainland"
  14. ^ Homer 1919, verses 1.230-1.279.
  15. ^  Smith, William, (Ed.) (1854–1857). "Argura". Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü (İngilizce). Londra: John Murray. s. 209(Smith identifies "Argissa" with "Argura" and cites several theories as to its location.) 

Not listesi

  1. ^ Succinctly expressed by C.M. Bowra (1933),[3] which is a review of F. Jacoby's The introduction of the Ships Catalogue into the Iliad (1932)[4].
  2. ^ Crossett (1969) discusses the dramatic function of the Catalogue in the place that it occupies.[5]
  3. ^ The Anglicised spellings and diacritical marks of the names in the table are as they are in Britannica, Great Books of the Western World, Volume 4. The order of contingents is that of the catalogue.
  4. ^ Probably ancient Isos in the vicinity of modern Pyrgos, already in ruins by the time of Strabo[12]
  5. ^ Compare to Book 1, verse 230[14] where Odysseus' kingdom includes Dulichium, Same, Zacynthus and Ithaca.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Troya</span> Anadolunun kuzeybatısında Homeros döneminden kalma antik kent

Truva, Kaz Dağı (İda) eteklerinde tarihî bir kenttir. Çanakkale il sınırları içinde, günümüzde Hisarlık olarak adlandırılan arkeolojik bölgede yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Homeros</span>

Homeros Antik Çağ'da yaşamış İyonyalı ozan. Batı edebiyatının ilk büyük eserleri kabul edilen İlyada ve Odysseia destanlarının yazarı veya derleyicisi olduğu kabul edilmektedir. Smyrna (İzmir) bölgesinde yaşamış olduğu sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İlyada</span> Truva Savaşını anlatan bir destan

İlyada, Homeros'un Troya Savaşı'nı anlatan destanıdır. Yunancada Odysseia ile birlikte en eski destan olduğu düşünülen, epik bir şiirdir. Eldeki veriler ışığında Homeros tarafından MÖ 7. ya da 8. yüzyılda yazıldığı düşünülen Antik Yunan edebiyatının temel eserlerinden biridir.

Helen veya Truvalı Helen, Argoslu Helen, Spartalı Helen ya da Latincede Helena; Yunan mitolojisine göre dünyanın en güzel kadınıdır. Zeus ile Leda veya Nemesis’in kızı olduğuna inanılan bu kadın; Klitemnestra, Kastor, Polluks, Philonoe, Foibe ve Timandra’nın da kardeşidir. Spartalı Menelaos ile evlenmiştir ve inanışa göre Hermione ile Nikostratus adında çocukları vardır. Troylu Paris tarafından kaçırılması, Truva Savaşı’nın en ciddi nedenidir.

<span class="mw-page-title-main">Miken uygarlığı</span> Antik Yunanistanda Tunç Çağının son evresinde yaşanan dönem

Miken uygarlığı, MÖ yaklaşık 1600-1100 yılları arasında Antik Yunanistan'da Tunç Çağı'nın son evresinde hüküm sürmüş olan uygarlıktır. Saray devletleri, şehir örgütlenmesi, yazı sistemi ve sanat eserleriyle Yunanistan'daki ilk gelişmiş uygarlıktır. Dönem özelliklerinin en belirgin gözlemlendiği Miken sitesi uygarlığa adını vermiştir. Bazı araştırmacılar, Miken Yunanistan'ını Hitit metinlerinde adı geçen Ahhiyava Ülkesi ve Homeros'un bahsettiği Akaları ile bir kabul etmekte olsalar da bu görüş tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Odisseia</span>

Odysseia ya da Odesa Homeros'un derlediği ünlü destanlarından biridir. Diğeri de İlyada'dır. Modern Batı kültürünü oluşturan temellerden biridir ve İlyada destanından sonra günümüze ulaşan ikinci en eski Batı edebiyatı örneğidir. Bilim adamları MÖ 8. yüzyılın sonlarında, Anadolu'nun bir kıyı kenti olan İyonya'da oluşturulduğunu tahmin etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Truva Savaşı</span> Yunan mitolojisinde efsanevi savaş

Truva Savaşı, Yunan mitolojisinde M.Ö. 12. veya 13. yüzyıl civarında meydana gelen efsanevi bir çatışmadır. Savaş, Truvalı Paris'in Helen'i Sparta kralı kocası Menelaos'tan almasının ardından Akalar (Yunanlar) tarafından Truva şehrine karşı yürütülmüştür. Savaş Yunan mitolojisindeki en önemli olaylardan biridir ve başta Homeros'un İlyada'sı olmak üzere Yunan edebiyatının birçok eserinde anlatılmaktadır. İlyada'nın özü on yıl süren Truva kuşatmasının onuncu yılında dört gün iki gecelik bir dönemi anlatır; Odisseia ise savaşın kahramanlarından biri olan Odisseia'un eve dönüş yolculuğunu anlatır. Savaşın diğer bölümleri, fragmanlar halinde günümüze ulaşan epik şiirler döngüsünde anlatılır. Savaştan bölümler, Yunan tragedyası ve Yunan edebiyatının diğer eserleri ile Virgil ve Ovid gibi Romalı şairler için malzeme sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Truva Atı</span> Truva Savaşında kullanılan tahta at maketi

Truva atı, Odysseus'un Truva surlarını aşmak ve şehre gizlice girmek için yaptırdığı tahtadan at maketidir. Savaş yaklaşık 10 yıldır sürmektedir. Askerler bıkkın ve yorgundur. Zekası sayesinde Athena tarafından da sevilen Odysseus'un aklına tahtadan bir at yapma fikri gelir. Plana göre Akhalılar savaştan çekiliyor gibi gözüküp, geride çok büyük bir tahta at bırakırlar. Odysseus ve diğer seçkin komutanlar atın içine gizlenirken, diğerleri denize açılıp gemileri Bozcaada'nın arkasına, Troyalıların onları göremeyeceği bir şekilde gizlerler. Planın yürümesi için, görevi tahta atın Truvanın surlarından içeri girmesini sağlamak olan bir Akhalı askeri atın yanında bırakırlar. Akhalıların çekildiğini gören Truvalılar, şaşkınlık içinde batı kapısının önündeki dev tahta atın yanına giderler. Bu sırada ortaya çıkan Sinon ismindeki Akhalı asker, Yunanlardan nefret ettiğini, onu Akhalıların geri dönüşleri için gerekli rüzgarın çıkması adına kurban seçtiklerini ve kendisinin kaçarak kurtulduğunu söyler.

<span class="mw-page-title-main">Akalar</span>

Akalar (Akhalar) Homeros'un İlyada'da ve Odysseia'da eski Yunan halkları için kullandığı ortak addır. Diğerleri İlyada'da 138 kez kullanılan 'Danaolar', İlyada'da 29 kez geçen 'Argoslular' isimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Karanlık Çağı</span>

Yunan Karanlık Çağı Yunan tarihinde, Dor istilaları sonucu giderek gücünü yitirerek MÖ 11. yüzyılda yıkıldığı varsayılan Miken Uygarlığı ile MÖ 9. ve 8. yüzyıllarda ilk Yunan şehir devletlerinin görülmeye başlandığı ve Homeros tarafından Yunan dilinde ilk yazılı eserlerin verildiği çağ arasında geçen dönemdir. Bazı yayınlarda Ege Karanlık Çağı olarak da geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aias</span> Yunan Mitolojisinde Elis Kralı

Ajax ya da Aias Yunan Mitolojisinde Kral Telamon'un ve Periboea'nın oğludur ve üvey kardeşi Teukros'dur. Homeros'un İlyada destanında Truva Savaşı'nda önemli bir rol oynar; ve cesur bir savaşçı olarak tasvir edilir. Ayrıca "Telamon oğlu Aias, "Büyük Aias" veya "Aias Büyük" adları ile de anılır, bu şekilde anılmasının sebebi Akha ordusundaki Oileus oğlu Aias'dan ayırmaktır, ayrıca Küçük Aias olarak bilinir. Adı "dünyanın" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Diomidis</span> Yunan Mitolojisinde Argos Kralı

Diomedes ya da Diomede Truva Savaşı'na katılmasıyla tanınan Yunan mitolojisinde bir kahramandır.

Antik Yunanca, Koine'nin Yunanlaşma döneminin batı dili olarak gelişmesinden önce Antik dönemde birçok lehçeye ayrılmıştır. Tıpkı Çağdaş Yunancanın Koine'den türeyen birçok lehçeye ayrılması gibi.

<span class="mw-page-title-main">Nestor</span> Yunan Mitolojisinde Pylos Kralı

Nestor, Homeros'un Odysseia'sında anlatılan efsanevi bilge Pylos Kralı'dır. 1939'daki kazılar onun sarayını ortaya çıkarmıştır ve bölgedeki kazılar yakın zamanda yeniden başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rhesus (oyun)</span> Evripides trajedisi

Resos, Euripides'e atfedilen bir Atina trajedisidir. Oyunun yazarı, antik çağlardan beri tartışmalıdır. 17. yüzyıldan beri oyunun estetik temeli ve sözcük haznesindeki tuhaflıklar sebebi ile, başta Joseph Scaliger olmak üzere, farklı bilim insanları tarafından oyun araştırılmıştır. Oyunun Euripides'e ait olduğu hala tartışmalı bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Aias (mitoloji)</span>

Aias Lokris kralı Oileus'un oğlu olan mitolojik bir Yunan kahramanıydı. Onu, Telamon oğlu Aias'dan ayırt etmek için, "Küçük" veya "Lokrisli" Aias olarak anıldı. Truva Savaşı sırasında Lokris birliğinin lideriydi. Homeros'un İlyada'sında önemli bir karakterdir ve Odysseia'da, Virgilius'un Aeneis'sinde ve Euripides'in Troyalı Kadınlar'ında da adı geçmektedir. Etrüsk mitolojisinde Aivas Vilates olarak bilinirdi.

Küçük İlyada eski Yunan edebiyatının kayıp bir destanıdır. "Epik Döngü" olarak bilinen, Antik Yunanda daktilik ölçü ile yazılmış ve Truva Savaşı'nı konu alan şiirlerden biriydi ve bütün Truva Savaşı'nı epik bir şekilde anlatmıştır. Küçük İlyada hikâyesi kronolojik olarak Aethiopis'ten sonradır ve Iliou Persis da Küçük İlyada'dan sonradır. Küçük İlyada'nın yazarı, diğer antik yazarlar tarafından çeşitli şekillerde Pyrrha'lı Lesches, Spartalı Cinaethon, Erythrae'li Diodorus, Phokaialı Thestorides veya Homeros'un kendisine atfedilmiştir. Şiir, daktilik ölçü ile yazılmış dört şiir kitabından oluşuyordu.

Epik Döngü, Eski Yunan destanlarının derlemesidir ve daktilik ölçü ile yazılıp, Truva Savaşı'nı konu alırlar. Bunlar sırası ile Cypria, Aethiopis, sözde Küçük İlyada, Iliupersis, Nostoi ve Telegoni'dir. Bilginler bazen Epik Döngü şiirleri arasına Homeros destanlarını katarlar; ancak Epik Döngü terimi daha çok Homeros'un olmayan şiirleri belirtmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kalhas</span>

Yunan mitolojisinde, Kalkhas Argoslu bir kahindir. Kalkhas'tan, İlyada'nın başlangıcında bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Miken uygarlığı askeriyesi</span>

Geç Tunç Çağı'nda Miken uygarlığı'ının askeri yapısı, gün ışığına çıkarılan sayısız silah ve Yunan Linear B kayıtlarında yer alan çağdaş sanatta savaşçı ve savaş tasvirlerinde görülmektedir. Mikenliler, askeriye ve lojistiğin doğrudan saray merkezlerinden denetlendiği bir altyapının geliştirilmesine önem verdi. Bu durum daha sonraki Antik Yunan geleneğine ve özellikle Miken dönemi savaşçı kahramanların doğasına odaklanan Homeros'un destanlarına ilham verdi.