Gemikaya Petroglifleri
 Ordubad'da kaya sanatı | |
 | |
| Koordinatlar | 39°10′K 45°55′D / 39.167°K 45.917°D |
|---|---|
| Konum | Azerbaycan. Ordubad Rayonu bölgesi, Nəsirvaz köyü, Azerbaycan -Ermenistan sınırı yakınları |
| Başlangıç tarihi | M.Ö. 4. - 1 bin yıl |
Gemikaya kaya oymaları (Azerice: Gəmiqaya petroqlifləri) - Azerbaycan'ın Ermenistan sınırına yakın bir konumda, Ordubad Rayonu topraklarındaki Nesirvaz Köyü sınırları içinde yer alan ve Bronz ve Erken Demir Çağları dahil olmak üzere M.Ö. 4. bin yıllara tarihlenen bir dizi kaya resmidir.[1][2]
Gemikaya (taş gemi), Küçük Kafkasya'nın zirvelerinden biri olan Gapyjiq Zirvesi'nin (3906) adıdır. Yerel bir efsaneye göre Tufan sırasında Nuh'un Gemisi buraya çekildi ve akıntı yüzünden bir taşa döndü. Bölgede geyik, keçi, boğa, köpek, yılan, kuş, fantastik varlıklar ve ayrıca insanlar, arabalar ve çeşitli sembollerden oluşan yaklaşık 1500 kaya resmi bulunmuştur. Dans eden insanların düzensizce çizilmiş görüntüleri de bulunan şekiller arasında yer almaktadır.[3]
Bu şekillerin birçoğu Garangush Platosu bölgesinde yer almaktadır ve kaynaklara yakın bir konumdadır. İnsanların görüntüleri şematik olarak oyulmuştur. Burada tek, çift ve grup görüntüleri de görülmektedir. At yanında yer alan bir inşa şekli eşsiz olanlardan biri olarak kabul edilir.[4]
Keçilere dair şekiller yerli halkın sığır yetiştiriciliğinin yanı sıra keçi yetiştiriciliği yaptığını da göstermektedir. Kayalardan birinde çizici bir leopar tasvir etmiştir. Gerçekçi geyik çizimleri de çok ilginçtir.[5]
Garangush Düzlüğü'nün yanında Nabiyurdy ve Jamishoglan bölgelerinde kaya oymaları vardır.[6] Siyah ve gri taşlara çizilen petroglifler pembe bir görünüme sahiptir.[7] Gemikaya'da görüntüler çizilirken taş yontma, oyma ve parçalama teknikleri kullanıldı. Şekiller Nahçıvan'ıneski yerleşimcilerinin ritüellerini, manevi yaşantılarını, ekonomik yaşamlarını, yaşam tarzlarını, işçilik becerilerini göstermektedir.[8][9] Petroglifler ilkel topluluklardan feodalizm dönemine kadar yüzyılların antik tarihini belgelemektedir.[10]
Çizimlerin topoğrafik pozisyonları karmaşıktır.[7] Grup şeklindeki çizimler esas olarak su kaynaklarının yakınında bulunur. Çizimlerin çoğu Dali bulag'ın kuzeydoğusunda görülmektedir. Bu kaynaklardan uzaklaştıkça çizimler daha az görülür.[8]
Gemikaya petroglifleri, özellikle Bibgatal ibadet alanı yakınındaki bir koleksiyon, sadece insanların yarı göçebe yaşam tarzına sahip olduğunu değil, aynı zamanda eski insanların inanç sahibi olduklarını da kanıtlamaktadır.[8] Örneğin, bir insan çizimi ve üzerinde ay ve güneş, eski insanların astrolojik inançlarını ve dini-ideolojik görüşlerini göstermektedir. Bu resimler M.Ö. IV-I bin yıllara tarihlenmektedir.[11]
Hayvanların, dans eden insanların ve avcıların resimlerinin yanı sıra daireler, üçgenler, dikdörtgenler ve servet sembolleri gibi piktografik işaretler de bulunmuştur. I. Kültepe'de bulunan bu işaretler, Bronz Çağı'na ait kil plak yüzeyinde bulundu.[12][13]
Tarihi
Sert iklim ve şiddetli yağışlar nedeniyle Kura-Aras ovalarında yaklaşık 150 yerleşim yeri su altına gömüldü. Bu nedenle, bu bölgede yaşayan insanlar, Gemikaya kaya sanatı kültürünün kalıntılarının bulunduğu batıdaki dağlara göç etti.[14]
Araştırmalar
Gemikaya petrogliflerinin araştırılması 1968'de başladı.[15] 1970–1987, 2001–2002 ve sonrasında A. Seyidov, N. Museyibli, V. Aliyev ve V. Bakhshaliyev arkeolojik keşifler gerçekleştirdi.[11] 26 Nisan 2001 tarihinde Nahcivan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Kurulu, “Ordubad bölgesinde Gemikaya anıtının araştırılması” talimatını verdi. Talimattan sonra arkeolojik keşiflerin sayısı arttı.[12][16] 2008 yılında yeni Gemikaya petroglifleri bulundu.
Galeri
Ayrıca bakınız
Kaya sanatı
Kaynakça
- ^ "Наскальная живопись Гямигая" (PDF). irs-az.com. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ CULTURE OF AZERBAIJAN. 22 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan.
- ^ "Nakhchivan has made valuable gifts to world world civilization". 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Гямигая". 9 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Topography of Gamigaya drawings and a legend of NUH". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "City and regions". imp.nakhchivan.az (İngilizce). 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018.
- ^ a b "GAMI-GAYA ROCK OF NAKHCHIVAN". www.prehistour.eu. 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c "Gemigaia Rock-Art, Ordubad region, AZERBAIJAN - Med-O-Med". Med-O-Med (İngilizce). 14 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Karimov, Emil. (2014). Nakhchivan - an Ethnographic Phenomenon. 13 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "The subject,essence and content of a course «Service Economy»". 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020.
- ^ a b Khalilov, Togrul (2017). GAMİKAYA ÇEVRESİNDEN BULUNMUŞ YENİ KAYAÜSTÜ RESİMLERİN BAZILARI HAKKINDA. 30 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Turkish) AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b Bunyadov, Teymur (2005). Naxçıvan ensiklopediyası: I cild (in Azerbaijani). Nakhchivan. 5-8066-1468-9. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":3" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ The Encyclopedia of Nakhchivan Monuments[] (2008). National Academy of Sciences of Azerbaijan Nakhchivan Branch.
- ^ Imat (2012). "ABOUT SIMILAR FEATURES AND MOTIVES OF KARS-KAĞIZMAN (TURKEY), GEMİKAYA (AZERBAIJAN), ULSAN (SOUTH KOREA) AND ALTA (NORWAY) ROCK PETROGLIFES". Journal of World of Turks. 4. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020.
- ^ "Azerbaijan: Discovering Archeological Monuments Of Nakhchivan – OpEd". Eurasia Review (İngilizce). 11 Ağustos 2015. 14 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2018.
- ^ Ancient Monuments and Treasures of Nakhchivan. The United States of America: Lulu. 2016. ISBN 1365015793.
Dış bağlantılar
- Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı29 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
