Gemi İnşaatı ve Deniz Mühendisliği gemilerin ve petrol platformları gibi açık deniz yapılarının tüm proje süreçlerini bilen ve gerekli tüm hesap ve analizleri yaparak tüm tasarım ve planlarının hem hazırlanmasını hem de sahada imalatını yürütülmesini içine alan ileri uzmanlık sahasıdır. Gemi İnşaatı en genel anlamıyla deniz yüzeyinde veya altında yüzebilen her türlü taşıtı ve onların sevk sistemlerini içine alır. Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği içine gemi makinelerini dahil eder ama açık deniz yapılarını almaz. Her iki saha gemi tasarımında ortak ama makine ve açık deniz yapılarında birbirleriyle ayrılırlar.
Yelkenli, yelkeni olan, yelkenle giden deniz, göl veya akarsu taşıtıdır.
River sınıfı refakat muhribi, Avustralya Kraliyet Deniz Kuvvetleri'nde hizmet etmiş olan refakat muhribi.
Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.
Kruvazör büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.
Yavuz sınıfı fırkateyn, Türk Deniz Kuvvetleri için yapılmış dört fırkateyn grubudur. Almanya'da tasarlandılar ve MEKO modüler savaş gemileri ailesinin bir parçası; bu durumda MEKO 200 tasarımıdır. Almanya'da iki gemi ve Alman yardımı ile Türkiye'de iki gemi inşa edildi. Tasarımda, Yavuz sınıfı fırkateynin geliştirilmiş versiyonları olan Türk Deniz Kuvvetleri'nin daha büyük Barbaros sınıfı fırkateynlerine benzerler.
Kuznetsov sınıfı uçak gemisi , Sovyet adlandırma Projesi 11435, Rus ve Çin donanmaları tarafından işletilen bir sabit kanatlı uçak gemisi sınıfıdır. Başlangıçta Sovyet Donanması için tasarlanan Kuznetsov sınıfı gemiler, STOBAR konfigürasyonunda yüksek performanslı geleneksel uçakları fırlatmak için bir kayakla atlama kullanır. Tasarım, Sovyet filo havacılığında, yalnızca VSTOL uçaklarını fırlatabilen Kiev sınıfı taşıyıcılar üzerinde büyük bir ilerlemeyi temsil ediyordu.
Gerald R. Ford-sınıfı uçak gemisi Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nın yeni nesil ileridüzey uçak gemisi olacağı belirtilmektedir. Ford-class (CVN-78) olarak yeniden belirlenmesinden önce, bu yeni taşıyıcı sınıfı CVNX taşıyıcı programı ve sonra CVN-21 taşıyıcı programı olarak bilinirdi.
Ada sınıfı korvet, Türk Deniz Kuvvetleri için geliştirilen MİLGEM'in bir parçası olan bir korvet sınıfıdır. Türk Deniz Kuvvetleri, Ada sınıfı dört korvetin hepsini hizmete aldı ve Ukrayna ve Pakistan donanmaları için aynı sınıfa ait yeni gemiler üretiliyor.
Reşadiye sınıfı zırhlı savaş gemisi veya Reşadiye sınıfı dretnot, Osmanlı donanması için planlanan ve 1910'larda Birleşik Krallık'tan sipariş edilen iki adet dretnot savaş gemisinin sınıfıdır. Sınıfın tasarımı İngiliz King George V sınıfının tasarımına dayanmakta olup kapsamlı geliştirmeler yapılmıştır. Gemilerde İngiliz gemileriyle aynı 13,5-inç (340 mm) ana batarya yer almakta, ikincil bataryalar ise 4-inç (100 mm) yerine 6-inç (150 mm) sınıfı toplardan oluşmaktadır. İlk gemi olan Reşadiye 1911'de kızağa konulmuş ve Ağustos 1914'te tamamlanmıştır.
Kardeş gemi, teknik özellikleri birbirinin aynı iki gemi için kullanılan tabirdir. Tonajlarının, hızların, deplasman kapasitelerinin birbirine yakın olması gerekmektedir.
Muharebe kruvazörü, 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış büyük savaş gemisi sınıfı. İlk olarak 1900 ila 1910 yılları arasında, zırhlı kruvazörün yerine geçmesi için yapılmıştır. Evrimi zırhlı savaş gemilerine (dretnot) daha çok benzemektedir. Maliyetleri ve büyüklükleri bir savaş gemisi ile hemen hemen aynıdır. Yüksek kalibreli silah donanımları nedeniyle, hızları diğer kruvazörlere nispeten daha düşüktür.
Yük gemisi; insanların, malların ve hayvanların bir yerden başka yere deniz yolu ulaşımı ile taşınmasını sağlayan gemidir. Yük gemisi, daha yavaş olmasına rağmen hava ulaşımından daha ucuz olduğu için hala tercih edilmektedir. Turistik gemi ve feribotlar da yük gemilerinden sayılabilir. Yük gemileri askeri, ticari amaçlar ve ulaşım amacıyla sefer yapmaktadır. 1960'larda konteyner taşımacılığında olan ilerlemeler, yük gemilerini de olumlu etkiledi. Konteyner gemileri ve dökme yük gemileri gibi alt sınıfları bulunur.
Brandenburg sınıfı, Alman İmparatorluğu'nun okyanus ötesi ilk dört ön dretnot zırhlının dahil olduğu sınıf. Bu gemiler aynı zamanda kablosuz iletişim yapabilen ilk Alman savaş gemileridir. Bu sınıfta üretilen savaş gemilerinin adları SMS Brandenburg, SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, SMS Weißenburg ve SMS Wörth'tür. Dört geminin inşasına 1890 yılında başlandı, üçü 1893'te tamamlanırken SMS Weißenburg 1894'te bitirildi. Öncü gemi olan Brandenburg 9,3 milyon marka, Kurfürst Friedrich Wilhelm ise 11,23 milyon marka mal oldu. Birleşik Krallık Kraliyet Donanması, bu gemileri alaya alarak "balina avcıları" olarak nitelendirmiştir.
Deutschland sınıfı, Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen beş ön dretnot savaş gemisinden oluşan gemi sınıfıdır. Sınıf Deutschland, Hannover, Pommern, Schlesien ve Schleswig-Holstein gemilerinden oluşmaktaydı. 1903-1908 arasında inşa edilen gemiler, daha önceki Braunschweig sınıfı zırhlılara çok benzerdi; ancak daha iyi koruma sağlayan zırhları vardı. İngiliz Kraliyet Donanması'nın devrimci gemisi HMS Dreadnought'un hizmete girişiyle daha inşaları tamamlanamadan teknolojinin gerisinde kalan Deutschland sınıfı, Alman donanmasına katılan son ön dretnot gemiler oldular. Deutschland sınıfının ardından inşa edilen Nassau sınıfı zırhlılar ise Almanya'nın ilk dretnot sınıfı oldu.
Askerî gemi, Deniz kuvvetleri ve donanma tarafından kullanılan gemi veya botlara verilen genel isimdir. Deniz savaşı için yaratılmıştır. Yapıları ve amaçlarıyla sivil gemilerden farklıdırlar. Askerî gemiler genellikle hasar kontrol sistemi ve silahlarla donatılmış şekilde seyir ederler. Bazı personel taşıma gemilerinde bu donanımlar hafiftir veya bulunmayabilir. Askerî gemiler, inşaat veya amaca göre sivil gemilerden farklıdır. Günümüzde dünya donanmalarında birçok farklı gemi var. Bu gemilerde uçak, helikopter, askerî araç ve askerî teknoloji'ler taşınabilir. Hepsinin farklı uygulamaları vardır ve bazı sınıflandırmalar belirli ülkelere özeldir. Farklı ülkeler çabalarını farklı gemi türlerine harcadılar ve bazıları neredeyse hepsine yatırım yaptı.
LHD, Türkçeye havuzlu helikopter gemisi şeklinde yetersiz olarak çevrilen bünyesinde helikopterler bulunduran ve çıkarma araçları için havuzlu güverteye sahip çok amaçlı amfibi hücüm gemisi tipidir. ABD Donanması ve NATO bu terimi, bu tip gemileri tanımlarken gövde sınıflandırma sembolü olarak kullanmaktadır.
Asar-ı Şevket sınıfı, 1860'larda başta Mısır, ardından Osmanlı donanması için inşa edilen Asar-ı Şevket ve Necm-i Şevket olmak üzere iki gemiden oluşan zırhlı korvet sınıfıdır. Fransa'da inşa edilen gemiler, tasarımları daha önceki zırhlı korvet sınıfı Asar-ı Tevfik'in tasarımına dayanıyordu. Merkezî bataryalı olarak inşa edilen iki gemi, merkezî bir kazamat içinde dört adet 178 mm Armstrong top ve kazamatın üstünde döner bir barbette bir adet 229 mm Armstrong top taşıyordu.
Öncü gemi, isim gemisi veya sınıf lideri, hepsi aynı genel tasarıma göre inşa edilmiş bir seri veya gemi sınıfının ilk gemisidir. Terim askeri gemiler ve daha büyük sivil gemiler için geçerlidir.
Yetmiş dört, nominal olarak 74 silah taşıyan iki katlı bir hat gemisiydi. 1740'larda Fransız donanması tarafından geliştirildi ve daha sonra üçüncü sınıf olarak sınıflandırılarak Kraliyet Donanması'nın envanterine girdi. İngilizlerden sonra İspanyol, Hollanda, Danimarka ve Rus donanmaların envanterine girdi. Gemi; tasarım, ateş gücü ve yelken nitelikleri açısından iyi bir dengeye sahipti, ancak daha da önemlisi, gemi 1820'lerden itibaren geliştirilen daha fazla silah taşıyan ve daha büyük gemilere ve 19. yüzyılın sonlarında geliştirilen demir zırhlı savaş gemisine kadar gemi yapımında bir ideal form olarak kabul edildi.