İçeriğe atla

Gelincik Çarşısı

Gelincik Çarşısı (Hallaçlar Çarşısı, Fi Suk-i Gelincik), Bursa'da Kapalıçarşı'nın bir bölümünü oluşturan, 15. yüzyılda inşa edilmiş tarihî yapı.

Bursa'da özgün biçimiyle günümüze gelebilmiş çarşılardandır. Günümüzde ağırlıklı olarak çeyiz malzemeleri, yorgan ve mobilya satışı yapılan çarşıda geçmişte hallaçlar bulunurdu. Evliya Çelebi ise bu çarşıda koku maddelerinin satıldığını yazmıştır.

Konumu

Hanlar Bölgesi'nde Kapalıçarşı'nın bir bölümünü oluşturan Gelincik Çarşısı, beş kubbeli Sipahi Çarşısının hemen yanındadır ve ona paralel olarak uzanır.[1] Bedesten'in kuzeyindedir.

Geçmişi

Kimi kaynaklara göre Çelebi Sultan Mehmet'in padişahlığı sırasında Sadrazam İshak Paşa tarafından yaptırılmıştır.[2] Kimi kayıtlara göre çarşıyı Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden Dayı Karaca Bey, Mihalıç’taki imaretine gelir sağlayabilmek için yaptırmıştır.[3]

Çarşı, 1618 ve 1645 yıllarında büyük onarımlardan geçmiştir. 1958 Bursa Kapalıçarşı yangınında büyük hasar görmüş, yıkılan kubbeleri 1970’li yıllarda yeniden yapılmıştır.

Çarşıda hallaçların bulunduğu için geçmişte "Hallaçlar Çarşısı" olarak da anılmıştır.[4] Günümüzde handa yorgancı ve diğer mobilyacı esnafları bulunur.

Mimari özellikleri

Gelincik Çarşısı, dört kubbeli bir yapıdır. Orijinal planına göre handa kırk dükkân olması gerekirken, günümüzde yirmi bir dükkân vardır. Duvarları taş ve tuğlayla örülüdür. Çarşının üzeri ise oldukça yüksek dört kubbe ve ve tonozlarla örtülmüş durumdadır.

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye'de Vakıf Abideler ve Eski Eserler III (Bursa İl Merkezi)" (PDF). Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları. 1983. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Aralık 2023. 
  2. ^ "Gelincik Çarşısı". Bursa Alan Başkanlığı sitesi. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  3. ^ Alkan, Fikret (2019). "Günümüze Ulaşmayan Bursa Hanlar" (PDF). Uludağ Üniversietsi Yüksek Lisans Enstitüsü yüksek lisans tezi. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ "Bursa çarşıları". Dergi Bursa. 6 Ekim 2017. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kapalıçarşı</span> dünyanın en eski kapalı alışverişmerkezi

Kapalıçarşı, İstanbul kentinin merkezinde Beyazıt, Nuruosmaniye ve Mercan semtlerinin ortasında yer alan dünyanın en büyük çarşılarından ve en eski kapalı çarşılarından biri. Kapalıçarşı'da yaklaşık 4.000 dükkân bulunmaktadır ve bu dükkânlarda toplam çalışan sayısı yaklaşık 25.000'dir. Gün içerisindeki en yoğun zamanlarında içinde 500.000' e yakın insan barındırdığı söylenir. 2014 yılında, dünyada en çok ziyaret edilen turistik mekanlar arasında 91,250,000 ziyaretçi ile 1. sırada gösterildi. Kapalıçarşı sıklıkla dünyanın ilk alışveriş merkezi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Camii</span> İstanbulda bulunan bir cami

Süleymaniye Camii, Kanuni Sultan Süleyman adına 1551-1557 yılları arasında İstanbul'da Mimar Sinan tarafından inşa edilen camidir.

<span class="mw-page-title-main">Pirinç Han (Bursa)</span>

Pirinç Han, Sultan II. Bayezid tarafından Bursa'da yaptırılmış bir han.

<span class="mw-page-title-main">Nuruosmaniye Camii</span> İstanbulda Barok mimari tarzında yapılan ilk cami

Nuruosmaniye Camii, İstanbul'da inşa edilmiş ilk barok özellikli camidir. Çemberlitaş semtinde, Kapalıçarşı girişinde yer alır. 1748-1755 yıllarında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Geyve Hanı</span>

Gevye Hanı Bursa, Kapalıçarşı'da bulunan, 15. yüzyılda Tokat ahileri’nden Ahi Bayezıt’ın oğlu Hacı İvaz Paşa tarafından Yeşil Camii'ye gelir temini için yaptırılıp, Çelebi Mehmet’e armağan edilmiş bir handır. Han, daha önce Hacı İvaz Paşa Hanı, Payigâh, Lonca ve Ütücüler Hanı olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Koza Han</span> Bursada 15. yüzyıl han yapısı

Koza Han 15. yüzyıl sonlarında II. Bayezid tarafından mimar Abdül ula bin Pulat Şah'a İstanbul'daki eserlerine vakıf olarak Bursa'da yaptırılmış handır.

Şahadet Camii veya diğer adlarıyla Kale Camii veya Saray Camii, Bursa'da Tophane semtindeki tarihî cami.

<span class="mw-page-title-main">Ahi Çelebi Camii</span>

Ahi Çelebi Camii Fatih ilçesinin Eminönü semtindeki bir camidir. ‘Kanlıfırın Mescidi’ ve ‘Yemişçiler Camii’ olarak da bilinir. İstanbul Ticaret Üniversitesi'nin arkasında, Zindan Han yakınında ve Yoğurtçular sokağındadır. Banisi Ahi Mehmet Çelebi 'dir. Adı kaynaklarda Ahmed ve Mahmud olarak da geçmektedir. Daha çok Ahî Çelebi ismiyle şöhret bulmuştur. Ahi Çelebi, İkinci Bayezit ve Yavuz Selim devirinde yaşayan ve iki defa hekimbaşılık yapan bir Türk tabibidir. Babası Fatih Sultan Mehmet ve İkinci Bayezit devirlerinin ünlü hekimlerinden Tebriz ya da Şirvan asıllı Mevlana Kemal’dir. Ahmet Çelebi, hekimliği daha çok babasından öğrenmiştir. Kaynakların belirttiğine göre, yaşı doksanı geçmiş olduğu halde, hacdan dönerken Kahire’de ölmüş ve İmam Şâfiî’nin kabri civarına defnedilmiştir. Cami, 1539 ve 1653 yıllarında iki kez yanmış, 1892 zelzelesinde ise büyük hasar görmüştür. Tezkiretü'l-Ebniye ve Tezkiretü'l-Bünyan’da Mimar Sinan’ın eserleri arasına gösterilen yapı uzun yıllar harap vaziyette idi. 1990'lı yıllarda restorasyona alınarak yeniden faaliyete geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Han</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir han

Büyük Han, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir handır. Tarihsel olarak Kıbrıs'ın en büyük hanı olup kendisi gibi Asmaaltı Meydanı'nda yer alan Kumarcılar Hanı'yla birlikte Lefkoşa'da Osmanlı döneminden günümüze ulaşan iki handan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Cami (Bursa)</span> Bursa, Türkiyede bir cami

Yeşil Cami, Bursa'da ilk dönem Osmanlı mimarisinin önemli örnekleri arasında yer alan bir tarihi yapı.

Hacı İvaz Paşa Osmanlı devlet adamı, asker, mimar.

<span class="mw-page-title-main">Kapan Han</span>

Kapan Han Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’te yer alan Osmanlı İmparatorluğu dönemi tarihî yapılarından olan bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Başdurak Camii</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Başdurak Camii, İzmir'in Konak ilçesinde bulunan, Kemeraltı Çarşısı'nın ana güzergâhlarından olan Anafartalar Caddesi üzerindeki cami.

<span class="mw-page-title-main">Hanlar Bölgesi</span>

Hanlar Bölgesi, Bursa'nın merkezinde, 14. yüzyılda oluşmaya başlayan, 16. yüzyılın ortalarına kadar padişahların ve devletin ileri gelenlerinin yaptırdığı anıtsal yapılar ile gelişen ticaret merkezi.

Sandal Bedesteni, aynı zamanda Yeni Bedesten veya Küçük Bedesten, Fatih ilçesinin Eminönü semtinde Kapalıçarşı’nın içinde yer alan tarihi bedestendir. Bedestenin hangi tarihte yapıldığına yönelik kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Bazı kaynaklara göre 1472-1478 yılları arasında Fatih Sultan Mehmed döneminde, bazı kaynaklara göre ise 1520 yılında Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaptırılmıştır.

Fidan Han, Bursa'da, 15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmet döneminin sadrazamlarından Mahmut Paşa'nın yaptırdığı han.

İvazPaşa Çarşısı, 15. yüzyılda, II. Murad döneminde, Bursa'da, Sadrazam Hacı İvaz Paşa tarafından yaptırılan çarşı.

Sipahi Çarşısı, Bursa'da, II. Murat döneminde Dayı Karaca Bey tarafından inşa edilen bir han.

Yorgancılar Çarşısı, Bursa Kapalıçarşısının bir bölümü.

Vaiziye Medresesi Çarşısı , Bursa'da bir medrese-çarşıdır. Bursa merkez Osmangazi İlçesi Nalbantolu Mahallesi'nde, Ulu Cami'nin batısında yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.