| Makale serilerinden |
 |
Dini Muhafazakârlık
|
Ulusal Türler
|
Gelenekçi muhafazakârlık ya da klasik muhafazakârlık, toplumun sağduyulu bir şekilde uyması gereken belli doğal yasalarla tezahür ettirilmiş, aşkın ahlaki bir düzenin ilkelerine duyulan ihtiyacı vurgulayan politik bir felsefe veya ideolojidir. Farklı alt türleri "yeni muhafazakârlık" olarak da adlandırılmaktadır.
| Türler |
| ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kavramlar | |||||||||||||||||||||||
| Düşünürler | |||||||||||||||||||||||
| Politikacılar | |||||||||||||||||||||||
| Organizasyonlar | |||||||||||||||||||||||
| Ayrıca bakınız | |||||||||||||||||||||||
Muhafazakârlık veya tutuculuk, geleneksel toplumsal etmenlerin korunmasını destekleyen politik ve toplumsal felsefedir. Daha belirgin bir anlamda ilgili toplumun içinde bulunduğu çağın gereklerini göz ardı etmeksizin, geçmişten gelen tarihsel, kültürel ve uygar birikimlerini kaybetmeden, kısaca öz dinamiklerinin değişmesine karşı direnç gösteren, toplumsal-kültürel değerlerin korunmasını savunan politik bir görüştür.
Kökten dincilik, genellikle dinî esaslı aslî kaidelere geri dönme talebiyle kendini belli eden ve bu kaidelere katı bir biçimde bağlı olan, diğer görüşlere karşı toleranssız ve laiklik karşıtı dinî hareket veya bakış açısı. Kökten dincilik, genellikle dinî tabiattaki bir dizi kurala sıkı sıkıya bağlı, çağdaş, sosyal ve siyâsî yaşam ile ilgili üzerinde uzlaşılmış prensiplere karşı tepkisi olan inancı belirtir.
Edmund Burke, İngiltere Avam Kamarası'nda uzun yıllar milletvekilliği yapmış İrlandalı-İngiliz siyaset adamı, yazar, hatip, siyaset kuramcısı, filozof.
Merkez sağ, siyasi spektrumun sağında yer alırken merkeze daha yakındır. Merkez sağ partiler genellikle liberal demokrasiyi, kapitalizmi, piyasa ekonomisini, özel mülkiyet haklarını ve az ölçekte bir refah devletini destekler. Merkez sağ oluşumlar muhafazakârlığı ve ekonomik liberalizmi desteklerken sosyalizm ve komünizme karşı çıkarlar.
Hasidik Yahudilik veya bazen Hasidizm, on sekizinci yüzyılın sonlarına doğru, günümüzdeki Batı Ukrayna topraklarında Baal Şem Tov tarafından kurulan ve hızla yayılan bir Yahudi dinî gruptur. Günümüzde, bağlı kuruluşların çoğu İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri'ndedir. Günümüz Hasidizmi, ultra-Ortodoks ("Haredi") Yahudiliğinin bir alt grubudur ve dini ve sosyal muhafazakarlığı ve sosyal inzivasıyla dikkat çekmektedir.
Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti, 3 Mart 2010'da Türkiye'de kurulmuş bir siyasi partidir. Kurucusu Ahmet Reyiz Yılmaz istifa ederek siyasetten çekilmiştir. Parti aktif olduğu dönemde millî muhafazakârlık ve Türk milliyetçiliğini benimsemiş ve sağ pozisyonda yer almıştır. 12 Eylül 2010 referandumunda evet kararı almıştır. 12 Haziran 2011 seçimlerinde %0,08 oy alıp baraj altında kalmıştır.
Sosyal bilimlerde, siyasi ideoloji, belirli bir toplumsal hareketin, kurumun, sınıfın veya büyük bir grubun etik ideallerini, prensiplerini, doktrinlerini, mitlerini veya sembollerini açıklayan ve toplumun nasıl çalışması gerektiğini ve belirli bir toplumsal düzen için bazı siyasi ve kültürel bir plan sunan bir dizi fikirler bütünüdür. Siyasi ideoloji, gücün nasıl dağıtılması gerektiği ve hangi amaçlar için kullanılması gerektiği konularıyla ilgilenir. Bazı siyasi partiler belirli bir ideolojiyi sıkı bir şekilde takip ederken diğerleri genel olarak ilgili ideolojiler grubundan ilham alabilir, ancak belirli bir ideolojiyi açıkça benimsemezler. Bir ideolojinin popülaritesi, bazen çıkarları doğrultusunda hareket eden ahlaki girişimcilerin etkisiyle de ilgilidir. Siyasi ideolojilerin iki boyutu vardır: (1) hedefler: toplumun nasıl organize edilmesi gerektiği; ve (2) yöntemler: bu hedefe ulaşmanın en uygun yolu.
Hristiyan demokrasi, merkez sağ bir ideolojidir. Bu ideoloji, ülke içinde "Hristiyanlık ilkelerinin" uygulamasına dayalıdır. Kamu içinde Hristiyan ahlakı, geleneği ve adetlerinin, modern ve demokratik bir biçimde uygulanmasını savunmaktadır. Hristiyan demokrasi ideolojisi, muhafazakârlık ve Katolik toplumsal öğretisinin etkisi altında, 19. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Ekonomik olarak ise sosyal piyasa ekonomisini savunur. Latin Amerika'da bu sol ideolojiye dönüşmüşken, Avrupa'daki Hristiyan demokrat siyasi partiler genellikle muhafazakâr, liberal ve ılımlıdır.
Liberal muhafazakârlık, özel mülkiyet, serbest ekonomi girişimciliği ile halkın geleneksel, kültürel ve ahlaki değerlerini yönetime dahil eden; anayasal ve temsili hükûmeti savunan muhafazakâr bir siyasi ideolojidir.
Sosyal muhafazakârlık, sosyal çoğulculuk yerine geleneksel güç yapılarına vurgu yapan bir politik felsefe ve muhafazakârlık çeşididir. Kuzey Amerika'daki sosyal muhafazakârlık, 1800'lerin başında, William Wilberforce ve Abraham Lincoln tarafından ifade edildiği gibi, köleliğin, Hristiyanlık ve anayasa karşıtı yönlerine bir tepki olarak yükseldi. Ayrıca alt sınıf Protestan Amerikalıların ekonomik güvensizliği, McCarthycilik ve sosyal kurumlara yönelik diğer zorluklarla da uğraştılar. Sosyal muhafazakârlar genellikle sosyal konuların örgütlenmesini ve siyasallaştırılmasını desteklediler.
Millî muhafazakârlık, millî kimlik ve kültürel kimliğin korunmasına odaklanan muhafazakârlığın milliyetçi bir çeşididir. Millî muhafazakârlar genellikle milliyetçiliği geleneksel kültürel değerleri, aile değerlerini ve göçmen karşıtlığı destekleyen muhafazakâr duruşlarla birleştirir. Millî muhafazakârlık, ulusal veya ulusçu muhafazakârlık olarak da isimlendirilir.
Liberteryen muhafazakârlık, sağ liberteryen politika ve muhafazakâr değerlerin birleşiminden oluşan muhafazakâr bir politik felsefe ve ideolojidir. Liberteryen muhafazakârlar için sosyal ve kültürel muhafazakârlığa ulaşılmasındaki birinci değer negatif özgürlüktür. Onlar, sosyal liberalizmin bir formunu benimsemiş Amerikan liberallerinin toplum mühendisliğini reddetmektedir.
Karşı devrim, bir devrimi yıkmayı ve sonuçlarını yok etmeyi amaçlayan bir karşıt harekettir. Bu eylemi gerçekleştirenlere karşı devrimci denilir.
Yeni muhafazakârlık 1960'lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nde doğmuş bir siyasal akımdır.
Türkiye'de muhafazakârlık, genel anlamdaki muhafazakârlık ideolojisinin Türkiye'de nasıl anlaşıldığını ifade etmektedir.
Kültürel muhafazakârlık, bir ulus devletin veya devlet sınırlarıyla tanımlanamayan bir kültürün kültürel miraslarını korumak olarak tanımlanır. Kültürel muhafazakarlık kimi zaman Québec'teki gibi dilin korunmasıyken kimi zaman Amerika yerlilerindeki gibi ırksal kültürün korunmasıdır.
Yeşil muhafazakârlık, muhafazakarlığın çevrecilikle birleşimidir. Çevresel kaygı, modern muhafazakarlık tarihi boyunca hem muhafazakar politikacılar hem de filozoflar tarafından dile getirildi, Edmund Burke, Fransa'daki Devrime Yansımaları'nda şöyle dedi: "Yeryüzü, nazik ve eşit anne, hiçbir erkeğin gururunu ve lüksünü teşvik etmek için tekelleştirilmemelidir". Avrupa'da en bilinen temsilcilerinden biri Muhafazakâr Halk Partisi'dir.
Paleomuhafazakârlık, Amerika Birleşik Devletleri'nde Amerikan milliyetçiliğini, Hristiyan etiğini ve dini muhafazakarlığı vurgulayan bir siyaset felsefesi ve muhafazakarlık çeşididir. Paleomuhafazakârlığın kökleri, 1930'larda ve 1940'larda New Deal'e karşı çıkan kesimin kaygıları ile paleoliberalizm ve sağ popülizm ile örtüşüyor.
Mâlî muhafazakârlık, kapitalizm, bireycilik, sınırlı devlet ve laissez-faire ekonomisinde ideolojik bir temele sahip maliye politikası ve malî sorumlulukla ilgili politik ve ekonomik bir felsefedir. Mali muhafazakârlar vergi indirimlerini, hükûmet harcamalarının azaltılmasını, serbest piyasaları, kuralsızlaştırmayı, özelleştirmeyi, serbest ticareti ve asgarî hükûmet borcunu savunuyorlar. Malî muhafazakârlık, klasik liberalizm ile aynı felsefî bakış açısını takip eder.
Eski Sağ, Amerikan muhafazakârlığının, en belirgin olan bir kolu için kullanılan gayri resmî bir isimdir.
