İçeriğe atla

Geguti Sarayı

Koordinatlar: 42°10′19″K 42°40′52″D / 42.17194°K 42.68111°D / 42.17194; 42.68111
Geguti Sarayının kalıntıları
Sarayın kalıntıları
Kilise

Geguti Kraliyet Sarayı (Gürcüce: გეგუთის სასახლე) Gürcistan'daki Kutaisi şehrinin 7 km güneyindeki aynı adlı köyde konumlanmış, günümüzde bir harabe olan kraliyet sarayıdır.

Geguti Sarayı kompleksinin harabelerinin kapladığı alan 2,000 m2 büyüklüğündedir. Rioni Nehri'nin yanında konumlanmıştır. 1953-1956 yılları arasında yapılan kapsamlı saha çalışması, uzmanların ana arkeolojik katmanları tabakalaştırmasına ve büyük bir kısmı 12. yüzyıla tarihlenen Orta Çağ yapılarının mimari formunu ve dekorasyonunu yeniden yapılandırmasına olanak sağlamıştır. O dönemde aynı zamanda Kartlis Tshovreba'da Geguti Sarayından ilk kez bahsedilmiştir. Bölgede bulunan en eski yapı şömineli, sade, tek odalı bir binadır. Tarihi 8 veya 9. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Kral III. Giorgi (r, 1156-1184) tarafından yaptırılan kraliyet kompleksinin ana kısmı, 3 metre yüksekliğindeki taş bazanın üzerine yerleştirilmiş dört katlı tuğla bir yapıdır. Haç merkezli salon, tonoz bingi üzerinde duran 14 metre çaplı bir kubbe ile örtülmüştür. Binanın tamamı duvarlarla kaplanmış ve büyük sütunlarla desteklenmiştir. Batıya yerleştirilmiş ek yapılar ve saray kilisesi, 13 veya 14. yüzyıla tarihlenen daha sonraki bir döneme aittir.

Orta Çağ Gürcü mimarisinin hayatta kalan anıtlarının çoğunu kiliseler ve manastırlar oluşturduğu için, Geguti sarayının kalıntılarının önemi büyük ölçüde sarayın seküler yapısı ile vurgulanmaktadır. Her ne kadar Gürcistan'daki seküler himayeyi kanıtlayan eserler Geguti sarayının harabesi ve kale kabukları ile sınırlı kalsa da, Gürcüce yazılı kaynaklarda Orta Çağ seküler himayesinin kayıtları bulunmaktadır.[1]

V. Tsintsadze tarafından çizilen yeniden yapılanma taslağı

Geguti kraliyet sarayının ana kompleksi, Orta Çağ Gürcistan'ın altın çağı olan dönemde inşa edilmiştir. Gürcistan mahkemesinin oldukça hareketli olmasına rağmen, krallığın ikinci başkentinin ve büyük bir kültürel merkezin yakınlarında bu boyutta bir kraliyet sarayının kurulması, aslında Kraliçe Tamar'ın (r. 1184-1213) kraliyet bürokrasisinin doruk noktasına ulaştığı bir adalet sistemi kurma isteği olarak anlaşılabilir.[2]

Geguti sarayı, Gürcü yıllıklarında sık sık Gürcü kraliyet ailesinin dinlenmeyi sevdiği bir yer olarak görülüyor. Saray, Kraliçe Tamar'a karşı yapılan başarısız darbe girişimi sırasında Tamar'ın eski kocası Prens Yuri Bogolyubsky'nin taçlandırıldığı yerdir.[2]

2016 yılında, ziyaretçilerin sarayın kalıntılarını orijinal şekliyle görebilmesi için, kalıntıları çevreleyen camdan bir panel yapılmıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ Jane Turner (ed., 1996). The Dictionary of Art, p. 331. Grove, 1-884446-00-0.
  2. ^ a b Antony Eastmond (1998), Royal Imagery in Medieval Georgia, pp. 152, 188-190. Penn State Press, 0-271-01628-0.
  3. ^ "Technology shows historic Geguti Palace 800 years ago". Agenda.ge. 11 Mart 2016. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tamar</span> Gürcü kraliçe

Tamar, Gürcistan Krallığı’nı 1184-1213 arasında yöneten ünlü kraliçedir. Hükümdarlık dönemi Gürcistan’ın “Altın Çağı” olarak bilinir. “Krallar kralı” ve "Kraliçeler kraliçesi” olarak adlandırılmıştır. Bagrationi (Bagratlılar) hanedanından gelir. Bazı dillerde Tamara olarak da yazılır.

<span class="mw-page-title-main">Şota Rustaveli</span>

Şota Rustaveli ya da kısaca Rustaveli, Orta Çağ'da yaşamış Gürcü şair. Gürcistan'ın Altın Çağı'nın öne çıkan en önemli şairidir ve Gürcü edebiyatına en çok katkı yapan yazarlardandır. Rustaveli, Gürcüler'in milli epik şiiri Kaplan Postlu Şövalye'nin yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kutaisi</span> Gürcistanın yasama başkenti ve en kalabalık üçüncü şehri

Kutaisi, Gürcistan'da İmereti Bölgesi'nde yer alan dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden biri ve geleneksel olarak başkent Tiflis'ten sonra Gürcistan'ın en büyük ikinci ve en kalabalık üçüncü şehridir. Tiflis'in 221 kilometre batısında, Rioni Nehri üzerinde yer alır. İmereti Bölgesi'nin merkezidir ve nüfusu 147.635'dir (2014).

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Svetitshoveli Katedrali</span>

Svetitshoveli Katedrali,, Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in kuzeybatısında yer alan Mtsheta tarihi kentinde bulunan bir Gürcü Ortodoks katedralidir. Erken Orta Çağa ait bir eser olan Svetitshoveli, UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine dahil edilmiştir. Halen Tiflis'teki Üçleme Katedrali'nden sonra ikinci en büyük kilise binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dadiani Sarayı</span> Müze

Dadiani Sarayları Tarihi ve Mimari Müzesi Gürcistan'nın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde konumlanmış Zugdidi şehrinde bulunan bir ulusal müzedir. Dadiani Sarayları Tarihi ve Mimarisi Müzesi, Kafkasya'daki en seçkin saraylardan biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Timotesubani Manastırı</span>

Timotesubani Manastırı Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borjomi Vadisinin manastırla aynı adı taşıyan köyünde konumlanmış, Orta Çağ döneminden kalma Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">Bedia Katedrali</span>

Bedia Katedrali, Abhazya'nın Tkvarçeli rayonuna bağlı Bedia köyünde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Gürcistan'ın altbölümlerine göre Oçamçire Belediyesinde yer alan katedral, Karadeniz sahillerindeki tartışmalı bir bölgede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kintsvisi Manastırı</span>

Kintsvisi Manastırı Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Kareli şehrine 10 kilometre uzaklıkta, Dzama vadisindeki yüksek bir dağın ormanlık yamacında konumlanmış bir Gürcü Ortodoks manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vanis Kvabebi</span>

Vanis Kvabebi Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki bir mağara manastırıdır. Aspindza kentinin ve daha meşhur bir mağara kenti olan Vardzia'nın yakınlarında konumlanmıştır. 1204 yılında inşa edilmiş bir savunma duvarı ve dağın yanındaki çeşitli seviyelerde bulunan bir tünel labirentinden oluşan kompleks, 8. yüzyıldan kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Bagrationi Hanedanı</span>

Bagrationi Hanedanı, Gürcistan'da Orta Çağ'dan 19. yüzyılın başlarına kadar hüküm süren bir kraliyet hanedanıdır. Bagratlılar olarak da bilinir. Dünyadaki en eski Hristiyan hanedanları arasında yer alır. Kraliçe Tamar gibi pek çok ünlü Gürcü hükümdarı bu hanedandan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Vaçnadziani Manastırı</span>

Kutsal Vaçnadziani veya Vaçnadziani Manastırı, Doğu Gürcistan'ın Gurcaani belediyesindeki Vaçnadziani köyünün yanında konumlanmış eski bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Ana Kilise, Bütün Azizler manastırından sonra adlandırılmıştır. Ayrıca 9. yüzyılda piskoposluk bölgesinin ana kilisesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Zemo Nikozi İlah Kilisesi</span>

Zemo Nikozi İlah Kilisesi, ayrıca bilinen adıyla Ghvtaeba (ღვთაება), Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Gori Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Ayrıca çan kulesi, piskoposluk sarayı ve savunma duvarını da içeren bir kompleksin parçasıdır. Kompleks, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gudarehi Manastırı</span>

Gudarehi Manastırı Güney Gürcistan'daki bir 13. yüzyıl Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kvemo Kartli bölgesine bağlı Tetritskaro belediyesindeki Gudarehi köyünün batısında konumlanmıştır. Manastır kompleksi, ana salon kilisesi, bağımsız çan kulesi, saray, hücreler, şapeller, ahırlar ve şarap mahzeni gibi çeşitli yapıların kalıntılarından oluşmaktadır. Kilise, Orta Çağ taş oymaları ve yazıtlarla süslenmiştir. Kompleks, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çeremi Tarihi Sit Alanı</span>

Çeremi Tarihi Sit Alanı Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki Gurcaani belediyesinde konumlanmış Çeremi köyünde yer alan bir tarihi ve arkeolojik sit alanıdır. Kompleks, kilisenin kalıntıları, savunma duvarı olan bir kale ve bir mezarlıktan oluşmaktadır. Bu kalıntıların bir kısmı, Erken Orta Çağ Gürcü kroniklerinde bahsedilen, yok olmuş Çeremi kentidir ve Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bieti Kilisesi</span>

Bieti Meryem Ana Kilisesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesinde, Gurkeli ve Tsinubani köyleri yakınında yer alan harabe bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. 14. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Bieti kilisesi, kubbeli Yunan haçı planı tasarımıyla inşa edilmiştir. Kubbenin 1930'da yıkılmasından sonra, sadece sığınağın kubbesi ve pastoforium ayakta kalmıştır. Bazı ön temizlik ve koruma çalışmalarından sonra, kilise 2019 yılında yeniden yapılanmaya başlamıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Günümüzde tartışmalı Güney Osetya bölgesinde bulunan "Bieti" adında başka bir Orta Çağ Gürcü kilisesi daha vardır.

Pirğebuli Manastırı Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Hrami nehri vadisinde bulunan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. 12. yüzyılın sonlarına veya 13. yüzyılın başlarına tarihlenen manastır, farklı koruma durumlarındaki çeşitli yapılardan oluşmaktadır. Ana kilise, dışı zengin taş oymalarla süslenmiş büyük bir salon kilisesidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

İoane Şavteli 12 ve 13. yüzyıllarda yaşamış, yazdığı kasidelerle tanınan Gürcü şairdir. Arapçada "Mesih'in kölesi" anlamına gelen Abdulmesia (აბდულმესია) adıyla bilinmektedir. Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, Şavteli lakabının Şavşeti bölgesindeki Şavmta köyünden geldiğini ve İoane'nin bu köyden olduğunu yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hahuli triptiği</span>

Hahuli triptiği Orta Çağ Gürcistanında kabartma tekniğiyle üretilmiş ve kısmen korunmuş üç parçalı büyük bir Meryem Ana (Theotokos) ikonasıdır. Sekizinci yüzyıldan on ikinci yüzyıla kadar tarihlenen yüzün üzerinde Gürcü ve Bizans orijinli işlenmiş mine örneği içermektedir. İkona, günümüzde Tiflis'te bulunan Gürcistan Sanat Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yalya Manastırı</span>

Yalya Manastırı Kıbrıs'ın batısının kuzeyindeki Baf kazası, Yalya (Yayla) köyündeki metruk Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastır, Meryem Ana'ya adanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.