İçeriğe atla

Geçici Tüm Rusya Hükûmeti

Geçici Hükûmet (Rusya) ile karıştırılmamalıdır.
Geçici Tüm Rusya Hükûmeti
Временное Всероссийское правительство
Geçici Tüm Rusya Hükûmeti
3 Kasım 1918-14 Ocak 1920
Geçici Tüm Rusya Hükûmeti bayrağı
Bayrak
BaşkentOmsk
Yaygın dil(ler)Rusça
HükûmetGeçici hükûmet
Tarihçe 
• Kuruluşu
3 Kasım 1918
• Dağılışı
14 Ocak 1920
Öncüller		Ardıllar
Ufa Directory
Komuç
Geçici Sibirya Hükûmeti (Omsk)
Geçici Sibirya Hükûmeti (Vladivostok)
Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti
Russia Eastern Outskirts

Geçici Tüm Rusya Hükûmeti (GT-RH), 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Omsk'ta merkezlenen kısa ömürlü bir hükûmettir (1918-1920).

Komuç'tan (çoğunlukla Samara'da kurulu Sosyalist Devrimci Parti (SD) ve Anayasal Demokrat Parti (Kadet) üyeleri) ve Omsk'ta bulunan esas olarak bölgesel politikacılardan ve sağcı subaydan oluşan Geçici Sibirya Hükûmeti'nden oluşuyordu. İki rejim daha önce etkin bir şekilde birlikte başarısız olmuştu, bu rekabet bir gümrük savaşına ve çok sayıda sınır anlaşmazlığına neden olmuştu.

Yapısı

8-23 Eylül 1918 tarihleri arasında Ufa'da bir Devlet Konferansı düzenlendi ve bu da Rusya Cumhuriyeti'ne bu alternatifin kurulmasına ve daha sonra Bolşevik hükûmetin devredilmesine neden oldu. Diğer bölgelerden bazıları da dahil olmak üzere 170 delegeyi kapsıyordu. Bir uzlaşmaya yol açtı: Komuç, nihai güç temelini seçmek için SD hakimiyeti altındaki Tüm Rusya Kurucu Meclis (Kasım 1917'de seçildi) için tanınmaya başladı ancak aynı zamanda yasal Bütün-Rusya hükûmeti olma iddiasını kaybetti. Onun yerine beş kişilik bir Rehber yeni hükûmetin uygulaması olarak kuruldu:

  • Nikolai Avksentiev (SD Parti)
  • Vladimir Zenzinov (SD Parti)
  • Pyotr Vasilyevich Vologodsky [ru], bölgesel bir politikacı (SD Parti) ve Omsk Geçici Sibirya Hükûmeti'nin başı
  • General V. G. Boldyrev [ru]
  • Sol Kadet Vladimir Aleksandrovich Vinogradov [ru]

Bir Bakanlar Konseyi, hükûmetin günlük yönetimini yürüttü. Bakanlar Kurulunun çoğunluğu (14'ün 10'u) eskiden Geçici Sibirya Hükûmeti üyeleri olarak görev yapmıştı.

Bolşevikler Kerensky'yi değiştirince Rehber değişti. Kazak birlikleri Avksentiev ve Zenzinov'u tutukladı. Ertesi sabah Vologodsky GT-RH Bakanlar Konseyini çağırdı. Rehber feshedildi ve eski Savaş Bakanı Amiral Aleksandr Kolçak, Tüm-Rusya'nın Yüksek Valisi oldu.

Yüksek Vali, halka aşağıdaki manifestoyu yayınladı:

Geçici Bütün-Rus Hükûmeti sona erdi. Tüm gücü elinde tutan Bakanlar Kurulu, Amiral Aleksandr Kolçak'a bu güç ile beraber bağlandı. Bu sorumluluğu, iç savaşın olağanüstü zor koşullarında ve ülkenin dağınıklığını gidermek için kabul ettim ve şu anda ne gerici yolu ne de parti mücadelesinin ölümcül yolunu izleyeceğim. Başlıca amaçlarım, bir savaş gücü örgütlenmesi, Bolşevizmi devirmek ve kanun ve düzenin kurulmasıdır böylece Rus halkı hürriyet ve özgürlük yüksek fikirlerini yerine getirebileceği gbir hükûmet seçebilmeye muktedir olacak. Sizi, vatandaşları birleşmeye ve Bolşevizmle mücadelede, herkesi gerekirse özveride bulunmaya çağırıyorum.

Kolçak'ın bakanları arasında, Paris Barış Konferansı'nda hükûmeti temsil edecek olan eski tanınmış Çar yanlısı bakan Sergey Sazonov da yer alıyordu.[1]

İç gerilimler

Sosyalist Devrimci Partinin (SD) kurucusu Viktor Çernov, GT-RH'yi şiddetle eleştirdi. Ufa yerleşimini tatmin edici bulmadı ve yeni hükûmete karışan "karşı-devrimci" unsurları gördü. SD Partisi'nin, Kurucu Meclis'in arkasında nüfusu toplaması ve Komuç Halk Ordusu'nun bağımsız bir güç olarak örgütlemesi gerektiğini savundu. Aleksandr Kerenski'nin Geçici Hükûmet'ini GT-RH olarak tanıyan sağı kızdırdı.

Ardıl

Kolçak'ın ölümü ile gücü güneyde Gönüllü Ordusu'na geçti.

Kaynakça

  1. ^ Erik Goldstein The First World War Peace Settlements, 1919-1925 p49 Routledge (2013)

Kaynakça

  • Evan Mawdsley, The Russian Civil War (2008). Edinburgh, Birlinn, pp. 143–8.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Nisan tezleri</span>

Nisan Tezleri, 1917 Şubat Devrimi ile Rusya'daki Çarlık rejiminin devrilmesi üzerine sürgünde bulunduğu İsviçre’den, Mühürlü Tren ile Rusya’nın başkenti Petrograd’a gelen Bolşevik lider Lenin tarafından ilan edilen ve parti tarafından izlenmesi gereken siyasi hattı anlatan açıklamalar. Tezler daha çok Rusya’nın içinde bulunduğu durumu tahlil etmekte ve Bolşevikler tarafından yapılması gerekenleri sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Devrimci Parti</span>

Sosyalist Devrimci Parti veya SR'ler, 20. yüzyıl başlarında Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde faaliyet gösteren siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar</span> bir dizi askerî karışıklıklar

Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Çernov</span> Rus Politikacı

Viktor Mihailoviç Çernov Rus devrimci, SR partisinin kurucularından. Partinin teorik hattının oluşturulmasında önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Komuç</span>

Kurucu Meclis Üyeleri Komitesi veya Komuç, Ekim Devrimi ile Bolşeviklerin iktidarı almasının ardından Bolşevik iktidarını tanımadığı için kapatılan Kurucu Meclis vekillerinin Bolşeviklere karşı başlatılan Rus İç Savaşı sırasında Samara kentinde 8 Haziran 1918 günü oluşturdukları iktidar organı.

<span class="mw-page-title-main">Boris Savinkov</span>

Boris Viktoroviç Savinkov Rus yazar, devrimci ve silahlı eylemcidir. SR partisinin savaş örgütü liderlerindendi. Rus İmparatorluğunda Çarlık rejimi yöneticilerine düzenlediği gösterişli suikastlerle bilinir. 1917 yılındaki Şubat Devriminden sonra Geçici Hükûmette Savaş Bakan Yardımcılığı yapmıştır. Ekim Devriminden sonra çıkan Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere cephe almış ve 1920 yılında ülke dışına kaçmıştır. 1924 yılında ülkeye gizlice geri dönmeye çalışırken yakalanmış, hapiste öldürülmüş veya intihar etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Kolçak</span>

Aleksandr Vasiliyeviç Kolçak, Rus deniz subayı, amiral, kutup araştırmacısı, Rusya İç Savaşı sırasında Bolşevik karşıtı Beyaz Ordu komutanı, 1918 yılında Rusya Beyaz Ordu Mareşalı Rus İç Savaşı sırasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Müdahalesi</span>

Sibirya Müdahalesi, 1918-1922 yılları arasında İtilaf Devletlerinin Rus İç Savaşına Bolşeviklere karşı müdahil olarak Rusya’nın Doğu sahillerini işgal ederek Beyaz Ordu'yu destekleme harekâtları. Bu harekâta özellikle Japonya İmparatorluğu yoğun bir askerî güç verecek ve 1920 yılında diğer İtilaf Devletleri çekilirken Sibirya bölgesini işgal etmeye devam edecektir.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Semyonov</span>

Grigori Mihayloviç Semyonov veya Ataman Semyonov (Rusça: Григо́рий Миха́йлович Семёнов Rus İç Savaşı sırasında Sibirya Müdahalesi döneminde Japonya tarafından Sibirya bölgesinde desteklenen Beyaz Ordu komutanı ve Baykal Kazaklarının Atamanı. Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine sebep olan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Hükûmet (Rusya)</span> Rusya’da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet

Rusya Geçici Hükûmeti, Rusya'da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet. Geçici Hükûmet, öne çıkan lideri ve başbakan Aleksandr Kerenski’den dolayı Kerenski Hükûmeti olarak da bilinir. Ekim Devrimi ile birlikte iktidarı alan Bolşevikler, Geçici Hükûmetin ve hükûmetin kurduğu Rusya Cumhuriyeti'nin yaklaşık sekiz aylık iktidarına son vermiştir.

Tüm Rusya Kurucu Meclisi, Rusya’da 1917 Ekim Devriminden sonra toplanan ve demokratik seçimlerle seçilmiş olan yasama organı. 5-6 Ocak 1918 günlerinde sadece 13 saat toplanabilmiştir. Sovyet iktidarını tanımayı reddettiği için Bolşevikler tarafından lağvedilmiştir.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Anayasal Demokrat Parti</span> Rus İmparatorluğunda liberal bir siyasi parti

Anayasal Demokrat Parti veya Kadetler, Rus İmparatorluğunda liberal bir siyasi partiydi. Parti üyelerine Kadetler denilirdi. Bu isim partinin Rusça isminin kısaltmasından ileri gelir; K-D harflerinden oluşan parti adının kısaltmasının Rusça okunmasıdır. Kadetler ismi, Rus İmparatorluğunda askeri okul öğrencilerine verilen kadet ismiyle karıştırılmamalıdır. Partinin teorik hattını Konstantin Kavelin'in eserleri çizmiştir. Tarihçi ve siyasetçi Pavel Milyukov partinin varlığı süresince tek lideri olmuştur. Kadetler özellikle teknokratlar ve sanayiciler tarafından destek görmüştür. Ekim Devriminden sonra yasa dışı ilan edilmiş ve kapatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Sibirya Hükûmeti (Omsk)</span>

Geçici Sibirya Hükûmeti (Omsk), Rus İç Savaşı döneminde Beyaz Ordu tarafından Omsk'ta kurulan geçici hükûmet.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Sibirya Hükûmeti (Vladivostok)</span>

Geçici Sibirya Hükûmeti, Sibirya'da Beyaz Ordu tarafından oluşturulmuş kısa ömürlü hükûmet.

<span class="mw-page-title-main">Anna Timiryova</span>

Anna Timiryova, , Rus-Sovyet şair, yazar, ressam.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.