İçeriğe atla

Gdańsk Körfezi

Koordinatlar: 54°28′59″K 18°57′31″D / 54.48306°K 18.95861°D / 54.48306; 18.95861
Gdańsk Körfezi

Gdańsk Körfezi ya da Danzig Körfezi (Lehçe: Zatoka Gdańska - Yerel Slav dillerinde: Gduńskô Hôwinga - Almanca: Danziger Bucht), Baltık Denizi'nin güneydoğusundaki bir körfez. Adını yakınında bulunan bir Polonya şehri olan Gdańsk kentinden almıştır. Batılı kaynaklarda koy olarak da adlandırılır.

Körfezin batı bölgesi Pucka Koyu'nun sığ sularından oluşur. Güneyinde Vistül Lagünü bulunur. Bu lagün Baltık Denizi'ne Pilawa Boğazı ile Kallingrad'da bağlanır. En derin yeri 120 metredir ve tuzluluk oranı % 0.7'dir. Körfeze dökülen en önemli akarsular Pregolya ve Vistül nehirleridir. Kıyılarda kurulmuş en önemli yerleşim birimleri Kaliningrad, Gdańsk, Gdynia, Sopot, Hel, Primorsk ve Baltiysk'dır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonya</span> Orta Avrupada bir ülke

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Baltık Denizi</span> Kuzey Avrupada bir deniz

Baltık Denizi, Kuzey Avrupa'da 53° ile 66° kuzey enlemleri ve 20° ile 26° doğu boylamları arasında yer alır. Kuzeyinde Botni Körfezi vardır. İsveç, Finlandiya, Danimarka, Almanya, Polonya, Rusya, Estonya, Letonya ve Litvanya devletleri ile çevrili bir iç denizdir. Baltık Denizi, Beyazdeniz'e Beyazdeniz Kanalı ve Kuzey Denizi'ne Kiel Kanalı ile bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kaliningrad</span>

Kaliningrad, Rusya'nın Kaliningrad Oblastı'nın en büyük şehri ve idari merkezidir, Litvanya ve Polonya arasında kalan bir Rus dış bölgesidir. Şehir, Rusya anakarasının yaklaşık 663 kilometre batısında yer almaktadır. Şehir, Baltık Denizi'ndeki Vistül Lagünü'nün başında, Pregolya Nehri üzerinde yer alır ve Rusya'nın Baltık Denizi'ndeki tek limanıdır. 2020 yılında şehrin nüfusu 489.359 idi. Kaliningrad, Baltık bölgesinin üçüncü büyük şehri ve Baltık Denizi'nin yedinci büyük şehri olan Saint Petersburg'dan sonra Kuzeybatı Federal Bölgesi'nin ikinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz</span> büyük ve genellikle tuzlu su

Deniz, bir okyanus ile bağı olan ve büyük bir alanı kaplayan ve genellikle tuzlu olan su kütlesi. Terim genellikle okyanus terimi yerine de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Lagün</span>

Lagün, Kıyı set gölü veya deniz kulağı dalgalar tarafından oluşturulan kıyı birikim şekillerindendir. Oluşumunda, kıyı akıntılarının da etkisi vardır. Kıyılardaki koyların ve girintilerin ağız kısımlarının dalga biriktirmesiyle oluşan kıyı kordonları ile kapanması sonucunda meydana gelirler. Lagünler genellikle kıyı lagünleri ve atol lagünleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Karışık kum ve çakıl kıyılarında oluşur. Kıyı lagünleri olarak sınıflandırılan su kütleleri ile haliç olarak sınıflandırılmış su kütleleri arasında bir çakışma vardır. Lagünler dünyanın birçok yerinde ortak kıyı özellikleridir.

Körfez, denizin kara dışına çıkarak oluşturduğu, göle benzer, ancak dar bir boğazla denize açılan su çıkıntısıdır. Körfezin meydana gelmesinde kıyı gerisindeki arazi yapısının çok önemli rolü vardır. Eğer dağlar kıyıya paralel olarak uzanıyorsa böyle kıyılarda girinti çıkıntı azdır. Böyle yerlerde körfezlere rastlanmaz. Dağların kıyıya dik olarak uzandığı yerlerde ise kıyı girintili çıkıntılıdır. Böyle kıyılarda deniz, vadiler boyunca, toprağı aşındırmak suretiyle içerilere doğru girerek körfezleri meydana getirmiştir. Körfezlerin biçimleri deniz suları altında kalmış bulunan kara topoğrafyasının jeomorfolojisiyle yakından ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Karayip Denizi</span> Atlas Okyanusunun alt havzası

Karayip Denizi, Antil Denizi olarak da bilinir, Atlas Okyanusu'nun alt havzası. Batı Yarıküre'de, Ekvator çizgisinin kuzeyinde yer alır. Güney Amerika'nın kuzey, Orta Amerika'nın doğu kıyıları ile Meksika kıyılarının bir bölümü boyunca uzanır. Karayip Denizi, kapladığı yaklaşık 2,640,000 km²'lik alan ile dünyanın en geniş tuzlu su denizlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Beyazdeniz</span>

Beyazdeniz ya da Beyaz Deniz, Rusya'nın kuzeybatısında, Barents Denizi'nin kıta içine doğru oluşmuş bir uzantısıdır. Batıda Karelya ile, kuzayde Kola Yarımadası ile, kuzeydoğuda da Kanin Yarımadası ile çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vistül</span> Doğu Avrupadaki bir nehir

Vistül, Polonya'nın en uzun nehridir. 1.047 kilometre uzunluğundadır ve suladığı alan 194.424 km²dir. Nehir kaynağını 1.220 metre yükseklikte Barania Góra'dan alır ve Kraków, Sandomierz, Varşova, Płock, Włocławek, Toruń, Świecie, Tczew, Gdańsk ve Annopol gibi önemli şehirlerden geçip, Baltık Denizi'nde delta yaparak sularını Vistül Lagünü ve Gdańsk Körfezi'ne boşaltır.

<span class="mw-page-title-main">Oder Nehri</span> Orta Avrupada Çek Cumhuriyetinden ve Polonya-Almanya sınırı boyunca akan nehir

Oder Nehri, Çekya'da doğarak Avrupa'nın kuzey kesimindeki ovaları sular ve Baltık Denizi'ne dökülür. Yaklaşık 850 kilometrelik uzunluğuyla, Vistül'den sonra Polonya'nın ikinci uzun nehridir. Aşağı Oder ve kolu olan Neisse Nehri, Polonya ve Almanya arasındaki sınırı oluşturur. Oder'in en uzun kolu olan Warta Nehri Polonya'nın tam ortasından geçer.

<span class="mw-page-title-main">Sopot</span>

Sopot Polonya'nın kuzeyinde, Baltık Denizi kıyısında kalan bir deniz kıyısı kasabasıdır. Yaklaşık 40.bin nüfusa sahiptir. 1999'a kadar Gdańsk bölgesine bağlıyken, daha sonrasında ayrı bir bölge olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gdynia</span>

Gdynia (Gdiniô), Almanca: Gdingen) Polonya'nın Pomeranya Bölgesi'nde bulunan ve Baltık Denizi'nin güney kıyısında yer alan Gdańsk Körfezi'nde önemli bir limanı bulunan bir şehirdir kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Takımada Denizi</span> deniz

Takımada Denizi, Finlandiya karasuları içinde Botniya Körfezi, Finlandiya Körfezi ve Åland Denizi arasında yer alan ve Baltık Denizi'nin bir parçası olan denizdir. Takımada Denizi'nde adaların sayısına göre dünyanın en büyük takımadalarından biri yer almaktadır ancak adaların yüzölçümü küçüktür ve birbirlerine çok yakın mesafede yer almaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Eski Prusyalılar</span> Tarihi etnik grup

Eski Prusyalılar, Balt Prusyalılar veya Pruslar, Prusya bölgesinde yaşamış ve bölgeye ismini vermiş Baltık kökenli bir yerli halkı ifade eder. Baltık Denizi'nin güney-doğu kıyısında, batıdaki Vistula Lagünü ile doğudaki Kurlandiya Lagünü arasında yer almaktadır. Halk, Prusça dilini konuşmuş ve pagan Prus mitolojisini takip etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vistül Kanalı</span>

Vistül Kanalı, Baltık Denizi'nde bulunan Gdańsk Körfezi ile Vistül Lagünü'ne bağlayan kanal projesidir. 2022 yılında tamamlanması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Baltiysk Boğazı</span>

Baltiysk Boğazı, Sambia Yarımadası ile Vistül kordonunu birbirinden ayırıp Baltık Denizi'ni Vistül Lagünü'yle birleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vistül Kordonu</span>

Vistül Kordonu, kumluktan oluşmakta ve Baltık Denizi'ni Vistül Lagünü'nden ayırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amber Sahili</span>

Amber Sahili, Baltık Denizi'nin kuzeybatısındaki Kaliningrad'ın kıyı şeridine verilen addır. Bu alanda kehribar 19. yüzyılın ortalarından beri açık ocak madenciliğinde kazılmıştır. Dünya kehribar rezervlerinin % 80'ini içeren Palmnikenskoe ve Primorskoe, 1948-1951'lerde Sambia Yarımadası'nın batı kıyısındaki Yantarny yakınlarında keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Kuron Lagünü</span>

Kuron Lagünü, Baltık Denizi'nden Kuron Dili ile ayrılan tatlı su lagünüdür. Yüzölçümü 1.619 kilometre karedir. Neman Nehri, nehre girişlerinin yaklaşık % 90'ını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Vistül Lagünü</span>

Vistül Lagünü, 56 mil (90 km) uzunluğunda, 6 ila 15 mil genişliğinde ve Baltık Denizi'nden Vistül Kordonu'yla ayrılan derin acı su lagünüdür. Şimdi Vistula Körfezi olarak da biliniyor. Modern Almancada lagünün adı, Frisches Haff'tır. Bu isim daha önceki halinden Friesisches Haff'tan türetilmiştir.