İçeriğe atla

Gaçedili

Koordinatlar: 42°27′58″N 42°22′05″E / 42.466°K 42.368°D / 42.466; 42.368
Gaçedili
Goçakadili
Gaçedili'deki kanyon
Koordinatlar: 42°27′58″N 42°22′05″E / 42.466°K 42.368°D / 42.466; 42.368
BölgeSamegrelo-Zemo Svaneti
Nüfus
 (2014)
 • Toplam427

Gaçedili (Gürcüce: გაჭედილი; Megrelce: გოჭკადილი) Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Martvili Belediyesi'nde bulunan bir köydür.[1] Abaşa Nehri'nin sağ kıyısında 240 metre yükseklikte konumlanmıştır. Martvili'ye 8 kilometre, Senaki'ye 48 kilometre uzaklıktadır. 2014 yılı nüfus sayımına göre köyün nüfusu 427'dir.[2] Gaçedili, Çkondidi Piskoposluğu'na bağlıdır.[3]

Kanyon

Gaçedili Kanyonu, Abaşa Nehri'ni çevrelemektedir. Kanyonun uzunluğu 2400 metre, derinliği 20 ila 40 metredir. Kanyonun ortasında 12 metre yükseklikten akan bir şelale bulunmaktadır.

Keşifler

Kanyonda 75 milyon yıl önce yaşamış hayvanların fosilleşmiş kemikleri keşfedildi. Bu keşif Temmuz 2010'da İlia Devlet Üniversitesi Uluslararası Yer Bilimleri Enstitüsü lisansüstü öğrencilerinin yardımıyla yapıldı.[4] Ağustos ayında Ilia Devlet Üniversitesi'nin organize ettiği araştırma gezisine paleontolog Vyacheslav Çhikvadze ve Vasil Gabunia da katıldı. Keşif gezisi sonrası Abaşa Nehri vadisinde dinozor ayak izlerine rastlandığı açıklandı.[5] 4 Ekim 2010'da Gaçedili Kanyonu sit alanı ilan edildi. 2011 yılında İlia Devlet Üniversitesi yeniden keşif gezisi düzenledi. Bazı mağaralarda antik dönemden kalma insan kalıntıları bulundu. Ayrıca, mağara ayısı ve bizon da dahil olmak üzere bölgede soyu tükenmiş hayvan türlerinin kemiklerine de rastlandı. Keşif gezilerine katılan paleontologlardan Vasil Gabunia, keşfedilen ayak izlerinin dinozorlarınkine benzediğini, ancak keşfedilen malzemeler incelenene kadar kesin bir şey söylenemeyeceğini açıkladı.

Kaynakça

  1. ^ Gachedili, Georgia 13 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Google Maps
  2. ^ "მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014". საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური. Nov 2014. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  3. ^ Property and Funds Allocated to Religious Organizations in Samegrelo and Zemo Svaneti over 2014-2016 13 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Transparency International Georgia
  4. ^ "INSTITUTE OF EARTH SCIENCES AND SEISMIC MONITORING CENTER". 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zugdidi</span> Gürcistan şehri

Zugdidi, Gürcistan’ın batısında, tarihsel Megrelya bölgesinde bulunan bir kenttir. Odişi ovasında, Çhouşi ırmağının kıyısında yer alır. Nüfusu 42.998 'dir (2014). Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinin yönetsel merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Megreller</span> etnik grup

Megreller, Gürcistan'da Karadeniz'e kıyısı olan Megrelya'nın yerli halkı. Önemli bir Megrel nüfusu da başkent Tiflis’te ve Abhazya’da yerleşiktir. 1990’ların başında, Gürcü-Abhaz savaşı sırasında, ayrılıkçı yönetim tarafından Abhazya’dan göç ettirilen halkın yaklaşık 180.000-200.000 kadarı Megrel'di. Göç edenlerden önemli bir kısmı geri dönebilmiştir. En yakın akrabaları Lazlar olup birlikte Zanlar adıyla ele alınır ve Zan dilinin birbirine yakın iki kolunu konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kanyon</span> coğrafi terim, uçurumların arasındaki aralık

Kanyon, Dünya yüzeyinde nehirlerce oluşturulmuş derin vadilere denir. Türkçeye Frenk dillerden gelen Kanyon adı, kaynağı İspanyolca asıllı olan cañón sözüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ceratopsia</span> kuş kalçalı dinozor kladı

Ceratopsia veya Ceratopia, Kretase döneminde şimdiki Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da yaşamış, otçul bir kuş kalçalı dinozor grubudur. Bilinen en eski ceratopsian olan Yinlong downsi, 161,2 ile 155,7 milyon yıl önce yaşamıştır. Son ceratopsian türü olan Triceratops prorsus'un ise, 66 milyon yıl önce meydana gelen Kretase-Tersiyer yok oluşunda soyu tükendi.

<span class="mw-page-title-main">Nokalakevi</span>

Nokalakevi ya da bilenen diğer adıyla Arhaiopolis ve Tsihegoci, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinin Senaki belediyesinde yer alan bir arkeolojik sit alanıdır. Lazika krallığının başkenti olan Nokalakevi, Kolhis kralı Kuci'nin saltanatı döneminde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abaşa</span>

Abaşa, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Şehir, Abaşa ve Noğela nehirlerinin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 321 km² olan belediyenin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 22.341'dür.

<span class="mw-page-title-main">Martvili</span>

Martvili, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Yüzölçümü 880.6 km² olan belediyenin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 33.463'tır.

<span class="mw-page-title-main">Tsalenciha</span>

Tsalenciha, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Şehir, Çanitskali Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 646.7 km² olan belediyenin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 26,158'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çajaşi</span>

Çajaşi Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde yer alan bir köydür. Büyük Kafkas Dağlarının güney eteklerinde, Enguri Nehrinin üst vadisinde, deniz seviyesinden 2.160 m yükseklikte yer almaktadır. Köy, Svaneti tarihi bölgesinin bir parçası ve Uşguli topluluğunun merkezidir. Orta Çağ müstahkem yapıları ile Gürcistan Ulusal Mirasında yer alan köy, Yukarı Svaneti'nin bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uşguli</span>

Uşguli Gürcistan'ın tarihsel Svaneti bölgesindeki Enguri geçidinin başında bulunan dört köyden oluşan bir topluluktur. UNESCO'nun Dünya Mirası listesinde Yukarı Svaneti olarak tanımlanan bu bölge, 4 mevsimde de yaşayan insanların olduğu Avrupa'daki en yüksek yerlerden biridir. Bölgedeki köylerin rakımı 2,086 ve 2,200 metre arasında değişim göstermektedir. Mestia gibi biraz daha gelişmiş bölgelerle karşılaştırıldığında, Uşguli köyü daha zor ulaşılabilen bir yerde konumlandığından bölgenin karakteristik özelliklerini daha fazla korunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İenaşi Kilisesi</span> Gürcistanda Orta Çağ Ortodoks kilisesi

İenaşi Peygamber Yunus Kilisesi ya da ayrıca bilinen adıyla İan'ın Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Kilise, 12 ve 14. yüzyıllar arasındaki bir tarihte inşa edilmiştir, ancak binanın ana nefinin doğusundaki apsiste sonlanan yarı-açık koridor (çevredalız), daha önceki dönemde yapılmış Gürcü kiliselerindeki çevredalıza benzemektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laşthveri Kilisesi</span>

Laşthveri Başmelek Kilisesi ya da bilinen diğer adıyla Taringzel Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Mimari olarak dikkat çekici olmayan salon kilisesinin en belirgin özelliği, 14 ve 15. yüzyıla tarihlenen, hem iç hem de dış duvarlara boyanmış bir dizi fresktir. Portreler ve dini sahnelerin yanı sıra, fresklerde Amiran ve Darecaniani'nin destansı aşk hikâyesinin ender görülen bölümleri de tasvir edilmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Matshvarişi Kurtarıcı İsa Kilisesi</span>

Matshvarişi Kurtarıcı İsa Kilisesi, ayrıca bilinen adıyla Matshvar Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. 1140 yılında Mikail Maglakeli tarafından fresklerle bezenmiş olan yapı, basit bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uşguli Meryem Ana Kilisesi</span>

Uşguli Meryem Ana Kilisesi, yaygın olarak bilinen adıylaa Uşguli Lamarya Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Yapı, çıkıntılı apsisi ve çervedalızı olan basit bir salon kilisesidir. İç kısım, hasar görmüş iki Orta Çağ fresk tabakası içermektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nakipari Kilisesi</span>

Nakipari Aziz Yorgi Kilisesi, ayrıca yerel olarak bilindiği adıyla Cgrag (ჯგრაგ), Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kilisesidir. Bölge, tarihi ve kültürel, dağlık Yukarı Svaneti bölgesinin parçasıdır. Cgrag adı, Svancada "Yorgi" anlamına gelen bir kelimeden türemiştir. Yapı, 1130'da Tevdore tarafından boyanmış fresklerle bezenmiş bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tehuri</span> Rioni Nehrinin sağ kolu.

Tehuri Gürcistan'daki Rioni Nehri'nin sağ koludur. Samegrelo-Zemo Svaneti ve Yukarı Svaneti bölgesinde bulunan nehir çoğunlukla güney-güneybatı yönünde akar.

<span class="mw-page-title-main">Abaşa Nehri</span> Gürcistandaki nehir

Abaşa, ayrıca bilinen adıyla Abashistskali veya Abashatskari Batı Gürcistan'daki bir nehirdir. 66 kilometre uzunluğundaki nehir, Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Martvili ve Abaşa belediyelerinden geçmektedir. Nehrin havzası 370 kilometrekaredir.

<span class="mw-page-title-main">Tkaia</span>

Tkaia, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki bir köydür. Enguri Nehri'nin sol kıyısında, deniz seviyesinden 125 metre yükseklikte konumlanmıştır. Zugdidi'ye 17 kilometre uzaklıktadır. 19. yüzyıla tarihlenen Aziz Giorgi Kilisesi bu köyde konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Motena Mağarası Tabiat Anıtı</span> Gürcistandaki mağara

Motena Mağarası Tabiat Parkı Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Pirveli Baldi köyünün 0.7 km güneyinde konumlanmış bir karstik mağaradır. Deniz seviyesinden 437 metre yüksekliktedir. Abaşa Nehri'nin sol kıyısında yer almakta olan mağara, Orta Çağ'da günümüzde yıkılmış olan bir kalenin parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Muhuri</span>

Muhuri, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunan bir köydür. Köy alanının büyük kısmı Kolhis Ovası'nda yer alsa da, kısmen Büyük Kafkasya'nın eteklerine kadar uzanır. Köyün merkezine yakın, iki kemerli kayalar üzerine inşa edilmiş köprü, Hobi nehrinin üstünden geçer. Köy, doğuda Taia (თაია), güneyde Zumi (ზუმი) ve Habume (ხაბუმე), kuzeyde Kanti (კანთი) köyleriyle çevrilidir.