İçeriğe atla

Gazimağusa

Gazimağusa
Mağusa /
Αμμόχωστος / Famagusta
Cyprus üzerinde Gazimağusa
Gazimağusa
Gazimağusa
Gazimağusa'nın Kıbrıs adasındaki konumu
Ülkede jure Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıs Cumhuriyeti
de facto Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC
Bölge / İlçeKıbrıs Cumhuriyeti Mağusa kazası
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Gazimağusa İlçesi
İdare
 • Belediye BaşkanıKıbrıs Cumhuriyeti Simos Yoannu
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Süleyman Uluçay
Nüfus
 (2011)[1]
 • Toplam40.920
 • Kent
50,465
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)

Gazimağusa ya da Mağusa (Yunanca: Αμμόχωστος Ammohostos), Kıbrıs Adası'nda bir liman kenti. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazası'nın ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nin yönetim merkezi.

Mağusa, Akdeniz'in en fazla güçlendirilmiş limanlarından biridir.[] Yakındoğu ile Avrupa arasında bir basamak oluşturur.

Mağusa'nın esas gelişimi Lüzinyanlar devrine rastlar. Yakındoğu'dan şehre yerleşenler, kültür ve değerleriyle kent sakinlerine yeni bir güç ve dinamizm kattılar.

2011 nüfus sayımına göre kent, 40.920[2][3] kişilik nüfusa sahiptir.

Doğu Akdeniz Üniversitesi de burada bulunmaktadır. Gazimağusa'nın altın kumsalları dünyanın en iyi bilinen plajları arasındadır. Şehirde her yıl düzenli olarak Gazimağusa Belediyesi ve Doğu Akdeniz Üniversitesi'nce gerçekleştirilen Uluslararası Mağusa Kültür ve Sanat Festivali yapılmaktadır.

Etimoloji

Klasik antik dönemde Mısır Kraliçesi II. Arsinoe'ye atfen şehir "Arsinoe" (Yunanca: Ἀρσινόη) olarak bilinirdi. Strabon tarafından da o isimle bahsedilmiştir. Yunancada ise "kumda saklı" anlamına gelen "Ammohostos" olarak geçmektedir. Bu isim daha sonraki dönemlerde "Famagusta" (Batı dillerinde sıkça Fransızcadaki karşılığı Famagouste ve İtalyancadaki karşılığı Famagosta kullanılmıştır), Türkçede ise "Mağusa" olarak bilinir. 1974 yılında Kıbrıs Türk yönetimi tarafından "gazilik" unvanı verilmiştir. Şehrin eski merkezi altın yıllarında rivayete göre yılın her günü için bir kiliseye sahip olmasından dolayı "365 kiliseli şehir" unvanına sahiptir.

Türkçedeki "Magosa" kullanımı yerlilerin tepkisini çeken yanlış bir kullanımdır.[4][5]

Tarihçe

Şehir ilk olarak MÖ 3. yüzyılda I. Ptoleme tarafından "Arsinoe" adıyla kurulmuştur. MS 647/648 yıllarında Salamis'in Araplar tarafından yağmalanması sonucu şehre buradan gelen göçmenler yerleşti. 1291 yılında Haçlı Seferleri sırasında Akka alınınca oradan göç edenler şehre yerleşti. Halkla birlikte tüccarların da gelmesi sonucu şehir zenginleşip önem kazandı ve Gazimağusa Limanı sayesinde bir ticaret merkezi konumuna geldi. Lüzinyanlar döneminde Kudüs'ü de yöneten Lüzinyan kralları 1372'ye kadar Mağusa'daki St. Nikolas Katedrali'nde taç giydi.[6] Bu dönemde şehirde pek çok kilise inşa edildi. 1372'de Cenevizliler şehri ele geçirmiş, şehir yapılan anlaşma gereği 1469'a kadar Ceneviz yönetiminde kalmış ve daha sonra Lüzinyanlara geri verilmiştir. Ceneviz döneminde bir askeri bölge olarak kullanılan şehir ticaret merkezi olma özelliğini yitirmiştir.[7]

Venedikliler'den kalan surlar (sol: San Luca-burcu, arka plan: Karmeliter-Kilisesi'nin harabeleri)

Türklere kadar Roma ve Doğu Roma İmparatorluklarının, Latinlerin ve Venediklilerin eline geçen kale II. Selim dönemindeki (1566-1574) Kıbrıs Seferi sırasında 6 Ağustos 1571'de Türk birlikleri tarafından fethedildi. 1878'e dek Türk yönetiminde kalan kale Kıbrıs ile birlikte 1878 yılında İngiliz idaresine bırakıldı.

1960 yılında bağımsızlığını kazanan Kıbrıs Cumhuriyeti'nin önemli turizm beldelerinden biri haline gelen Mağusa, Kıbrıs Harekâtı sırasında Türk birliklerince ele geçirildi. Kent, 1975 yılında ilan edilen Kıbrıs Türk Federe Devleti ve 1983'te kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin önemli liman, turizm ve üniversite eğitimi merkezlerinden biri haline geldi.

Tarihî eserler

Othello Kalesi, Rumların Aziz George Kilisesi, Latinlerin Aziz George Kilisesi, Gazimağusa Limanı, Lala Mustafa Paşa Camii (Aziz Nicholas Katedrali), Francis Kilisesi, Namık Kemal Zindanı ve Müzesi, Kertikli Hamam, Mağusa Surları, Aziz Barnabas Manastırı, Azize Anna Kilisesi ve Salamis Antik Kenti, Kutup Dede Türbesi.

Kardeş şehirler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ KKTC 2011 Nüfus ve Konut Sayımı [TRNC 2011 Population and Housing Census] (PDF), TRNC State Planning Organization, 6 Ağustos 2013, 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi 
  2. ^ a b "KKTC 2011 Nüfus ve Konut Sayımı" (PDF). TRNC State Planning Organization. 17 Aralık 2012. s. 6. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2014. 
  3. ^ K.K.T.C. Devlet Planlama Örgütü 17 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2011 Nüfus Sayımı'na göre. http://www.devplan.org/ 17 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ "Magosa değil! Mağusa!". Gündem Kıbrıs. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017. 
  5. ^ "Lefkoşe değil, 'Lefkoşa'; Magosa değil, 'Mağusa'". Kıbrıs. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017. 
  6. ^ Hakeri, Bener Hakkı (1992). "Mağusa Kenti Tarihi". Kıbrıs Türk Ansiklopedisi. II. Kıbrıs Gazetesi Yayınları. s. 248. 
  7. ^ Bir Kentin Öyküsü 5 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Gazimağusa Belediyesi) Erişim tarihi: 20 Haziran 2011
  8. ^ a b c Kardeş şehirler 20 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Gazimağusa Belediyesi (KKTC) resmî web sitesi
  9. ^ "Kardeş Şehirler". ATAV — Antalya Guide © Copyright 2009 Antalya Tanıtım Vakfı. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2012.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)
  10. ^ "Kardeş Şehirler - Gazimağusa" (PDF). Antalya Büyükşehir Belediyesinin Resmi Sitesi. 17 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2012. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Gazimağusa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

-->

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Girne</span> Kuzey Kıbrısta şehir

Girne, Kıbrıs'ta bir liman kentidir. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasının ve fiili olarak parçası olduğu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesinin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Dipkarpaz</span> Kıbrısta bir kasaba

Dipkarpaz, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa Kazası'nda, de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin İskele İlçesi'nde yer alan bir kasabadır. Burada Türkler'in yanı sıra 250 Rum nüfusu yaşamaktadır. 2006 nüfus verilerine göre burada nüfus 5.300 kişiden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyetinin başkenti

Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Güzelyurt, Kıbrıs</span> Kuzey Kıbrısta bulunan kasaba

Güzelyurt veya Omorfo, Kıbrıs adasının kuzeybatısında bir kasaba. Fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Güzelyurt ilçesinin merkezi olmakla beraber, hukuki olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lapta</span>

Lapta, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne İlçesi'nde yer alan bir kasabadır. 2006 için nüfus tahminleri 5.500'dir. Bu kent Girne'nin batısında, Selvili tepesinin kuzeyinde, Girne-Güzelyurt yolu üzerinde yer almakatadır.

<span class="mw-page-title-main">Geçitkale</span> de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyetinin Mağusa Bölgesinde ve de facto olarak ise KKTCnin Gazimağusa ilçesinde yer alan bir kasaba

Geçitkale veya Lefkonuk, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesinde yer alan bir kasabadır. Belediye ile yönetilmekte olup belediye başkanı Hasan Öztaş'tır. Toplam nüfusu 2011 yılı sayımına göre 1253'tür.

<span class="mw-page-title-main">Girne Kalesi</span>

Girne Kalesi, Kıbrıs'ın Girne şehrinde bulunan, 7. yüzyılda, Arap-İslam akınlarına karşı kentin korunması için Bizanslılar tarafından yapılmış kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa Camii (Mağusa)</span>

Lala Mustafa Paşa Camii, orijinal ismi Aziz Nikolas Katedrali olan eski bir Katolik mabedidir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)'nin en büyük iki camisinden biridir. 1328'de katedral olarak açılmış ve 1571'de Osmanlı Devleti tarafından bölgenin ihtiyacını karşılamak için camiye çevrilmiştir. Kıbrıs Fatihi olarak anılan Lala Mustafa Paşa'nın adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salamis</span>

Salamis veya Salamis harabeleri, Kıbrıs adasında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa şehrinin 6 km kadar kuzeyinde yer alan bir antik kenttir. Kent Trodos dağından doğan Pedios (Kanlıdere) nehrinin denize döküldüğü havzaya yakın bir yerde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tatlısu, Mağusa</span>

Tatlısu, geleneksel adıyla Akatu, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nde yer alan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Mağusa Kültür ve Sanat Festivali</span>

Uluslararası Mağusa Kültür ve Sanat Festivali, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti idaresindeki Gazimağusa'da Gazimağusa Belediyesi tarafından 1995 senesinden beri organize edilen kültür ve sanat festivali.

<span class="mw-page-title-main">Akdoğan, Mağusa</span>

Akdoğan veya Lisi de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nde yer alan bir kasabadır. Mesarya Ovası sayesinde canlılığını korumaktadır. 2011 itibarıyla nüfusu 2.471'dir.

<span class="mw-page-title-main">Güvercinlik, Mağusa</span>

Güvercinlik, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa Kazası'na, de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'ne bağlı olan bir köydür. Köy, Beyarmudu Belediyesi'ne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Serdarlı</span> Gazimağusa, Kuzey Kıbrısta bir kasaba

Serdarlı veya Çatoz, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nde yer alan bir kasabadır. Belediye ile yönetilmekte olup belediye başkanı Halil Kasım'dır. Toplam nüfusu 2006 itibarıyla 1041'dir. Kardeş şehri Nazilli'dir.

İTÜ-KKTC Eğitim-Araştırma Yerleşkeleri ya da kısaca İTÜ-KKTC (İngilizce: ITU-TRNC Education Research Campuses, or ITU-TRNC), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa bölgesinde yer alan İstanbul Teknik Üniversitesinin eğitim ve araştırma faaliyetlerine yönelik kampüsleridir. İTÜ-KKTC 2011-2012 eğitim-öğretim yılında eğitime başlamıştır. Hazırlık Okulu eğitimleri ve lisans eğitimleri İTÜ-KKTC Gazimağusa Yerleşkesi’nde devam etmektedir. Eğitim dili İngilizcedir.

<span class="mw-page-title-main">Gazimağusa Limanı</span>

Gazimağusa Limanı ya da Mağusa Limanı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin, Gazimağusa İlçesi'nin yönetim merkezi olan Gazimağusa'da yer alan ticari limandır. Bölgedeki limanın inşasına ilk olarak 1902 yılında Britanya Kıbrısı yönetimi altında başlanmış ve ilk liman hizmeti 1904 yılında verilmeye başlanmıştır. O yıldan bu zamana liman, iki kere genişletilme, bir kere de yenilemeden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mutluyaka</span>

Mutluyaka, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazasının, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesine bağlı Gazimağusa belediyesine bağlı bir köydür. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 407'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yamaçköy, Kıbrıs</span>

Yamaçköy, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazasının, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesine bağlı Geçitkale-Serdarlı belediyesine bağlı bir köydür. Köy, Sütlüce'nin 8 km kuzeyinde Girne Dağları'nın güney eteklerinde yer almaktadır. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 92'dir.

Canbulat Türbe ve Müzesi, Osmanlılar'ın Kıbrıs'ı 1571 yılında fethi sırasında Mağusa kuşatması yapılırken, Kilis Sancak Beyi olan Canbulat Bey Osmanlı ordusundaki görevlilerindendi. Savaş sırasında şehit düştüğü yere Canbulat Türbesi yaplmıştır. Türbenin ön kısmına da Canbulat Müzesi inşa edilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.