İçeriğe atla

Gaz odası

Majdanek Toplama Kampı'nda bir gaz odası

Gaz odası, idam için kullanılan bir yöntemdir. Kilitli bir oda ve içine konulan zehirli veya boğucu gazlardan oluşur. Bu oda için en çok kullanılan gaz, hidrojen siyanürdür; karbon dioksit ve karbon monoksit de kullanılabilir.

Tarihi

1789'da Fransız Devriminin başında faaliyete geçen ancak etkisi II. Dünya Savaşında artan mahkûmların zehirli CO gazıyla öldürüldükleri dar çaplı odalar. Gaz odalarının asıl kullanım alanı savaştan kaçan askerlerin savaş sonunda cezalandırılmaları ya da savaşta esir alınan düşman kuvvetleri askerlerinin etkisizleştirilmesidir. Ancak 1939-1943 yıllarında Yahudi soykırımı olarak da bilinen katliamlarda ve esir çingenelerin öldürülmesinde yasa dışı şekilde kullanılmıştır.

Bu zehirli gazların keşfi gaz odalarının bulunmasından yaklaşık olarak 122 sene sonra 1911'de ünlü fizikçi Albert Einstein tarafından üniversite tezi konusu olarak hazırlanmıştır. Gaz odaları Almanya ve Fransa dışında İngiltere Askeri Akademisinde verilen emre itaatsizlik suçunda ağır olmamak şartıyla öğrenciyi bayıltacak derecede de kullanılmıştır. Ancak kaldırılması 1982 yılını bulmuştur. Son olarak 1942'de İkinci Dünya Savaşı kaçağı Kaly France'in öldürülmesi için kullanılmış ancak riskli olduğu gerekçesiyle önceleri sadece suçlular üzerinde kullanılırken sonraları sadece ağır suç işlemiş kişiler için kullanılmıştır. Kısmî olarak da vatan suçu (devlet sırrını açığa vurma, devlete bayrağa millete hakaret) işlemiş kişiler için kullanılırdı. Bu ceza çeşidi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince "kullanım maksadını aştığı" gerekçesi ile 17 Kasım 1982'de Avrupa Senatosunca kaldırılmıştır.

Kullanılan ülkeler

Gaz odalarının ABD'de kullanımı
  İkincil yöntem
  Önceden kullanıldı, fakat şimdi kullanılmıyor
  Hiçbir zaman gaz odaları kullanılmadı

Gaz odaları, 1920'lerin başında, ABD'de idam mahkûmları için kullanılırdı. Yahudi katliamı süresince, Almanlar, soykırım programının bir parçası olarak geniş çaplı gaz odalarını toplu idamlar için kullanırlardı. Ayrıca gaz odalarının Kuzey Kore'de de kullanıldığı rivayet edilir.[]

Gaz odaları, hayvan ötanazileri için kullanılır, ölümcül dozda karbondioksit verilerek. Bazen, bunlarla küçük hayvanlara anestezi yapılır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikel</span> atom numarası 28 olan ve simgesi Ni olan kimyasal bir element

Nikel, atom numarası 28 olan ve simgesi Ni olan kimyasal bir elementtir.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Cezaevi</span> hükümlülerin içinde tutuldukları yapı

Cezaevi ya da hapishane, hüküm giymiş kişilerin cezalarını çekmesi için hapsedildikleri yerler. Türkçede zindan ve mahpushane sözcükleri de zaman zaman -özellikle eski metinlerde- aynı anlamda kullanılır. Tutukluların, hükümlülerden ayrı olarak tutulduğu yere ise tutukevi denir.

Ölüm cezası olarak da bilinen ve daha önce adli cinayet olarak adlandırılan idam cezası, bir suçun cezası olarak bir kişinin öldürülmesinin devlet tarafından onaylanmış uygulamasıdır ve genellikle kişinin söz konusu cezayı gerektiren normları ihlal etmekten sorumlu olduğu sonucuna varmak için yetkili, kurallarla yönetilen bir süreci takip eder. Bir suçlunun bu şekilde cezalandırılmasını emreden hüküm, ölüm cezası olarak bilinir ve cezanın yerine getirilmesi eylemi infaz olarak adlandırılır. Ölüm cezasına çarptırılan veya infaz edilmeyi bekleyen mahkumlara "idam mahkumu" denir. Etimolojik olarak idam terimi, kafa kesme yoluyla infaz anlamına gelir, ancak infazlar asma, vurma, zehirli iğne, taşlama, elektrik verme ve gaz verme gibi birçok yöntemle gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Savaş suçu</span> Savaş kanunlarının ihlali sonucu ortaya çıkan durum

Savaş suçu, askerî veya sivil, kişi veya kişilerin, savaş kanunları ihlâli için uluslararası ceza hukuku çerçevesinde cezalandırılabileceği suçtur. Bunlar özellikle, sivil halkın öldürülmesi, kötü muameleye tabi tutulması veya zorla çalıştırılması, savaş esirlerinin öldürülmesi ya da kötü muameleye tabi tutulması, rehinelerin öldürülmesi, kamu ve özel kişilerin mallarının yağmalanması, gereksiz yere şehirlerin yakılıp yıkılması gibi eylemleri kapsamaktadır. Devletler arası çatışmalarda savaş kanunlarının her ihlâli bir savaş suçu sayılmaktadır, ama devlet içi çatışmalarda yer alan ihlâller savaş suçu sayılmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Auschwitz-Birkenau</span> toplama ve imha kampları ağı

Auschwitz-Birkenau, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma, sistematik katliam ve imha kampı.

<span class="mw-page-title-main">Hama Katliamı</span> Suriye hükûmetinin, Hamadaki ayaklanmayı bastırmak amacıyla gerçekleştirdiği katliam

Hama katliâmı, 2 Şubat 1982'de Suriye hükûmetinin Müslüman Kardeşler'in Hama şehrinde başlattığı ayaklanmayı bastırmak amacıyla saldırarak binlerce kişiyi öldürdüğü katliam. Uluslararası Af Örgütü'ne göre ölenlerin sayısı 10.000-25.000 arasında olmasına rağmen gerçek rakam bunun çok üstünde veya altında olabilir. Suriye hükûmeti ölenlerin sayısı hakkında resmî bir açıklama yapmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Treblinka imha kampı</span>

Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">13. Waffen-SS Dağ Tümeni Handschar</span>

13. SS Waffen Dağ Tümeni "Handschar", Waffen SS'e bağlı 38 tümenden biridir. Tümenin ismi olan Handschar, tümenin amblemiydi. Adı Hançer Birliği olmasına rağmen birliğin sembolü aynı zamanda Bosna-Hersek'in sembolü olan pala'dır. Ülkede yaşayan Müslüman Boşnaklar ve Katolik Hırvatlar'dan kurulmuştur. II. Dünya Savaşı sırasında Balkanlardaki komünist Partizanlara karşı savaşması için Kudüs Baş Müftüsü Emin el-Hüseyni'nin girişimi ile kuruldu. Himmler, Boşnakları etkilemek için Almanya'dan kaçan yahudilerin Orta Doğuda bir devlet kurmasından çekinen ve bu sebeple Nazilere sempati duyan Kudüs müftüsü Emin el-Hüseyni'den yararlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Einsatzgruppen</span> Nazi Almanyasında Alman Ordusunun işgal ettiği bölgeleri ev ev arayarak Yahudileri, Romanları ve komünistleri öldüren seyyar infaz birlikleri

Einsatzgruppen, SS'e bağlı, Heinrich Himmler'in kontrolünde ve Reinhard Heydrich'in yönetimi altındaki, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Ordusunun işgal ettiği bölgeleri ev ev arayarak Yahudileri, Romanları ve komünistleri öldüren seyyar infaz birlikleri. A B C ve D isminde 4 Einsatzgruppe timi vardı ve her birlik 600-1000 askerden oluşuyordu. Toplama kampları kurulmadan önce infazlarda etkin rol oynamışlardır. En önemli eylemleri Babi Yar Katliamı'dır. Gezici birliklerdir. Sürekli hareket halinde olup bir infazdan ötekine doğru eylemlerini gerçekleştirmişlerdir. Çukur kazıp öldürüp gömme işi oyalayıcı olduğundan ve öldürme sırasında çok fazla mermi harcandığından bunun yerine toplama kampları kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Theresienstadt</span>

Theresienstadt; II. Dünya Savaşı'ndaki Nazi getto-toplama kampıdır. Günümüzde Çekya sınırları içinde olan Terezin kentinde Gestapo tarafından kuruldu. 24 Kasım 1941'den 9 Mayıs 1945'e kadar açık kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa Soykırımı</span> Sırpların Müslüman Bosnalılara uyguladığı soykırım veya Hırvat Soykırımı

Srebrenitsa Soykırımı, 1991–1995 Yugoslavya İç Savaşı'nda Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Srebrenitsa'ya karşı giriştiği harekât esnasında Temmuz 1995'te yaşanan ve en az 8.372 Müslüman Boşnak erkek ve çocuğun Bosna–Hersek'in Srebrenitsa kasabası ve çevresinde, Ratko Mladić komutasındaki ağır silahlarla donatılmış Sırp ordusu tarafından sistematik olarak öldürülmesidir. Katliamda bir kısım kadın ve küçük yaşta çocuğun da öldürüldüğü, belgelerle kanıtlanmıştır. Kırıma, Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun yanı sıra "Akrepler" olarak tanınan Sırbistan özel güvenlik güçleri de katılmıştır. Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa'yı güvenli bölge ilan etmiş olmasına karşın 400 silahlı Hollanda barış gücü askerinin varlığı katliamı önleyememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Belzec imha kampı</span>

Belzec, Polonya'nın güney doğusunda bulunan Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı yıllarında özellikle Çingene soykırımı (Porajmos) ve Yahudi soykırımı (Holokost) için kullanılmış imha kampı ve toplama kampı. Günümüzde Polonya'nın Lublin Voyvodalığı'nın güney sınırına yakın bir köyde bulunmaktadır. Auschwitz-Birkenau ve Treblinka'nın ardından en büyük katliamın yaşandığı üçüncü toplama ve imha kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</span>

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.

<span class="mw-page-title-main">İmha kampı</span>

İmha kampları, II. Dünya Savaşı dönemindeki Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından milyonlarca Yahudiyi sistematik bir şekilde öldürmek için inşa ettirilmiştir. Polonyalılar, savaştaki Sovyet esirleri ve Çingeneler gibi diğer etnik gruplar da imha kamplarında öldürülmüştür. İmha kamplarındaki kurbanlar en çok gaz odalarında öldürülmüştür. Öldürülmeler ya bu özel amaç için yapılmış kalıcı tesislerde ya da gaz kamyonetlerinde gerçekleşmiştir. Auschwitz-Birkenau ve Majdanek gibi bazı Nazi toplama kampları, 1945 yılında savaşın bitiminden önceki dönemde ikili bir amaca hizmet etmiştir: zehirli gazla imha ve açıktan ölmek üzere olan insanları çok yoğun bir şekilde çalıştırma.

Bir gaz vagonu veya gaz minibüsü, sabit olan gaz odalarının aksine taşınabilir olan ve toplu cinayetler için tasarlanmış bir kamyonlardı. Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından, işgal altındaki Polonya'ya, Belarus'a, Yugoslavya'ya, Sovyetler Birliği'ne, Alman işgali altındaki Avrupa'nın diğer bölgelerine; Polonyalıları, Romanları, Yahudileri, mahkûmları ve akıl hastalarını öldürmek için büyük çapta gaz kamyonetleri geliştirdi ve kullandı.

<span class="mw-page-title-main">IG Farben Davası</span>

IG Farben Davası II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra ABD makamlarının Almanya'daki (Nürnberg) işgal bölgelerinde yaptıkları on iki savaş suçu davasının altıncısıydı. IG Farben, Holokost'ta milyonlarca Avrupalı Yahudi'ye karşı soykırım yapmak için kullanılan Zyklon B gazını üreten Nazilerle müttefik özel Alman kimya şirketiydi.

<span class="mw-page-title-main">101.Yedek Ordnungspolizei Taburu</span>

101.Yedek Ordnungspolizei Taburu Nazi Almanyasında SS liderliğinde görev yapan Ordnungspolizei taburudur. II. Dünya Savaşı sırasında askeri örgütlenmeye geçen Ordnungspolizei taburu Hamburg'da kurulduktan sonra Polonya Seferi'nin ardından Wehrmacht ile beraber işgal edilen topraklara girmiştir. 101. Tabur Leh savaş esirlerinin denetimi gerçekleştirmiş, Lehlerin sürülmesini sağlamıştır. Sonraki dönemde Polonya'da Holokostun gerçekleştirilmesinin asli unsuru olmuş, milyonlarca insanın katledilmesinde rol almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alman savaş suçları</span>

Alman İmparatorluğu ve Nazi Almanyası hükûmetleri, önce Herero ve Namaqua soykırımında ve ardından Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında önemli sayıda savaş suçunu emretmiş, organize etmiş ve göz yummuştur. Bunlardan en dikkate değer olanı, milyonlarca Avrupalı Yahudi, Polonyalı ve Roman'ın sistematik olarak istismar edildiği, sınır dışı edildiği ve öldürüldüğü Holokost'tur. Milyonlarca sivil ve savaş esiri de bu iki çatışmada Almanların uyguladığı suiistimaller, kötü muamele ve kasıtlı açlık politikaları sonucunda öldü. Delillerin çoğu, Sonderaktion 1005'te olduğu gibi, suçlarını gizlemek amacıyla failler tarafından kasıtlı olarak yok edildi.

<span class="mw-page-title-main">Einsatzgruppen davası</span>

Einsatzgruppen davası,, ABD yetkililerinin II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Almanya'nın Nürnberg kentindeki işgal bölgesinde yürüttüğü savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar için açılan on iki davadan dokuzuncusuydu. Bu on iki davanın tamamı Uluslararası Askeri Mahkeme'de değil, ABD askeri mahkemelerinde görüldü. Adalet Sarayı'nın aynı odalarında gerçekleştiler. ABD'deki on iki dava toplu olarak Sonraki Nürnberg duruşmaları veya daha resmi olarak "Nürnberg Askeri Mahkemeleri'nde Savaş Suçlularının Yargılanması" olarak bilinir.