İçeriğe atla

Gayriresmî değer aktarım sistemi

Gayri resmi değer aktarım sistemi (IVTS), aynı biçimde olsun ya da olmasın, başka bir coğrafi konumdaki üçüncü bir tarafa ödenmesi gereken fonları veya eşdeğer bir değeri ödenebilir yapmak amacıyla para alan herhangi bir sistem, mekanizma veya insan ağıdır. Gayri resmi değer aktarımları, genellikle, banka dışı mali kurumlar veya birincil faaliyeti para aktarımı olmayan diğer ticari kuruluşlar aracılığıyla geleneksel bankacılık sisteminin dışında gerçekleşir. IVTS işlemleri, IVTS operatörü tarafından tutulan banka hesaplarının kullanılması gibi, zaman zaman resmi bankacılık sistemleriyle bağlantılıdır.

Tarihçe

Gayri resmi bir değer aktarım sistemi, günümüzün modern bankacılık sistemlerinden önce gelen, alternatif ve resmi olmayan bir havale ve bankacılık sistemidir. Sistemler, köyler içinde ve köyler arasında hesaplaşma aracı olarak kuruldu. 4000 yıl öncesine ve hatta daha fazlasına kadar varlığını sürdürdü.[1][2]

Finansal işlemler için küresel ağ olarak kullanılmaları, yurtdışına yerleşmiş orijinal ülkelerden giden göçmenlerle yayıldı. Günümüzde IVTS operasyonları çoğu ülkede bulunmaktadır. Etnik gruba bağlı olarak, IVTS, örneğin hawala (Orta Doğu, Afganistan, Hindistan Alt Kıtası); fei ch'ien (飞 钱 veya "uçan para"; Çin); phoe kuan (Tayland);[3] ve Peso Kara Borsası (Güney Amerika) gibi örnekleri barındırır.[4] IVTS'yi işletmekle uğraşan bireyler veya gruplar bunu tam zamanlı, yarı zamanlı veya geçici olarak yapabilir. Bağımsız olarak veya çok kişili bir ağın parçası olarak çalışabilirler. IVTS güvene dayanır. Genel olarak, operatörler genellikle kendilerine emanet edilen fonları kötüye kullanmazlar.[5][6]

IVTS çalışma şekli

Gönderen, bir IVTS acentesine para verir ve alıcı bölgedeki / ülkedeki muadili bu paranın dağıtıcısı olarak hareket eder. Gönderen, muadilini arar veya talimatları fakslar ve para birkaç saat içinde teslim edilir. Geçmişte, mesaj kuryeler kullanılarak, erkeklerle ve hatta hayvanlarla (güvercinler gibi) iletilebilirdi. Takas, özel teslimat hizmeti veya ters yönde havale ile yapılır.[7]

IVTS kullanımı

IVTS, çeşitli bireyler, işletmeler, kuruluşlar ve hatta hükûmetler tarafından yurt içinde ve yurt dışında fon göndermek için kullanılır. Gurbetçiler ve göçmenler genellikle IVTS'yi kendi ülkelerindeki veya yabancı ülkelerdeki ailelerine ve arkadaşlarına para göndermek için kullanırlar. IVTS işlemleri, temel finansal sistemlere sahip olan veya hiç olmayan ülkelerde iş yapma ihtiyacı duyan meşru şirketler, tüccarlar, kuruluşlar ve devlet kurumları tarafından da kullanılır.

Bazı ülkelerde, IVTS tipi ağlar, resmi finansal kurumlarla paralel olarak veya bunların yerine veya alternatifi olarak çalışır. Ev sahibi ülkenin vatandaşlarının yanı sıra, ev sahibi ülkede yabancı ülkelerden ikamet eden kişiler (yasal veya yasadışı) aşağıda açıklanan çeşitli nedenlerle resmi finans kurumları yerine IVTS'yi tercih edebilir veya kullanmaya ihtiyaç duyabilir:

  • Ev sahibi ülke ve alıcı ülkenin diplomatik bağı yoktur veya ev sahibi ülke, alıcı ülkeye para gönderilmesini aktif olarak caydırır.
  • Dünya siyasi ortamındaki sürekli değişim, tatmin edici olmayan ödeme sistemleri ve / veya hızla değişen bir finans sektörü için kullanılır.
  • Bazı ülkelerin uzak bölgelerindeki kolayca erişilebilen resmi finans kurumlarının eksikliği için kullanılır.
  • Resmi finans kurumlarından daha verimli, güvenilir ve daha ucuz transferler. (Örneğin, banka kullanılarak yapılan bir banka havalesi, gönderen ve alıcıdan tahsil edilen ücretleri içerir, tamamlanması iki ila yedi gün sürebilir ve gecikebilir veya kaybolabilir. IVTS aracılığıyla taşınan fonlar genellikle 24 saat içinde kullanılabilir ve katılımcılardan minimum ücret alınır veya hiç ücret alınmaz).
  • Daha yüksek döviz kurları ödemekten kaçınmak için kullanılır. (Geleneksel transferler yoluyla gönderilen fonlar, alıcının ülkesinin para birimine dönüştürülür; döviz kuru dönüştürme için alınacak ücret kurum tarafından belirlenir. Döviz kurları üzerinde spekülasyon yapan IVTS operatörleri daha düşük ücretler talep etmektedir)
  • Transfer vergilerini ödemekten kaçınmak için kullanılır.
  • Çok az kayıt olabileceğinden veya hiç tutulmadığından gizliliği sağlamak için kullanılır.
  • Finansal kurumlardan hükûmetlere büyük işlemlerin zorunlu olarak bildirilmesinden kaçınmak için kullanılır.

IVTS, kullanıcıya güvenlik, gizlilik ve çok yönlülük sağladığından, sistemler yasadışı faaliyetler yapmak amacıyla kaynak sağlamak için de kullanılabilir. 11 Eylül 2001'de Amerika Birleşik Devletleri'ne yapılan saldırıların ardından, IVTS birçok ülkede Amerika Birleşik Devletleri'nin baskısı sonucu artan bir inceleme ve düzenleme altına girdi.

Kaynakça

  1. ^ "Ancient Languages: Sumerian Cuneiform Tablet". Crocker Art Museum. 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. Click on 'context' tab to view relevant details 
  2. ^ "Cuneiform tablet: account of barley and date disbursements, Ebabbar archive". Metropolitan Museum of Art. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  3. ^ "Terrorism-Criminal Nexus Non-banking Conduits" (PDF). OSCE. 11 Mart 2004. 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  4. ^ "Frontline Special Report: drug wars — the Black Peso Money Laundering System". Frontline. PBS. 21 Ocak 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  5. ^ "Next Door Neighbors: Somali — Money Transfer". Nashville Public Television. 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  6. ^ "Hawala Tech and Banks in Somalia". WhiteAfrican. 3 Ekim 2010. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  7. ^ Kapur. "Migration's New Payoff". Foreign Policy (November-December 2003): 49-57. ISSN 0015-7228. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Banka</span> finansal etkinlikte bulunan kurum

Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Döviz</span> mal veya hizmetler için genel olarak kabul edilen takas aracı

Döviz, dar anlamda yabancı parayı temsil eden belgeler. Türkçede yabancı ülkelerin paralarına da döviz denmektedir. Herhangi bir ülkenin parasının, başka bir ülkenin parasına dönüştürülmesiyle ilgili işlemlere de döviz işlemi veya kambiyo işlemi denir. Döviz kelimesi Türkçeye Fransızcadaki deviseden geçmiştir. Genel olarak döviz dendiğinde milletlerarası ödemelerde kullanılan ödeme araçlarının tamamı ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

ISO 9362 (SWIFT kodu veya BIC kodu) uluslararası para transferlerinde ve haberleşmede kullanılan bir kod sistemidir. Kodlar finans kuruluşunun ismi, bulunduğu şehre göre verilmesi esastır. Her finans kuruluşunun merkezlerine ve birimlerin yaptığı işlere göre bir veya daha fazla kodu bulunabilmektedir. Operatörlerin bilgisayar aracılığıyla girdiği kodlar ve mesajlar karşı bankaya özel bir ağ yardımıyla iletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Para piyasası</span> kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasa

Para piyasası, 1 yıldan kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılandığı finansal piyasa türü. Para piyasalarındaki fonlar genellikle şirketlerin nakit, nakit benzeri veya nakde çevrilebilen dönen varlıklarını finanse etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu</span> Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Türkiye'de tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerini korumak, bankalar ve özel finans kurumlarının piyasa disiplini içerisinde sağlıklı, etkin ve dünya ölçeğinde rekabet edebilir bir yapıda işleyişi için uygun ortamı yaratmak bu sayede ülkenin uzun vadeli büyümesine ve istikrarına katkıda bulunmak amacıyla kurulmuş bir devlet kurumu.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Para Fonu</span> uluslararası finans kurumu

Uluslararası Para Fonu, küresel finansal düzeni takip etmek, borsa, döviz kurları, ödeme planları gibi konularda denetim ve organizasyon yapmak, aynı zamanda teknik ve finansal destek sağlamak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur.

Merkez bankası, bir ülkenin ya da ülkeler grubunun para politikasından sorumlu kurumdur. Merkez bankasının temel amacı para biriminin ve para arzının istikrarının sürdürülmesidir. Fakat merkez bankalarının bunun dışında bankacılık sektörünün son kredi mercii olmak, faiz haddinin kontrolü gibi görevleri de vardır. Bunun yanında merkez bankasının, bankalar ve diğer finansal kurumları, tedbirsizlik ve dolandırıcılığa karşı denetlemek gibi yetkileri de olabilir.

Elektronik Fon Transferi ya da kısa adı ile EFT Türkiye'de ilk olarak 1 Nisan 1992 tarihinde TCMB bünyesinde sistemin devreye girmesi ile başlatılmış olup, kısaca iki farklı banka arasındaki TL cinsinden ödemelerin gerçekleştirilmesi işi olarak tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">İslami bankacılık</span>

İslami bankacılık olarak adlandırılan sistem, aktivitelerini şeriatı esas alarak belirlemektedir. Şeriat, ödünç verilen paradan para kazanmayı yasaklamaktadır.

Azerbaycan Cumhuriyeti Merkezî Bankası, Azerbaycan'ın merkez bankasıdır. Bankanın merkezi başkent Bakü'dedir. 11 Şubat 1992 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Finansal kriz</span>

Finansal kriz veya ekonomik kriz, terimi finansal kuruluşlar ya da mal varlıklarının büyük bir bölümünün aniden değerini kaybetmesi gibi çeşitli durumlar için kabul görmüş bir terimdir. 19. yüzyıldaki ve 20. yüzyılın başındaki birçok finansal kriz, banka panikleri ve bu paniklerle birlikte ekonomik durgunlukların rastlaşması ile ilgilidir. Finansal kriz olarak isimlendirilen diğer durumlar genelde borsa çöküşlerinden ve diğer ekonomik balonlardan, nakit para krizlerinden ve hükûmetlerin ekonomik yükümlülüklerini yerine getirmemesinden patlak verir. Finansal krizler, direkt olarak kâğıt üzerindeki varlığın kaybı sonucunu doğurur. Onlar, ekonomik durgunluklar ya da depresyonlarla devam etmedikçe gerçek ekonomiye direkt olarak etki etmezler.

Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Ulusal Bankası, Kuzey Makedonya'nın merkez bankasıdır. Merkezi Üsküp'tedir. 1991 yılında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Elektronik para</span>

Elektronik para, geleneksel kağıt para ya da madeni para gibi değerlilik, kabul edilirlik, ticaret, biriktirme ve borç verme işlerine yarayan ama gene de bazı farkları olan bir sayısal unsur, bir değişim aracı, bir döviz cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda Merkez Bankası</span>

İrlanda Merkez Bankası İrlanda'nın merkez bankası ve Avrupa Merkez Bankaları Sisteminin (ESCB) bir parçasıdır. Birçok finans şirketi için İrlanda'nın finansal hizmetler düzenleyicisidir. Avro para biriminin girişine kadar İrlanda Lirası banknot ve madeni para basma yetkisine sahipti.

Finansal küreselleşme, ulusal finans sistemlerinin ekonomide, devlet denetimini gevşetmesiyle faiz veya döviz işlemlerinde kontrollerin kalkmasıyla küresel düzeyde yaşanan sermaye hareketlerini ifade etmektedir. Küreselleşme ürünlerin, fikirlerin, kültürlerin ve dünya görüşlerinin alış verişinden doğan bir uluslararası bütünleşme sürecidir. Finansal küreselleşmenin kendini gösterdiği yer finans piyasalarıdır. 1970'li yıllarda ilk önce gelişmiş ülkelerde başlamış ve ardından gelişmekte olan ülkelerde finansal serbestleşme politikaları ortaya çıkmıştır. 1970'li yıllarda gelişim aşamasındaki ülkelerin çoğunda petrol şokları ortaya çıkmış. Beraberinde ekonomik bunalım ve borçlar krizini getirmiştir. Yaşanan iktisadi bunalım sonrası ekonominin gelişmesi için ekonominin serbestleşmesi gerektiğini savunan görüşler çoğalmıştır. Küresel kelimesinin kökü 400 yıl önceye gitmektedir. Küreselleşme dünyada ilk olarak 1960' larda kullanılmaya başlanmış, 1980'li yıllarda ise daha çok yayılmıştır. Küreselleşme kelimesi insanların artık günlük hayatlarında da kullanılmaktadır. Dünyada yaşanan gelişmeleri anlatmak için küreselleşme kavramını kullanmaktayız. Politika, teknoloji, ekonomik vb. alanlardaki gelişmeleri konuşurken küreselleşme kavramı kullanılmaktadır. Genel olarak küreselleşmenin birçok tanımı yapılabilmektedir. İletişim ve bilişimin gelişmesiyle küreselleşme sürecide buna paralel olarak hız kazanmıştır. Küresel ekonominin tanımı; mal ve hizmetlerin, bilginin, sermayenin tüm dünya ülkelerin de dolaşımıdır.

Azerbaycan'daki finans sistemi, borçlanma ve borç verme ve varlıkların transferine ilişkin hükûmet politikası ve düzenlemelerinden oluşmaktadır. Sistem, bankalar, sigorta şirketleri, diğer finans kuruluşları, emeklilik sistemi, finansal piyasalar ve ödeme sistemlerinden oluşmaktadır.

Finansal istihbarat, doğalarını ve yeteneklerini anlamak ve niyetlerini tahmin etmek için ilgili kuruluşların ve onların mali işleri hakkında bilgi toplanmasıdır. Genel olarak bu terim, kolluk kuvvetleri ve ilgili faaliyetler bağlamında geçerlidir. Finansal istihbaratın temel amaçlarından biri, vergi kaçakçılığı, kara para aklama veya diğer bazı suç faaliyetlerini içerebilecek finansal işlemleri belirlemektir. Finansal istihbarat, suç ve terör örgütlerinin finansmanının belirlenmesinde de etkili olabilir. Finansal istihbarat, bilgi toplama ve analiz olmak üzere iki ana alana ayrılabilir. Bilgi toplama normalde bir mali istihbarat kuruluşu olarak bilinen bir devlet kurumu tarafından yapılır. Kurum, yasal gerekliliklerin bir parçası olarak genellikle bankalar ve diğer kuruluşlar tarafından sağlanan ham işlem bilgilerini ve şüpheli faaliyet raporlarını toplayacaktır. Veriler, devletler arası ağlar aracılığıyla diğer ülkelerle paylaşılabilir. Analiz, belirli bir faaliyetle potansiyel olarak meşgul olan kişileri belirlemek için veri madenciliği veya veri eşleştirme tekniklerini kullanarak büyük hacimli işlem verilerini incelemeyi içerir. Şüpheli faaliyet raporları ayrıca belirli bir faaliyeti tanımlamaya çalışmak için incelenebilir ve diğer verilerle ilişkilendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Küresel finansal sistem</span>

Küresel finansal sistem, birlikte yatırım ve ticaret finansmanı amacıyla uluslararası finans-kapital akışını kolaylaştıran yasal anlaşmalar, kurumlar ve hem resmi hem de gayri resmi ekonomik aktörlerin dünya çapındaki çerçevesidir. 19. yüzyılın sonlarında ekonomik küreselleşmenin ilk modern dalgası sırasında ortaya çıkmasından bu yana, uluslararası piyasaların şeffaflığını, düzenlemesini ve etkinliğini artırmayı amaçlayan merkez bankalarının, çok taraflı anlaşmaların ve hükûmetler arası örgütlerin kurulmasıyla evrimine damgasını vurdu.

Finansal sistem, borç verenler, yatırımcılar ve borç alanlar gibi finansal piyasa katılımcıları arasında fon alışverişine izin veren sistemdir. Mali sistemler ulusal ve küresel düzeylerde çalışır. Mali kurumlar, karmaşık, yakından ilişkili hizmetlerden, piyasalardan ve yatırımcılar ile borç alanlar arasında verimli ve düzenli bağlantı sağlamayı amaçlayan kurumlardan oluşur. Diğer deyişle, paranın potansiyelini kullanmak ve faydalanmak için fonların gerek duyulduğu yerlere yeniden tahsisinin olduğu finansal ortam (para) mübadelesinin olduğu her yerde finansal sistemler vardır. Bütün bu mekanizmaya finansal sistem denilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.