İçeriğe atla

Gay Liberation Front

Gay Liberation Front ("Gey Kurtuluş Cephesi"; GLF), Stonewall ayaklanmalarına karşılık olarak Haziran 1969 ayında New York'ta kurulan bir lezbiyen ve gey siyasi örgütü idi. İsmi Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi (İngilizcede "National Liberation Front") ismine benzerliğinden dolayı seçilmiştir.

Geyler ve lezbiyenlerin kurtuluşu için açık bir savaşta bulunmaya hazır olan ilk örgüt olup GLF, gey hakları mücadelesinde yeni bir çığır açtı. Stonewall ayaklanmalarının eşcinseller için getirdiği görünürlük ile GLF, özgürleştirmenin tüm sonraki teşebbüslerinin temellerini oluşturdu fakat amaçları gey azınlığının topluma entegre edilmesinin ötesine geçti; kapitalizm, ırkçılık, ataerkillik ve emperyalizm (ve özellikle Vietnam Savaşı) karşıtı bir grup idi.

Gey kurtuluşun başlangıçları

İlkbahar 1969'da muhafazakâr gazete San Francisco Examiner eşcinsel karşıtı bir makale yayınladı. Buna karşılık olarak 31 Ekim'de birkaç eşcinsel gazetenin binasının önünde protesto etmeye başladı. Gazete için çalışan elemanlar pencereden protestocuların üzerine baskı mürekkebi döktüler. Protestocular mürekkebi ellerine sürerek binanın dışını el izleri ile damgaladılar.

Purple Hand ("Mor El"), bir New York mafya çetesinin ismi olan "Black Hand"'in bir sözcük oyunu ve gey kurtuluşun bir simgesi oldu.

GLF'in New York'taki gelişimi

Çok erkenden beri örgüt Kara Panter Partisi gibi diğer solcu gruplarına destek verip vermemesi gerektiğine dair sorular ile ilgili örgüt üyelerinin arasında çelişkiler var idi. 1970'te Jim Owles ile Marty Robinson GLF'ın dışında Gay Activists Alliance ("Gey Aktivistler İttifakı"; GAA)'ı kurdular. GAA, kendini "bir militan eşcinsel (fakat şiddete dayalı olmayan) bir sivil hakları örgütü" olarak tanımladı ve GLF'e karşın "eşcinseller ile ilgili doğrudan bir bağlantısı olmayan tüm eylemlere katılma[ktan]" sakınmak istedi.

Daha ılımlı eylemciler GLF'i terk ettikten sonra GLF, kendini açık bir şekilde bir devrimci örgüt olarak tanımladı. GLF'nin New York branşı ile yapılan ve San Francisco Free Press'te yayınlanan bir görüşmede Gay Liberation Front nedir sorusuna verilen cevap:

Henüz var olan sosyal kurumların feshedilmelerine kadar tüm insanoğulları için cinsel özgürlüğün keşfedilmesi mümkün olmadığını inanan kavrayış ile oluşturulmuş, erkekler ve kadınlardan oluşan bir devrimci eşcinsel grubuyuz. Toplumun doğallığımıza cinsel roller ve tarifler takmalarını reddediyoruz. Bu rollerin ve basit mitlerin dışına çıkıyoruz. Kim olduğumuzu olacağız. Aynı zamanda yeni sosyal şekiller ve ilişkiler, yani kardeşlik, işbirliği, insanî sevgi ve sınırlanmamış cinselliğe dayalı ilişkiler kuruyoruz. Babil kendimizi bir gayeye uyuşturmaya zorunda bıraktı...devrim.

Kuruluşundan bir sene sonra GLF'in kapsamında, GLF'in her pazar akşamı düzenlediği ve yaklaşık 70'ten 80'e kadar kişinin katıldığı genel toplantıların yanı sıra 19 hücre ya da eylem grubu, 12 bilinçlendirme grubu, her çarşamba akşamı bir erkekler toplantısı, her pazar akşamı genel toplantıdan önce bir kadınlar toplantısı, üç yaşama komünü ve bir "Radical Study Group" ("Radikal Çalışma Grubu") var idi. Ayrıca "Come Out!" isimli GLF gazetesi ve 17th Street'teki GLF komünün "Gay Flames" isimli dergisi var idi.

Diğer kentlerde GLF

New York'taki grubun şeklini takip ederek San Francisco ve Londra gibi diğer kentlerde Gay Liberation Front isimli örgütler kuruluyordu. Aubrey Walter ile Bob Mellors tarafından kurulan Londra GLF'i faaliyetlerini sonradan ülkenin her dört köşesine uzattı. 1972'de Köln'de Gay Liberation Front, Almanya'daki hâlâ günümüzde etkin olan en eski lezbiyen ve gey kurtuluş derneğidir.

Ayrıca bakınız

  • Amerika Birleşik Devletleri'nde eşcinsellik
  • Gay Activists Alliance

İlgili Araştırma Makaleleri

Gey, eşcinsel anlamında bir sıfat, terim ve isim. Genellikle eşcinsel erkekleri belirtmek üzere kullanılan terim, aynı zamanda eşcinsel kadınları tanımlamak için de kullanılmaktadır. Türkçeye İngilizcedeki "gay" kelimesinden; İngilizceye ise Eski Fransızcadaki "gai" kökeninden geçmiştir. Aslen "neşeli, umursamaz" ve "canlı renkli, gösterişli" anlamlarına gelen gey terimi ilk olarak 1960'lı yıllardan itibaren erkek eşcinseller tarafından kendilerini tanımlamak amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. İngilizcedeki "gay" kelimesinin diğer anlamlarında kullanımı da zamanla yok olmaya yüz tutmuştur. Kadın eşcinsel anlamına gelen lezbiyen kelimesi ise 1800'lü yıllardan beri kullanılmaktadır.

Mor El, 31 Ekim 1969'da San Francisco'da bir grup ofis çalışanın homofobik editörlerini protesto amacıyla ellerini mor mürekkeple boyayarak, kâğıtlara basarak ve çalıştıkları binanın her yanına bunları yapıştırarak oluşturulmuş sembol New York'lu Siyah El adlı bir çeteden ilham alan bazı aktivistler tarafından Mor El ismi eşcinsellerin sembolü olarak o tarihten bu yana kullanılmaya başlandı; fakat isim günümüze değin çok fazla popüler olmadı.

<span class="mw-page-title-main">Stonewall ayaklanmaları</span> 1969da eşcinsel hakları adına New Yorkta kendiliğinden ortaya çıkmış olan isyanlar

Stonewall ayaklanmaları, ABD'nin New York şehrinin Greenwich Village semtinde yer alan Stonewall Inn adındaki bir bara 28 Haziran 1969'da yapılan bir polis baskınından sonra başlayan bir dizi gösteri ve direniş eylemleridir. Bu gösteriler ABD tarihinde eşcinsellere ve cinsel azınlıklara baskı uygulayan bir sisteme karşı ilk açık direniş olarak tanımlanmaktadır. Başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere tüm dünyadaki eşcinsel hakları hareketini tetikleyen olay olarak da kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kay Lahusen</span>

Katherine Lahusen ya da Kay Tobin, LGBT hakları hareketinin ilk açık eşcinsel fotoğraf gazetecisi olarak varsayılır. Partneri Barbara Gittings, The Ladder dergisinin editörü olarak çalışır iken Lahusen'ın çektiği lezbiyenlerin fotoğrafları gazetenin 1964 ile 1966 arasındaki kapakların birçoğunda sergilendi. Lahusen 1970'te özgün Gay Activists Alliance 'ın kuruluşu ile yardım etti; Gay Newsweekly adlı bir New York merkezli haftalık gazeteye katkı sağladı ve Randy Wicker ile The Gay Crusaders'ı yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Christopher Street</span>

Christopher Street, New York şehrinin gey mahallesi Greenwich Village'de bir cadde. Stonewall ayaklanmalarının yer aldıkları Stonewall Inn bu caddede bulunur ve cadde, 1970'lerdeki gey hakları hareketinin merkezi oldu. Oscar Wilde Bookshop da bu caddede bulunur. Haziran 1999'da ABD İçişleri Bakanlığı 51 ve 53 Christopher Street, caddenin kendisi ve etrafındaki caddeleri bir National Historic Landmark olarak tayin etti; bu lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender topluluğu için önem taşıyan ilk National Historic Landmark'tır.

<span class="mw-page-title-main">Compton's Cafeteria Ayaklanması</span>

Compton's Cafeteria ayaklanması, Ağustos 1966'da San Francisco'nun Tenderloin mahallesinde yer aldı. Bu olay ABD tarihinin ilk kaydedilen transgender isyanlarından idi ve 1969 yılında New York şehrindeki Stonewall Inn'de yer alan Stonewall ayaklanmalarından önce yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Gey Aktivistler İttifakı</span>

Gey Aktivistler İttifakı, Stonewall ayaklanmalarının ardından 21 Aralık 1969'da New York şehrinde Gay Liberation Front (GLF)'ın muhalif üyeleri tarafından kurulan bir gey hakları örgütü. İlk üyeleri arasında Jim Owles, Marty Robinson, Kay Lahusen, Arthur Bell, Arthur Evans, Sylvia Rivera, Marsha P. Johnson, Jim Coles ve Brenda Howard var idi. GAA, "tek siyasetli, siyasal olarak tarafsız, amacı 'tüm gey insanlara temel insan hakları, haysiyet ve özgürlük sağlamak" olan bir grup hâline gelmek istiyordu. GAA en çok 1970'ten 1974'e kadar etkin idi. 1980'e kadar Gay Activist isimli bir gazete yayınladılar. GAA ilk kez Church of the Holy Apostles buluştu. SoHo mahallesindeki 99 Wooster Street adresindeki "Firehouse" isimli GAA karargâhı Mayıs 1971'de işgâl edildi ve 15 Ekim 1974'te kundakçılar tarafından yakılıp kül edildi.

Craig L. Rodwell, Amerikalı gey hakları eylemcisi idi. 24 Kasım 1967 tarihinde kurulan ve gey ile lezbiyen yazarların eserlerinden oluşan ilk kitapçı dükkânı olan Oscar Wilde Memorial Bookshop'ın kurucusu ve New York şehrindeki onur gösterisinin ana düzenleyicisi olarak tanınır.

Zap, 1970'ler boyunca ABD'de kullanıma giren bir tür doğrudan eylemdir. Gey kurtuluş grubu Gay Activists Alliance'ın popüler ettiği zap, hem eşcinseller hem de heteroseksüellerin dikkatlerini LGBT haklarına çevirmek amacı ile bir kamu şahsiyeti utandırmak için tasarlanan gürültülü bir kamu gösteri idi.

28 Haziran 1969 tarihinde yer alan Stonewall ayaklanmalarının çağdaş gey kurtuluş hareketinin başlangıç noktası olarak sayılmalarına rağmen bu tarihten önce bir sürü gösteri ve eylem yer almıştır. Genelde homophile örgütleri tarafından düzenlenmiş fakat bazen de hazırlıksız bir şekilde yer almış bu eylemler iş almada ve kamu konaklamada gey karşıtı ayrımcılık, ABD Silahlı Kuvvetleri'nden eşcinsellerin hariç tutulmaları, polis şiddeti ve devrimci Küba'da eşcinsellere yapılan muameleler gibi konular ile ilgileniyordular. Bu erken eylemler, LGBT topluluğunu Stonewall için hazırlamaları ve ayaklanmalarının simgesel gücüne katmaları için itibar edilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Harry Hay</span>

Harry Hay, Amerikalı LGBT hakları eylemcisi. ABD Komünist Partisi üyesi olmanın yanı sıra başta 1950'lerde ve 1960'larda faaliyet göstermiş Mattachine Society olmak üzere bir sürü eşcinsel siyasi örgütün kurucusu idi.

ONE, Inc., Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk gey hakları örgütlerinden biri idi.

Randolfe Hayden "Randy" Wicker, Amerikalı yazar, eylemci ve blogcu. Erken homophile ve gey kurtuluş hareketlerine katılmasının ardından Wicker, insan klonlaması konusunda etkin oldu.

<span class="mw-page-title-main">Morris Kight</span>

Morris Kight, Amerikalı eşcinsel hakları önderi ve barış eylemcisi. ABD'deki gey ve lezbiyen sivil haklar hareketinin özgün kurucularından biri olarak sayılır.

Jean O'Leary, Amerikalı gey ve lezbiyen hakları eylemcisi.

Dünya çapında LGBT hakları örgütleri listesi. Bir bölümü genel LGBT haklarını savunurken bazıları çeşitli uzmanlık alanları dahilinde çalışmakta olan örgütlerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gey bar</span>

Gey bar veya Gay bar, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender müşterilere yönelik bir eğlenme, içme tesisidir. LGBT bireylerin bir araya gelme, eğlenme noktalarından biri olarak kabul edilir. Bilinmesi açısından "erkek barı, kız barı, gey kulübü, gey barı, eşcinsel barı, lezbiyen barı" gibi isimlerle de tanımlanabilmektedir. eşcinsel turizminin önemli bir parçasını oluşturur.

LGBT sembolleri, Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Transgender birliğini göstermek ve cinsel kimlik ve cinsel yönelimleri tanımlamak için semboller kabul edilir, semboller gey gurur, değerler ve tanımlamaları temsil eder. II. Dünya Savaşı'nda Naziler tarafından kullanılan pembe üçgen de bir eşcinsellik sembolüdür ancak Nazi Soykırımı'ndaki çağrışımları yinelemektedir.

Gey kurtuluş, 1960'ların sonlarından 1970'lerin ortalarında cinsel yönelimlerini topluma ifşa eden ve eşcinsel olduğunu gururla dile getiren kimliğini açık yaşayan lezbiyen ve gey hareketidir. Coming out ve onur yürüyüşü modern LGBT hareketinin önemli bir parçası olarak kaldı, lezbiyen ve gey topluluklarının görünürlüğünün artmasını sağladı. Hareket Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Avustralya ve Yeni Zelanda toplumlarında lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender hareketidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.