İçeriğe atla

Gavurbağı Katliamı

Gavurbağı Katliamı
BölgeGavurbağı Parkı, Kerkük, Irak Krallığı
Tarih12 Temmuz 1946
Saldırı türü
Katliam
Ölü16-20
Yaralı30
KurbanlarIrak Türkmenleri
ŞüphelilerIrak polisi

Gavurbağı katliamı, 12 Temmuz 1946'da Irak polisinin Kerkük'ün Gavurbağı parkında Irak Türkmenlerinin haklarını savunan protestoculara ateş açmasıyla meydana geldi. Protestocuların hepsi Kerkük Petrol Şirketi için çalışıyordu.[1][2]

Katliam

Katliamdan önce etnik Irak Türkmeni işçilerin hakları için protesto gösterileri yapılıyordu. 7 Temmuz 1946'da Irak Ekonomi Bakanı Baba Ali Şeyh Mahmud, Kerkük'teki Arşad El-Omari'nin makamına giderek El-Omari'ye protestoları şu ya da bu şekilde sona erdirme konusunda baskı yapmıştır.[2] Ancak El Omari protestocuları eylemlerine son vermeye ikna edemedi bunun üzerine tehdit ve korkutma yöntemlerine sarıldı ancak bu da işe yaramadı. Protestocu işçiler Gavurbağı Parkı'nda toplanmaya başladı ve ardından Irak polisi gelerek işçileri kurşun yağmuruna tuttu.[2] Saldırıda 16 işçi katledildi, 30 işçi de yaralandı.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "بنت الرافدين". brob.org. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  2. ^ a b c d "ميسون نعيم الرومي: الى العامل في عيده - الأخبار". 6 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kerkük</span> Irakta bir şehir

Kerkük, Irak'taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin anayasal başkentidir. Irak merkezi yönetimine bağlıdır. Irak'ın başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Türkmenler, Araplar ve Kürtlerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Türkmen Cephesi</span> Irak siyasi partisi

Irak Türkmen Cephesi ya da kısaca ITC, Irak Milli Türkmen Partisi, Türkmeneli Partisi, Türkmen Bağımsızlar Hareketi, Türkmen Kardeşlik Ocağı, Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı, Irak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği gibi oluşumların tek çatı altında birleşerek oluşturdukları Türkmen cephesi kurulmuştur. Şu anki başkanı Hasan Turan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Altınköprü Katliamı</span> Irakta Türkmenlere yönelik bir katliam

Altınköprü Katliamı veya Altunköprü Katliamı, 28 Mart 1991 tarihinde, Kerkük ile Erbil arasında kalan Altınköprü kasabasında Irak ordusunun 135 Türkmeni öldürdüğü olay. Katliam, çoğu erkek, hem çocuk hem de yetişkin Türkmenleri hedef aldı, ancak kadınlar da öldürüldü. Saddam Hüseyin'in Baas rejimi, insanların toplum içinde Türkçe konuşmasını ve toplum içinde her türlü Türkmen geleneğini kutlamasını yasakladı.

<span class="mw-page-title-main">Irak Türkmenleri</span> Iraktaki üçüncü büyük etnik grup

Irak Türkmenleri ya da Irak Türkleri Irak'ın üçüncü büyük etnik grubudur. Türk kökenlidirler ve çoğunlukla Türk mirasına ve kimliğine bağlıdırlar. Irak'a Türk göçü 7. yüzyılda, ardından 1055 yılında Büyük Selçuklu'nun bölgedeki fethiyle başlarken, bugün Irak Türkmenlerinin çoğu, 1535-1919 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetimi sırasında Anadolu'dan Irak'a getirilen Osmanlı askerlerinin, tüccarlarının ve memurlarının torunlarıdır. Irak Türkmenleri, Bulgaristan, Kıbrıs, Yunanistan ve Suriye de dahil olmak üzere Osmanlı sonrası diğer modern ulus devletlerdeki Türk topluluklarının yanı sıra Türkiye'deki Türk halkıyla yakın kültürel, tarihi, dilsel ve dini bağları paylaşmakta; bu nedenle kendilerini Türkmenistan ve Orta Asya Türkmenleriyle özdeşleştirmemektedirler.

Levi Baskını, 4 Mayıs 1924 tarihinde Hakkâri'den göçen Süryani askerler tarafından Kerkük'te Irak Türkmenlerinin basıldığı ve 200'den fazla Türkmenin Levi birlikleri tarafından katledildiği olay.

<span class="mw-page-title-main">1989 Tiananmen Meydanı protestoları</span>

1989 Tiananmen Meydanı Olayları, Çin'de (ÇHC) 15 Nisan - 4 Haziran 1989 arasında meydana gelen; öğrencilerin, aydınların ve işçilerin önderliğinde gerçekleşen gösterileri ve ardından yaşananları ifade eder. Gösterilerin odak noktası Pekin'de Tiananmen Meydanı idi, bununla birlikte göreceli olarak daha yumuşak gösterilerin gerçekleştiği Şangay gibi, Çin'in diğer şehirlerinde de kitlesel protestolar oldu.

<span class="mw-page-title-main">Türkmeneli</span> politik bir terim

Türkmeneli, Irak'ta bir bölge adıdır. Bölge esasen, Irak Türkmenleri'nin tarihsel olarak baskın bir nüfusa sahip olduğu geniş toprakları tanımlamak için kullanılan politik bir terimdir. Söz konusu topraklar, Irak-Türkiye-Suriye sınırında bulunan ve çapraz olarak İran sınırına kadar uzanan bir bölgeyi kapsamaktadır. Bölgenin kuzey kısmındaki şehri Kerkük, Türkmenler için başkent sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük (il)</span> Irak valiliği

Kerkük İli Irak'ın kuzeyinde yer alan, nüfusun çoğunluğunu Araplar, Kürtler ve Türkmenlerin oluşturduğu, yönetim merkezi Kerkük kenti olan ve dört kazaya ayrılan ildir. 28 Mart 2017 tarihinde aldığı meclis onayıyla Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin bir parçası olduğu anlamına gelecek bir kararla, resmi kurumlara Irak Bayrağı'nın yanı sıra Bölgesel Yönetim bayrağının da çekilmesine hükmedildi. 16 Ekim 2017'de Irak ordusu Kerkük'e gece saatlerinde operasyon başlattı ve şehri Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nden tamamen temizledi. Yerel yönetim bayrakları indirildi.

<span class="mw-page-title-main">Protesto</span> itiraz biçimi

Protesto, göreceli olarak bir olaya ve duruma karşı aksi yönde tepki göstermektir. Genellikle bu tepki gösterme biçimi, muhalif görüşü sözle ifade etme yanında o görüşü toplumsallaştırma ve bir grupla birlikte ifade etme karakteri de taşıyabilir. Bundaki amaç kamuoyu nezdinde sesini daha çok duyurabilmek ve yönetime karşı daha etkili bir duruş sergileyebilmektir. Bu, doğrudan ifade ve etkilemenin ve aktivizmin bir yoludur.

<span class="mw-page-title-main">2011 Mısır Devrimi</span> ayaklanma

2011 Mısır Devrimi, 2010-2011 Yasemin Devrimi'nin öncülüğünde, 25 Ocak 2011'den beri Mısır'da devam eden, halkı mevcut yönetime karşı seferber olmaya çağıran sokak gösterileri, protestolar ve sivil itaatsizliklerin bütünüdür. Gösteriler ve isyanların polis şiddeti, olağanüstü hâl, işsizlik, asgari ücretleri azaltma isteği, barınma eksikliği, yiyecek sıkıntısı, yolsuzluklar, ifade özgürlüğünün kısıtlanması ve kötü hayat koşulları üzerine başladığı rapor edildi. 11 Şubat 2011 tarihinde Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, gösteriler nedeniyle istifa etti.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Libya İç Savaşı</span> Arap Baharı sonrası Libyada çıkan iç savaş

2011 Libya İç Savaşı, bir Kuzey Afrika ülkesi olan Libya'da hükûmet ve Muammer Kaddafi karşıtı gösterilerle başlamış ve daha sonrasında gerçek anlamıyla bir iç savaşa dönüşmüş ayaklanmalar bütünüdür. Protestolar 7 Şubat 2011 tarihinde başlamış, iç savaş Sirte'nin düşmesi ve Muammer Kaddafi'nin öldürülmesiyle 20 Ekim 2011 tarihinde sona ermiştir. Medyaya göre olaylar halkın 2010-2011 yılı boyunca Arap dünyasını saran protestoların bir ayağı olan 2011 Mısır Devrimi'nden esinlenmesi sonucu başlamıştır.

Dera Kuşatması, yaklaşık 1,5 hafta süren ve Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası kapsamında gerçekleşen olaylardandır. 25 Nisan 2011 tarihinde, Deyrizor ve Halep Kuşatmaları'nın hemen ardından, Dera'da protestoların iyice artması ve üçüncü büyük protesto olması sebebiyle, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin şehirde oldukça geniş çaplı bir operasyona koyulması sonucu başlamış, Mahir Esad ve 4 ayrı general önderliğindeki birliklerin, şehirdeki büyümeye başlayan protesto ve isyankar eylemleri bastırmasıyla 5 Mayıs 2011'de son bulmuştur. Ancak, protestolar kısa bir süre sonra büyüyerek tekrar alevlenmiş ve 2011 yılının, sonbaharında, Dera İli çapında yayılarak, Suriye Hükümeti ile başta Özgür Suriye Ordusu olmak üzere, Suriyeli muhaliflerin, ana çatışma noktalarından biri haline gelmiştir ve 2011-2013 Dera ili çatışmaları olarak adlandırılan çatışmaların başlamasına sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

Erşat Salihi, Irak Türkmeni siyasetçi ve aktivisttir. 2004'te Irak Türkmen Cephesi partisine katılan Salihi, 2010 Irak parlamento seçimlerinde Kerkük'ten ilk defa meclis üyesi olarak seçildi. 2011'de Irak Türkmen Cephesi'nin başkanı oldu. 2014'te Irak Temsilciler Meclisi İnsan Hakları Komisyonu başkanı olarak seçildi. 28 Mart 2021'de Irak Türkmen Cephesi başkanlığından istifa etti, yerine partinin başkan yardımcısı Hasan Turan geldi.

<span class="mw-page-title-main">Telkele Kuşatması</span>

Telkele Kuşatması, Suriye'nin Telkele şehrinde yaşanan hükûmet karşıtı protestoları sonlandırmak amacıyla Suriye Kara Kuvvetleri'ne bağlı birimler tarafından 14-19 Mayıs 2011 tarihleri arasında şehre yapılan kuşatma. 7.000-8.000 civarı asker ile 74 tank ve zırhlı personel taşıyıcının katıldığı kuşatmada askerler, protestocuların üzerine ateş açtı. Olaylarda, farklı kaynaklara göre 27 ile 34'ün üzerinde protestocu öldü.

<span class="mw-page-title-main">1917 Putilov grevi</span>

1917 Putilov grevi, Şubat-Mart 1917 arasında Sankt-Peterburg'da Putilov Fabrikası'nda işçi liderliğindeki grev. Grev Jülyen takvimine göre 18 Şubat 1917'de resmen başladı ve o dönemli ismi olan Petrograd'da daha büyük gösterilere yol açtı. İlki 1905 yılında olmak üzere aynı yerde daha önce de işçilerinin çok sayıda grevleri gerçekleşmişti, ancak 1917'deki bu özel grev, Şubat Devrimini tetikleyen bir öğe olarak değerlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Fatıma el-Caheyşi</span>

Ni'ma Abd Nayef al-Jabouri doğum adıyla bilinen Ebu Fatıma el-Caheyşi, Irak ve Şam İslam Devleti'nin liderlerinden birisidir. Örgütün Kerkük sorumlusu olmadan önce Irak'ın güneyinde gerçekleştirilen IŞİD operasyonlarının komutanlığını yapmıştır. Örgütün koalisyon güçlerinin müdahalesiyle birlikte kan kaybetmesi sonrası birçok bölgede valilik görevi üstlenmiş, IŞİD hiyerarşisinde yükselmeye başlamıştır. Ebu Bekir el-Bağdadi öldürülmeden önce el-Caheyşi'nin Bağdadi'nin yanındaki militanlardan birisi olduğu, Irak'ta Bağdadi'nin temsilcisi olarak görev yaptığı çeşitli kaynaklarca bildirilmiştir. Ebu Müslim et-Türkmeni'nin 18 Ağustos 2015'te Musul'da Amerika Birleşik Devletleri saldırısı sonucu öldürülmesiyle birlikte et-Türkmeni'nin yerine atanmıştır.

Türkiye'deki 2011–2012 Kürt protestoları, ülkedeki Kürt azınlık haklarının kısıtlanmasına karşı BDP liderliğinde Türkiye'de yapılan protestolardır. Türkiye'deki Kürtlerin uzun protesto eylemlerin sonucu olarak, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da da protestolar olmuştur. Hürriyet gazetesi, Mısır ve Tunus'ta devrimlere neden olan ve "Arap Baharı" olarak adlandırılanın kalkınmanın, Ortadoğu'nun kuzey kesimlerinde bir "Kürt Yazı"na yol açabileceğini öne sürdü. Protestocular hem İstanbul'da hem de Türkiye'nin güneydoğusunda sokaklara döküldü. Bazı gösteriler de Anadolu ve İzmir'de yapıldı.

Şubat 1999 Kürt protestoları, PKK lideri Abdullah Öcalan'ın Yunanistan büyükelçiliğinden ayrıldıktan sonra Kenya'daki Nairobi havaalanında yakalanması ve bölücülüğü teşvik eden terörizm ve vatana ihanet suçlarından yargılanmak üzere Türkiye'ye getirilmesinin ardından Türkiye, İran ve dünya çapındaki Kürt diasporası tarafından düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Irak Türkmen Soykırımı</span> IŞİDin Türkmenlere uyguladığı zulüm

Irak Türkmen Soykırımı, Irak Türkmenlerinin Irak ve Şam İslam Devleti tarafından bir dizi katliam, tecavüz, infaz, sürgün ve zorla cinsel köle haline getirilmesini içermektedir. IŞİD'in 2014 yılında Iraklı Türkmenlerin topraklarını ele geçirmesiyle başladı ve IŞİD Irak'taki tüm topraklarını kaybedene kadar devam etti. 2017 yılında IŞİD'in Iraklı Türkmenlere uyguladığı zulüm Irak Parlamentosu tarafından resmen soykırım olarak tanındı. 2018 yılında ise Iraklı Türkmen kızların ve kadınların cinsel köleliğe maruz kalması Birleşmiş Milletler tarafından resmen tanındı.