Gavrila Derjavin

Gavrila Derjavin
Gavrila Derjavin
Kendi dilinde adı	Гаврии́л (Гаври́ла) Рома́нович Держа́вин
Doğum	Gavriil (Gavrila) Romanovich Derzhavin; 14 Temmuz 1743; Kazan Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm	20 Temmuz 1816 (73 yaşında); Novgorod Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Meslek	Şair, devlet adamı
Dönem	Neoklasisizm
İmza

Gavriil (Gavrila) Romanoviç Derjavin (Rusça: Гаврии́л (Гаври́ла) Рома́нович Держа́вин; 14 Temmuz 1743 – 20 Temmuz 1816), Aleksandr Sergeyeviç Puşkin'e kadar en bilinen Rus şair, devlet adamı. Her ne kadar çalışmaları geleneksel olarak edebî klasisizm altında gösterilse de, en iyi şiirlerinde John Donne gibi metafiziksel şairlerde görülmesi olası olan zengin karşısav ve çelişen sözler yer almaktadır.

Hayatı

Derjavin Kazan kentinde dünyaya geldi. Eski atalarından olan ve 15. yüzyılda Büyük Orda Devleti'nden Moskova'ya yerleşen Morza Bagrim, vaftiz edilerek Rus büyük prensi II. Vasili'nin kulu haline geldi.^[1] Ancak 18. yüzyılda, Derjavin henüz gençken ölen babası ise yoksul bir köy ağasıydı. Moskova'da bir süre resmî lise eğitimi gören sanatçı, daha sonra ise burayı terk ederek er olarak çalışmak üzere Sankt-Peterburg'a gitti. Burada sıradan bir er olarak başladığı askerlik kariyerinde, Büyük Katerina döneminde en yüksek rütbeye erişti. İlk defa Pugaçev ayaklanması sırasında komutanlarını etkileyen Derjavin, kamu hizmetlerinde çalışmak üzere orduyu terk etti. 1784 yılında Olonets ve 1785 yılında Tambov valisi oldu. Ardından 1791 yılında çariçenin yanında kişisel sekreter olarak çalışmaya başladı. Bu alandaki yükselişine devam eden Derjavin, 1802'de Genel Vekil ve Adalet Bakanı bile oldu. Ancak 1803 yılında emekli olan sanatçı, hayatının geri kalan kısmını Novgorod yakınlarında yer alan Zvanka yerleşimindeki evinde sürdürdü. Burada idiller ve çeşitli şiirler yazdı. 1816 yılında ölen Derjavin, Zvanka'daki Hutın Manastırı'nda gömüldü.

Çalışmaları

Derjavin, çariçe ve belli başlı saray adamlarına yazdığı odlarla bilinmektedir. Bu tarz çalışmaları arasında hüzünlü, gülünç veya satirik konulara ağırlık vermektedir. Örneğin, çariçeye yazdığı uzun bir odda, karısının saçında pire arayan sanatçı, ayrıca kendi sanatını limonata ile karşılaştırmaktadır.

Diğer klasisist şairlerden farklı olarak Derjavin, dikkatlice seçilmiş ayrıntılarda zevk buldu. Örneğin kendi odasının duvar kâğıdı bile sanatçının eserlerinde yer almayı başardı. Sanatçı ayrıca Fransızcanın bir armoni dili olduğunu, fakat Rusçanın bir anlaşmazlıklar dili olduğunu öne sürdü. Her ne kadar armonik aliterasyonlardan zevk alsa da, Derjavin'in kimi dizelerinde gürültülü efektlere yer verilmektedir.

Derjavin birçok ünlü eserinin yanında ilk Rus ulusal marşı olan Grom pobedy, razdavajsya! eserinin sözlerini yazdı.