İçeriğe atla

Gaucho

1868 yılında Peru'nın başkenti Lima'da çekilmiş Arjantin'den gelen bir gauchonun portresi. Gaucho'ları "bandidos rurales" (kırsal haydut) olarak niteleyen Domingo Faustino Sarmiento'nun 1868'de Arjantin'in devlet başkanı seçilmesinden sonra gaucho'lar liberal kesim tarafından modernleşmenin düşmanı ilan edilmiştir.

Gaucho (İspanyolca: gaucho, Portekizce: gaúcho, okunuşu Gaşo ya da Goşo), genellikle Güney Amerika'da pampa, chaco veya Patagonya otlakların, özellikle Arjantin, Uruguay, Güney Şili ve Brezilya'nın Güney Bölgesi başta olmak üzere bazı bölgelerin sakinlerini tanımlamak için kullanılan bir terim. Brezilya'dan Rio Grande do Sul eyaletinden gelenleri belirtmek için de kullanılır.

Gaucho terimi Kuzey Amerika'daki "kovboy" (İspanyolca: Vaquero)nin kabaca eşanlamlı terimi olduğu söylenebilir. Kuzey Amerika'daki kovboy, Venezuela ve Kolombiya'daki llanero, Şili'daki huaso (Brezilya'da vaqueiro terimi de kullanılmaktadır), Meksika'daki charro terimleri gibi bu terim de bazen günümüzden ziyade 19. yüzyıldakini ifade etmektedir. Geniş estancialarda inek sürerek başlıca ekonomik faaliyeti olarak avcılıkla uğraşan gaucho'lar kırsal nüfusunun çoğunluğunu oluşturmaktaydı. "Gaucho" terimi bazen Arjantin'da tanınan biftek sosu olan chimichurri'yi ifade etmektedir.[1]

Teriminin kökeni konusunda çok sayıda çelişkili hipotezler bulunmaktadır. Aralarında Mapuche dilindeki cauchu (serseri)[2] veya Quechua dilindeki hauchu (yetim) kelimelerinden geldiğine dair tezler de mevcuttur.

Gaucho teriminin ilk kullanım 1816 yılında Arjantin'in bağımsızlığı kazandığı dönemde kaydedildi.

Notlar

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2009. 
  2. ^ "Gaucho, a possible etymology". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2009. 

Wikimedia Commons'ta Gauchos ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Latin Amerika</span> Amerika kıtasında Latin dillerinin ağırlıklı olarak konuşulduğu bölge

Latin Amerika, Latin dilleri konuşan Amerika ülkelerine ve çevresine işaret eder. Diğer bir deyişle bu bölgenin Anglo-Amerikan ve Cermen dilleri konuşan bölgeler ile zıtlık oluşturduğu da söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay</span> Güney Amerika ülkesi

Uruguay veya resmî adıyla Uruguay Doğu Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın güneydoğusunda bulunan ülkedir. Batı ve güney batısında Arjantin, kuzeyi ve kuzeydoğusunda Brezilya bulunan ülke yaklaşık 176.000 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Coğrafi olarak Surinam'dan sonra Güney Amerika’ın en küçük ülkesidir. Nüfusu 3,51 milyon olan Uruguay’da, başkent Montevideo yaklaşık 1,8 milyon kişiye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şili</span> Güney Amerikada bulunan egemen devlet

Şili (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">İspanyolca</span> İber Yarımadası kökenli Roman dili

İspanyolca ya da Kastilya dili, Latin dillerinden biri. Kökeni İspanya'nın Kastilya bölgesine dayanır. 480 milyona yakın kişinin ana dili olarak konuştuğu İspanyolca, ana dil olarak Çinceden sonra en çok konuşulan ikinci dildir. En çok konuşulan diller sıralamasında ise İngilizce, Çince ve Hintçe dilinden sonra dördüncü sıradadır. İnternette ise İngilizce ve Çinceden sonra en çok kullanılan üçüncü dildir. İspanyolca, Portekizce ve Katalanca ile birlikte, Latin dillerinin güneybatı kolunu temsil eden üç dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Keçuva dilleri</span>

Keçuva dilleri veya İnka dilleri veya topluca Keçuvaca, Güney Amerika'nın And Dağları'nın ortalarındaki bölgelerde konuşulan bir dil ailesi veya lehçe sürekliliğidir. Keçuvaca dil ailesinin bilinen bir akrabası yoktur ve Amerikan yerli dilleri içinde en çok konuşulan dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">2010 FIFA Dünya Kupası</span> Güney Afrikada düzenlenmiş olan futbol turnuvası

2010 FIFA Dünya Kupası, 11 Haziran ile 11 Temmuz 2010 tarihleri arasında Güney Afrika'da düzenlenen Dünya Kupası'nın 19. finalleridir. Bu sayede FIFA Dünya Kupası ilk kez Afrika kıtasında düzenlenmiş oldu. Kupayı, 11 Temmuz 2010 tarihinde oynanan final maçında Hollanda'yı 1-0 yenen İspanya kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">CONMEBOL</span> Güney Amerikada futbolun yönetim organı

CONMEBOL, Güney Amerika'da futbolu yöneten kuruluştur. Güney Amerika'daki 10 ülkenin bağlı olduğu konfederasyon, CONMEBOL Libertadores ve Copa Sudamericana turnuvalarını da düzenler.

<span class="mw-page-title-main">1986 FIFA Dünya Kupası</span> Meksikada düzenlenen 13. Dünya Kupası turnuvası

1986 FIFA Dünya Kupası 13. Dünya Kupası olup Meksika'da düzenlenmiştir. 31 Mayıs ile 29 Haziran arasında düzenlenen kupayı finalde Federal Almanya'yı 3-2 yenen Arjantin kazanmış olup, Fransa üçüncülüğü elde etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2007 Copa América</span>

Copa América 2007 26 Haziran-15 Temmuz 2007 tarihleri arasında CONMEBOL tarafından Venezuela'da düzenlenmiştir. 10 Güney Amerika ekibi ile davet edilen Meksika ve ABD dahil 12 takımın katıldığı turnuvada şampiyonluğu Brezilya kazandı. Brezilya aldığı bu kupayla 2009 FIFA Konfederasyonlar Kupası 'na da katılmaya hak kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güney Amerika ülkeleri listesi, Güney Amerika'nın coğrafî kapsamına giren ülkeleri ve bu ülkelerin bayraklarını, başkentlerini, para birimlerini, resmî dillerini, yüzölçümlerini, nüfuslarını ve coğrafî konumlarını gösterir. Bu liste, "Birleşmiş Milletlere üye devletler" ve "başka ülkelere bağımlı topraklar" olmak üzere iki kısma ayrılmıştır.

1919 Güney Amerika Şampiyonası, Güney Amerika ulusal takımlarının katıldığı turnuvaların Üçüncü kez düzenlenenidir. Kupa, Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde 11 Mayıs- 19 Mayıs tarihleri arasında düzenlenmiştir. Turnuvayı final maçında Uruguay millî takımını yenen Brezilya millî takımı kazanmıştır.

1937 Güney Amerika Şampiyonası Güney Amerika ulusal takımlarının katıldığı turnuvaların on dördüncü kez düzenlenenidir. Kupa, Arjantin’nin Buenos Aires şehrinde 27 Aralık– 1 Şubat tarihleri arasında oynanmıştır. Turnuvayı Arjantin millî takımı kazanmıştır. Bolivya ve Kolombiya turnuvadan çekilmiştir.

1975 Güney Amerika Şampiyonası Güney Amerika ulusal takımlarının katıldığı turnuvaların yirmidokuzuncu kez düzenlenenidir. Kupa, 17 Haziran- 28 Ekim tarihleri arasında oynanmıştır. Turnuvayı Peru millî futbol takımı kazanmıştır. İlk defa bu turnuvada ev sahibi ülke olmamış her takım maçlarını kendi sahasında oynamıştır.

1979 Güney Amerika Şampiyonası Güney Amerika ulusal takımlarının katıldığı turnuvaların yirmidokuzuncu kez düzenlenenidir. Kupa, 10 Temmuz- 12 Aralık tarihleri arasında oynanmıştır. Turnuvayı Paraguay millî futbol takımı kazanmıştır. İkinci defa bu turnuvada ev sahibi ülke olmamış her takım maçlarını kendi sahasında oynamıştır.

1983 Güney Amerika Şampiyonası Güney Amerika ulusal takımlarının katıldığı turnuvaların otuzuncu kez düzenlenenidir. Kupa, 10 Ağustos- 4 Kasım tarihleri arasında oynanmıştır. Turnuvayı Uruguay millî futbol takımı kazanmıştır. Turnuva üçüncü defa ev sahibi ülke olmadan oynanmıştır.

1991 Güney Amerika Şampiyonası Güney Amerika ulusal takımlarının katıldığı turnuvaların 34. kez düzenlenenidir. Kupa, Şili’de 8 Temmuz- 21 Temmuz tarihleri arasında oynanmıştır. Turnuvayı Arjantin millî futbol takımı kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">ABC devletleri</span>

ABC devletleri veya ABC güçleri, Güney Amerika'da bulunan Arjantin, Brezilya ve Şili ülkeleridir ve Güney Amerika'da en güçlü, etkili ve zengin ülkeler olarak kabul edilirler. Bu terim, genellikle 20. yüzyılın ilk yarısında kullanılmıştır ve bu ülkeler, bölgedeki ortak çıkarları geliştirmek ve koordineli bir yaklaşım oluşturmak için birlikte çalışmışlardır ve dış güçlerin etkisi görece azdır.

<span class="mw-page-title-main">2015 Copa América</span> 44. Güney Amerika Futbol Turnuvası

Copa América 2015, 11 Haziran-4 Temmuz 2015 tarihleri arasında CONMEBOL tarafından kırk dördüncüsü Şili'de düzenlenmiş Güney Amerika futbol turnuvasıdır. 2015 Copa América, Şili'nin 1920, 1926, 1941, 1945, 1955 ve 1995'ten sonra yedinci kez ev sahipliği yaptığı turnuvadır. On Güney Amerika ekibi ile davet edilen Meksika ve Jamaika dahil on iki takım turnuvada mücadele etti. Kupayı finalde Arjantin'i seri penaltılarda 4-1 yenen ev sahibi Şili kazandı. Böylece Şili, Rusya'da düzenlenecek olan 2017 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda Güney Amerika'yı temsil etmeye hak kazanmıştır.

2022 FIFA Dünya Kupası Güney Amerika elemeleri, Katar'da düzenlenecek olan 2022 FIFA Dünya Kupası'na katılacak olan 32 takımdan 4,5 takımın belirleneceği elemelerin Güney Amerika ayağına CONMEBOL üyesi 10 takımın tamamı katıldı. 8 Ekim 2020'de başlayan maçlar, 29 Mart 2022'de sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Copa América</span> 47. Copa América turnuvası

2021 Copa América, 13 Haziran - 10 Temmuz 2021 tarihleri arasında Brezilya'da düzenlenen, Copa América'nın 47. turnuvası olan etkinliktir. Turnuva başta 12 Haziran - 12 Temmuz 2020 tarihleri arasında 2020 Copa América adıyla Arjantin'de ve Kolombiya'da oynanacaktı; ancak 17 Mart 2020'de CONMEBOL, UEFA'nın 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası kararı gibi COVID-19 pandemisi nedeniyle turnuvanın ertelendiğini duyurdu. 1991'den sonra ilk defa stadyumlarda diğer ülke vatandaşları yer almadı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.