İçeriğe atla

Gassan Kenefânî

Gassan Kenefânî

Gassan Fayiz Kenefânî (Arapçaغسان فايز كنفاني; d. 9 Nisan 1936, Akka - 8 Temmuz 1972, Beyrut) Filistinli gazeteci, yazar, aktivist. Beyrut'ta aracına konulan bomba sonucu ölmüştür.

Yaşamı

Gençliği

Gassan Fayiz Kenefânî 1936 yılında Akka'da doğdu. Sünni mezhebinden olmasına karşın avukat olan babası onu misyoner okuluna gönderir. 1948 Arap İsrail savaşına kadar Yafa'da yaşar sonra ailesi ile birlikte sürgüne gitmek zorunda kalır. Önce Lübnan'a giderler sonra ise mülteci olarak Suriye'de yaşarlar. Kenefânî liseyi 1952 yılında tamamlar.

Siyaset

Aynı yıl Şam Üniversitesi'nin Arap edebiyatı bölümüne kaydolur. Fakat, 1955 yılında Arap Ulusal Hareketi içerisindeki siyasi etkinliği nedeniyle sürülür. Bu talihsizliklerden sonra, Kuveyt'e yerleşir. Kuveyt'te profesör olarak çalışmaya başlar ve siyasi olarak daha fazla aktif olur. AUH'ye bağlı, George Habaş tarafından kurulan Al-Ra’i (Düşünce) adlı gazeteyi çıkarır. Bu gazetede, Marksizm ile ilgilenmeye başlar.

1960 yılında Beyrut'a döner ve AUH'ye bağlı Al-Hurriya gazetesini çıkartır. 1961 yılında çocuk hakları eylemcisi Danimarkalı Anni Høver’la tanışır ve iki çocukları olur. 1962 yılında, Nasırcı gazete, Al-Muharrir (Kurtarıcı)’de çalışır. 1967 yılında bir diğer Nasırcı gazete, Al-Anwar (Aydınlanma)’da redaktör olarak çalışır.

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi

AUH’nin Filistinli kanadı 1967 yılında Filistin Halk Kurtuluş Cephesi olur. Kenefânî örgütün sözcülüğünü yapar. 1969 yılında FHKC’nin parti programını yazar. Bu programla FHKC kendisini resmi şekilde, Marksist-Leninist olarak tanımlar. Aynı dönemde, içlerinde Al-Hadaf (Hedef)’in de bulunduğu çeşitli gazeteler çıkarır. Bu sırada, politik, kültürel ve tarihsel birçok deneme ve makale yayınlar. Temmuz 1972’de, yeğeniyle birlikte aracında yerleştirilen bombanın patlaması sonucu ölür.Filistinliler, Kenefânî’nin öldürülmesinden İsrail gizli servisi Mossad'ı sorumlu tutarlar. Bu suikast Münih’in intikamı eylemlerini hatırlatsa da, Münih Olimpiyatları Rehine Olayı Kaffani’nin öldürülmesinden sonra gerçekleşmiştir.

Edebi Eserleri

Kenefânî, 18 kitap yazmıştır. Aynı zamanda medeniyet, siyaset ve Filistin halkının mücadelesi üzerine yüzlerce makalesi vardır. Kenefânî’nin Arap edebiyatının modernleşmesinde önemli bir etkisi vardır ve Filistin edebiyatının önemli bir figürüdür. Kitapları genellikle Filistin ve Filistin halkı üzerinedir ve sık sık mülteci olarak özgün tecrübelerinden bahsetmektedir.

Eserleri

  • Ard al-burtuqal al-hazin, 1963
  • rijal fi-sh-shams, 1963
  • al-bab, 1964
  • 'aalam laysa lana, 1965
  • 'adab al-muqawamah fi filastin al-muhtalla 1948-1966, 1966
  • ma tabaqqa lakum, 1966
  • fi al-adab al-sahyuni, 1967
  • al-adab al-filastini al-muqawim taht al-ihtilal: 1948-1968, 1968
  • 'an ar-rijal wa-l-banadiq, 1968
  • umm sa'd, 1969
  • a'id ila Hayfa, 1970
  • al-a'ma wa-al-atrash, 1972
  • Barquq Naysan, 1972
  • al-qubba'ah wa-l-nabi, 1973
  • thawra 1936-39 fi filastin, 1974
  • jisr ila-al-abad, 1978
  • al-qamis al-masruq wa-qisas ukhra, 1982
  • 'The Slave Fort' in Arabic Short Stories, 1983

Türkçede

  • Güneşteki Adamlar, Alan Yayıncılık, 1986.
  • "Filistin'in Çocukları: Hayfa'ya Dönüş ve Diğer Hikayeler", Otonom Yayıncılık, 2010.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hayfa</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Hayfa, İsrail'in kuzeyinin en büyük şehri ve ülkenin üçüncü büyük şehridir. Hayfa, önemli bir liman ve sanayi şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan İç Savaşı</span> 1975 yılında Lübnanda meydana gelen iç savaş

Lübnan İç Savaşı, 1975'ten 1990 yılına kadar Lübnan'da yaklaşık olarak 150.000 - 230.000 insanın ölümüne neden olmuştur. Yaklaşık 350.000 kişi yaralanmış bir milyondan fazla insan da ülkesini terk etmiştir. Soğuk Savaş dönemi Lübnan'ı ciddi şekilde etkiledi ve 1958'deki siyasi kriz ancak ABD'nin Beyrut'a çıkarma yapmasıyla sona ermişti. İsrail'in kurulması ve yüzbinlerce Filistinli mültecinin Lübnan'a yerleşmesi dini çatışmaları arttırdı. Silahlı FKÖ gerillalarının ülkeye girişi ciddi siyasi sorunlara sebep oldu. FKÖ'nün gelişi, Filistinli mültecilerin silahlanması farklı gruplar arasındaki sürtüşmeyi hızlandırdı. 1976'da çoğunluğu Müslüman Lübnan Cephesi ve Ulusal Komite arasında çatışmalar başladıktan kısa süre sonra Arap Ligi ve Suriye arabuluculuğa girişti, Filistinli-Lübnanlı çatışması daha çok Güney Lübnan'da yoğunlaştı. FKÖ burayı 1969 yılından beri kontrol ediyordu. Kahire Antlaşması imzalanarak bu bölgeden çekildi. İsrail, Güney Lübnan'ı işgal etti ve Suriye önce Hristiyanlar lehine iç savaşa dahil oldu ve sorun uluslararası bir boyut kazandı. Suriye ve İsrail anlaşmazlığı Lübnan üzerinden devam etti. 1980'lerde taraflar harabeye dönen Beyrut'un onarılması için çaba gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Yaser Arafat</span> Filistinin ilk devlet başkanı (1989–2004)

Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar olan Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı olan Arafat, Filistin'in özerkliği için İsrail'e karşı mücadele etmiştir. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el-Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen sonradan 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Kurtuluş Örgütü</span> Filistinde milliyetçi paramiliter örgüt

Filistin Kurtuluş Örgütü, kısaca FKÖ veya uluslararası İngilizce kısaltmasıyla PLO olarak bilinen, bağımsız ve özgür bir Filistin kurmayı amaçlayan bir örgüttür. Temelleri 13-16 Ocak 1964'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinde atılan örgüt, 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde kuruldu. Örgüt Arap devletleri arasındaki liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil, Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır'ın yoğun desteği ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Halid</span>

Leyla Halid Filistin Halk Kurtuluş Örgütü'nün bir üyesi. Şu anda Filistin Ulusal Yönetimi'nin bir üyesidir. 1982 yılında evlendiği ikinci kocası doktor Fayez Raşid Hilal ve Bader ve Başar adındaki iki oğluyla birlikte Ürdün'ün başkenti Amman'da ikamet etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">George Habaş</span>

George Habaş, lakabı El-Hekim الحكيم, (Ağustos 1925, Lidda, Filistinli siyasetçi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin kurucusu ve eski genel sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Nayif Havatme</span>

Naif Havatme, Filistinli politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Derviş</span> Filistinli yazar ve şair

Mahmud Derviş, Filistinli şair ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi</span> Filistinde Marksist-Leninist bir siyasi parti

Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi (FDHKC) George Habaş tarafından kurulan FHKC'den ayrılan Ortodoks Hristiyan asıllı sol görüşlü Naif Havatme'nin Şubat 1969’da ayrılmasıyla kurulan Laik, Marksist-Leninist, Filistinli siyasi ve paramiliter parti. Örgütün gerçekleştirdiği en kanlı eylemlerden birisi 1974 yılında İsrail, Ma'alot'da bulunan bir okula saldırmasından sonra gerçekleşmiştir. Örgüt mensupları tarafından 22'si çocuk olmak üzere en az 27 İsrail vatandaşı öldürülmüştür. Saldırı sonucu 71 kişi ise yaralanmıştır. Bununla beraber, kurulduğu tarihten beri; İsrail'de bulunan sivillere ve askeri birimlere karşı ölümcül çeşitli saldırılar gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Mandası</span> 1920-1948 yılları arasında varlığını sürdüren Birleşik Krallık yönetimi

Birleşik Krallık Filistin Mandası, Birleşik Krallık'ın Filistin'deki Osmanlı Devleti hakimiyetine son vermesiyle İtilaf Devletleri tarafından kararlaştırılan ve Milletler Cemiyeti tarafından Haziran 1922'de resmen onaylanarak kurulan manda cumhuriyeti.

<span class="mw-page-title-main">Emin el-Hüseynî</span> Filistinli Müslüman lider

Muhammed Emin el-Hüseyni, Filistinli bir Arap milliyetçisi ve Filistin Mandası'nda Müslüman liderdi. 1921-1948 yılları arasında Kudüs başmüftüsü olarak görev yapmış ve Arap Yüksek Komitesi'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Nizar Kabbani</span> Suriyeli diplomat, şair ve yayıncı (1923-1998)

Nizar Kabbani, Suriyeli şair, yazar ve diplomat. Edebi kariyerinin başlarında kadınlara ilişkin söylediği şiirleriyle ünlenmiş, ardından Filistin konusunda kaleme aldığı şiirleriyle ismini duyurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Antun Sadi</span>

Antun Sadi Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi'ni kurucusu Lübnanlı bir politikacı, filozof ve yazar. Suriye'yi doğal parçası saydığı komşu bölgelerle birleştirmeye çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birlik Partisi (Suriye)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (ASB) Suriye'de Nasırcı bir siyasi partidir. ASB, Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. Parti, orijinal ASB'den ayrıldıktan sonra 1973'te kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arap Kurtuluş Cephesi</span> Filistinde bir siyasi parti

Arap Kurtuluş Cephesi, daha önceleri Irak liderliğindeki Baas Partisi tarafından kontrol edilen küçük bir Filistin siyasi partisidir. AKC, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) üyesidir.

Arap Milliyetçi Hareketi - Arap Milliyetçileri Hareketi ve Harakiyyin olarak da bilinir - Arap dünyasının çoğunda, özellikle Filistin hareketi içinde etkili olan pan-Arap milliyetçi bir örgüttü. 1952 yılında Corc Habaş tarafından kurulmuştur.

Hani el-Hindi (1927-2016) Suriyeli bir siyasetçi ve aktivistti. George Habaş ile birlikte Arap Milliyetçi Hareketini kurmuş ve 1963 yılında Selahaddin el-Bitar kabinesinde görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asma Tubi</span>

Asma Tubi (1905–1983), Filistinli yazardır.