İçeriğe atla

Gaspard Bauhin

Gaspard Bauhin
Doğum17 Ocak 1560
Basel, İsviçre
Ölüm5 Aralık 1624 (64 yaşında)
Basel, İsviçre
Diğer ad(lar)ıCaspar Bauhin; Casparus Bauhinus
EğitimBasel Üniversitesi (Doktor, 1581)
Kariyeri
DalıBotanik
Önemli öğrencileriEmmanuel Stupanus

Gaspard Bauhin veya Caspar Bauhin (Latince: Casparus Bauhinus; 17 Ocak 1560 - 5 Aralık 1624), Pinax theatri botanici (1623) adlı eserinde binlerce bitkiyi tanımlayan ve onları Linnaeus'un ortaya koyduğu ikili adlandırma sisteminde yararlanacağı şekilde sınıflandıran İsviçreli bir botanikçidir. İtalyan doktor Girolamo Mercuriale'nin öğrencisiydi ve aynı zamanda insan anatomi adlandırmaları üzerinde de çalıştı.

Linnaeus, Bauhinia cins adını Gaspard ve Jean Bauhin kardeşlere ithafen verdi.[1]

Biyografi

Caspar Bauhin (1623), Pinax Theatri Botanici, sayfa 291. Bu sayfada, bir dizi Tithymalus türü (şimdi Euphorbia) listelenmekte, açıklanmakta, eşanlamlıları ve referansları verilmektedir. Bauhin kitabında türler için iki terimli isimler kullandı, ancak çalışma boyunca tüm türleri tutarlı bir şekilde iki terimli olarak belirtmedi.

Jean ve Gaspard, Protestanlığa geçmek için memleketini terk etmek zorunda kalan Fransız doktor Jean Bauhin'in (1511-1582) oğullarıydı. Gaspard, Basel'de doğdu. 1572'den itibaren memleketinde, Padua'da, Bologna'da, Montpellier'de, Paris'te ve Tübingen'de okudu. Botanik ve anatomi alanlarında özel dersler verdi. 1581'de Basel Üniversitesi'nden tıp doktorasını aldı. 1582'de aynı üniversitede Grekçe profesörlüğüne, 1588'de ise anatomi ve botanik kürsüsüne atandı.[2] İlerleyen zamanlarda, şehir doktoru (Almanca: Stadtarzt) ve tıp profesörü oldu; üniversite rektörlüğü ve fakülte dekanlığı yaptı.[3] Basel Üniversitesi'nde rektör olarak görev aldığı ilk yıl 1592'ti, ardından 1611 ve 1619'da da rektörlük yaptı. İkinci rektörlük görevi sırasında, 1532'de kaybedilen 1460 özgürlüklerini belediye meclisinden geri kazanmak için uğraştı.[4]

Yaklaşık 6.000 türü tanımlayan ve bunları sınıflandıran Pinax theatri botanici, botanik tarihinde bir dönüm noktasıdır.[1] "Ağaçlar", "çalılar" ve "otlar" gibi geleneksel grupları içeren ve kullanım yeri gibi farklı özellikleri gruplama için kullanan (örneğin baharatların Aromata adı altında gruplanması) sınıflandırma sistemi yenilikçi değildi. Buğdaygilleri, baklagilleri ve diğer birkaç sınıfı doğru bir şekilde gruplandırmıştı. En önemli katkısı cins ve türlerin tanımlanmasındadır. Daha sonra Linnaeus tarafından da benimsenen ve kullanılmaya devam eden birçok cins adını tanıttı.[2] Türler için, açıklamaları olabildiğince az kelimeye indirgedi; çoğu durumda tek bir kelime açıklama olarak yeterliydi ve bu durum isimlere ikili adlandırma görünümü veriyordu. Bununla birlikte, tek kelimelik açıklama, keyfi olarak seçilmiş bir ad değil, teşhis amaçlı bir açıklamaydı (örneğin, Linnaeus tarafından ortaya konulan sistemde, birçok tür adı bireyleri onurlandırmak için seçilmiştir).

Pinax Theatri Botanici'ye ek olarak Gaspard, Theatrum Botanicum adlı başka bir çalışma planladı; on iki bölüm olarak planladığı eserin üçünü bitirdi, ancak yalnızca biri, ölümünden çok sonra, 1658'da yayımlandı. Ayrıca, Pietro Andrea Mattioli'nin (1500–1577) eserlerini önemli eklemelerle düzenledi ve Basel çevresinde yetişen bitkilerin ve florasının ayrıntılı bir listesini oluşturdu.[2] Anatomi konusundaki başlıca eseri Theatrum Anatomicum infinitis locis auctum'dur (1592).[3]

Çalışmaları

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Mary Gunn (1981). Botanical exploration of southern Africa : an illustrated history of early botanical literature on the Cape flora : biographical accounts of the leading plant collectors and their activities in southern Africa from the days of the East India Company until modern times. L. E. W. Codd. Cape Town: Published for the Botanical Research Institute by A.A. Balkema. s. 15. ISBN 0-86961-129-1. OCLC 8591273. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023. 
  2. ^ a b c Duane Isely (2002). One hundred and one botanists. West Lafayette, Indiana: Purdue University Press. ss. 49-52. ISBN 1-55753-283-4. OCLC 947193619. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023. 
  3. ^ a b Chisholm 1911.
  4. ^ "Bauhin Caspar". University of Basel. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilim</span> bilgiyi inşa eden ve organize eden sistematik sistem ve bu sistem tarafından üretilen bilgi kümesi

Bilim veya ilim, nedensellik, merak ve amaç besleyen, olguları ve iddiaları deney, gözlem ve düşünce aracılığıyla sistematik bir şekilde inceleyen entelektüel ve uygulamalı disiplinler bütünüdür. Kimi kullanımlarda bu tanımın "ilim" için geçerli olmadığının altını çizmek gerekir. Çünkü bilim somut, evrensel olayları kendine konu edinmişken ilim doğaötesi olaylarla da ilgilenebilir fakat somut kanıt sunmaz. Bilimi sınıflandıran bilim felsefecileri bilimi formal bilimler, sosyal bilimler ve doğa bilimleri olmak üzere üçe ayırır. Bilimin diğer tüm dallardan en ayırt edici özelliği, savunmalarını somut kanıtlarla sunmasıdır. Bu sayede bilim, bilinmeyen olguları açıklamamıza ve evreni idrak etmemize güçlü destek olur.

<span class="mw-page-title-main">Johann Wolfgang von Goethe</span> 18. ve 19. yüzyılda yaşamış Alman yazar, siyasetçi, ressam ve doğabilimci

Johann Wolfgang Von Goethe, Alman hezarfen; edebiyatçı, siyasetçi, ressam ve doğabilimcidir. 1776 yılından itibaren, Weimar dukalığının bakanı olarak çeşitli idari ve siyasi görevlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kayısı</span> Prunus armeniaca

Kayısı, Rosaceae (gülgiller) familyasından, 2–10 m yüksekliğinde, dikensi ve tüysüz, Prunus cinsinden bir ağaçtır. Yerli yayılımı, kapsamlı tarih öncesi ekimi nedeniyle biraz belirsizdir. Genetik araştırmalar, Orta Asya'nın ana vatanı olduğunu göstermektedir. Birçok ülkede yaygın olarak yetiştirilir ve birçok yerde yabani olarak bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Carl Linnaeus</span> İsveçli botanikçi, hekim ve zoolog (1707-1778)

Carl Linnaeus, İsveçli biyolog, hekim ve fizikçidir.

İkili adlandırma ya da binomial nomenklatür, tür adlarının iki kelimeden oluşacak biçimde gösterilmesi sistemidir. Carl Linnaeus (1707-1778) bitki ve hayvanların isimlendirilmesi için ikili adlandırma yani, 2 sözcükten oluşan bir sistem geliştirmiştir. Bu sistem bugün bazı değişikliklere uğramış ise de, prensipler hâlâ binomial nomenklatür kuralları çerçevesinde hâlen geçerliliğini korumaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Biyoloji tarihi</span> Biyoloji biliminin tarihi

Biyoloji tarihinde antik çağlardan günümüze yaşayan dünyanın incelenmesi ele alınmaktadır. Her ne kadar biyoloji kavramı belirli bir bilimsel alan olarak 19. yüzyılda ortaya çıkmış olsa da biyoloji bilimleri ayurveda, Antik Mısır tıbbı ve Greko-Romen dünyada Aristoteles ile Galen'in çalışmalarına kadar uzanan tıb tarihine ve doğa tarihine dayanmaktadır. Antik çağlarda ortaya çıkan bu çalışmalar Orta Çağ'da İbni Sina gibi müslüman bilimadamları ve doktorlar tarafından ilerletilmiştir. Avrupa Rönesans döneminde ve modern çağın başlarında ampirizme yeniden duyulan bir ilgi ve birçok yeni organizmanın keşfiyle birlikte biyolojik düşünce alanında bir devrim ortaya çıkmıştır. Bu dönemde öne çıkanlar arasında fizyoloji alanında deneysel çalışmalar ve çok dikkatli gözlemler yapmış olan Vesalius ile Harvey; fosilleri ve yaşam çeşitliliğini sınıflandırmaya başlayan ve organizmaların gelişmeleri ile davranışlarını izleyen Linnaeus ile Buffon gibi doğa bilimcileri sayılabilir. Mikroskobun bulunması ile daha önceden bilinmeyen mikroorganizmaların dünyası ortaya çıkmış ve hücre teorisinin ilk çalışmaları başlamıştır. Özellikle mekanik felsefenin çıkışına karşı doğal teolojinin giderek artan önemi doğa tarihi üzerine yapılan çalışmaların gelişmesine cesaret vermiştir.

Bu, faaliyet gösterdikleri döneme göre düzenlenmiş önemli İtalyan bilim insanlarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi</span> bilimin ve bilimsel bilginin tarihsel gelişiminin incelenmesi

Bilim tarihi, hem doğa hem de toplumsal bilimler dahil olmak üzere bilimsel bilgi ve bilimin gelişiminin incelenmesidir. 18. yüzyıl ile 20. yüzyıl arası dönemde, öteden beri yanlış bilindiği düşünülen olguların bilimsel gerçeklerle değiştirilmesi yolunu izlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bilimde kadınlar zaman çizelgesi</span> Doğal, sosyal ve formal bilimlerde yer alan kadınların tarihsel zaman çizelgesi

Bu, antik tarihten 21. yüzyıla kadar uzanan bir bilimdeki kadınların zaman çizelgesidir. Zaman çizelgesi öncelikle astronomi, biyoloji, kimya ve fizik gibi doğa bilimleri ile ilgilenen kadınlara odaklanırken, sosyal bilimler ve formal bilimler alanlarından kadınların yanı sıra önemli bilim eğitimcileri ve tıp bilimcileri de içermektedir. Zaman çizelgesinde listelenen kronolojik olaylar hem bilimsel başarılar hem de bilimlerdeki toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgilidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.