İçeriğe atla

Gaspard-Gustave Coriolis

Gaspard-Gustave de Coriolis
Gaspard-Gustave de Coriolis'in portresi, Zéphirin Belliard (1841)
Doğum21 Mayıs 1792(1792-05-21)
Paris, Fransa
Ölüm19 Eylül 1843 (51 yaşında)
Paris, Fransa
Defin yeriMontparnasse Mezarlığı
48°50′17″K 2°19′37″D / 48.83806°K 2.32694°D / 48.83806; 2.32694
MilliyetFransız
EğitimEcole Nationale des Ponts et Chaussées (1810-1811)
École Polytechnique (1810)
Mezun olduğu okul(lar)École Polytechnique
Tanınma nedeniCoriolis etkisi
Coriolis ivmelenmesi
ÖdüllerFransız Bilimler Akademisi (1836)
Eyfel Kulesi'ndeki 72 ismin listesi
Kariyeri
DallarıMatematik, Fizik
Çalıştığı kurumlarÉcole Centrale Paris (1829)
Ecole Nationale des Ponts et Chaussées (1831-1838)
École Polytechnique (1839-1843)

Gaspard-Gustave de Coriolis (Fransızca telaffuz: [ɡaspaʁ ɡystav də kɔʁjɔlis]; 21 Mayıs 1792 – 19 Eylül 1843) bir Fransız matematikçi, makine mühendisi ve bilim insanıdır. En çok, dönen bir referans çerçevesinde tespit edilen ve Coriolis etkisi'ne yol açan tamamlayıcı kuvvetler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır. Bir mesafe boyunca hareket eden bir kuvvet tarafından enerjinin aktarılması için "travail" ("iş" olarak çevrilmiştir) terimini ilk kullanan oydu.[1]

Bibliyografya

Coriolis 1792'de Paris'te doğdu. 1808'de giriş sınavına girdi ve o yıl giren tüm öğrenciler arasında ikinci oldu ve 1816'da Ecole Polytechnique'de öğretmen oldu. Sürtünme ve hidrolik üzerinde deneyler yaptı.

"Du Calcul de L'Effet Des Machines" adlı eserin 1829 tarihli kopyasının başlık sayfası

1829'da Coriolis, mekaniği endüstrisi tarafından kolayca uygulanabilecek bir şekilde sunan Calcul de l'Effet des Machines ("Makinelerin Etkisinin Hesaplanması", "Calculation of the Effect of Machines") adlı bir ders kitabı yayınladı. Bu dönemde kinetik enerji, için doğru ifade ve mekanik iş ile olan ilişkisi kuruldu.

Sonraki yıllarda Coriolis, kinetik enerji kavramlarını genişletmeyi amaçladı ve dönen sistemler üzerine yaptığı çalışmalara devam etti.[2] Makalelerinden ilki, Sur le principe des force vives dans les mouvements relatifs des machine ("Makinelerde bağıl harekette kinetik enerji ilkesi üzerine", "On the principle of kinetic energy in the relative motion in machines"),[3] Académie des Sciences'a sunuldu (Coriolis 1832). Üç yıl sonra, adını duyuracak ve kendisini daha ünlü yapacak olan Sur les équations du mouvement relatif des systèmes de corps ("Bir cisimler sisteminin göreli hareketinin denklemleri üzerine", "On the equations of relative motion of a system of bodies")[4] adlı makalesi yayımlandı. Coriolis'in makaleleri atmosferle ve hatta Dünya'nın dönüşüyle değil, su çarkları gibi dönen sistemlerdeki enerji aktarımıyla ilgilenir. Coriolis, dönen bir referans çerçevesinde tespit edilen tamamlayıcı kuvvetleri tartıştı ve bu kuvvetleri iki kategoriye ayırdı. İkinci kategori, sonunda onun adını taşıyacak gücü içeriyordu. Ayrıntılı bir tartışma Dugas'ın eserinde bulunabilir.[5]

1835'te kürelerin çarpışması üzerine, bu konuda bir klasik olarak kabul edilen Théorie Mathématique des Effets du Jeu de Billard adlı matematiksel bir çalışma yayınladı.[6][7]

Coriolis'in adı 19. yüzyılın sonunda meteoroloji literatüründe görünmeye başladı, ancak Coriolis kuvveti terimi 20. yüzyılın başına kadar kullanılmadı. Bugün Coriolis adı meteoroloji ile güçlü bir şekilde ilişkilendirilmiştir, ancak genel dolaşım ve basınç ile rüzgar alanları arasındaki ilişki hakkındaki tüm büyük keşifler Gaspard Gustave Coriolis hakkında bilgi olmadan yapıldı.

Coriolis, 1829'da École Centrale des Arts et Manufacturers'da mekanik profesörü oldu. Claude-Louis Navier'in 1836'da ölümü üzerine, Coriolis, École Nationale des Ponts et Chaussées'de uygulamalı mekanik başkanlığında ve Académie des Sciences'da Navier'in yerine geçti.[8] 1838'de Ecole Polytechnique'de "Directeur des études" (çalışmalar müdürü) olarak görevini Dulong'a devretti.

1843'te Paris'te 51 yaşında öldü. Adı Eyfel Kulesi'nde yazılı 72 isimden biridir.

  • "Du Calcul de L'Effet Des Machines" adlı eserin 1829 tarihli bir nüshası
    "Du Calcul de L'Effet Des Machines" adlı eserin 1829 tarihli bir nüshası
  • "Du Calcul de L'Effet Des Machines" adlı eserin 1829 tarihli bir nüshasının giriş sayfası
    "Du Calcul de L'Effet Des Machines" adlı eserin 1829 tarihli bir nüshasının giriş sayfası
  • "Du Calcul de L'Effet Des Machines" adlı eserin 1829 tarihli bir nüshasının ilk sayfası
    "Du Calcul de L'Effet Des Machines" adlı eserin 1829 tarihli bir nüshasının ilk sayfası

Kaynakça

  1. ^ Jammer, Max (1957). Concepts of Force. Dover Publications, Inc. s. 167; footnote 14. ISBN 0-486-40689-X. 
  2. ^ Charles Coulston Gillispie (2004). Science and Polity in France: The Revolutionary and Napoleonic Years. Princeton University Press. s. 693. ISBN 0-691-11541-9. 1 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2022. 
  3. ^ G-G Coriolis (1832). "Sur le principe des forces vives dans les mouvements relatifs des machines". Journal de l'École Royale Polytechnique. 13: 268-302. 
  4. ^ G-G Coriolis (1835). "Sur les équations du mouvement relatif des systèmes de corps". Journal de l'École Royale Polytechnique. 15: 144-154. 
  5. ^ Rene Dugas (1988). translated by J. R. Maddox (Ed.). A History of Mechanics (Reprint of 1955 bas.). Courier Dover Publications. s. 374. ISBN 0-486-65632-2. 1 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2022. 
  6. ^ Robert Byrne (1990). Byrne's Advanced Technique in Pool and Billiards. Harcourt Trade. s. 49. ISBN 0-15-614971-0. 1 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2022. 
  7. ^ G Coriolis (1990). Théorie mathématique des effets du jeu de billard ; suivi des deux celebres memoires publiés en 1832 et 1835 dans le Journal de l'École Polytechnique: Sur le principe des forces vives dans les mouvements relatifs des machines & Sur les équations du mouvement relatif des systèmes de corps (Originally published by Carilian-Goeury, 1835 bas.). Éditions Jacques Gabay. ISBN 2-87647-081-0. 30 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2022. 
  8. ^ Ivor Grattan-Guinness (1990). Convolutions in French Mathematics, 1800–1840: From the Calculus and Mechanics to Mathematical Analysis and Mathematical Physics. Birkhäuser. s. 1052. ISBN 3-7643-2238-1. 1 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2022. 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Augustin Louis Cauchy</span> Fransız matematikçi (1789 – 1857)

Baron Augustin-Louis Cauchy, matematiksel analiz ve sürekli ortam mekaniği de dahil olmak üzere matematiğin çeşitli dallarına öncü katkılarda bulunan bir Fransız matematikçi, mühendis ve fizikçiydi. Daha önceki yazarların cebrin genelliğinin buluşsal ilkesini reddederek, kalkülüs teoremlerini ifade eden ve kesin olarak kanıtlayan ilk kişilerden biriydi. Soyut cebirde karmaşık analiz ve permütasyon gruplarının çalışmasını neredeyse tek başına kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Adrien-Marie Legendre</span> Fransız matematikçi (1752 – 1833)

Adrien-Marie Legendre, Fransız matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Claude-Louis Navier</span>

Claude-Louis Navier,, , Fransız mühendis ve fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Eugène Charles Catalan</span> Fransız-Belçikalı matematikçi

Eugène Charles Catalan, sürekli kesirler, tanımlayıcı geometri, sayı teorisi ve kombinatorikler üzerinde çalışan Fransız ve Belçikalı bir matematikçiydi. Göze çarpan katkıları arasında uzayında periyodik bir minimal yüzey keşfetmek vardı; sonunda 2002'de kanıtlanabilen ünlü Catalan varsayımını ifade etti ve bir kombinatoryal problemi çözmek için Catalan sayılarını tanıttı.

<span class="mw-page-title-main">René-Louis Baire</span> Fransız matematikçi (1874 – 1932)

René-Louis Baire, gelecekteki teoremleri genelleştirmeye ve kanıtlamaya yardımcı olan Baire kategori teoremi ile ünlü bir Fransız matematikçiydi. Teorisi ilk olarak 1899'da Sur les fonctions de değişken réelles adlı tezinde yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">İleri Araştırma Politeknik Enstitüsü</span> Fransanin Ivry-sur-Seine ve Toulouse şehrinde bulunan Teknik Üniversitesi havacılık ismidir

Institut polytechnique des sciences avancées (IPSA), geçmişi 1961'e uzanan, Fransa'nin Ivry-sur-Seine, Lyon, Marsilya ve Toulouse şehrinde bulunan Teknik Üniversitesi havacılık ismidir.

<span class="mw-page-title-main">François Jean Dominique Arago</span> Fransız gökbilimci (1786-1853)

François Jean Dominique Arago, kısaca François Arago olarak bilinir, Fransız fizikçi, matematikçi, astronom, mason ve politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Paris-Saclay Üniversitesi</span>

Paris-Saclay Üniversitesi veya kısaca UPST, Fransa'nın Île-de-France eyaletindeki Paris şehrinde yerleşik ve özellikle bilim, mühendislik ve ekonomi konularındaki başarılarıyla tanınan bir teknik üniversitedir. Teknoloji ve mühendislik konularında dünyanın en iyi teknik üniversitelerinden biri olarak tanınmaktadır. Üniversite, Ekim 2023'ten bu yana havacılık ve uzay alanında çift diploma için IPSA'nın ortağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Georges Louis Duvernoy</span> Fransız hayvan bilimci (1777 – 1855)

Georges Louis Duvernoy bir Fransız zoologdu. Yaptığı çalışmalar ile 1847'de Fransız Bilimler Akademisi'ne ve 1851'de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne üye olarak seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Hadamard</span> Fransız matematikçi (1865 – 1963)

Jacques Salomon Hadamard ForMemRS sayı teorisi, karmaşık analiz, diferansiyel geometri ve Kısmi diferansiyel denklemlere önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Gaston Darboux</span> Fransız matematikçi (1842 – 1917)

Jean-Gaston Darboux FAS MIF FRS FRSE, diferansiyel geometri ve analize önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçi. Darboux integrali adını ondan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Victor Poncelet</span> Fransız siyasetçi

Jean-Victor Poncelet, École Polytechnique'in Komutan Generali olarak görev yapan Fransız bir mühendis ve matematikçiydi. Projektif geometrinin canlandırıcısı olarak kabul edilir. Traité des propriétés projectives des figures adlı çalışması, Gérard Desargues'in 17. yüzyılda konuyla ilgili çalışmasından bu yana konuyla ilgili ilk tanımlayıcı metin olarak kabul edilir. Daha sonra bu metne bir giriş yazmıştır: Applications d'analyse et de géométrie.

<span class="mw-page-title-main">Claude Cahen</span> Fransız tarihçi (1909 – 1991)

Claude Cahen, Fransız Marksist oryantalist ve tarihçidir. İslami Orta Çağ, Haçlı Seferleri hakkındaki Müslüman kaynakları ve Orta Çağ İslam toplumunun sosyal tarihi üzerinde uzmanlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gabriel Lamé</span> Fransız matematikçi (1795 – 1870)

Gabriel Lamé, eğrisel koordinatları kullanarak kısmi diferansiyel denklemler teorisine ve matematiksel elastikiyet teorisine katkıda bulunan bir Fransız matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Pamiers (arrondissement)</span> Fransada arrondissement

Pamiers arrondissementi, Fransa'nın Oksitanya bölgesine bağlı Ariège departmanında bulunan bir arrondissementtir. Yüzölçümü 1.052,2 km² olan arrondissementin nüfusu Ocak 2018 tarihi itibarı ile 64.972'dir. Arrondissementin alt prefektörlüğü Pamiers'dir.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Boutroux</span> Fransız matematikçi (1880-1922)

Pierre Léon Boutroux bir Fransız matematikçi ve bilim tarihçisi. Boutroux, esas olarak tarih ve matematik felsefesi alanındaki çalışmalarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Henri Milne-Edwards</span> Fransız hayvan bilimci (1800 – 1885)

Henri Milne-Edwards, Fransız zoologdur.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Bélanger</span> Fransız matematikçi

Jean-Baptiste Charles Joseph Bélanger hidrolik ve hidrodinamik alanlarında çalışan Fransız uygulamalı matematikçiydi. Fransa'da École Centrale des Arts et Manufactures, École Polytechnique ve École des Ponts et Chaussées'de profesörlük yapmıştır. 1828'de, Hidrolik mühendisliğinde, momentum prensibinin dikdörtgen bir açık kanaldaki hidrolik sıçramaya uygulanması, genellikle yanlış bir şekilde kendisine atfedilir. 1828'deki gerçek katkısı, açık kanallardaki kademeli olarak değişen akışlar için durgun su denkleminin geliştirilmesi ve 1838'de momentum ilkesinin hidrolik sıçrama akışına uygulanmasıydı.(Bélanger 1841)

<span class="mw-page-title-main">Jules Jamin</span> Fransız fizikçi (1818 – 1886)

Jules Célestin Jamin Fransız fizikçi. 1852'den 1881'e kadar École Polytechnique'de fizik profesörlüğü yapmıştır. Işık üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı 1858'de Rumford Madalyası aldı. Jamin interferometresini geliştirmesi sayesinde Brewster'ın eğimli girişim plakalarını geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Antoine-Isaac Silvestre de Sacy</span> Fransız siyasetçi

Antoine Isaac, Baron Silvestre de Sacy, Fransız soylu, dil bilimci ve oryantalistti. Oğlu Ustazade Silvestre de Sacy bir gazeteciydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.