İçeriğe atla

Gaslight (film, 1944)

Gaslight (film, 1944)
Gaslight
Theatrical release poster
YönetmenGeorge Cukor
YapımcıArthur Hornblow Jr.
Senarist
  • John Van Druten
  • Walter Reisch
  • John L. Balderston
[1]
Oyuncular
MüzikBronisław Kaper
Görüntü yönetmeniJoseph Ruttenberg
KurguRalph E. Winters
StüdyoMetro-Goldwyn-Mayer
DağıtıcıLoew's, Inc.[2]
Çıkış tarih(ler)i4 Mayıs 1944 (1944-05-04)
Süre114 dakika
ÜlkeABD
Dilİngilizce
Bütçe$2 milyon[3]
Hasılat$4.6 milyon[3]

Gaslight, George Cukor'un yönettiği, Charles Boyer, Ingrid Bergman, Joseph Cotten ve ilk filminde Angela Lansbury'nin oynadığı 1944 yapımı bir Amerikan psikolojik gerilim filmidir. John Van Druten, Walter Reisch ve John L. Balderston tarafından Patrick Hamilton'ın Gas Light (1938) adlı oyunundan uyarlanan film, kocası tarafından yavaş yavaş deliliğe sürüklendiğine inandırılan genç bir kadını konu alıyor.[4][5]

Thorold Dickinson'ın yönettiği 1940 tarihli aynı adlı İngiliz filminin yeniden çevrimi olan Cukor'un versiyonu, önceki filme göre daha büyük bir ölçek ve bütçeye sahipti ve malzemeye farklı bir hava katıyordu. İlk filmle karıştırılmaması için Cukor'un versiyonu İngiltere'de orijinal adıyla The Murder in Thornton Square olarak adlandırılmıştır.[6] Film, orijinal sahne oyunundan çok sayıda sapma içermekle birlikte, temel dram bir kocanın karısını suç faaliyetlerinden uzaklaştırmak için onu delirtmeye çalışmasıdır.

"Gaslight" 4 Mayıs 1944'te Metro-Goldwyn-Mayer tarafından eleştirmenlerin beğenisine sunuldu ve 17. Akademi Ödülleri için En İyi Film de dahil olmak üzere yedi adaylık aldı ve En İyi Kadın Oyuncu (Bergman için) ve En İyi Yapım Tasarımı olmak üzere iki ödül kazandı. Film, 2019 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi veya estetik açıdan önemli" olduğu gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri ABD Ulusal Film Arşivi'nde korunmak üzere seçildi.

Olay Örgüsü

1875 yılında, dünyaca ünlü opera şarkıcısı Alice Alquist Londra'daki evinde öldürüldükten sonra, yetim yeğeni Paula onun izinden gitmesi için İtalya'ya gönderilir. Bir yetişkin olarak Paula, iki haftalık fırtınalı bir aşktan sonra eşlikçisi Gregory Anton ile evlenir. Londra'ya yerleşmeyi ve merhum teyzesinin uzun süredir boş olan şehir evini işgal etmeyi kabul ederler.

Paula teyzesinin cinayetinin hatırasıyla boğuşurken Gregory, Alice'in eşyalarını tavan arasında saklamayı önerir. Paula, Sergis Bauer adında bir adamdan teyzesine yazılmış bir mektup bulunca Gregory şiddetli tepki gösterir ama özür diler. Nancy adında genç bir hizmetçi tutar ve "sinirli" karısını asla rahatsız etmemesi konusunda ısrar eder.

Paula, Gregory'nin sözde unutkanlığını azarlamasına şaşırır, ancak Londra Kulesi'ne yaptığı bir ziyarette, el çantasında güvenle saklanmasına rağmen Gregory'nin ona verdiği yadigâr broşu bulamaz. Tahtalarla çevrili tavan arasından gelen sesler onu rahatsız eder ve Gregory evde yokken gaz lambalarının sebepsiz yere karardığını fark eder, Gregory bunun sadece onun hayal gücü olduğunu söyler.

Gregory bakarken, Paula Sergis Bauer'den gelen mektubu bulmuştur

.

Gregory, karısını küçümseyen Nancy ile flört eder ve bu durum Paula'nın sinirlerini daha da bozar. Endişeli davranışları, Alice'in çocukluk hayranı olan Scotland Yard'dan Müfettiş Brian Cameron tarafından fark edilir. Paula'nın teyzesine olan benzerliğinden etkilenen Cameron, Alice'in öldürülmesinden sonra kraliyet mücevherlerinden oluşan bir hediyenin geri alınmadığını keşfederek faili meçhul davayı yeniden açmaya çalışır.

Karısını dünyadan soyutlayan Gregory, onun bir tabloyu saklamaktan sorumlu bir kleptoman olduğuna ve insan içine çıkamayacak kadar hasta olduğuna ikna eder. Eski aile dostunun verdiği bir partiye katılmasını engelleyemeyen Gregory, Paula'yı saatini çalmakla suçlar. Saati Paula'nın çantasında "bulduğunda", Paula konukların önünde histerik bir hale gelir. Paula'yı eve götüren Gregory öfkeyle annesinin bir akıl hastanesinde öldüğünü ve Sergis Bauer'den bulduğu mektubun hiç var olmadığını iddia eder. Kendi akıl sağlığından şüphe eden Paula yıkılır.

Bu arada Cameron, yakınlardaki terk edilmiş bir evi sık sık ziyaret ettiğini ve Paula'yı akıl hastanesine yatırmayı planladığını öğrendikleri Gregory'yi izlemesi için bir devriyeyi görevlendirmiştir. Gregory dışarıdayken Cameron Paula'ya yardım teklif eder ve tavan arasındaki seslerin ve titreyen gaz lambalarının gerçek olduğunu doğrular. Gregory'nin Alice'in eşyalarını aramak için komşu boş evdeki tavan penceresinden kendi tavan arasına girdiği sonucuna varır. Çatı katının ışıklarını açtığında, alt kattaki ışıklara giden gaz azalır.

Cameron, Gregory'nin masasını açar ve Paula, kocasının bir hayal olduğunda ısrar ettiği Bauer'den gelen mektubu bulur. "Gregory" aslında Alice'i öldüren Sergis Bauer'dir, ancak mücevherlerini bulamadan yarıda kesilmiştir. Paula'yla evliliği, teyzesinin evine girebilmek için bir entrikadır; ardından Paula'yı akıl hastanesine yatırmak ve böylece Alice'in mülküne tam erişim sağlamak için kurnazca bir strateji izler.

Sergis aynı zamanda Alice'in ünlü kostümlerinden birinin içine dikilmiş, göz önünde saklı mücevherleri keşfeder. Alt kata indiğinde masasının kilidinin açık olduğunu görür. Zihinsel olarak tükenmiş olan Paula, bir adam tarafından ziyaret edildiğini itiraf eder. Nazik aşçı Elizabeth, Paula'yı korumak için Sergis'e bunun sadece bir hayal ürünü olduğunu söyleyerek Paula'yı umutsuzluğa sürükler. Cameron ortaya çıkar ve Sergis'le yüzleşir, onu tavan arasına kadar kovalar ve bir sandalyeye bağlar.

Sonunda kendi akıl sağlığından emin olan Paula, kendisini serbest bırakması için ısrar eden Sergis ile yalnız kalır. Paula bunun yerine, elindeki bıçağın gerçek olmayabileceğini düşünerek ve "kayıp" broşu bularak onunla alay eder. Polis Sergis'i uzaklaştırırken, Cameron Paula'yı tekrar görmek istediğini ifade eder.

Kaynakça

  1. ^ Van Druten (Screenplay), John; Reisch (Screenplay), Walter; Balderston (Screenplay), John L.; Hamilton (Original Theater Play), Patrick. "Gaslight screenplay (October 8, 1943)". Scripts on Screen. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  2. ^ Gaslight; Amerikan Film Enstitüsü kataloğu
  3. ^ a b The Eddie Mannix Ledger. Los Angeles. .
  4. ^ Hoberman, J. (21 Ağustos 2019). "Why 'Gaslight' Hasn't Lost Its Glow"Ücretli abonelik gerekli. The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2021. 
  5. ^ Wise, Sarah (7 Mayıs 2013). "Gaslight Stories: Driving 'Ingrid Bergman' Insane". Psychology Today (İngilizce). Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  6. ^ BBFC: The Murder in Thornton Square 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Linked March 8, 2014

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Salvador Dalí</span> İspanyol sanatçı (1904-1989)

Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech veya kısaca Salvador Dalí, Katalan sürrealist ressam. Gerçeküstü eserlerindeki tuhaf ve çarpıcı imgelerle ünlenen Dali, en popüler eseri olan Belleğin Azmi'ni 1931'de bitirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hitchcock</span> İngiliz film yönetmeni (1899 – 1980)

Sir Alfred Joseph Hitchcock CBE, Birleşik Krallık doğumlu Amerikalı gerilim filmleri yönetmenidir. Londra'da dünyaya gelen ve mühendislik eğitimi gören Hitchcock; Psycho, North by Northwest, Vertigo, Rear Window ve The Birds gibi klasikleşmiş filmleriyle tanınır. Tüm zamanların en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir. Gerilim ve cinayet filmleri ustasının 70'e yakın filmi mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Eichmann</span> Holokostun önemli organizatörlerinden biri olan Alman Nazi komutanı

Otto Adolf Eichmann, Hitler'e sunduğu "Yahudi Sorununun Nihai Çözümü" önerisiyle Holokost'un en büyük organizatörlerinden biri olmuş Alman-Avusturyalı SS-Obersturmbannführer'di.

<i>8½</i> film

8+12 (İtalyanca: İtalyanca: Otto e mezzo, yönetmenliğini Federico Fellini'nin, senaristliğini Fellini'yle beraber Tullio Pinelli, Ennio Flaiano ve Brunello Rondi'nin yaptığı 1963 yapımı İtalyan gerçeküstücü komedi-drama film. Marcello Mastroianni, bir bilimkurgu filmi çekmekle görevlendirildiği sırada bir ilham kriziyle mücadele eden ünlü İtalyan yönetmen Guido Anselmi karakterini canlandırır. Görüntü yönetmeni Gianni Di Venanzo tarafından siyah-beyaz çekilen filmin müzikleri Nino Rota, kostüm ve sahne tasarımları Piero Gherardi tarafından üstlenildi.

<span class="mw-page-title-main">Layne Staley</span>

Layne Thomas Staley grunge grubu Alice in Chains'in orijinal solisti Amerikalı bir müzisyendir. 1990'ların başında Seattle'ın grunge hareketinin bir parçası olarak uluslararası üne kavuştu ve Staley'in farklı vokal tarzı ve tenor sesinin yanı sıra kendisiyle gitarist / vokalist Jerry Cantrell arasındaki uyumlu armonize vokallerle tanındı. Staley aynı zamanda glam metal grupları Sleze, Alice N 'Chains, Mad Season ve Class of ' 99'un da bir üyesiydi.

<i>Titanik</i> (film, 1997) 1997 yapımı Amerikan filmi

Titanik, James Cameron'ın yönetmenlik, senaristlik, ortak yapımcılık ve ortak kurgu yönetmenliğini yaptığı, 1997 yılı Amerikan yapımı epik, felaket ve romantizm temalı sinema filmi. Titanic'in batışı üzerine kurgulanan filmin başrollerini, geminin felaketle sonuçlanan ilk seyahati sırasında birbirine âşık olan farklı toplumsal sınıflara mensup iki genci canlandıran Leonardo DiCaprio ve Kate Winslet paylaşmaktadır.

<i>How I Met Your Mother</i> Amerikan durum komedisi dizisi

How I Met Your Mother, ABD'de yayın yapan CBS kanalında, 19 Eylül 2005'ten 31 Mart 2014'e kadar yayınlamış olan, yaratıcılığı ve yapımcılığını Carter Bays ve Craig Thomas'ın, 196 bölümünün yönetmenliğini Pamela Fryman'in, başrollerini Josh Radnor, Jason Segel, Neil Patrick Harris, Cobie Smulders ve Alyson Hannigan'ın üstlendiği durum komedisi türündeki televizyon dizisidir. 31 Mart 2014'te yayınlanan 40 dakikalık bölümüyle sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Elagabalus</span> 218-222 yılları arasında Roma imparatoru

Elagabalus ya da Heliogabalus d. 204 civarı–ö. 11 Mart 222, Varius Avitus Bassus ve aynı zamanda Varius Avitus Bassianus Marcus Aurelius Antoninus olarak da bilinen, Severus hanedanına mensup, 218 - 222 arası Roma imparatoru.

<i>Geleceğe Dönüş</i>

Geleceğe Dönüş ; Robert Zemeckis'in yönetmenlik, Bob Gale'ın yardımcı senaristlik, Steven Spielberg'in yürütücü yapımcılık yaptığı, 1985 yapımı bilimkurgu, macera ve komedi türündeki filmdir. Başrollerinde Michael J. Fox'un Marty McFly, Christopher Lloyd'un Emmett Brown olarak yer aldığı filmde, Crispin Glover, Lea Thompson ve Thomas F. Wilson da yan rollerdedir. Geleceğe Dönüş'te, bir delikanlının kazara 1985 yılından 1955 yılına gitmesi konu edilir. Lisede okuyan anne ve babası ile tanışan genç, yanlışlıkla annesinin romantik ilgisini çeker. Anne ve babasının âşık olmasını engellediği için hatasını telafi edip 1985 yılına geri dönmek zorundadır.

<i>Mulholland Çıkmazı</i> 2001 çıkışlı Amerikan–Fransız yapımı film

Mulholland Çıkmazı, yönetmenliğini ve senaristliğini David Lynch'in üstlendiği; psikolojik gerilim, gizem ve dram türlerindeki 2001 çıkışlı bir Amerikan-Fransız filmidir. Başlıca rollerinde Naomi Watts, Laura Elena Harring ve Justin Theroux yer alır. Kara film unsurları, ilgisiz gibi görünen fakat birbirleriyle bağlantılı vinyetler ve gerçeküstü öğeler barındıran film, Los Angeles'a gelip halasının evinde kalırken hafızasını kaybedip aynı evde saklanan Rita ile karşılaşan ve onunla arkadaş olan Betty Elms adlı, gözü yükseklerde bir oyuncunun hikâyesini anlatır.

<i>Sıkıysa Yakala</i> 2002 yapımı komedi-drama türünde bir sinema filmi

Sıkıysa Yakala veya orijinal adıyla Catch Me if You Can, Frank Abagnale Jr.'nin hayat öyküsünden esinlenilerek oluşturulan 2002 yapımı komedi-drama türünde bir sinema filmidir. Steven Spielberg'in yönetmenliğini üstlendiği filmde, 19 yaşında dahi olmayan Frank Abagnale Jr.'ın, Pan American World havayolu şirketinde pilot, Georgia'da doktor ve Louisiana'da savcı kılığına bürünerek milyonlarca dolarlık çek sahtekârlığını nasıl yaptığı anlatılmaktadır. Abagnale'i Leonardo DiCaprio canlandırırken, filmin diğer önemli oyuncuları Tom Hanks, Christopher Walken, Amy Adams, Martin Sheen ve Nathalie Baye'dir.

Umutsuz Ev Kadınları, Medyapım ve ABC Studios, tarafından meydana getirilen, Kanal D ve FOX için yapılan drama ve komedi türündeki Türk televizyon dizisidir. Desperate Housewives adlı ABD yapımından ortak yapım olarak uyarlanan dizi, 2011-2014 yılları arasında üç sezon ve toplam 154 bölüm halinde ekranlara geldi. Dizinin başrollerini Bennu Yıldırımlar, Songül Öden, Ceyda Düvenci, Özge Özder ve Deniz Uğur oynamıştır.

<i>Alacakaranlık</i> karakterleri listesi Vikimedya liste maddesi

Stephenie Meyer'ın yazdığı Alacakaranlık roman serisini oluşturan Alacakaranlık, Yeni Ay, Tutulma, Şafak Vakti'nde ve serinin sinemaya adaptesi olan Alacakaranlık Efsanesi film serisinde yer alan karakterlerdir.

<i>Testere 3D</i>

Yönetmenliğini Kevin Greutert'in yaptığı 2010 ABD yapımı Testere'nin yedinci filmi. Filmin senaristliğini Patrick Melton ve Marcus Dunstan yapmıştır. Serinin bu filmi sinemaya 3D olarak vizyona girmiştir. Diğer filmlerine göre daha fazla bütçeyle çekilen bu film yine gişe rekortmeni olmuştur.

<i>Somethings Got to Give</i>

Something's Got to Give, Marilyn Monroe ile Dean Martin'in başrollerini paylaştığı, George Cukor tarafından yönetilmiş 1962 yılı ABD yapımı tamamlanamayan film. Marilyn Monroe'nun ölümünden hemen önceki günlerde çekilmeye başlanmış, fakat Monroe'nun hayatındaki iniş çıkışlar ve sonunda da ölümü nedeniyle tamamlanamamıştır. Filmin çekilen kısmı 1989 yılına kadar Fox film arşivinde kalmış, sonradan montajlarla tamamlanıp 2001'de yayımlanmıştır. Komedi türündedir.

Gaslighting, bir psikolojik manipülasyon ve taciz yöntemidir. Bireyi kendi hafıza, algı ve akıl sağlığını sorgulayıp irdelemeye iten bir çeşit kötü yönlendirmedir. Bireyde veya seçilen grupta şüphe uyandırma, kalıcı inkâr, çelişki ve yalan yoluyla peyderpey dikte edilir ve fark edilmesi kimi zaman güçtür. Terimin adı, Gas Light adlı 1938 yapımı bir oyundan gelmektedir. Oyundaki erkek karakter eşini deli olduğuna ikna etmeye çalışır ve gaz lambasını söndürdüğünde eşi bunun gerçek değil uydurulmuş bir şey olduğunun farkına varır.

<i>Heidi</i> (dizi, 2015) İsviçre-Alman yapımı çocuk dizisi

Heidi, Johanna Spyri'nin 1881 tarihli Heidi romanına dayanan, İsviçre-Alman yapımı animasyonlu bir çocuk TV dizisidir.

Elm Sokağında Kabusu 5: Hayal Çocuk Stephen Hopkins tarafından yönetilen ve Leslie Bohem tarafından yazılan 1989 Amerikan gotik slasher filmidir. A Nightmare on Elm Street serisinin beşinci bölümüdür ve başrollerde Lisa Wilcox ve Robert Englund Freddy Krueger rolündedir. Film, şimdi hamile olan Alice Johnson'ın bebeğinin hayallerini kullanarak yeni kurbanlar talep eden Krueger'ı takip ediyor.

<i>Being Julia</i>

Being Julia, István Szabó'nun yönettiği ve başrollerini Annette Bening ve Jeremy Irons'ın paylaştığı 2004 yapımı komedi-drama filmidir. Ronald Harwood'un senaryosu W. Somerset Maugham'ın Tiyatro (1937) adlı romanından uyarlanmıştır. Orijinal film müziği Mychael Danna tarafından bestelenmiştir.

<i>Küçük Kadınlar</i> (film, 1994)

Küçük Kadınlar, Gillian Armstrong tarafından yönetilen 1994 yapımı bir Amerikan filmidir. Robin Swicord'un senaryosu, Louisa May Alcott'un 1868–69 tarihli aynı adlı iki ciltlik romanı'nın klasik hikayenin beşinci uzun metrajlı film uyarlamasına dayanmaktadır. 25 Aralık 1994'te sınırlı bir sürümden sonra, dört gün sonra Columbia Pictures tarafından ülke çapında gösterime girdi.