Garbis Cancikyan
Garbis Cancikyan (1920, Samatya - 26 Şubat 1946, Yedikule), Türkiye Ermenisi şair.[1]
İlköğrenimini doğduğu semtteki Sahakyan Nunyan’da tamamladı. 1934’te girdiği Getronagan Okulu’nu bırakıp çalışmak zorunda kaldı. 1937’de İtalyan Okulu’nda eğitimine devam etti, 1939’da eski okulu Getronagan'a döndü. Ancak vereme yakalandı ve 1943'te liseyi bitirmeden bırakmak zorunda kaldı. 26 Şubat 1946 tarihinde Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi'nde öldü. Vasiyet ettiği gibi, Balıklı Ermeni Mezarlığı’na, şair Misak Metsarents’in yanına gömüldü.[2] Mezarının yapım masrafları arkadaşlarının 1948'de ilk şiir derlemesi olan Ore Or'u yayınlamasıyla sağlandı.[3] Ermeni şiirinin en önemli temsilcilerinden sayılır.[3]
Şairliği ve Yaşamı
Çocukluk ve Gençlik Yılları
Cancikyan küçük yaşlardan itibaren okuma ve yazmaya büyük ilgi gösterdi. Küçük yaşlarda şiir yazmaya başlamıştır. Zamanla edebiyatı öğrenip farklı ekolleri öğrendikçe edebiyat anlayışı da şekillendi. Bu yıllarda benimsediği ve ilgi duyduğu ekoller Fütürizm, İzlenimcilik, Dadaizm ve Sürrealizm akımlarıydı. Önceki yıllarda olan romantik yaklaşımının yerini bu akımların almasıyla ilgilendiği şairler de değişti. Bu çağlarda ilgi duyduğu başlıca şairler Guillaume Apollinaire, Filippo Tommaso Marinetti ve Tristan Tzara olarak özetlenebilir. Etkilendiği akımlardan birisi de Garip hareketidir. 1939 senesinde Ore Or şiirini Badger Dergisi'nde yayımlayarak ilk şiirini yayımlamış oldu.1942 yılında Balkıs isimli kitabı yayımlanır.[3][4]
Balkıs
Garbis Cancikyan ve okul arkadaşı şair Haygazun Kalustyan 1942’de Kader Matbaası’nda basılan 'Balkıs' (Alacakaranlık) kitabında şiirlerini topladılar. 250 adet basılıp 50 kuruşa satılan kitabın kapağını ressam Agop Arad çizdi, kitabın isim babası da heykeltıraş Hüseyin Anka oldu. Kitap yıllar sonra Mayıs 2014'te Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından 'Kayıp Şairler' serisinden yeniden yayınlandı.[5]
Şairliği
İlk yıllarında romantik bir anlayış sergilerken daha sonraları kendine has bir üsluba ulaştığı kabul edilir.[3] Örneğin etkilendiği Taniel Varujan'ın üslubundan ziyade daha çok metaforlarından etkilenir. Söz[2] gelimi “Cehennemî” şiirinde tekrar eden “Baba, acele et” kalıbı yalnızca Taniel Varujan'ın “Baba, kutsa” şiirine dize, kalıp düzeyinde gönderme yapar. Şiirlerinin yayımlanma şansını artırmak için kadın takma adlarıyla gazetelere şiirlerini gönderir.[6]
Kaynakça
- ^ "Garbis Cancikyan". www.iskultur.com.tr/. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
- ^ a b "İki 'garip' Ermeni İki 'garip' Ermeni". www.agos.com.tr. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
- ^ a b c d GARBİS CANCİKYAN*. Aras Yayıncılık.
- ^ Şu Ömrümün Şubat'ı. Aras Yayıncılık. ss. Önsöz.
- ^ ""Kayıp Şairler" Garbis Cancikyan ve Haygazun Kalustyan'dan 'Balkıs'". www.cumhuriyet.com.tr. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
- ^ Garbis Cancikyani Hedkerov (Ermenice). Aras Yayıncılık.
