Gangster - Turkipedia

Gangster, yasa dışı işler yapan çete üyesidir. Terim çoğunlukla içki yasağı dönemi ABD'de görülen İtalyan mafyası kökenli örgütlenme üyelerini tanımlamak için kullanılır. ABD'deki bu tür örgütlenmelerin en önemlileri arasında Beş Aile sayılabilir. Ayrıca popüler kültüre yoğun etkileri Baba, Yaralı Yüz, The Sopranos gibi film ve dizilerde görülebilir.

Tarihçe

ABD'ye özellikle 19. yüzyıl boyunca kıta Avrupasından yaşanan yoğun göçler nedeniyle toplum yapısı ve kültürü çok çeşitlilik gösterir. Bu ortama doğan ilk örgütlü suç örgütü olarak Five Points Çetesi gösterilmektedir. 20. yüzyılın başlarıyla beraber New York şehrinde İrlandalı çeteler (Plug Uglies, Whyos ve Dead Rabbits) ile Yahudi çeteler görülür (Rahip Eastman Çetesi).^[1]

İçki yasağı dönemi

Al Capone

Geleneksel Amerikan gangster tipolojisi en çok 1920 ve 30'lu yıllardaki içki yasağı dönemi sırasındaki suç örgütü üyeleriyle özdeşleşmiştir.^[2] 1920 yılında ABD Anayasasına eklenen 18.maddeye göre tüketim için alkol ürünlerinin satışı, üretimi ve sevkiyatı yasaklanmıştır. Çok sayıda çete kaçak içkiyi olağanüstü kârlarla satmakta ve çıkarlarını korumak için şiddete başvurmaktaydı. Çoğu zaman işlerin devam etmesi için polis memurları, devlet görevlileri ve politikacılara rüşvet veriliyordu. Bu dönemin en ünlü gangsteri Al Capone'dur. 1899 yılında Brooklyn'de göçmen bir ailenin çocuğu olarak doğar. İlk olarak Five Points Çetesine giren Al Capone yükselecek ve Chicago'daki kumar, fuhuş ve içki kaçakçılığı gibi kanundışı alanları eline geçirecektir.

Lucky Luciano

Sicilyalı bir gangster olan Lucky Luciano modern örgütlü mafya ve II. Dünya Savaşı sonrası dönemde uluslararası uyuşturucu ticaretinin babası olarak anılır. Modern Genovese mafya ailesinin de kurucusudur.

Günümüzde gangsterlik

Günümüzde gansterlik çeşitli ülkelerde farklı şekillerde sürmektedir.^[3] En bilinen örnekleri aşağıda sıralanmıştır:

Los Angeles çeteleri (En bilinenleri Bloods ve Crips çeteleridir ^[] )
Meksika uyuşturucu kartelleri
Japonya'da Yakuza
Hong Kong'da Triad
Sicilya mafyası
Rus, Çeçen, Gürcü ve Türk mafyaları

Popüler kültüre etkileri

Gangster tarzı yaşamın anlatıldığı çok sayıda film toplumları etkilemiş ve klasikler arasına girmiştir. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:

Bu hayat tarzının özellikle müzikteki etkileri Gangsta rap gibi akımlarda da görülebilir.

Kaynakça

^ Çetelerin tarihi 11 Mayıs 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 7 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
^ McCarty, John, Bullets Over Hollywood: The American Gangster Picture From The Silents To "The Sopranos", Cambridge, MA: Da Capo Press, 2004 ISBN 0-306-81301-7 s.5 [1] 21 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 7 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
^ Birleşmiş Milletler için hazırlanan dünyadaki suç örgütlerini içeren makale 16 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 7 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

1926 yılına ait mafya denetim bölgelerine göre Chicago haritası 2 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 7 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
Çetelerle ilgili makale 22 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., John Sullivan, (İngilizce), 7 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

Mafya, yasa dışı işlerle uğraşan, zor kullanarak birtakım gizli çıkarlar sağlayan, çoğunlukla gizli ve hiyerarşik bir teşkilatlanmaya dayalı örgüt ya da bu örgütün mensubu kişiler anlamına gelir. Kumar, uyuşturucu, finans, inşaat, kaçakçılık, insan/kadın ticareti, fuhuş, tefecilik, karaborsacılık, gasp, adam kaçırma/öldürme, fidyecilik, çek ve senet tahsilatı gibi yüzlerce legal ve illegal sektörde faaliyet gösterebilir.

Alphonse Capone veya kısaca Al Capone, İtalyan asıllı Amerikalı mafya lideridir. Tarihin en büyük ve ünlü mafya liderlerinden biri olan Capone, 1920-1933 yılları arasındaki ABD alkol yasağından yararlanarak güçlendi. 1929'da Amerikan ekonomisinin zor günler yaşadığı Büyük Bunalım dönemindeki fırsatlardan yararlanarak gücünü artırdı.

Azap Yolu, Max Allan Collins'in aynı isimli eserinden uyarlanan Sam Mendes'in yönettiği, Tom Hanks, Jude Law ve Paul Newman gibi isimleri bir araya getiren 2002 yapımı bir filmdir.

Para aklama, çok genel tanımı ile, suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin yasal olmayan kaynağının gizlenmesi amacıyla meşru bir kaynaktan elde edilmiş gelir gibi gösterilmesi yönündeki işlem ve eylemlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Lucky Luciano</span> İtalyan-Amerikalı çeteci (1897 – 1962)

Charles "Lucky" Luciano, İtalyan kökenli Amerikalı bir gangsterdir.

Grand Theft Auto: San Andreas karakterleri listesi, 2004 yılının Ekim ayında piyasaya çıkan Grand Theft Auto: San Andreas oyunundaki karakterleri derlendiği listedir.

<span class="mw-page-title-main">Beş Aile</span>

Beş Aile, 1930'lardan günümüze New York'ta örgütlü suçu işleyen en büyük beş İtalyan-Amerikan mafya örgütlenmeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Frank Lucas</span> Amerikalı çeteci (1930 – 2019)

Frank Lucas Amerikalı uyuşturucu kaçakçısı, gangster ve mafya lideri.

Joe Michael Valachi, Lucky Luciano çetesine ilişkin itiraflarıyla tanınan Amerikalı gangster.

Gangsterlerin Arasında 1990 ABD - İngiltere ortak yapımı neo-noir filmdir. Özgün adı State of Grace dir.

<span class="mw-page-title-main">Chicago Outfit</span>

Chicago Outfit, 1910'dan günümüze kadar hala süren suç örgütüdür. Johnny Torrio ve Al Capone çeteye en etkili olmuş liderlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan mafyası</span>

Amerikan mafyası, İtalyan-Amerikan suç cemiyetidir. Sicilya mafyasına benzer bir şekilde Amerikan mafyasının resmî ismi yok ve gizli bir suç cemiyetidir. Üyeleri arasında Cosa Nostra ismi ile tanınır. Ayrıca Amerikan basını, Mafya dahil olmak üzere ABD'deki tüm organize suç gruplarını tanımlamak için "National Crime Syndicate" ismini uydurmuştur. Özellikle Sicilya'dan gelen İtalyan göç dalgalarının ardından Mafya, 19. yüzyılın sonuna doğru New York'un Lower East Side mahallesinde ve ABD'nin doğu yakasındaki diğer bölgelerde ortaya çıktı. Kökenleri Sicilya mafyasına uzanır fakat ABD'de ayrı bir örgüttür. Napolili, Calabrialı ve diğer İtalyan suç örgütleri Sicilyalılar ile birleşerek Kuzey Amerika'nın çağdaş pan-İtalyan mafyasını oluşturdular. Günümüzde Amerikan mafyası; Sicilya mafyası ve Camorra, 'Ndrangheta ve Sacra Corona Unita gibi diğer İtalyan organize suç grupları ile bir sürü suç faaliyetinde işbirliğinde bulunur.

Bu maddede Grand Theft Auto serisindeki gangsterlerin listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Grand Theft Auto III çeteleri listesi</span>

Grand Theft Auto 3 çeteleri

Türk mafyası, Türkiye merkezli veya Türk vatandaşlarının kurduğu organize suç örgütlerinin genel adıdır. Türkiye kökenli suç örgütleri, güçlü bir Türk göçmen topluluğunun bulunduğu Batı Avrupa ile Orta Doğu'da aktiftirler. Türk organize suç örgütleri, uluslararası düzeyde özellikle eroin olmak üzere uyuşturucu kaçakçılığı gibi çok çeşitli suç faaliyetlerine katılmaktadır. Eroin kaçakçılığında, eroini İtalya gibi ülkelere taşıyan Bulgar mafya gruplarıyla işbirliği yapmaktadırlar. Ancak son zamanlarda Türk mafya grupları da Güney Amerika'dan Avrupa'ya uzanan devasa kokain kaçakçılığı hattına doğrudan katılarak kokain kaçakçılığı dünyasına adım atmışlardır. İddialara göre, Güneş Karteli olarak bilinen Venezuellalı uyuşturucu kaçakçılığı örgütüyle kazançlı bir ortaklıkları var ve bu örgüt onlara Ekvador'dan suç unsurlarıyla birlikte kokain sevk ediyor. Türk organize suç örgütleri, Doğu Avrupa, Kafkaslar ve Basra Körfezi'nin zengin petrol devletleri gibi daha az geleneksel kokain pazarlarına da girmiştir. Sicilya mafyası ve Türk mafyasının da son derece yakın olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte diğer uyuşturucu türlerinin kaçakçılığı, yasadışı kumar, insan ticareti, fuhuş veya gasp gibi suç faaliyetleri Türkiye'nin yanı sıra Almanya, Hollanda, Belçika, Arnavutluk ve Birleşik Krallık gibi Türk toplumunun yoğun olarak yaşadığı Avrupa ülkelerinde de işlenmektedir. Türk mafyası 1970'lerde silah ticareti, 1980'lerden günümüze kadar eroin ticaretine karıştı ve ardından insan kaçakçılığına geçti. Türk suç örgütlerinin kökenleri iki bölgede ortaya çıkmıştır: Türkiye'nin kuzeydoğusundaki Doğu Karadeniz kıyısındaki Trabzon ve ülkenin güneyinde yer alan Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri.

Meksika Mafyası veya La Eme(İspanyolca: Mafia Mexicana), organize bir Meksikalı Amerikan suç örgütüdür. Meksika Mafyası ismine rağmen Meksika'da kurulmadı, ABD cezaevlerinde kuruldu. Kolluk kuvvetleri Meksika Mafyası'nın Kaliforniya cezaevi sistemindeki en güçlü çete olduğunu rapor ediyor. Özellikle uyuşturucu karteli Meksika Mafyasının önemli koludur. Meksika Mafyası'nın yasadışı faaliyetlerini yürüten 65 bin üyesi olduğunu belirtiliyor.

John Donato Torrio, 1920'lerde Chicago Outfit'in kurulmasına yardım eden bir İtalyan-Amerikan gangsteriydi. Daha sonra yönetim Torrio'nun koruması Al Capone'a miras kalmıştır. Torrio 1930'larda Ulusal Suç Sendikası'nı önerdi ve daha sonra Şanslı Luciano ve Luciano suç ailesi için danışman oldu.

Yahudi-Amerikan mafyası, ilk olarak 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Birleşik Devletler'e göçmüş Aşkenaz Yahudileri tarafından kurulup, zamanla Yahudi asıllı Amerikalıların mafya ikonu haline gelmiş bir mafya grubudur. Medyada ve popüler kültürde Yahudi Mafyası, Koşer Mafya veya Yidiş kullanımı olan Undzer Shtik gibi çeşitli şekillerde ifade edilmiştir. Bu terimlerin son ikisi, İtalyan Cosa Nostra'ya doğrudan göndermedir.

Barış Boyun,, Türk mafya lideridir. İstanbul Beyoğlu'nda mahalle çetesi olarak etkin olan örgütün suç olayları daha sonra uluslararası ilişkilere kadar uzandı. Barış Boyun ve alt grubu Daltonlar Çetesi, Kolombiya Kartellerinden esinlendikleri motosikletli suikast timi ile işledikleri cinayetlerle bilinmektedir.

Barrio Azteca veya Los Aztecas, aslen El Paso, Teksas, ABD ve Ciudad Juárez, Chihuahua, Meksika merkezli bir Meksikalı-Amerikalı sokak ve hapishane çetesidir. Çete, 1980'lerin başında El Paso'dan bir mahkûm olan Jose "Raulio" Rivera tarafından Tennessee Colony, Teksas yakınlarında bulunan Coffield Birimi'nde kurulmuştur. Esas olarak ABD-Meksika sınırında ticaret yapan ulus ötesi bir suç örgütüne dönüşmüştür. Şu anda Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en şiddetli çetelerden biri olan ülke genelinde New Mexico, Teksas, Massachusetts ve Pensilvanya gibi yerlerde 3.000'den fazla, ayrıca Meksika'nın Ciudad Juárez kentinde en az 5.000 üyeye sahip oldukları söyleniyor.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.